На денешен ден
29 ноември – На денешен ден
 
																								
												
												
											1314.- Почина францускиот крал Филип IV фер (Филип ле Бел), кој во 1306 година ги протера Евреите од Франција и им го конфискува имотот. За време на конфликтот со папата Бонифациј VIII, во 1302 година, тој го свикал Соборот на трите имоти – свештенството, благородништвото и граѓаните, за прв пат во историјата на Франција, а по смртта на папата се согласил со новиот папа Климент V. Французин, да го премести папското седиште во Авињон.
1516.- Почина италијанскиот сликар Џовани Белини, еден од основачите на венецијанското училиште. Тој беше учител на Џорџоне и Тицијан.
1543.- Од чума во Лондон.
1780.- Починала австриската царица, чешката и унгарската кралица Марија Терезија. За време на нејзиното владеење од 1740 година, таа спроведе реформи во духот на просветениот апсолутизам, но и централизација и германизација. За да го обезбеди спорниот престол, таа ја водеше војната за австриското наследство од 1740 до 1748 година, во која во 1745 година прускиот крал Фредерик II (Фридрих) ѝ ја одзеде Шлезија.
1854.- Починала српскиот дипломат и војвода Прото Матеја Ненадовиќ, претседател на владејачкиот Совет – првата српска влада. Со својот вујко Јаков го крена Првото српско востание во Ваљевската и Шабачката нахија и учествува во борбите, а преговарајќи со Турците и Русија ги воспоставува првите дипломатски контакти на востаниците со странство. Неговите „Спомени“, покрај книжевната вредност, претставуваат скапоцен документ за тоа време.
1864.- Во Сент Крик во американската држава Колорадо, единицата на полковникот Џон Чивингтон масакрирала најмалку 400 Чајени и Арапахос, кои се предале со дозвола да логорат.
1890.- Отворена е седницата на првиот јапонски парламент. Парламентот имаше два дома – горниот со 480 и долниот со 252 пратеници.
1918.- На Големото народно собрание во Подгорица бил сменет кралот Никола I Петровиќ и прогласено обединување на Црна Гора со Србија. Со актот за обединување, црногорската држава престана да постои.
1924.- Умре Џакомо Пучини, најважниот италијански оперски композитор по Верди. Со операта „Боем“ го дал прототипот на италијанската опера со лирско-сентиментален, буржоаски карактер од крајот на 19 век („Тоска“, „Мадам Батерфлај“, „Турандот“, „Манон Леско“).
1941.- На ридот Кадињача кај Ужице за време на Втората светска војна загина Работничкиот баталјон штитејќи го главниот дел од партизанските сили. Германските единици, со поддршка на авијацијата, го преминаа Кадињач дури по смртта на 180 партизани со командант Душан Јерковиќ. Тоа беше крајот на Република Ужице, основана на крајот на септември 1941 година, првата слободна територија во окупирана Европа.
1943.- На втората седница на Антифашистичкиот совет за народно ослободување на Југославија во Јајце, тој Совет бил конституиран како врховен законодавно и извршно претставничко тело и бил формиран Националниот комитет за ослободување на Југославија. Беше донесена одлука земјата да се организира федерално, а на кралската влада во егзил и беше забрането да се врати во земјата.
1945.- Основачкото собрание во Белград ја укина монархијата, лишувајќи ја династијата Караѓорѓевиќ од сите права во земјата и ја прогласи Федеративна Народна Република Југославија.
1947.- Генералното собрание на ОН изгласа поделба на Палестина на еврејски и арапски дел, со Ерусалим под контрола на светската организација, која во 1948 година дозволи создавање на државата Израел.
1987.- Јужнокорејски патнички авион со 115 патници и членови на екипажот се урна над Бурма. Потоа во Бахреин беше уапсена жена која призна дека е севернокорејски агент и дека поставила експлозив во авионот по налог на нејзината влада за да ги наруши Олимписките игри во Сеул во 1988 година.
1991.- Арбитражната комисија на Мировната конференција за Југославија (Бадентерова комисија) ги објави резултатите од меѓународната арбитража според која СФР Југославија „е во процес на исчезнување“ и дека сите републики на поранешната федерација се нејзини наследници.
1996.- Меѓународниот суд за воени злосторства во Хаг го осуди на 10 години затвор босанскиот Хрват Дражен Ердемовиќ, кој призна дека, како припадник на војската на Република Српска, учествувал во масовната ликвидација на босанските муслимани во Сребреница во јули 1995 година. Тоа беше прва пресуда за воено злосторство на меѓународен суд по судските процеси во Нирнберг и Токио.
1998.- Во Белград умре Живојин Павловиќ, еден од најзначајните српски филмски режисери и писатели на „новата српска проза“. Неговиот филм „Дезертер“ (1992) е првиот филм кој зборува за трагедијата на војната на територијата на поранешна СФР Југославија.
1999.- Ривалските партии во Северна Ирска формираа протестантско-католичка влада, принудувајќи ги лутите непријатели да ја споделат власта за прв пат во историјата
2001.- Умре британскиот рок-пејач и композитор Џорџ Харисон, поранешен член на „Битлси“, рок група која ги одбележа шеесеттите години на 20 век.
2003.- Водачот на чеченските бунтовници Ахмед Закаев, кој беше обвинет во Русија за убиства и киднапирања, доби политички азил во Велика Британија.
2008.- Умре данскиот архитект Јорн Утзон, познат како креатор на операта во Сиднеј, која во 2007 година беше вклучена во Светското наследство на УНЕСКО. Тој, исто така, ја дизајнираше зградата на Националното собрание во Кувајт и неколку познати згради во Данска. Тој ја доби престижната награда Прикер за архитектура во 2003 година.
2010 – Умре комичарот Лесли Нилсен, ѕвезда на филмските серии „Гол пиштол“ и „Има ли пилот во авионот“.
2010.- Умре рускиот поет Бела Ахмадулина, икона на културниот живот од советската ера.
2013.- На самитот во Вилнус, Европската унија ги парафира договорите за асоцијација со Грузија и Молдавија.
2017 – Хашкиот трибунал ги потврди повеќегодишните затворски казни на официјални лица од босанските Хрвати, предводени од Јадранка Прлиќ, за воени злосторства над муслиманите во БиХ, 1993-1994 година. Третообвинетиот, Слободан Праљак, почина во болница во Хаг откако испил отров во судницата откако апелациониот совет на Хашкиот трибунал му ја потврди казната од 20 години затвор.
2020 – За време на локалните избори во североисточна Нигерија, 110 луѓе беа убиени во напад што им се припишува на исламските екстремисти од групата Боко Харам.
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
 
														1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
На денешен ден
Светот на денешен ден (28 октомври)
 
														1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.
1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.
1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.
1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.
1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.
1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.
1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.
1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.
1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.
1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.
1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.
1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.
1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.
1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.
1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.
1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.
1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.
1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.
1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.
1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.
2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.
2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.
2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.
2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.
2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.
2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.
2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.
2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.
2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.
2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.
2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)
 
														На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
- 
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва. 
- 
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС. 
- 
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна. 
- 
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби. 
- 
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат. 
- 
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство. 
- 
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна). 
Политика и атентати
- 
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци. 
- 
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт. 
- 
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао. 
- 
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе. 
- 
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија. 
- 
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот. 
- 
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001. 
- 
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија. 
- 
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН. 
- 
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните. 
- 
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм. 
- 
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста. 
- 
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата. 
- 
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут. 
Култура и личности
- 
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот. 
- 
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон. 
- 
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург. 
- 
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник. 
- 
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег. 
- 
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко. 
- 
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери. 
Несреќи и катастрофи
- 
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви. 
- 
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати. 
- 
																	   Хороскоп1 ден Хороскоп1 денХороскоп за четврток (30 октомври) 
- 
																	   Кичево18 часа Кичево18 часаЈанев денес беше во посета на ОВР Кичево, заедно со раководствата на „РЦ Запад“ и регионалниот сектор за внатрешни работи Охрид 
- 
																	   Кичево19 часа Кичево19 часа„Џојсон Сeјфти Системс“ – Кичево заедно со „ОВР Кичево“ во кичевските училишта реализираа едукативна кампања на тема „Безбедноста на учениците во сообраќајот“ 
- 
																	   Македонија2 дена Македонија2 денаМВР: Кривична пријава против поранешен директор, заменик директор и вработени во Агенцијата за храна и ветеринарство за „проневера во службата“ 
- 
																	   Хороскоп11 часа Хороскоп11 часаХороскоп за петок (31 октомври) 
- 
																	   Македонија2 дена Македонија2 денаДополнете гориво, ноќеска дизелот солидно поскапува, додека бензините остануваат со непроменета цена за литар 
- 
																	   Временска прогноза2 дена Временска прогноза2 денаНа утро ладно, но врнежи од дожд во почетокот на месец ноември нема да имаме, вели Попоски 
- 
																	   Спорт2 дена Спорт2 денаВисоки признанија за работата на ФФМ, Омерагиќ и Јандреоски именувани на високи меѓународни позиции во „ФИФА“ 

 
								 
 

 
 
									 
																	 
									 
																	 
									 
																	 
 
 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														