На денешен ден
26 април – На денешен ден

121 – Роден е римскиот филозоф и император Маркус Аурелиј Антониј. За време на воените походи во Европа и Азија, тој водел белешки кои биле објавени по неговата смрт под наслов „За себе“.
1452.- Роден е италијанскиот сликар, скулптор, пронаоѓач и научник Леонардо да Винчи. Неговата најпозната слика, познатата „Мона Лиза“, е изложена во Лувр во Париз, а цртежи и ракописи се чуваат во библиотеката Амброзијана во Милано, Британскиот музеј во Лондон и Виндзор. Најзначајно од неговите научни трудови е „Трактат за сликарството“.
1532.- Во походот против Виена, турската војска под команда на султанот Сулејман II влегла во Унгарија.
1607 – Капетанот Џон Смит ги донесе првите колонисти во Кејп Хенри, Вирџинија, кои ја основаа првата постојана британска населба во Америка.
1711.- Роден е британскиот филозоф со шкотско потекло Дејвид Хјум (Дејвид Хјум), претходник на класичните англиски економисти и автор на квантитативната теорија на парите („Дискур за човековата природа“, „Филозофски есеј за човечкиот разум“).
1798.- Роден е францускиот сликар Ежен Делакроа, претставник на романтизмот во француското сликарство. Го илустрирал Гетеовиот „Фауст“ и напишал „Дневник“ во кој ги презентирал своите набљудувања за уметноста („Ковчегот на Данте“, „Влегувањето на крстоносците во Константинопол“, „За барикадите на 28 јули 1830 година“).
1812.- Роден е германскиот индустријалец Алфред Круп, кој прв почнал да прави топови од леано челик и многу брзо се здобил со монопол во снабдувањето со оружје на голем број европски земји. Концернот „Круп“ беше главниот снабдувач со оружје на Германија во Првата и Втората светска војна. Во 1948 година, Меѓународниот воен суд во Нирнберг го осуди потомокот на Круп на 12 години затвор и конфискација на имот.
1828.- Русија и објави војна на Турција како поддршка на Грција во нејзината борба за независност.
1894.- Во Александрија, Египет е роден Рудолф Хес (Хес), нацистички водач и заменик на Хитлер. На судењето во Нирнберг во 1946 година, тој беше осуден на доживотен затвор за воени злосторства. Во август 1987 година, тој изврши самоубиство во затворот Шпандау.
1904.- Умре српскиот математичар Димитрије Нешиќ, професор на Големата школа во Белград, член на Српската кралска академија и министер за образование во 1894 година, кој во Србија го воведе законот за метрички мерки.
1910.- Роден е писателот Меша Селимовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. Пишувал романи („Дервиш и смрт“, „Тишина“, „Тврдина“), раскази, есеи и филмски сценарија.
1915.- Италија тајно го потпиша Лондонскиот договор со Велика Британија, Русија и Франција и отиде на страната на силите на Антантата во Првата светска војна со ветување дека ќе ги добие Тирол, Трст, Горица, Истра, делови од Далмација и Албанија.
1931.- Умре српскиот актер и режисер Милорад Гавриловиќ, управител на Народниот театар во Белград, еден од најнадарените и најобразованите актери во тоа време.
1937.- За да му помогне на генералот Франко (Франко) за време на шпанската граѓанска војна, авионите на Хитлер го бомбардираа шпанскиот град Герника. Уништувањето на овој град го инспирирало Пикасо да ја наслика познатата „Герника“, апокалиптичен приказ на граѓанската војна.
1942.- Најмалку 1.540 луѓе загинаа во најтешката рударска несреќа во историјата на кинескиот рудник за јаглен Бенкси, тогаш под јапонска окупација.
1945.- Уапсен е маршалот Анри Филип Петен (Филип, Петан), шеф на францускиот колаборационистички режим со седиште во Виши во Втората светска војна. Тој беше осуден на смрт за предавство, но поради претходните заслуги и возраста казната му беше преиначена во доживотен затвор.
1954.- Во Женева започна конференцијата за Индокина, со што и стави крај на француската доминација во тој дел од светот. САД не ги прифатија резултатите од состанокот, па во јуни 1954 година, диктаторот Нго Дин Дием (Дин, Дием), со поддршка на САД, стана премиер на Јужен Виетнам.
1962.- Британија го лансираше првиот сателит Ариел I.
1964.- Тангањика, Занзибар и Пемба ја основаа Обединетата Република Тангањика и Занзибар, која го промени своето име во Танзанија на 29 октомври 1964 година.
1984.- Умре американскиот џез-музичар и водач на оркестар Вилијам „Конт“ Бејси. Членови на неговиот оркестар (1937) беа трубачот Бак Клејтон и пејачката Били Холидеј.
1986.- Експлодираше четвртиот блок на нуклеарната централа Чернобил во Украина. Радиоактивните облаци ја покриле речиси цела Европа, а последиците од оваа најголема нуклеарна катастрофа досега се уште се истражуваат. Нуклеарната централа беше трајно затворена на 15 декември 2000 година.
1994.- Во Јужна Африка беа одржани првите избори, на кои учествуваа и црнците и белците, а кои го означија крајот на режимот на апартхејдот.
1999.- За време на воздушните напади на НАТО врз Сојузна Република Југославија, Европската унија му забрани на претседателот на Сојузна Република Југославија Слободан Милошевиќ, членовите на неговото семејство, високи функционери на Сојузна Република Југославија и Србија да влезат во членката на Унијата. земји и воведе ембарго за увоз на нафта.
2003.- На седницата на Комисијата за човекови права на ОН беше официјализиран крајот на мандатот на специјалниот пратеник за човекови права во Србија и Црна Гора.
2005.- Сирија целосно ги повлече своите трупи од Либан, по речиси три децении воено присуство во таа земја.
2011.- На 94-годишна возраст во Сантијаго почина чилеанскиот поет Гонзало Рохас. Меѓу неговите најпознати дела се поетските книги „Човечка несреќа“ (1948), „Против смртта“ (1964) и „Црнила“ (1967). Добитник е на повеќе награди за литература, меѓу кои наградата Сервантес, Чилеанската национална награда за литература, наградата на Кралицата Софија за иберско-американска поезија, мексиканската награда Октавио Паз.
2012 – Поранешниот либериски претседател Чарлс Тејлор беше прогласен за виновен за воени злосторства и злосторства против човештвото за време на граѓанската војна во Сиера Леоне од 1991 до 2002 година. Тејлор е првиот поранешен шеф на држава осуден од Меѓународниот суд на правдата. Тој беше уапсен во 2006 година, а неговото судење заврши во 2011 година.
2015.- Претседателот на Казахстан, Нурсултан Назарбаев, беше реизбран за шеф на државата, откако на претседателските избори ја доби поддршката од 97,7 отсто од гласачите на кои одговориле 95,22 отсто од гласачите.
2020 – Кралот Салман од Саудиска Арабија ја укина смртната казна за малолетници. Одлуката е донесена откако Врховниот суд на Саудиска Арабија претходно го укина камшикувањето.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хроника11 часа
При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (4 јуни)
-
Временска прогноза18 часа
Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите
-
Македонија1 ден
(ФОТО) СВР Охрид одржа работилници на тема „Безбедност и правила за децата во сообраќајот“ со ученици од второ и трето одделение на основни училишта
-
Македонија1 ден
МВР изрече кривична пријава за злоупотреба на службената положба и овластување и злоупотреба на постапката за јавен повик, доделување на договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство
-
Хороскоп2 часа
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
На денешен ден1 ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни
-
Автомобили1 ден
Новиот прототип на „Subaru“ се очекува да дебитира на „Japan Mobility Show 2025“