На денешен ден
3 јуни – На денешен ден

1098.- По петмесечна опсада, крстоносците го зазеле градот Антиохија во Првата крстоносна војна.
1657.- Умре англискиот лекар Вилијам Харви, кој ја откри циркулацијата на крвта и работата на срцето како пумпа.
1808.- Роден е американскиот државник Џеферсон Дејвис, претседател на Конфедерацијата на американските држави за време на американската граѓанска војна. По поразот на Конфедерацијата, тој беше уапсен и помина едвај една година во затвор.
1818.- Последната британска војна против Марат заврши, со што Британија доминација во Индија.
1875.- Умре францускиот композитор Жорж Бизе, автор на операта Кармен, која се смета за ремек дело на француската и светската опера. Првата изведба на оваа опера (истата година кога умре Бизе) предизвика скандал, а потоа стана едно од најпопуларните дела на оперската музика.
1886.- Роден е српскиот политичар и публицист Коста Новаковиќ, еден од водачите на Српската социјалдемократска партија, подоцна член на КПЈ и нејзин претставник во Балканскиот секретаријат на Коминтерната. Исчезна во сталинистичките чистки во 1938 година, а постхумно беше рехабилитиран со одлука на советските државни органи во 1958 година.
1889.- Кралството Србија го презеде управувањето со својата железница од француски концесионер.
1896.- Во Москва беше потпишан пакт за ненапаѓање меѓу Русија и Кина за следните 15 години, а Кина ја овласти Русија да ја користи железницата во северна Манџурија.
1899.- Умре Јохан Штраус Јуниор, австриски диригент и композитор на оперети и валцери. Со својот оркестар настапуваше низ целиот свет, а гостуваше и во Белград („Лилјак“, „Цигански барон“, „На убавиот син Дунав“, „Приказни од виенската шума“).
1906.- Родена е француската пејачка и актерка со американско потекло Жозефин Бејкер, ѕвезда на париското кабаре „Фоли Бергер“ и „Казино де Париз“ и борец против расизмот. Во Втората светска војна, таа се приклучи на француското движење на отпорот.
1924.- Умре австрискиот писател Франц Кафка. Неговите дела, меѓу кои најпознати се романот „Процес“ и расказот „Метаморфоза“, имаа пресудно влијание врз литературата на 20 век.
1926.- Роден е американскиот писател Ален Гинсберг. Неговата збирка поезија „Урлик и други песни“ (1956) се смета за најзначаен дел од движењето Битник од 1950-тите.
1940.- Завршена е евакуацијата на сојузничките сили од Франција во Втората светска војна. Повеќе од 337.000 британски, француски и белгиски војници беа евакуирани од пристаништето Данкерк со бродови.
1959.- Сингапур е прогласен за автономна држава во рамките на Комонвелтот, во која Британците ги задржаа одделите за одбрана и надворешни работи.
1963.- Умре папата Јован XXIII, поглавар на Римокатоличката црква од 1958 година, протагонист на реформата на Католичката црква и нејзиното прилагодување кон современиот свет („aggiornamente“). Тој го свикал Вториот ватикански собор во 1962 година, кој продолжил да работи на црковните реформи по неговата смрт.
1965.- Американскиот астронаут Едвард Вајт излезе од вселенското летало Gemini 4 и стана првиот Американец што „прошета“ во вселената, три и пол месеци по рускиот космонаут Алексеј Леонов.
1968.- Во Белград започнаа студентските демонстрации, а подоцна и во другите универзитетски центри во Југославија, први во комунистичка Југославија. Протестот против привилегиите на комунистичките функционери, невработеноста и загрозувањето на основните демократски права беше прекинат седум дена откако пред студентите на ТВ Белград се обрати претседателот на СФРЈ Јосип Броз Тито, кој им даде поддршка на студентите и им вети побрзо решавање на социјалните проблеми.
1973.- Советскиот суперсоничен Туполев 144 се урна во близина на Париз за време на аеромитинг. Сите шест членови на екипажот и седуммина француски селани загинаа.
1989.- Умре иранскиот верски водач, ајатолахот Рухолах Хомеини, кој во 1979 година, по соборувањето на шахот Мохамед Реза Пахлави, се вратил од егзил во Иран погоден од Исламската револуција. Под негово владеење (до неговата смрт), прозападниот Иран беше трансформиран во милитантна верска република.
1989.- Два патнички воза се разнесени во експлозија на гасовод на Транссибирската железница. Загинаа 575 луѓе, а околу 600 беа повредени.
1995.- Министрите за одбрана на НАТО и ЕУ одлучија да создадат сили за брза реакција во Босна за да ги заштитат мировниците на ОН од нападите на босанските Срби.
1999.- Претседателот на Сојузна Република Југославија Слободан Милошевиќ го прифати мировниот план на САД, Европската унија и Русија, донесен во Белград од финските и руските посредници Марти Ахтисари и Виктор Черномирдин. Планот, кој предвидуваше пристигнување на меѓународните сили на Косово, беше услов за прекин на воздушните напади на НАТО врз Југославија.
2001.- Умре познатиот холивудски актер Ентони Квин, кој се прослави со улогата на Гркот Зорба во истоимениот филм.
2004.- Во Специјалниот суд во Сиера Леоне се одржа судење за одговорните за злосторствата извршени за време на граѓанската војна во земјата, во која загинаа околу 200 луѓе. Во јуни 2007 година, судот прогласи тројца воени команданти за виновни за злосторства извршени помеѓу 1991 и 2002 година. и ова е прва пресуда на тој суд што се однесува на периодот на граѓанската војна во таа земја.
2006 – Парламентот на Црна Гора ја усвои Декларацијата за независна Црна Гора, со која формално беше прогласено обновувањето на црногорската државност.
2009.- Умре американската пејачка Коко Тејлор, позната како „Кралицата на блузот“, која освои бројни блуз музички награди како и Греми наградите во 1984 година.
2016 – Умре Мухамед, роден како Касиус Марселус Клеј, кој доминираше во боксот две децении, освојувајќи и бранејќи ја шампионската титула. Тој се залагаше за заштита на правата на Афроамериканците и одби да се пријави во војската на САД за време на Виетнамската војна.
2020 – Косово доби нова влада предводена од премиерот Авдулах Хоти од Демократската лига на Косово.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (29 август)

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.
1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.
1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.
1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.
1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.
1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.
1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.
1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.
1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.
1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.
1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.
1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.
1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.
1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.
1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.
1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.
1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.
1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.
1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.
1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.
1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.
1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.
2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.
2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.
2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.
2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.
2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.
2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.
2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (3 септември)
-
Хороскоп12 часа
Хороскоп за четврток (4 септември)
-
Македонија2 дена
(ВИДЕО) Во Маврово заѕвони првото училишно ѕвонче на едно единствено прваче, маестро Џамбазов специјално го пречека и му посака среќа и успех
-
Временска прогноза2 дена
Временска прогноза за утре и задутре, ќе имаме облачно време, проследено со пороен дожд, со засилен ветер
-
Македонија2 дена
СВР Охрид: В четврток во с.Шипокно охридско, ќе се одржи регионална обука за полициските тимови кои работат со службени кучиња
-
Кичево24 часа
Кичево: Филм, музика и креативност во село Ехлоец: Echoes in the Wild на 7 септември
-
Lifestyle1 ден
Кој пијалок е поштетен за здравјето: пивото или газираните сокови?
-
Македонија19 часа
МВР: Целосна забрана во шуми до крај на месец септември