На денешен ден
28 март – На денешен ден

1749.- Роден е францускиот астроном, математичар и физичар Пјер Симон Лаплас. Тој се истакнал со дела од областа на небесната механика и ја објавил својата позната хипотеза за потеклото на Сончевиот систем, позната како теорија на Кант-Лаплас, во 1796 година.
1776.- Во Москва е основан Бољшој театарот, голем оперски и балетски театар, по примерот на Санкт Петербург, каде оперите се изведуваат од 1840-тите.
1800.- Ирскиот парламент донесе закон за обединување на Ирска со Англија.
1811.- Умре Доситеј Обрадовиќ, српски просветител, писател, филозоф и педагог, првиот српски министер за образование (1811), една од најзначајните и највлијателните личности во Србија кон крајот на 18 и почетокот на 19 век. Со своите дела ги проповедал и бранел европските граѓански идеи засновани на современите рационалистички и просветителски филозофски правци („Животот и врските“, „Басни“, „Христоност“, „Собори на здравиот разум“, „Собрание“).
1868.- Роден е Максим Горки, руски писател кој се смета за основоположник на социјалистичкиот реализам во руската литература. Тој одигра значајна улога во политичкиот и културниот живот на Советска Русија, а во 1934 година стана првиот претседател на Советската асоцијација на писатели. Починал во 1936 година („Макар Чудра“, „Мати“, „На дну“).
1881.- Во Виена е потпишана „Железничка конвенција“ за изградба на пругата Белград-Ниш. Железничката пруга долга 243,5 километри била изградена во 1884 година, а со финансиска помош на странски конзорциуми во Србија, до 1890 година биле изградени 1.060 километри пруга до австроунгарската, бугарската и турската граница.
1930.- Двата најголеми турски града, Константинопол и Ангора, се преименувани во Истанбул и Анкара.
1939.- Републиканската армија му го предаде Мадрид на генералот Франко, со што заврши Шпанската граѓанска војна. На 1 април генералот Франко го објави крајот на војната, која траеше 986 дена и однесе над милион животи.
1941.- Британските поморски сили и нанесоа големи загуби на италијанската морнарица во битката кај Кејп Матапан во Втората светска војна.
1941.- Англиската писателка Вирџинија Вулф изврши самоубиство за време на депресијата од Втората светска војна. Авторката на романите „Патување до светилникот“ и „Госпоѓа Деловеј“ е една од најзначајните англиски романсиерки на 20 век.
1942.- Британскиот поморски, авијациски и копнен напад го уништи француското пристаниште Сен Назер, каде што се закотвени германски воени бродови.
1943.- Во Беверли Хилс, Калифорнија умре рускиот композитор и виртуоз на пијанист Сергеј Рахмањинов, автор на познатите концерти за пијано и „Рапсодии на тема Паганини“. Роден е во Русија на 1 април 1873 година, а емигрирал во САД во 1918 година.
1945.- САД ја признаа владата на Демократска Федеративна Југославија.
1969.- Умре американскиот генерал и државник Двајт Дејвид Ајзенхауер, врховен командант на сојузничките сили во Европа, командант на НАТО од 1950 до 1952 година. и претседател на САД 1953-61.
1970.- Во земјотрес го потресе турскиот град Гедиз и околните села во западна Анадолија, загинаа најмалку 1.100 луѓе.
1973.- Американскиот актер Марлон Брандо одби да добие Оскар за неговата главна улога во „Кум“ и ја испрати индиската актерка Сачин Литлфедер да ги опише страдањата на американските Индијанци на церемонијата на доделување.
1985.- Умре францускиот сликар од руско-еврејско потекло Марк Шагал, кој и покрај сите уметнички форми и експерименти кои го одбележаа 20 век, успеа да изгради оригинален индивидуален ликовен израз („Виолинист“, „Свршеници“). Тој ги илустрираше басните на Ла Фонтен, Гогољовите „Мртви души“, Библијата, го наслика трезорот на Париската опера, синагогата во Ерусалим, зградата на ОН и направи витражи во катедралата во Мец.
1989.- Во Белград беа прогласени амандмани на српскиот Устав, со што покраините беа лишени од можноста да стават вето на уставните измени во Србија и дел од законодавните, административните и судските функции. Ревизијата на републичкиот устав на Косово беше придружена со масовни демонстрации на Албанците. Во судирите со полицијата загинаа 22 демонстранти и двајца полицајци.
1994.- Умре францускиот драматург од романско потекло Ежен Јонеско, творец на „антитеатарот“ и еден од најважните автори на „театарот на апсурдот“ („Ќелава пејачка“, „Жак или послушност“.
2002.- Умре познатиот холивудски режисер и сценарист Били Вајлдер, добитник на шест Оскари од 20 номинации.
2003.- Телото на поранешниот претседател на српското претседателство Иван Стамболиќ (киднапиран кон крајот на август 2000 година) е пронајдено на Фрушка Гора (Војводина). Стамболиќ беше убиен од припадници на Единицата за специјални операции (ЕСО) на српското МВР, кои беа осудени на максимална затворска казна.
2003 – Јапонија ги лансираше своите први шпионски сателити од островот Танега Шима, што ќе и овозможи независност на земјата во собирањето податоци, вклучително и движењето на севернокорејската војска. Јапонија претходно се потпираше на американското разузнавање.
2004.- Умре познатиот британски актер, сценарист, писател, режисер и продуцент Питер Јустинов.
2005.- Силен земјотрес го потресе западниот брег на индонезискиот остров Суматра, при што загинаа повеќе од 1.000 луѓе.
2006.- Умре Александар Саша Ненадовиќ, новинар, главен уредник и дописник на Политика од САД и Велика Британија. Помина повеќе од половина век во новинарството, беше специјален известувач од многу земји и соработник на НИН, Борба, Наша борба, Данас и Република. Тој беше еден од основачите на новинската агенција Бета и Форумот за меѓународни односи при Европското движење во Србија.
2009.- Умре познатиот филмски критичар, теоретичар и историчар Ранко Мунитиќ. Бил и филмски сценарист, публицист и еден од најдобрите познавачи на стрипот и анимацијата во поранешна Југославија. Автор е на голем број книги и публикации, меѓу кои „Филмски непријатели“ и „Филмски пријатели“, „Половина век филмска анимација во Србија“, „За анимација“, „За документарен филм“.
2013 – Поглаварот на Римокатоличката црква, папата Франциско, на Велики четврток пред Велигден им ги изми нозете на малолетните затвореници во Рим, како што тоа го правеше во Аргентина пред неколку години. На церемонијата во затворот Казал дел Мармо присуствуваа и две малолетни лица, што е прва папска прослава на Велики четврток со учество на жени.
2017 – Сенатот на САД го ратификуваше протоколот за пристапување на Црна Гора во НАТО.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за петок (6 јуни)
-
Кичево1 ден
(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“
-
Кичево13 часа
Кичевското архиерејско намесништво истакна соопштение по повод „Духовденска задушница“
-
Хороскоп3 часа
Хороскоп за сабота (7 јуни)
-
Македонија16 часа
СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности
-
Македонија1 ден
На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода
-
Култура4 часа
(ВИДЕО) Краток фрагмент на отец Партениј за „Македонија и Патриотизмот“ од новиот филм посветен на неговиот триесет годишен монашки пат
-
Скопје2 дена
За еден ден во Скопје изречени 180 мерки во областа на сообраќајот