Следете не

На денешен ден

28 февруари – На денешен ден

Објавено пред

на

1525.- Шпанскиот освојувач Хернан Кортез го погубил последниот цар на Ацтеките, Куаухтемок.

1825.- Русија и Велика Британија потпишаа договор со кој се определуваа границата на Алјаска и Канада, територии кои тогаш беа во посед на Русите и Британците.

1832.- Во Белград е основана Националната библиотека на Србија како составен дел на Државната печатница. Библиотеката тогаш била под Министерството за образование, а од 1871 година е самостојна институција. Одлуката за основање ја донел кнезот Милош Обреновиќ.

1844.- За време на презентацијата на новата фрегата „Принстон“, која ја организираше американската морнарица на реката Потомак, еден од топовите експлодира на бродот, при што загинаа државниот секретар, секретарот на морнарицата и неколку други службеници на американската влада.

1862.- Во Србија бил донесен првиот закон за правната професија.

1869.- Умре францускиот писател и дипломат Алфонс де Ламартин (Алфонс, Ламартин), еден од најголемите лиричари на романтизмот. Неговата прва книга „Поетски медитации“ (1820) му донесе слава, а потоа и најважната збирка „Поетски и религиозни хармонии“ со познатата „Химна на ноќта“ во превод на Његош. Во прозното дело „Патот кон исток“ со симпатии ја опиша Србија и нејзината борба за слобода.

1916.- Завршен е трансферот на најголемиот дел од српската војска од околу 140.000 војници од окупирана Србија во Првата светска војна на островот Крф. Закрепната во следните месеци, реорганизирана и вооружена, српската војска се вратила во битката на Солунскиот фронт во летото истата година. За време на повлекувањето низ Албанија од декември 1915 година, повеќе од 200.000 војници и цивили умреле од глад, исцрпеност и зима.

1922.- Велика Британија официјално ја прогласи независноста на Египет, но ја задржа контролата над Суецкиот канал и одбранбените работи на земјата.

1931.- Членот на Долниот дом на британскиот парламент Освалд Мозли ја основал „Новата партија“, која една година подоцна станала Британска унија на фашисти.

1933.- Ден по палењето на Рајхстагот, Хитлер го убедил германскиот претседател Пол фон Хинденбург да го потпише Законот за одбрана на народот и државата, со кој се укинале личните слободи, слободата на говорот и печатот и правото на собирање. Во следните неколку дена беа уапсени повеќе од четири илјади комунисти.

1941.- Во егзил умре поранешниот шпански крал Алфонсо XIII. Одбивајќи да абдицира во 1931 година, кога републиканците победија на шпанските избори, кралот беше принуден да ја напушти земјата.

1948.- Последните британски воени единици ја напуштија Индија. Во 1947 година, лабуристичката влада ја укина британската власт над Индија.

1953.- Во Анкара, Југославија, Грција и Турција потпишаа договор за политичка, економска и воена соработка, познат како Балкански сојуз.

1974.- САД и Египет ги вратија дипломатските односи по седумгодишна пауза.

1975.- Во најголемата несреќа на подземната железница во Велика Британија, 42 патници загинаа кога воз со полна брзина удри во оградата на станицата Мооргејт на лондонското метро.

1986.- Во центарот на Стокхолм е убиен шведскиот премиер и водач на Социјалдемократската партија Олоф Палме (Олоф). Еден од најпопуларните европски политичари во тоа време, тој беше убиен на улица додека со сопругата се враќаше дома од кино.

1991.- Заврши Заливската војна, водена 42 дена од страна на САД и нивните сојузници против Ирак. Ирачките сили беа принудени да го напуштат Кувајт, кој го окупираа на 1 август 1990 година.

1991.- Српскиот национален совет и Извршниот совет на ДЗР Краина одлучија ДЗР Краина да се отцепи од Република Хрватска и да остане во Југославија.

1993.- Американските воени транспортери ги фрлија првите товари со хуманитарна помош во храна и лекови над источна Босна, со што започна „Операцијата Падобран“ во Босна и Херцеговина разурната од војна.

1994.- Во зоната „забранети летови“ над Босна и Херцеговина западно од Бања Лука, два американски авиони Ф-16 соборија четири српски авиони од типот „Галеб“.

1997.- Во Иран, земјотрес уништи повеќе од 20 села, а загинаа околу 1.000 луѓе.

1998.- По убиството на четворицата српски полицајци кај Глоговац и Србица, во областа Дреница на Косово, започнаа судири меѓу српските безбедносни сили и косовските Албанци, припадници на илегалната Ослободителна војска на Косово.

2004 – Африканските лидери се согласија на самит да формираат африкански мултинационални сили, кои ќе бидат способни да интервенираат низ Африка, со цел да се стави крај на граѓанските војни и да се спречи геноцид.

2008.- Министерството за правда на Србија испрати барање до Руската Федерација за екстрадиција на Марко Милошевиќ и Мирјана Марковиќ, синот и сопругата на Слободан Милошевиќ. Против нив во Србија беа покренати неколку истраги, меѓу кои и обвинението за шверц на тутун.

2009.- На 85-годишна возраст почина норвешкиот архитект Свере Фен, познат по комбинирањето на модерните форми и скандинавската традиција. Во 1997 година ја добива наградата Прикер за својата работа, една од најзначајните награди во областа на архитектурата.

2011. – Почина француската актерка Ен Жирардо, која се прослави со улогите во филмовите на познати режисери како Лусин Висконти (Роко и неговите браќа), Клод Лелуш, Марко Ферери и Андре Кајат. Добитничка е на неколку француски филмски награди, меѓу кои и три Цезари.

2011.- На 90-годишна возраст почина американската актерка Џејн Расел, секс симбол во средината на минатиот век. Таа постигна забележителни улоги во вестерн „Одметник“ и култниот филм на Хауард Хокс „Мажите претпочитаат русокоси“.

2012 – Новиот протокол за Конвенцијата за правата на детето беше потпишан од 20 земји, меѓу кои и Србија. Документот ги зајакнува протоколите за заштита на децата, за забрана на продажба и проституција на деца, детска порнографија, како и вмешаност на деца во вооружени конфликти.

2016 – 33 лица загинаа во две експлозии предизвикани од бомбаши самоубијци на пазар во Багдад (Ирак).

2021.- Сликата „Средба со задоволство“ на белгискиот надреалистички сликар Рене Магрит е продадена на аукција во Лондон за 22,4 милиони евра.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Спорт4 часа

Анчелоти до Нејмар: „Во денешно време е морате да бидете во добра форма“

Во интервју за ESPN, трофејниот тренер откри дека би сакал еден од најдобрите фудбалери од последната деценија да го види...

Хороскоп18 часа

Хороскоп за сабота (13 септември)

ОВЕН Не се вознемирувајте премногу ако некој ве разочара утрово. Сочувството, разбирањето и општата помош што сте подготвени да им...

Свет1 ден

Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил...

Автомобили1 ден

BMW и Qualcomm развиваат систем за помош при управување „Snapdragon Ride Pilot“

BMW и Qualcomm го претставија новиот систем за помош на возачот „Snapdragon Ride Pilot“, кој за прв пат ќе биде...

Скопје1 ден

СВР Скопје: Кривична пријава против двајца скопјани, одгледувале канабис во нивните дворови

Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал – Сектор за криминалистички истраги – Единица за недозволена трговија со дрога,...

Фото: Heidi Fin @ unsplash Фото: Heidi Fin @ unsplash
Магазин1 ден

Промената што ја чекавме со години пристигна на Spotify

По повеќе од седум години најави и одложувања, Spotify конечно воведува lossless квалитет на звук – функција што корисниците одамна...

Фото: Wyron A @ unsplash Фото: Wyron A @ unsplash
Lifestyle1 ден

Работи што генерацијата Z не сака да ги работи

Генерацијата Z сè повеќе ги избегнува одредени работни места на почетно ниво, незадоволни од ниските плати и фиксното работно време...

Хроника1 ден

Комбе со работници паднало од експресниот пат Штип – Радовиш, неофицијално има жртви и повредени

Во утринските часови се случила тешка сообраќајна несреќа на експресниот пат Штип – Радовиш, кога комбе што превезувало работници излетало...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за петок (12 септември)

ОВЕН Постои можност на деловно поле да добиете помош околу напредувањето кое сте го очекувале. Потребно е повеќе да и...

Кичево2 дена

Вечерва во НУЦК „Кочо Рацин“ прва изложба на кичевчанецот Зоран Здравески насловена како „Железна поезија“, вечер на креација, инспирација и разговори

Вечерва со почеток од 19:30ч во фоајето од Центарот за култура „Кочо Рацин“ – Кичево ќе се одржи изложбата „Железна...

НАЈЧИТАНИ