Следете не

На денешен ден

25 септември – На денешен ден

Објавено пред

на

1345 година – После три години неуспешни обиди, српскиот император Дусан го освои Сер, кој ги водеше патиштата што доведоа до полуостровот Траки и Ка, Халкидики, каде се наоѓа Свети Гора.

1493 година – Кристофор Колумбо (Кристофоро Коломбо) исплови од пристаништето Кадис на уште едно патување во Новиот свет, кое откри 1492 година.

1513 година – Шпанскиот истражувач Васко Нерс де Балбоа (Васко, Нунез) ја премина памаската земја и како прв европски видео тивок океан.

1555 – Религиозниот мир на Аугсбург беше завршен помеѓу германскиот крал на Фердинанд и Лутеранските кнезови, кои ги изедначија правата на лутеранските (протестантските) и римокатолиците. Законот за слобода на религијата беше донесен на принципот „Куиус Регио, Илиус религио“ (чија земја е верата).

1744 година-Роден е кралот на Фридрих Вилхелм Втори, кој е роден против Француската Република (1792-95) за време на правилото (1792-95), а во втората и третата дивизија на Полска (1793, 1795) беше анексиран со анексиран од Големите делови од таа состојба.

1823 година – Српскиот писател и јазичен реформатор Вук Стефановиќ Караџиќ беше награден со почесен докторат на универзитетот во eniени.

1849 г. Тој состави повеќе од 150 валцеви (најпознатите „звуци на Рајна“) Кадрил, маршеви („Ратецки-март) и полица.

1866 година – роден е американски биолог Томас Хант Морган, основач на генетика, добитник на Нобелова награда во 1933 година за откривање на функциите на хромозомите во преносот на наследните својства.

1896 година – Алесандро Пертини, претседател на Италија (1978-1985), најпопуларен италијански политичар по Втората светска војна. Членот на италијанската социјалистичка партија стана во 1918 година, тој помина во фашистички затвори, во Втората светска војна, учествуваше во постапката, а потоа пратеникот и сенаторот.

1897 година – Американскиот писател Вилијам Фокнер, добитник на Нобеловата награда за литература во 1949 година, која во Дела го сметаше злото („бучава“, „светлина во август“, „Авесаломе, Авесаломе!“)

1897 година – Роден е писателот Александар Вучо, еден од основачите на надреалистичкото движење во Србија меѓу двете светски војни, креатор на модерната поезија за деца. Неговата песна „Подвигот на семејството на петте Петлиќ се смета за најважниот дел од српската детска поезија по Јован Јовановиќ Змаја. Тој исто така напиша филмски сценарија и се занимаваше со филмска критика.

1906 година – Роден е рускиот композитор Дмитриј Шостакович, кој беше прв меѓу музичките уметници на Советска Русија се здоби со меѓународна слава. Тој успешно ја спои руската традиција и модерната западноевропска музика и разви свој музички израз. Тој напиша монументална „Петта симфонија“ и во најтешките денови на блокадата на Ленинград во втората светска војна „Седма (Ленинград) Симфонија“.

1932 година – Шпанската провинција Каталонија доби автономија – правото на знамето, локалното собрание и јазик. Автономијата беше укината во 1939 година кога дојде на власт диктаторот, генерал Франко.

1943 година – Советската црвена армија го објави Смоленск во Втората светска војна, едно од последните значајни упоришта на германските нацистички сили на територијата на СССР.

1956 година – Првиот трансатлантски телефонски кабел беше објавен, помеѓу ОБЕН во Шкотска и fуфаундленд во Канада.

1959 година – Разочаран од владината политика, еден будистички монах изведен во колумбо убиството на премиерот Цејлон (Шри Ланка) Соломон Бандаранаика, кој почина следниот ден.

1962 година – Сони Листон (Сони) стана шампион во боксот во тешка категорија во светот кога го познаваше Флојд Патерсон во Чикаго во првото коло.

1963 година – Армијата ја вклучи либералната влада на Хуан Бош Гавиња во Доминиканската Република (Хуан Бос Гавино) и го суспендираше Уставот.

1970 година – Почина германскиот писател Ерих Марија (Ерих Марија Ремарк) кој го прослави антимилитарниот роман „На Запад ништо ново“. Неговите романи беа забранети во нацистичка Германија, а тој беше принуден да емигрира и од 1947 година беше американски државјанин („Триумфална порта“, „Црн Обелиск).

1973 година – Три члена на екипажот на првата американска вселенска станица „Skajlab 2“ спроведена за 59 дена во орбитата низ целата земја што се спуштија во Пацификот.

1990 година – Советот за безбедност на ООН забрани летови над Ирак и го окупира Кувајт.

1991 година – Советот за безбедност на ООН донесе резолуција за ембаргото за оружјето на Југославија и ги повика лидерите на Југословенците да престанат со конфликтите.

1992 година – Москва и Вашингтон го отфрлија еден од последните остатоци од „Студената војна“, дозволувајќи им на бесплатното патување на руските и американските новинари и деловни луѓе кои работат во Русија, т.е. во Соединетите држави.

1994 година – Швајцарските офицери го прифатија планот на владата за усвојување на законот против расизмот.

1997 година – Британскиот суперсоничен автомобил го постави новиот светски рекорд во Невада, постигнувајќи брзина од 1.142 километри.

2001 година – Поранешниот командант на армијата на БиХ и министерот за бегалци и социјална работа во Владата на Федерацијата на Бих Сефер Халиловиќ доброволно се предаде на Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Хаг. Халиловиќ беше обвинет за злосторства извршени во селата Гравица и Уздол, извршени во септември 1993 година, кога беа убиени 60 цивили, босанските Хрвати.

2011 година – Почина Вангари Мута Матаи, кениски активист за заштита на животната средина, прв добитник на Африкан на Нобеловата награда за мир.

2012 година – Американска компанија Tesla Motors Inc. Таа претстави соларни ќелии да наплаќаат електрични возила. Клетките беа поставени на шест места на автопатот во Калифорнија, што овозможува подолго патување до овие возила.

2016 година – јорданскиот новинар и писател Нахд Хатар беше убиен пред судот во Аман во кој му беше суден за објавување на карикатурата што се смета за навредлива за исламот.

2017 година – Се одржа референдум за независноста на Курдистан од Ирак на кој над 72 % од Курдистанците, од кои повеќе од 92 проценти гласаа за независност.

2019 година – Поради промената на климата, океаните се повеќе се загреваат, тие го губат кислородот побрзо темпо и се топи сè повеќе мраз и снег. Промените се закана за целиот регион, поради што треба да се намали емисијата на јаглерод диоксид, ги предупреди експертите за клима на ООН.

2020 година – Почина директорот Горан Паскалјевиќ, еден од најважните претставници на т.н. „Прага училиште“ (ФАМ). Тој сними повеќе од 30 играни и документарни филмови („Гардијан на плажата во зимскиот период“, „Специјален третман“, „Измамно лето ’68“, „Буре Барут“).

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија8 часа

(ФОТО) Полицијата на РЦ Запад уапси двајца скопјани, кај нив се најдени шприцеви со течност и дрога

Денеска (10.09.2025) околу 11 часот, во струшкото село Луково, полициски службеници од Регионалниот центар за гранични работи Запад при Бирото...

Мобилни уреди10 часа

„Apple“ ја претстави новата серија на iPhone 17

Apple ја претстави новата серија iPhone 17. Почетната цена во САД за основниот модел изнесува 799 долари, додека за iPhone...

Македонија12 часа

(ВИДЕО) МВР: 23 нови мотоцикли и опрема за сообраќајната полиција, одлична меѓуинституџионална соработка со РСБСП

Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и претседателот на Републичкиот совет за безбедност на сообраќајот на патиштата, Горан Ангеловски денес...

Спорт13 часа

Македонија до 21 година вчера не ја искористи шансата со играч повеќе и загуби од Италија на стадионот „Петар Милошевски“ во Битола

Македонската фудбалска репрезентација до 21 година запиша нов пораз во квалификациите за Европското првенство, овојпат на домашен терен против силната...

Временска прогноза13 часа

Нестабилна воздушна маса од утре до понеделник носи нова дестабилизација на времето и пороен дожд

Под влијание на влажна и на нестабилна воздушна маса од запад  и од северозапад која е поврзана со фронаталната долина...

На денешен ден15 часа

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за среда (10 септември)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

Македонија1 ден

Од вечерва поскапуваат горивата, ова е новата цена за литар

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-ЕV) и на Екстра лесното масло за домаќинство на...

Македонија1 ден

МВР со детали за тешката сообраќајка со мотоцикли на магистралниот пат Гостивар-Кичево вчера

На 08.09.2025 во 15:50 часот во ОВР Гостивар било пријавено дека на магистралниот пат Гостивар-Кичево, во близина на Мавровска крстосница,...

Спорт1 ден

Англиската репрезентација со четири победи вечерва со фаворитски статус во Белград пред Србија

Српската фудбалска репрезентација вечерва ќе биде домаќин на Англија во рамките на квалификациите за Светското првенство. Атмосферата на преполниот стадион...

НАЈЧИТАНИ