Следете не

На денешен ден

3 мај – На денешен ден

Објавено пред

на

1469.- Роден е италијанскиот државник и историчар Никола Мачавели, автор на „Владетелот“ во кој тврди дека владетелот не треба да избира средства за постигнување цел, од која подоцна е изведен терминот макијавелизам.

1494.- Шпанскиот морепловец Кристофоро Коломбо го откри островот, подоцна наречен Јамајка.

1500.- Патувајќи на запад, португалскиот морепловец Педро Алварез Кабрал го открил Бразил на пат кон Индија и го прогласил за португалска сопственост.

1748.- Роден е францускиот политичар Емануел Џозеф Сијес, познат како Абе Сие, еден од водачите на Француската револуција. Во брошурата „Што е трето одделение? ги разоткри политичките барања на буржоазијата.

1791.- Полскиот крал Станислав Август Понијатовски го потпишал либералниот устав за воспоставување парламентарна монархија. Тоа беше втор пишан устав во светот, по американскиот.

1814.- Францускиот крал Луј XVIII се вратил во Париз под заштита на сојузниците по поразот на императорот Наполеон I во битката кај Ватерло.

1841.- Нов Зеланд е прогласен за британска колонија.

1895.- Територијата во сопственост на британската јужноафриканска компанија јужно од реката Замбези беше преименувана во Родезија.

1898.- Во Киев е родена израелската државничка Голда Мабович Мејрсон, првата жена што станала премиер на Израел од 1969 до 1974 година.

1898.- Умре литературниот и театарски критичар и книжевен историчар Светислав Вуловиќ, професор на Големата школа во Белград, член на Српската кралска академија, еден од највлијателните домашни книжевни критичари во 19 век.

1902.- Роден е францускиот физичар Алфред Каслер, член на Француската академија, добитник на Нобеловата награда за физика во 1966 година. Неговиот научен труд придонесе за развојот на ласерите.

1922.- Во Париз е основан Меѓународниот железнички сојуз, меѓу чии основачи биле и Југословенските железници.

1936.- Во Јагодина се одржаа најмасовните антифашистички демонстрации во Поморавље меѓу двете светски војни, организирани од Народниот фронт за слобода.

1939.- Сменет е советскиот министер за надворешни работи Максим Литвинов, а нов министер е Вјачеслав Молотов, кој кон крајот на август истата година потпиша пакт за ненапаѓање со нацистичка Германија.

1945.- Британците го зазедоа Рангун, главниот град на Бурма (сега Мјанмар), за време на Втората светска војна, ослободувајќи го од јапонската окупација.

1946.- Во Токио започна седницата на Меѓународниот воен трибунал за далечниот исток (Токио) за судење на јапонските воени злосторници од Втората светска војна. Во судскиот процес, кој траеше до ноември 1948 година, од 28 обвинети, седум беа осудени на смрт, 16 на доживотен затвор, а останатите на пократки казни.

1968.- Насилните судири со полицијата во Париз предизвикаа студентски демонстрации и штрајкови поради неподготвеноста на владата да ги спроведе универзитетските реформи. Студентските протести набрзо се проширија и во другите европски земји, а протестот прерасна во бунт против граѓанското општество.

1971.- Валтер Улбрихт поднесе оставка како генерален секретар на Источногерманската комунистичка партија. Тој беше заменет со Ерих Хонекер.

1991.- Моштите на контроверзниот епископ на Српската православна црква, Николај Велимировиќ, се пренесени од САД во неговото родно село Лелиќ кај Ваљево.

1992.- Муслиманските сили нападнаа конвој возила на ЈНА што се повлекуваа кон касарната Лукавица во Сараево. Загинаа и ранети неколку офицери, војници и цивили.

1996.- Делегатите од 55 земји на конференцијата на ОН во Женева се договорија за новите правила за употреба на нагазни мини, но не прифатија целосна забрана.

1999.- За време на нападот на НАТО врз СР Југославија, автобус беше погоден во близина на градот Пеќ, Косово. Загинаа 20 лица, а 43 беа повредени. Ударна е зградата на новосадската телевизија во Нови Сад. Во седиштето на НАТО во Брисел беше соопштено дека за 42 дена од нападот на СРЈ биле извршени 14.000 летови.

2003 – Американскиот Конгрес го одобри буџетот од речиси 80 милијарди американски долари за војната во Ирак, вклучително и некои од сојузниците и борбата против тероризмот.

2006 – Соучесник во нападот на Светскиот трговски центар во Њујорк на 11 септември 2001 година. Закаријас Мусауи е осуден на доживотен затвор. Тоа е прва и единствена пресуда донесена од американскиот суд за нападите врз САД на 11 септември, во кои загинаа речиси 3.000 луѓе.

2008.- По завршувањето на фашистичката диктатура на генералот Франциско Франко и воспоставувањето на либералната демократија, умре поранешниот премиер на Шпанија Леополдо Калво Сотело, вториот премиер. Една од неговите најголеми одлуки е пристапот на Шпанија во НАТО.

2008.- Разорниот циклон Нагрис го погоди Мјанмар, убивајќи 77.738 луѓе, а исчезнати 55.917.

2012 година – „Врисок“ на Едвард Мунк беше продаден за 120 милиони долари на аукција на Сотби во Њујорк, што го прави најскапото уметничко дело некогаш продадено на аукција.

2014.- Почина американскиот нобеловец Гери Бекер, економист и социолог, еден од креаторите на теоријата за влијанието на економските закони врз човековото однесување и социјалните проблеми, кои претходно беа исклучиво теми од социологијата.

2016 – Европската фудбалска унија (УЕФА) го прифати Косово како 55-та членка на таа организација.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај

📜 Среден и нов век

  • 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
  • 1498Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
  • 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.

✍️ Култура и филозофија

  • 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
  • 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
  • 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.

⚔️ Војни и политика

  • 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
  • 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
  • 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
  • 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
  • 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.

🌍 Независности и државни промени

  • 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
  • 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
  • 2002Источен Тимор прогласува независност.
  • 2000Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.

🧑‍🤝‍🧑 Друштвени и економски настани

  • 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
  • 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
  • 1995Ебола карантин во Заир.
  • 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.

🎨 Кражби и културни загуби

  • 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп7 часа

Хороскоп за среда (21 март)

ОВЕН Денеска во неколку наврати ќе треба да покажете како можете да бидете храбри, бестрашни и директни. Не заземајте страна...

Здравје и убавина9 часа

Вниманието во храната во борбата против заморот е многу битна за човековиот организам

Кога ќе забележите дека повеќе денови по ред сте поуморни од вообичаено, физички или ментално, треба веднаш да реагирате и...

Македонија14 часа

Посебен сообраќаен режим за експресниот пат А3 Штип – Кочани од клучка Крупиште до клучка Кочани

Министерството за внатрешни работи ги известува граѓаните дека на 21.05.2025 (среда), во периодот од 09 до 12 часот заради изведување...

На денешен ден1 ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај 📜 Среден и нов век 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик,...

Спорт1 ден

Македонската репрезентација во фудбал до 18 години, ќе одигра два контролни натпревари со Словенија во гости

Репрезентацијата на Македонија до 18 години кон крајот на мај ќе одигра два контролни натпревари против соодветната селекција на Словенија....

Хороскоп1 ден

Хороскоп за вторник (20 мај)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

Храна1 ден

Следните 6 витамини се најзастапени во магдоносот, истиот може да помогне при висок крвен притисок

Магдоносот спаѓа во зачински билки кои најчесто се користат при готвење, а покрај својата арома обезбедуваат бројни хранливи материи и...

Македонија2 дена

Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар

Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95, се зголемува за 2,00 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Lifestyle2 дена

Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика

Рчењето е чест проблем кој не само што го нарушува сонот, туку може да биде и знак за длабоки нарушувања...

Lifestyle2 дена

Како да го исчистите одводот без сода бикарбона и оцет: Ефикасни и едноставни решенија

Избегнете скапи поправки со домашни методи кои навистина функционираат Затнат одвод е проблем со кој се соочуваат многумина – водата...

НАЈЧИТАНИ