Следете не

На денешен ден

30 април – На денешен ден

Објавено пред

на

313 – Римскиот император Константин Велики го издаде Миланскиот едикт за легализирање на христијанството во Римската империја.

1777.- Роден е германскиот математичар и астроном Карл Фридрих Гауш, изумител на методите во теоријата на броеви, алгебрата, геометријата (Гаусовиот алгоритам, Гаусова константа, Гаусова крива, Гаус-Кригерова проекција). Тој се смета за еден од најголемите математичари на сите времиња.

1789.- Жорж Вашингтон е избран за прв претседател на САД. По два претседателски мандати, во септември 1796 година, тој испрати проштална порака до американскиот народ и се повлече на својот имот.

1803.- Соединетите Американски Држави ја купија Луизијана од Наполеон Бонапарта за 15 милиони долари, формално приклучувајќи им се на Соединетите држави на истиот датум во 1812 година како нејзина 18-та членка.

1804.- Во битките кај Суринам, Британците за прв пат употребија муниција со повеќе зрна – „шрапнел“, именувана по пронаоѓачот Хенри Шрапнел (Хенри Шрапнел).

1870.- Роден е Франц Лехар, австриски композитор со унгарско потекло, најважниот претставник на виенската оперета во првата половина на 20 век („Веселата вдовица“, „Земјата на насмевките“).

1883.- Умре францускиот сликар Едуар Мане, еден од основачите на импресионизмот („Појадок на трева“, „Бол Фоли-Бергер“, „Балкон“, „Олимпија“).

1883.- Роден е чешкиот писател Јарослав Хашек, автор на романот „Искуствата на добриот војник Швејк“.

1893.- Роден е Јоаким фон Рибентроп, министер за надворешни работи на нацистичка Германија. Меѓународниот суд на правдата во Нирнберг го осуди на смрт за злосторства во Втората светска војна. Казната со бесење е извршена во 1946 година.

1895.- Официјално е отворена првата меѓународна изложба во Венеција, која со текот на времето стана најголемиот фестивал на современа уметност во светот – „Венециското биенале“.

1900 – Хаваи стана дел од САД.

1909.- Родена е холандската кралица Јулијана. Таа стана кралица во 1948 година, а во 1980 година абдицира во корист на нејзината постара ќерка Беатрикс.

1915.- Во Париз е основан Југословенскиот комитет – организација на српски, хрватски и словенечки политички емигранти од Австро-Унгарија, која за време на Првата светска војна водела акции за ослободување на јужнословенските земји од Австро-Унгарија и нивно обединување со Србија и Црна Гора.

1934.- Австрија донесе устав со кој ја легализираше диктатурата на канцеларот Енгелберт Долфус.

1941.- Независната држава Хрватска донесе закон за расна припадност, со кој започна прогонството на Србите, Евреите и Ромите.

1945.- Адолф Хитлер и неговата љубовница Ева Браун извршија самоубиство во подземен бункер во Берлин. Руските трупи влегле во центарот на Берлин, го окупирале Рајхстагот и другите државни институции, додека сојузничките трупи го освоиле Минхен, а француските трупи влегле во Австрија.

1945.- Југословенската армија (НОВ и ПОЈ) во Втората светска војна го ослободи усташкиот логор Јасеновац.

1953.- Во Белград е отворен Музејот на железницата, прв од ваков вид во Југославија, основан во февруари 1950 година.

1973.- Американскиот претседател Ричард Никсон ја прифати одговорноста за прислушувањето на ривалската Демократска партија во зградата Вотергејт од 1972 година, што доведе до негова оставка во август 1974 година.

1975.- Со падот на Сајгон (град Хо Ши Мин), во кој се вклучени северно виетнамските сили, заврши 30-годишната Виетнамска војна, во која загинаа 58.000 Американци и три милиони Виетнамци, вклучително и два милиони цивили.

1989.- Умре италијанскиот филмски режисер Серџо, автор на „Шпагети вестерн“ („За грст долари“, „Се викам Нико“, „Беше еднаш на дивиот запад“, „Се случи во Америка“).

1991.- Во циклон во Бангладеш загинаа 125.000 луѓе.

1995.- Американскиот претседател Бил Клинтон нареди запирање на трговијата со Иран и забрани инвестиции во земјата, обвинувајќи го Техеран за поддршка на меѓународниот тероризам.

1999.- Воздушните напади на НАТО врз СР Југославија ги погодија зградите на Министерството за одбрана и Генералштабот на Југословенската армија во центарот на Белград.

2000.- Умре поранешниот премиер на Данска Пол Хартлинг, кој во 1978 година стана висок комесар на ОН за бегалци, а во 1981 година ја доби Нобеловата награда за мир.

2002.- Претседателот Роберт Мугабе прогласи вонредна состојба во Зимбабве поради големиот недостиг на храна што доведе илјадници луѓе на работ на глад. Кризата со храна беше предизвикана од сушата и затворањето на фармите на белите.

2003.- Соединетите држави, Русија, Европската унија и Обединетите нации официјално објавија „мапа“ за израелско-палестинските мировни преговори, кои требаше да доведат до создавање на независна палестинска држава во 2005 година.

2005.- Во јужен Ирак, меѓународните истражители открија гробница со 1.500 тела за кои се верува дека убиле повеќето Курди кои биле протерани од населбите во северен Ирак во текот на 1980-тите под режимот на Садам Хусеин.

2007.- На 95-годишна возраст во Белград умре писателката Јара Рибникар. Автор е на повеќе романи, збирки раскази и мемоари, а има преведено од чешки и германски јазик. („Незавршен круг“, „Победа и пораз“, „Јан Непомуцки“).

2008.- На 102-годишна возраст во Базел умре швајцарскиот хемичар и пронаоѓач на халуциногената дрога ЛСД, Алберт Хофман. Хофман првпат произведе ЛСД во 1938 година додека истражуваше печурки за медицински цели.

2009 – Американскиот производител на автомобили Крајслер прогласи банкрот по неуспешните преговори за реструктуирање на долгот со доверителите. Крајслер веднаш потпиша договор за спојување со италијански Фиат.

2009.- Неидентификуван напаѓач уби 13 и рани 15 на Универзитетот во Баку во Азербејџан.

2011.- На 99-годишна возраст почина аргентинскиот писател Ернесто Сабато, автор на романите „Тунел“, „За хероите и гробовите“ и „Абадон, ангел на уништувањето“.

2013.- Холандскиот престолонаследник Вилијам-Александар (46) е устоличен кога неговата мајка, кралицата Беатрикс (75) официјално поднесе оставка по 33 години.

2015 – Демонстрации се одржаа низ САД во знак на солидарност со протестот во Балтимор, против расната дискриминација и прекумерното полициско насилство што предизвика смрт на Афроамериканци во Кливленд, Фергусон, Мисури, Њујорк и други градови.

2017.- Во несреќа кај Монт Еверест загина познатиот планинар Уели Штек (Уели Штек), наречен „Швајцарска машина“ поради неговата брзина и упорност во освојувањето на врвовите.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп4 часа

Хороскоп за четврток (18 септември)

ОВЕН Вашата страст и ентузијазам денес ќе ја истакнат вашата креативност. Ова е одличен период за да започнете некое уметничко...

Технологија12 часа

(ВИДЕО) „DJI“ официјално го претстави својот нов дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 PRO

Предмалку реномираната „DJI“ го претстави новиот дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 Pro кој практично претставува ново ниво...

Фото: Michael Fousert @ unsplash Фото: Michael Fousert @ unsplash
Автомобили15 часа

Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?

Колку навистина може да издржи едно електрично возило со едно полнење во споредба со бројките што производителите ги ветуваат? Тоа...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин15 часа

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин16 часа

Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето

Samsung Electronics официјално го претстави One UI 8, новата верзија на својот кориснички интерфејс која носи напредни мултимодални можности со...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин16 часа

YouTube ја воведе повеќејазичната аудио функција – креаторите добиваат глобален досег

По двегодишна пилот-програма, YouTube официјално ја лансира повеќејазичната аудио функција, овозможувајќи им на милиони креатори да додаваат синхронизација на своите...

Музика18 часа

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ со голема радост Ве известува дека отворена е сесија за упис на нови...

Временска прогноза19 часа

Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд

Поради брз продор на ладен воздух од север, утре и задутре (среда и четврток 17/18 септември) во Македонија ќе дува...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за среда (17 септември)

ОВЕН Слушајте ги другите повеќе од себе. Луѓето околу вас и оние со кои деловно соработувате сега повеќе гледаат од...

Македонија2 дена

„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила

Граѓаните од денеска можат да пријавуваат случаи на незаконита, партиска или приватна употреба на службени возила, на 070 399 050...

НАЈЧИТАНИ