Следете не

На денешен ден

30 август – На денешен ден

Објавено пред

на

30 п.н.е – Почина египетската кралица Клеопатра. Според легендата, Клеопатра се самоубила така што дозволила да биде касната од отровна змија. Со нејзината смрт, династијата на Птоломеј завршила, а Египет станал римска провинција. 1483.- Умрел францускиот крал Луј XI (Луј), кој за време на неговото владеење од 1461 година успеал да ја победи Лигата на феудалците и да ја зајакне централната кралска власт. Него го наследил неговиот син Чарлс VIII.

1645.- Холандските и американските Индијанци потпишаа примирје во Њу Амстердам (Њу Јорк).

1748.- Роден е Жак Луј Давид, најзначајниот претставник на класицизмот во француското сликарство, дворскиот сликар на Наполеон Бонапарта. Имал големо влијание врз ликовната уметност, но неговите следбеници најмногу завршувале во шаблонот на академизмот („Заклетвата на Хорас“, „Крунисувањето на Наполеон“, „Семејството Жерар“, „Убиената Мара“, „Мадам Рекамје“. “).

1757.- Во Седумгодишната војна, руската армија, под команда на маршалот Степан Фјодорович Апраксин, ги порази пруските трупи во битката кај Грос Јегерсдорф.

1797.- Родена е англиската писателка Мери Шели (Мери Шели), авторка на романот „Франкенштајн“, сопруга на поетот Перси Бише.

1871.- Роден е британскиот физичар Ернест Радерфорд (Радерфорд), добитник на Нобеловата награда за хемија во 1908 година, кој ги открил алфа и бета зраците во радиум и со бомбардирање на азот со алфа честички ја извршил првата трансмутација на еден елемент во друг. 1919).

1881 – Францускиот инженер Клемент Адер (Клемент) го патентирал првиот стереофоничен звучен систем во Германија.

1914.- Во битката кај Таненберг во Првата светска војна, германската осма армија под команда на генерал Пол фон Хинденбург ја поразила руската Втора армија под команда на генералот Александар Самсонов, која загубила околу 30.000 луѓе. Генералот Самсонов се самоуби.

1918.- За време на посетата на фабриката „Мишељсон“, Владимир Илич Ленин бил ранет во обид за атентат. Лидерот на Советска Русија беше застрелан од членовите на Социјал-револуционерната партија Фања Каплан и нејзината сестра Дора.

1929.- Умре дубровничкиот писател Иво Војновиќ, автор на драмите „Трилогија на Дуброванка“ и „Еквинокиј“, кои неколку децении беа на репертоарите на југословенските театри.

1940.- Разговорите меѓу претставниците на Германија, Италија, Романија и Унгарија (арбитража Бека) завршија во Виена, каде Германија и Италија ја принудија Романија да и ја отстапи јужна Добруџа на Бугарија, а дел од Трансилванија на Унгарија.

1940.- Умре англискиот физичар Џозеф Џон Томсон, кој го откри електронот во 1897 година. Добитник е на Нобеловата награда за физика во 1906 година.

1942.- Усташите во Сремска Митровица за време на Втората светска војна го застрелале Сава Шумановиќ, еден од најдобрите српски сликари меѓу двете војни. Неговите големи композиции „Појадок на трева“ и „Пијан брод“ се едни од најзначајните дела на современото српско сликарство.

1944.- Во Втората светска војна, советската армија ги зазеде нафтените полиња во Плоешти, Романија, лишувајќи ја германската армија од важен извор за снабдување со гориво.

1945.- Велика Британија повторно го воспостави своето владеење во Хонг Конг, по три години и седум месеци јапонска окупација.

1957.- Сенаторот Стром Турмонд (Турмонд) од Јужна Каролина постави нов рекорд за опструкција на американскиот Конгрес говорејќи повеќе од 24 часа против законот за граѓански права.

1963.- По кубанската криза, која се закануваше со општ нуклеарен конфликт, меѓу седиштата на владата на СССР и САД, Кремљ и Белата куќа, водачите Никита Хрушчов и Џон Кенеди воспоставија директна телефонска врска, позната како „црвена телефон“.

1973.- Кенија го забрани ловот на слонови и трговијата со слонова коска.

1974.- Во близина на Загреб се случи тешка железничка несреќа во која животот го загубија околу 150 луѓе. Тоа беше најголемата железничка несреќа во историјата на југословенскиот сообраќај.

1981.- Во Техеран, претседателот на Иран Мохамад Али Раџаи и премиерот Мохамад Џавад Бахонар беа убиени во експлозија на бомба поставена во кабинетот на премиерот.

1991.- Советската Република Азербејџан прогласи независност од Москва и почна да формира своја армија.

1992.- Заврши петмесечната српска опсада на Горажде. Во согласност со договорот во Лондон, командата на босанските Срби повлече околу 1.000 свои војници, а заедно со нив се повлече и колона цивилни бегалци од српска националност. Во нападот на „зелените беретки“ (босански муслимани) на колоната загинаа 22 лица, а околу 50 беа ранети.

1995.- Авионите на НАТО започнаа серија напади врз српските позиции во Босна во обид да го принудат раководството на босанските Срби да го прифати мировниот план за Босна и Херцеговина. Нападите се случија два дена по минофрлачкиот напад врз Сараево, во кој загинаа 37 лица, а беа прекинати на 14 септември, кога Србите потпишаа договор за повлекување на тешкото вооружување на 20 километри од Сараево.

1997.- Во сообраќајна несреќа во Париз, почина британската принцеза од Велс Дијана Спенсер (Велс, Дијана), поранешна сопруга на британскиот престолонаследник Чарлс (Чарлс). Во несреќата животот го загубија и нејзиниот сопатник Доди ал Фаед и нивниот возач Анри Пол.

2001.- Околу 438 бегалци, претежно од Авганистан, кои беа спасени од траект што тоне, продолжија да умираат на норвешки товарен брод, бидејќи Австралија не им дозволуваше да влезат во земјата.

2003.- Руска нуклеарна подморница потона во Северното Море. Од десет членови на екипажот, еден човек е спасен.

2003.- Умре американскиот актер Чарлс (Чарлс) Бронсон, ѕвезда на акционите филмови од 1960-тите и 1970-тите.

2004.- Рамиз Делалиќ Ќело беше уапсен во Илиџа кај Сараево, осомничен за убиство на еден од гостите на свадбата, Србинот Никола Гардовиќ, на свадба во Башчаршија на 1 март 1992 година. Тоа убиство ги продлабочи нарушените меѓуетнички односи и го забрза почетокот на војната во Босна и Херцеговина.

2006.- Умре Нагиб Махфуз, египетскиот писател и добитник на Нобеловата награда за литература во 1988 година.

2007 – 12 пожарникари загинаа во пожар на островот Велики Корнати во Хрватска.

2008 – Во периодот од август 2007 до август 2008 година, уништени се 8.147 квадратни километри од амазонската шума, односно 69 отсто повеќе од просекот во претходните три години.

2009.- Белоруски борбен авион Су-27 се урна на аеромитинг во централна Полска додека изведуваше маневар, при што загинаа двајцата пилоти.

2011.- Поранешниот министер за финансии Јошихико Нода е избран за нов премиер на Јапонија, по оставката на вицепремиерот Наото Кан.

2013.- Во Даблин умре еден од најпознатите поети на англосаксонската јазична област, Ирецот Шејмус Хини, кој ја доби Нобеловата награда за литература во 1995 година. Зад себе остави 13 збирки текстови, две драми, четири книги есеи за поезија и бројни текстови во периодични списанија.

2014 – Туниската крајбрежна стража пронајде тела на 41 лице за кои се верува дека се мигранти, главно од Сирија, кои се удавиле обидувајќи се да испловат кон Европа.

2014 – Калифорнија е првата американска сојузна држава која ја забрани употребата на пластични кеси за еднократна употреба на нејзина територија.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (25 август)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1530 – Роден е рускиот цар Иван IV Василевич, познат како Иван Грозни. Тој го добил прекарот поради суровоста со која го потиснувал самоволието на бојарите. За време на неговото владеење бил основан Архангелск, Сибир бил припоен кон Русија, а во 1553 година започнала да работи првата печатница во земјата.

1718 – Француски емигранти во Луизијана го основале градот Њу Орлеанс, именуван по францускиот војвода од Орлеанс.

1744 – Роден е германскиот писател, филозоф и теолог Јохан Готфрид фон Хердер. Неговото дело влијаело врз германскиот романтизам, особено врз Гете и движењето „Штурм унд Дранг“. Во својата збирка „Гласови на народот во песните“ вклучил и српски народни песни, меѓу кои и „Хасанагиница“ во превод на Гете.

1819 – Роден е Ален Пинкертон, американски детектив од шкотско потекло, основач на Националната детективска агенција „Пинкертон“ (1850).

1822 – Починал англискиот астроном Вилијам Хершел, откривачот на планетата Уран (1781).

1825 – Уругвај ја прогласил својата независност од Шпанија.

1839 – Во Ужице е основано средно училиште, кое го посетувале истакнати личности како Радован Драговиќ, Димитрије Туцовиќ, Душан Поповиќ, Љубомир Давидовиќ и Милан Предиќ.

1842 – Во Крагуевац избувнал бунт на селани против зголемените даноци, предводен од Томо Вучиќ-Перишиќ. Принц Михаило Обреновиќ бил соборен, а за принц бил прогласен Александар Караѓорѓевиќ. Михаило повторно станал владетел во 1860 година, до неговото убиство во 1868 година.

1867 – Починал англискиот физичар и хемичар Мајкл Фарадеј, откривач на законот за електромагнетна индукција (1831) и законите за електролиза.

1875 – Капетан Метју Веб станал првиот човек што го препливал Ламанш.

1900 – Починал германскиот филозоф Фридрих Ниче, татко на нихилизмот и автор на дела како „Така зборуваше Заратустра“ и „Надвор од доброто и злото“.

1921 – САД потпишале мировен договор со Германија, со што формално завршила воената состојба меѓу двете земји по Првата светска војна.

1930 – Роден е шкотскиот актер Шон Конери, светски познат по улогата на Џејмс Бонд.

1940 – Британското воздухопловство ги фрлило првите бомби врз Берлин во Втората светска војна.

1944 – Сојузничките сили го ослободиле Париз.

1961 – Бразилскиот претседател Јанио Квадрос поднел оставка, повикувајќи се на „окултни сили“.

1964 – Кенет Каунда станал првиот претседател на Замбија.

1965 – Лавина во Швајцарските Алпи закопала 108 лица.

1972 – Кина за првпат го искористила своето право на вето во Советот за безбедност на ООН, спротивставувајќи се на приемот на Бангладеш.

1989 – Американската сонда „Војаџер 2“ стигнала до Нептун и неговиот сателит Тритон, испраќајќи снимки на Земјата.

1999 – Во Виена е уапсен генерал-потполковник Момир Талиќ, началник на Генералштабот на Армијата на Република Српска, по обвинение од Хашкиот трибунал.

2000 – Во Белград исчезнал Иван Стамболиќ, поранешен претседател на Србија и критичар на Слободан Милошевиќ. Неговото тело било пронајдено во 2003 година на Фрушка Гора.

2001 – Мете-Марит Тјесем Хојби се омажила за норвешкиот престолонаследник Хакон.

2003 – Во Руанда биле одржани први повеќепартиски претседателски избори од независноста. Победил Пол Кагаме.
– Во Мумбаи, Индија, експлодирале две автомобил-бомби; загинале 52 лица, а над 150 биле повредени.

2004 – Во Јужна Африка е уапсен Марк Тачер, син на поранешната британска премиерка Маргарет Тачер, под сомнение за вмешаност во државен удар во Екваторска Гвинеја.

2010 – Починал јапонскиот режисер и автор на аниме Сатоши Кон („Совршено сино“, „Паприка“).

2012 – Починал Нил Армстронг, американски астронаут и првиот човек што зачекорил на Месечината (1969).

2014 – Миро Церар, победник на јулските избори, станал премиер на Словенија.

2021 – Починал Милан Лане Гутовиќ, театарски и филмски актер, популарен по улогите во „Буба у уху“ и ТВ-серијата „Бела лаѓа“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

На денешен ден7 минути

Времеплов: На денешен ден (25 август)

1530 – Роден е рускиот цар Иван IV Василевич, познат како Иван Грозни. Тој го добил прекарот поради суровоста со...

Хороскоп9 часа

Дневен Хороскоп за понеделник (25 август)

ОВЕН Денес ќе бидете стимулирани на различни начини. Ќе бидете фасцинирани од се што блеска, па внимавајте да не ги...

Спорт10 часа

Маркез доминираше денес за големата награда на Унгарија на уникатната патека „Балатон Парк“

Шпанецот Марк Маркез, возач на Дукати, извојува убедлива победа на денешната трка за Големата награда на Унгарија, возена на патеката...

Македонија17 часа

Во Куманово по пожар на сува трева, се зафатил плац со паркирани возила, камиони и автобуси

На 23.08.2025 во 23.51 часот во СВР Куманово било пријавено дека на ул.„Народна Револуција“ во Куманово настанал пожар на сува...

Македонија20 часа

Добра вест: До моментов само 3 активни пожари, состојбата со пожарите се смирува

На ден 24.08.2025 година, до 12:00 часот, на територијата на Македонија има вкупно 3 пожари на отворен простор, од кои...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за недела (24 август)

ОВЕН Ќе бидете исклучително успешни во комуникацијата, затоа фокусирајте се на сите оние ситуации кои бараат преговарачки вештини, се сведени...

Временска прогноза2 дена

Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол

Според моменталните излази на најажурниот прогностички модел ECMWF (Европски центар за Среднорочна прогноза) месец септември 2025 година во Република Македонија...

Спорт2 дена

Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови

Кристијано Роналдо (40) зад себе има импресивна голгетерска кариера – 450 голови за Реал Мадрид, 145 за Манчестер Јунајтед и...

Кичево2 дена

Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај

Во понеделник, 25 август 2025 година, ГД „Гранит“ АД Скопје, изведувач на работите на Автопатот А2 Кичево–Охрид, ќе започне со...

Хроника2 дена

Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија

На 22.08.2025 околу 18:00 часот во СВР Скопје било пријавено дека на магистралниот пат Скопје-Граничен премин Долно Блаце, на околу...

НАЈЧИТАНИ