На денешен ден
25 август – На денешен ден

325 – Првиот Вселенски Собор свикан од римскиот император Константин Велики бил завршен во Никеја. Соборот во Никеја ги осудил различните ереси, особено александрискиот свештеник Ариј, ја воспоставил доктрината за „светото тројство“ и го реформирал јулијанскиот календар.
1270.- Умрел францускиот крал Луј IX (Луј), кој за време на неговото владеење од 1226 година ја зајакнал дотогаш слабата кралска моќ и ги предводел Шестата и седмата крстоносна војна.
1530.- Роден е рускиот император Иван IV Василиевич, познат како Иван Грозни. Го добил прекарот „Грозниот“ поради грубиот начин на кој го потиснувал самоволието на столпчињата. Го основал градот Архангелск и го припоил Сибир кон Русија, а за време на неговото владеење почнала да работи првата печатница во Русија (1553).
1718.- Француските емигранти во Америка, во Луизијана го основале градот Њу Орлеанс, по францускиот војвода од Орлеанс.
1744.- Роден е германскиот писател, филозоф и протестантски теолог Јохан Готфрид фон Хердер. Со своето дело влијаел на германскиот романтизам, особено на младиот Гете и на литературното движење „Штурм и дранг“. Во збирката „Гласовите на народот во песни“ вклучи и четири српски народни песни, меѓу кои е и „Хасанагиница“ во превод на Гете.
1819.- Роден е Ален Пинкертон (Алан), американски детектив со шкотско потекло, кој ја основал Националната детективска организација „Пинкертон“ во 1850 година.
1822.- Умре Вилијам Хершел, англиски астроном со германско потекло. Тој ја открил планетата Уран во 1781 година, што му обезбедило членство, а потоа и функцијата претседател во Кралското друштво во Лондон.
1825.- Уругвај прогласи независност од Шпанија.
1839.- Во Ужице е основано средно училиште. Во таа гимназија учеле некои од шампионите на социјалистичкото движење во Србија на крајот на 19 и почетокот на 20 век, Радован Драговиќ, Димитрије Туцовиќ и Душан Поповиќ и други истакнати личности како Љубомир Давидовиќ и Милан Предиќ.
1842.- Во Крагуевац, уставобранителите на чело со Том Вучиќ Перишиќ кренале бунт на селаните незадоволни од зголемувањето на даноците и го собориле принцот Михаило Обреновиќ. Вучиќ тогаш како „водач на народот“ го прогласил Александар Караѓорѓевиќ за принц во Белград. Михаило Обреновиќ повторно бил принц на Србија од 1860 до 1868 година, кога бил убиен во Кошутњак.
1867.- Умре англискиот физичар и хемичар Мајкл Фарадеј, кој го откри законот за електромагнетна индукција во 1831 година и двата основни закони за електролиза во 1883 година.
1875.- Капетанот Метју Веб стана првиот човек што го преплива Ла Манш.
1900.- Умре Фридрих Ниче, германски филозоф со полско потекло. Таткото на нихилизмот, филозофијата на животот без цел и смисла, умрел ментално болен и парализиран од сифилис. Неговото дело значително влијаеше на филозофијата на 19 и 20 век („Така зборуваше Заратустра“, „Надвор од доброто и злото“, „Волјата за моќ“, „Случајот Вагнер“, „Самрак на идолот“, „Антихристот“, „Човечки, премногу човечки“).
1921.- САД потпишаа мировен договор со поразената Германија, со што формално заврши воената состојба меѓу двете земји во Првата светска војна.
1930.- Роден е шкотскиот филмски актер Шон Конери (Шон Конери), кој се прослави со филмовите за тајниот агент Џејмс Бонд според приказните на англискиот писател Јан Флеминг (Иан).
1940.- Британските воздухопловни сили ги фрлија првите бомби врз Берлин во Втората светска војна. До крајот на војната во 1945 година, на Берлин паднаа околу 80.000 тони бомби на сојузниците.
1944.- Сојузничките сили го ослободија Париз во Втората светска војна.
1961.- Бразилскиот претседател Јанио Квадрос неочекувано поднесе оставка по само седум месеци на таа позиција, наведувајќи ги неидентификуваните „окултни сили“ како причина.
1964 – Кенет Каунда стана првиот претседател на Замбија.
1965.- Снежната лавина што падна од глечер на швајцарските Алпи затрупа 108 луѓе.
1972.- Кина за првпат го искористи своето вето во Советот за безбедност на ОН и се спротивстави на приемот на Бангладеш во светската организација.
1989.- По 12 години и поминати шест милијарди километри, американскиот беспилотен вселенски брод „Војаџер 2“ стигна до планетата Нептун и неговиот сателит Тритон и испрати снимки од овие небесни тела на Земјата.
1999.- Врз основа на тајното обвинение на Хашкиот трибунал за злосторства против човештвото, во Виена беше уапсен началникот на Генералштабот на Армијата на Република Српска, генерал-полковник Момир Талиќ. Тој беше уапсен во салата каде се одржуваше семинар за воена доктрина.
2000.- Иван Стамболиќ, поранешен претседател на Претседателството на Србија, близок пријател на претседателот на Србија и СР Југославија, Слободан Милошевиќ, исчезна во Белград во доцните осумдесетти кога Милошевиќ ја започнуваше својата политичка кариера, а потоа и еден од неговите најголеми критичари. . Телото на убиениот Стамболиќ беше пронајдено на 28 март 2003 година на Фрушка Гора.
2001 – Мете-Марит Џесем Хојби, самохрана мајка и поранешна келнерка, се омажи за норвешкиот престолонаследник Хакон во Осло.
2003.- Во Руанда се одржаа првите повеќепартиски претседателски избори по независноста во 1962 година и речиси десет години од геноцидот во таа земја во кој животите ги загубија стотици луѓе.
2004.- Јужноафриканската полиција го уапси Марк Тачер, син на поранешната британска премиерка Маргарет Тачер, под сомнение дека е вмешан во државниот удар во Екваторијална Гвинеја. Во договор со обвинителите, Тачер се изјасни за виновен, по што беше осуден на четири години условна казна и парична казна од 500.000 долари, со што избегна затвор.
2010 – Почина Сатоши Кон (46), јапонски режисер и стрип уметник. Ги режираше филмовите Perfect Blue, Millennium Actress, Tokyo Godfathers, а анимето Paprika е последното дело што го заврши.
2012.- Умрел Нил (Нил) Армстронг, американскиот астронаут и првиот човек што стапнал на Месечината. Тој беше командант на американското вселенско летало Аполо 11, кое слета на Месечината на 20 јули 1969 година со човечки екипаж.
2014.- Победникот на јулските избори и претседател на Партијата на модерниот центар (СМЦ), Миро Церар, беше назначен за претставник на новата влада на Словенија.
2021.- Почина театарскиот и филмски актер Милан Лане Гутовиќ (75). Играше во бројни театарски претстави, филмови и телевизиски серии, а широка популарност стекна со улогите во претставата „Буба у уху“ и ТВ серијата „Бела Лаѓа“. Добитник е на повеќе награди и признанија (награда на Стерија, „Зоран Радмиловиќ“, „Раша Плаовиќ“, Златна Арена, Златна Турција, Цар Константин…)
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за недела (8 јуни)
-
Македонија2 дена
Попладнево почувствуван земјотрес во Македонија
-
Временска прогноза1 ден
Алармот е вклучен, денес ќе имаме најтопол ден од почеток на 2025-та година!
-
Спорт2 дена
(ВИДЕО) „Капа доле“ за прикажаната игра упати Милевски, додека Омерагиќ во соблекувалната укажа поддршка и честитки до играчите на македонската репрезентација!
-
Хороскоп7 часа
Хороскоп за понеделник (9 јуни)
-
Македонија2 дена
Срамота: Пред Духовден во село во Македонска Каменица оштетени гробови
-
Спорт1 ден
(ВИДЕО) Американската тенисерка Гауф триумфираше на „Ролан Гарос“ по победата над белорусинката Арина Сабаленка
-
Култура16 часа
Денеска е „Духовден“ – Празник на Светиот Дух