На денешен ден
29 мај – На денешен ден

1167.- Армијата на обединети италијански градови од Ломбардиската лига ги поразила трупите на германскиот император Фридрих I Барбароса во битката кај Лењан.
1453.- По долга опсада, Турците го освоиле Константинопол и го убиле царот Константин XI Палеолог.
1500.- Португалскиот морепловец Бартоломеу Диас, кој го открил Кејп на добрата надеж, се удави во бродолом во бурното море. 1839.- Воспоставени се дипломатски односи меѓу Србија и Велика Британија.
1868.- Во Топчидер, кај Белград, е убиен кнезот Михаило Обреновиќ. Атентаторите се уапсени, веднаш осудени и стрелани во Карабурма. За учество во заговорот е обвинет поранешниот принц Александар Караѓорѓевиќ.
1894.- Роден е американскиот филмски режисер со австриско потекло Јозеф фон Штернберг, автор на филмовите „Шангај експрес“ и „Син ангел“ во кои се прослави Марлен Дитрих.
1914.- Во судир на британскиот патнички брод „Квин оф Ирска“ и норвешкиот товарен брод „Сторстат“ на реката Свети Лоренс во Канада загинаа најмалку 1.012 луѓе.
1917.- Роден е американскиот државник Џон Фицџералд Кенеди, претседател на САД од јануари 1961 до 22 ноември 1963 година, кога беше убиен во Далас.
1929.- Во Њујорк е прикажан првиот филм во боја „On with the Show“.
1942.- Умре американскиот филмски и театарски актер Џон Баримор, познат по улогата на љубовник во ерата на немиот филм.
1953.- Новозеланѓанецот Едмунд Хилари и Непалецот Тензинг Норгај го освоија првиот Монт Еверест (8848), највисокиот планински врв во светот.
1968.- Советот за безбедност на ОН воведе санкции против Родезија поради расна дискриминација на режимот на Иан Смит.
1972.- Генералниот секретар на Централниот комитет на Комунистичката партија и претседател на Президиумот на Врховниот совет на СССР Леонид Брежњев и американскиот претседател Ричард Никсон во Москва потпишаа декларација со која се отвори ера на подобри, мирни односи меѓу двете светски сили. .
1979.- Умре ѕвездата на немиот филм, Мери Пикфорд. Со Даглас Фербенкс, Д.В. Со Грифит и Чарли Чаплин, таа ја основала корпорацијата Обединети уметници во 1919 година.
1985.- На стадионот „Хајзел“ во Брисел, во нередите пред финалниот натпревар од Купот на европските шампиони меѓу италијанскиот шампион „Јувентус“ и англискиот „Ливерпул“, загинаа 39 лица, а повеќе од 400 беа повредени, главно италијански навивачи.
1990.- Борис Елцин е избран за прв претседател на Руската Федерација. Во декември 1999 година, тој поднесе оставка и го назначи за вршител на должноста премиер Владимир Путин. На 26 март 2002 година, Путин беше избран за претседател на Русија.
1994.- Ерих Хонекер, комунистички лидер и претседател на Источна Германија од 1976 до 1989 година, умре во егзил во Чиле кога, под притисок на масовните антирежимски протести, беше принуден да се повлече. Под негов надзор во 1961 година е изграден Берлинскиот ѕид, симбол на „Студената војна“ на Истокот и Западот.
1997 – Лоран Кабила ја презеде функцијата претседател на Демократска Република Конго (поранешен Заир), 12 дена откако неговите сили ја поразија војската лојална на диктаторот Мобуту Сесе Секу во седуммесечната граѓанска војна.
1999.- Хрватска го отфрли барањето на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг да започне истрага за злосторствата извршени врз српските цивили во операцијата „Бура“ во август 1955 година.
2001.- Четворица следбеници на Осама бин Ладен, шеф на терористичката мрежа Ал Каеда, беа осудени во САД за заговор за атентат на Американци во странство и за поставување бомби во две американски амбасади во Африка.
2002.- Во Обединетото Кралство, Пол Боатенг е назначен за генерален секретар на Министерството за финансии како првиот црнец кој имал висока позиција во владата.
2003.- Американскиот претседател Џорџ В. Буш ги повлече наредбите кои 11 години претходно дозволуваа да се воведат санкции кон СР Југославија. Остануваат санкциите против поранешниот претседател на СРЈ, Слободан Милошевиќ и неговото семејство.
2004 – Арчибалд Кокс, специјален обвинител во аферата Вотергејт, умре кога беше заменет од Белата куќа. Неговата смена предизвика политичка бура која ја разниша поддршката за тогашниот претседател Ричард Никсон.
2005.- Во Либан се одржаа парламентарни избори, први во последните 30 години без присуство на сириски сили.
2005.- Французите со големо мнозинство го отфрлија уставот на Европската унија на референдум. Франција, еден од основачите на ЕУ, беше првата што го отфрли документот, кој дотогаш беше ратификуван од девет европски земји. Два дена подоцна, францускиот премиер Жан-Пјер Рафарин поднесе оставка. Франција го ратификуваше Лисабонскиот договор во парламентот на 8 февруари 2008 година.
2009 – Околу 300.000 луѓе годишно умираат во катастрофи предизвикани од климатските промени, а економските загуби се околу 125 милијарди долари, објави Глобалниот хуманитарен форум. Климатските промени сериозно ги загрозуваат животите на 325 милиони луѓе, а се проценува дека тој број ќе се удвои до 2030 година.
2010.- Во Лос Анџелес на 74-годишна возраст умре холивудскиот актер и режисер Денис Хопер. Најпознатите улоги ги одигра во филмовите „Апокалипса денес“, „Син кадифе“, „Брзина“, „Вистинска романса“. Го режираше филмот „Голи во седло“ и одигра една од главните улоги.
2012 – Осудувајќи го масакрот на 108 лица, меѓу кои 49 деца и 34 жени, во сирискиот град Хули, Франција, Германија, Италија и Шпанија протераа сириски амбасадори, а Канада, Велика Британија и Австралија и дипломати.
2013.- Бугарскиот парламент за премиер го избра економистот и социјалистички кандидат Пламен Орешарски, кој ќе остане на функцијата до 6 август 2014 година.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Хроника1 ден
Вчера утро на магистралниот пат Кичево-Охрид се случила трагична сообраќајка каде животот го загуби младо момче од кичевско
-
Кичево1 ден
Денес се одбележува 82 години од најкрвавата битка кај с.Кленоец кичевско, додека на денешен ден загинал и Јосиф Јосифовски-Свештарот
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (6 октомври)
-
Хороскоп18 часа
Хороскоп за вторник (7 октомври)
-
Временска прогноза2 дена
Од утре повторно дождливо време, додека на планините и планинските превои не е изклучена можноста за нов снег
-
Македонија1 ден
Од вечерва горивата со намалена цена за литар
-
Македонија8 часа
Целосно затворен патен правец Велес-Тетово помеѓу Волково и Кондово, истиот ќе се одвива двонасочно поради градежни работи
-
Хроника3 часа
По долга и тешка болест почина познатиот пејач – Халид Бешлиќ