Следете не

На денешен ден

25 септември – На денешен ден

Објавено пред

на

1345 година – После три години неуспешни обиди, српскиот император Дусан го освои Сер, кој ги водеше патиштата што доведоа до полуостровот Траки и Ка, Халкидики, каде се наоѓа Свети Гора.

1493 година – Кристофор Колумбо (Кристофоро Коломбо) исплови од пристаништето Кадис на уште едно патување во Новиот свет, кое откри 1492 година.

1513 година – Шпанскиот истражувач Васко Нерс де Балбоа (Васко, Нунез) ја премина памаската земја и како прв европски видео тивок океан.

1555 – Религиозниот мир на Аугсбург беше завршен помеѓу германскиот крал на Фердинанд и Лутеранските кнезови, кои ги изедначија правата на лутеранските (протестантските) и римокатолиците. Законот за слобода на религијата беше донесен на принципот „Куиус Регио, Илиус религио“ (чија земја е верата).

1744 година-Роден е кралот на Фридрих Вилхелм Втори, кој е роден против Француската Република (1792-95) за време на правилото (1792-95), а во втората и третата дивизија на Полска (1793, 1795) беше анексиран со анексиран од Големите делови од таа состојба.

1823 година – Српскиот писател и јазичен реформатор Вук Стефановиќ Караџиќ беше награден со почесен докторат на универзитетот во eniени.

1849 г. Тој состави повеќе од 150 валцеви (најпознатите „звуци на Рајна“) Кадрил, маршеви („Ратецки-март) и полица.

1866 година – роден е американски биолог Томас Хант Морган, основач на генетика, добитник на Нобелова награда во 1933 година за откривање на функциите на хромозомите во преносот на наследните својства.

1896 година – Алесандро Пертини, претседател на Италија (1978-1985), најпопуларен италијански политичар по Втората светска војна. Членот на италијанската социјалистичка партија стана во 1918 година, тој помина во фашистички затвори, во Втората светска војна, учествуваше во постапката, а потоа пратеникот и сенаторот.

1897 година – Американскиот писател Вилијам Фокнер, добитник на Нобеловата награда за литература во 1949 година, која во Дела го сметаше злото („бучава“, „светлина во август“, „Авесаломе, Авесаломе!“)

1897 година – Роден е писателот Александар Вучо, еден од основачите на надреалистичкото движење во Србија меѓу двете светски војни, креатор на модерната поезија за деца. Неговата песна „Подвигот на семејството на петте Петлиќ се смета за најважниот дел од српската детска поезија по Јован Јовановиќ Змаја. Тој исто така напиша филмски сценарија и се занимаваше со филмска критика.

1906 година – Роден е рускиот композитор Дмитриј Шостакович, кој беше прв меѓу музичките уметници на Советска Русија се здоби со меѓународна слава. Тој успешно ја спои руската традиција и модерната западноевропска музика и разви свој музички израз. Тој напиша монументална „Петта симфонија“ и во најтешките денови на блокадата на Ленинград во втората светска војна „Седма (Ленинград) Симфонија“.

1932 година – Шпанската провинција Каталонија доби автономија – правото на знамето, локалното собрание и јазик. Автономијата беше укината во 1939 година кога дојде на власт диктаторот, генерал Франко.

1943 година – Советската црвена армија го објави Смоленск во Втората светска војна, едно од последните значајни упоришта на германските нацистички сили на територијата на СССР.

1956 година – Првиот трансатлантски телефонски кабел беше објавен, помеѓу ОБЕН во Шкотска и fуфаундленд во Канада.

1959 година – Разочаран од владината политика, еден будистички монах изведен во колумбо убиството на премиерот Цејлон (Шри Ланка) Соломон Бандаранаика, кој почина следниот ден.

1962 година – Сони Листон (Сони) стана шампион во боксот во тешка категорија во светот кога го познаваше Флојд Патерсон во Чикаго во првото коло.

1963 година – Армијата ја вклучи либералната влада на Хуан Бош Гавиња во Доминиканската Република (Хуан Бос Гавино) и го суспендираше Уставот.

1970 година – Почина германскиот писател Ерих Марија (Ерих Марија Ремарк) кој го прослави антимилитарниот роман „На Запад ништо ново“. Неговите романи беа забранети во нацистичка Германија, а тој беше принуден да емигрира и од 1947 година беше американски државјанин („Триумфална порта“, „Црн Обелиск).

1973 година – Три члена на екипажот на првата американска вселенска станица „Skajlab 2“ спроведена за 59 дена во орбитата низ целата земја што се спуштија во Пацификот.

1990 година – Советот за безбедност на ООН забрани летови над Ирак и го окупира Кувајт.

1991 година – Советот за безбедност на ООН донесе резолуција за ембаргото за оружјето на Југославија и ги повика лидерите на Југословенците да престанат со конфликтите.

1992 година – Москва и Вашингтон го отфрлија еден од последните остатоци од „Студената војна“, дозволувајќи им на бесплатното патување на руските и американските новинари и деловни луѓе кои работат во Русија, т.е. во Соединетите држави.

1994 година – Швајцарските офицери го прифатија планот на владата за усвојување на законот против расизмот.

1997 година – Британскиот суперсоничен автомобил го постави новиот светски рекорд во Невада, постигнувајќи брзина од 1.142 километри.

2001 година – Поранешниот командант на армијата на БиХ и министерот за бегалци и социјална работа во Владата на Федерацијата на Бих Сефер Халиловиќ доброволно се предаде на Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Хаг. Халиловиќ беше обвинет за злосторства извршени во селата Гравица и Уздол, извршени во септември 1993 година, кога беа убиени 60 цивили, босанските Хрвати.

2011 година – Почина Вангари Мута Матаи, кениски активист за заштита на животната средина, прв добитник на Африкан на Нобеловата награда за мир.

2012 година – Американска компанија Tesla Motors Inc. Таа претстави соларни ќелии да наплаќаат електрични возила. Клетките беа поставени на шест места на автопатот во Калифорнија, што овозможува подолго патување до овие возила.

2016 година – јорданскиот новинар и писател Нахд Хатар беше убиен пред судот во Аман во кој му беше суден за објавување на карикатурата што се смета за навредлива за исламот.

2017 година – Се одржа референдум за независноста на Курдистан од Ирак на кој над 72 % од Курдистанците, од кои повеќе од 92 проценти гласаа за независност.

2019 година – Поради промената на климата, океаните се повеќе се загреваат, тие го губат кислородот побрзо темпо и се топи сè повеќе мраз и снег. Промените се закана за целиот регион, поради што треба да се намали емисијата на јаглерод диоксид, ги предупреди експертите за клима на ООН.

2020 година – Почина директорот Горан Паскалјевиќ, еден од најважните претставници на т.н. „Прага училиште“ (ФАМ). Тој сними повеќе од 30 играни и документарни филмови („Гардијан на плажата во зимскиот период“, „Специјален третман“, „Измамно лето ’68“, „Буре Барут“).

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево3 часа

Непланиран времен прекин на електрична енергија во кичевските села Вранештица, Цер, Кладник и околината

Од „ЕВН Дистрибуција“ информираат дека има непланиран дефект на електрична енергија во кичевските села Вранештица, Цер, Кладник и околината. Веројатно...

Спорт7 часа

Фудбалската репрезентација на Македонија до 16 години убедливо ја победи Црна Гора на пријателскиот меч одигран вчера на „Билјанини Извори“ во Охрид

Македонската фудбалска репрезентација до 16 години забележа убедлива победа од 3:0 против селекцијата на Црна Гора на пријателскиот натпревар кој...

Македонија7 часа

УЈП: Фирми во Македонија не исплатиле плати и придонеси на своите вработени

Голем број компании не ги испочитуваа законските обврски за јули. УЈП испрати опомени. Според податоците на Управата за јавни приходи...

Кичево8 часа

Претставници од КУД „Бисер“ – Кичево се натпреваруваат за најубава народна носија на фестивалот во Полска, да им дадеме македонска поддршка

Меѓународниот фестивал на фолклорот на планинските предели кој се одржува во Закопане во срцето на Полските Карпати, на платото во...

Храна8 часа

Направете домашен кечап – без хемикалии и адитиви

Кечапот е еден од најчестите додатоци на трпезата – совршено се комбинира со помфрит, бургери, печени компири и многу други...

Магазин8 часа

Серијата Xiaomi 16 носи големи промени и два Pro модели

Премиум серијата паметни телефони на Xiaomi досега секогаш се состоеше од три модели – основен, Pro и Ultra. Првите два...

Магазин8 часа

Кога треба да ги замените HDMI каблите?

HDMI 2.1 носи значителни предности во однос на HDMI 2.0 – поголема брзина, подобар звук и можност за 4K на...

Lifestyle8 часа

Зошто е корисно да испиеме чаша вода веднаш по будењето?

Водата е најважниот извор на живот и сочинува околу 60% од нашето тело. Редовната хидратација е клучна за добро здравје,...

Македонија8 часа

(ФОТО) Претрес во Штип, пронајдени оружје и муниција, приведени три лица

На 19.08.2025 во 18:30 часот во Штип, полициски службеници од отсекот за недозволена трговија со дрога и оружје при СВР...

Технологија8 часа

„Microsoft“ ќе ја прекине поддршката за „Windows 11 SE“

Microsoft официјално објави дека ќе ја прекине поддршката за Windows 11 SE – верзијата на својот оперативен систем дизајнирана специјално...

НАЈЧИТАНИ