На денешен ден
28 април – На денешен ден

1442.- Роден е англискиот крал Едвард IV, син на војводата од Јорк. Во војната против династијата Ланкастер, по заземањето на Лондон и победата во Таутон, тој беше избран за крал. Со тоа, кралската власт преминала во куќата на Јорк.
1789.- Бунтовниот екипаж на англискиот брод „Баунти“ го остави капетанот на бродот Вилијам Блајт и 18 негови следбеници во водите кај Тахити. По 48 дена драматично пловење и повеќе од 3.500 милји, Блајх успеа да стигне до островот Тимор, во близина на Јава.
1804.- За време на Првото српско востание, со посредство на Австрија во Земун бил одржан состанок на српските востаници и Турци. По неуспешните мировни преговори, српските преговарачи се вратија во Остружница и започнаа со подготовките за напад на Белград.
1878.- Роден е американскиот филмски и театарски актер Лајонел Баримор (Баримор). Како дете се прослави во улогата на Оливер Твист, а подоцна играше значајни улоги во филмовите „Гранд Хотел“, „Ајленд Ларго“, „Дамата со камелии“, како и во ТВ серијата „Д-р Килдер“.
1918.- Гаврило Принцип умре во затворот во Терезин (Чешка). Тој беше осуден на дваесет години затвор од австроунгарските власти по убиството на австроунгарскиот престолонаследник Франц Фердинанд (Франц) во Сараево во 1914 година, со што започна Првата светска војна.
1919.- На Версајската мировна конференција во Париз, 32 земји, вклучително и Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, го прифатија пактот за основање на Друштвото на народите.
1924.- Роден е замбискиот државник Кенет Каунда (Кенет), прв претседател на Замбија од 1964 до 1991 година и еден од водачите на Движењето на неврзаните.
1936.- Умрел египетскиот крал Фуад I, кој се прогласил за крал во 1922 година, кога бил укинат британскиот протекторат над Египет. Него го наследил неговиот син Фарук I (Фарук).
1939 – Адолф Хитлер ги отфрли германско-полскиот пакт за ненапаѓање од јануари 1934 година и германско-британскиот договор од јуни 1935 година.
1952.- На Јапонија и е вратен суверенитетот, кој по поразот во Втората светска војна и бил одземен со мировниот договор во Сан Франциско во 1951 година.
1969.- Францускиот претседател Шарл де Гол (Шарл, Гол) поднесе оставка по референдумот за регионализација на земјата и реорганизација на Сенатот, каде мнозинството Французи гласаа против неговите предлози.
1977.- Членовите на германската левичарска терористичка група „Бадер-Мајнхоф“ (Мајнхоф, Баадер) беа осудени на доживотен затвор.
1980.- Американскиот државен секретар Сајрус Венс поднесе оставка по неуспешната мисија на командоси за спасување американски заложници во Иран.
1992.- Прокомунистичката влада во Кабул им ја предаде власта на исламските герилци, со што заврши 14-годишната граѓанска војна во Авганистан.
1995.- Најмалку 103 жители на јужнокорејскиот град Даегу загинаа во експлозија на гас.
1999.- Владата на СР Југославија поднесе тужба против земјите на НАТО пред Меѓународниот суд на правдата во Хаг за „неовластена употреба на сила“ во воздушните напади што започнаа на 24 март.
1999.- Водачот на Српското движење за обнова, Вук Драшковиќ, беше разрешен од функцијата вицепремиер на Сојузна Република Југославија поради неговите критики кон владата за време на војната.
2001.- Првиот турист во вселената, американскиот бизнисмен Денис (Денис) Тито, платил 20 милиони долари за своето патување до Меѓународната вселенска станица, каде што отишол со рускиот екипаж.
2002.- Во хеликоптерска несреќа во Русија, загина гувернерот на сибирската област Краснојарск, генерал Александар (Александар) Лебед, поранешен советник за безбедност на претседателот Борис Елцин.
2004.- Снимките на американската ТВ CBS (CBS) за злоупотреба на ирачки затвореници во ирачкиот затвор Абу Граиб, под контрола на американската армија, предизвикаа шок во светот. Американскиот претседател Џорџ Буш упати јавно извинување до ирачкиот народ за понижувањето што го претрпеа ирачките затвореници и нивните семејства.
2005 – Ирак ја доби својата прва демократска влада по повеќе од 50 години.
2008 – Во сударот на два воза на истокот на Кина, повеќе од 70 луѓе загинаа, повеќе од 420 беа повредени, од кои 70 со тешки повреди.
2011 – Сезоната на торнадо во јужните американски држави, однесе повеќе од 330 животи и предизвика огромна материјална штета. Неколку држави прогласија вонредна состојба, а во најтешко погодената Алабама, невремето уништи цели градови и остави големи области без струја.
2014.- Судот во Каиро осуди 683 исламисти на смрт, меѓу кои и лидерот на Муслиманското братство Мохамед Бади. На истото рочиште, 492 од 529 смртни казни изречени во март беа заменети со доживотен затвор. Исламистите беа осудени за учество во убиство и обид за убиство на полицајци во египетската провинција Миња на 14 август минатата година.
2017.- Собранието на Црна Гора го усвои протоколот за членство во НАТО, со што и официјално заврши процедурата за пристапување на таа земја во Северноатлантската алијанса.
2022 – Црна Гора доби нова, малцинска влада предводена од поранешниот потпретседател Дритан Абазовиќ, со што заврши тримесечната криза во работата на извршната и законодавната власт во оваа земја.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хроника12 часа
При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (4 јуни)
-
Временска прогноза18 часа
Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите
-
Македонија1 ден
(ФОТО) СВР Охрид одржа работилници на тема „Безбедност и правила за децата во сообраќајот“ со ученици од второ и трето одделение на основни училишта
-
Македонија1 ден
МВР изрече кривична пријава за злоупотреба на службената положба и овластување и злоупотреба на постапката за јавен повик, доделување на договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство
-
Хороскоп2 часа
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
На денешен ден1 ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни
-
Автомобили1 ден
Новиот прототип на „Subaru“ се очекува да дебитира на „Japan Mobility Show 2025“