Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 30 септември

Објавено пред

на

1399.- Основачот на англиската династија Ланкастер, Хенри Болингброук (Хенри Болингброук) стана крал Хенри IV, ден по абдикацијата на Ричард II (Ричард), првиот монарх во историјата на Англија кој го напуштил тронот.

1846.- Американскиот стоматолог Вилијам Мортон (Вилијам) бил првиот што употребил анестезија (етер) за време на вадење заб.

1876.- Роден е српскиот писател, театарски критичар и дипломат Милан Ракиќ. Поетот на модерниот сензибилитет во совршенство ја следеше формата на францускиот парнасиец и симболист. Бил член на Српската кралска академија и претседател на српскиот ПЕН клуб („Јефимија“, „Долап“, „Симонида“, „Напуштена црква“, „Орхидеја“, „Љубавна песма“, „На Газиместан“).

1882.- Роден е германскиот физичар Ханс Вилхелм Гајгер (Вилхелм Гајгер), кој во 1928 година измислил уред за откривање и броење наелектризирани честички и гама зраци (мерење на радиоактивност), познат како „Гајгеровиот бројач“.

1891.- Во егзил во Брисел, се самоуби францускиот генерал Жорж Ернест Буланже (Жорж, Буланже), водач на реакционерното антипарламентарно движење „Булангисти“ кои се заканија дека ќе ја соборат Третата република.

1912.- Србија и Бугарија објавија мобилизација за војна против Турција. Првата балканска војна, од октомври 1912 до мај 1913 година, во која Грција и Црна Гора се бореле против Турција, завршила со ослободување на балканските народи од турската власт.

1941.- Започна првата германска офанзива на Москва во една од најголемите битки во Втората светска војна, која заврши во јануари 1942 година со пораз на Германците.

1949.- Завршен е Берлинскиот „воздушен мост“ воспоставен по советската блокада на Западен Берлин на крајот на јуни 1948 година, при што американски и британски авиони извршиле 277.264 летови и испорачани 2.323.738 тони храна.

1955.- Американскиот актер Џејмс Дин, симбол на проблематичната и бунтовничка младост по Втората светска војна, загина во сообраќајна несреќа на 24-годишна возраст. Иако сними само три филма „Исток од рајот“, „Бунтовник без причина“ и „Џинот“, тој стана култна личност на тогашната младина.

1962.- Белите расисти предизвикаа немири во Оксфорд во американската сојузна држава Мисисипи, кога врз основа на одлука на федералниот суд, црнецот Џејмс Мередит беше запишан на Универзитетот во Мисисипи, на кој дотогаш присуствуваа само белци.

1965.- Припадниците на индонезиското „Движење 30 септември“ киднапирале шест генерали и се обиделе да извршат државен удар. Генералите беа пронајдени мртви на 3 октомври, а генералот Сухарто дојде на власт со контра-пуч. Се верува дека во репресалиите против комунистите и нивните симпатизери, кои следеле, биле убиени околу половина милион луѓе.

1966.- Поранешниот британски протекторат во Африка, Бекуаналенд, стекна независност како Република Боцвана. Сереце Кама стана првиот претседател.

1966.- Германските воени злосторници Алберт Шпер (Шпеер) и Балдур фон Ширах (фон Ширах) беа ослободени од затворот Шпандау каде што одлежаа 20 години затвор. Во затворот кој бил изграден за 600 жители останал само еден – Рудолф Хес (Хес).

1970.- Ричард Никсон пристигна во Белград, прва посета на американски претседател на СФРЈ.

1980.- Во симболично потсетување на библиските времиња, Израел ја воведе валутата шекел, која ја замени фунтата.

1985.- Умре американскиот сеизмолог Чарлс Рихтер, по кого беше именувана скалата за мерење на јачината на земјотресите.

1988.- Во СССР, петмина високи функционери беа пензионирани, меѓу кои и претседателот на Президиумот на Врховниот совет, Андреј Громико.

1990.- СССР ги нормализираше дипломатските односи со Израел, прекинати за време на израелско-арапската шестдневна војна во 1967 година и воспостави целосни дипломатски односи со Јужна Кореја.

1991.- Претседателот Жан Бертран Аристид беше соборен со воен удар на Хаити.

1992.- Под покровителство и во присуство на копретседателите на Меѓународната конференција за Југославија, претседателите на СРЈ и на Хрватска, Добрица Ќосиќ и Фрањо Туѓман, потпишаа заедничка декларација во која се обврзаа на прекин на непријателствата и решавањето на спорните прашања преку преговори.

1992 – Банката на Москва дистрибуираше ваучери за приватизација како дел од економските реформи на владата кои требаше да претворат милиони Руси во капиталисти.

1993.- Серија силни земјотреси во југозападна Индија уништија 36 села и загинаа најмалку 22.000 луѓе.

1999.- Еден од најголемите германски писатели на 20 век Гинтер Грас ја доби Нобеловата награда за литература. Во август 2006 година, Грас откри дека како 17-годишник бил член на озлогласената нацистичка единица „Вафен-СС“. Ова откритие на писателот на „Лајмениот тапан“ ја шокираше јавноста и предизвика жестоки критики од писатели, историчари и политичари во Европа.

2000 – Со целосна поддршка за Демократската опозиција на Србија и новоизбраниот претседател на СР Југославија, Воислав Коштуница, светската демократска јавност нестрпливо го очекуваше расплетот на постизборната криза во Југославија. Русија го предупреди поразениот Слободан Милошевиќ да не употребува сила за да остане на власт.

2002.- Петнаесет министри за надворешни работи на Европската унија гласаа да им се дозволи на земјите-членки да потпишат поединечни договори со САД со кои се ослободуваат американските војници и офицери од гонење од страна на Меѓународниот кривичен суд во Хаг.

2005 – Данскиот весник Jiland-Posten објави карикатури на Мухамед, што предизвика протести во муслиманските земји кои ги сметаа за богохулни и исламофобични.

2006.- Во авионската несреќа на бразилската компанија Гол, кога авионот на релација Манаус-Бразил се урна во државата Мато Гросо во многу непристапна област, загинаа 155 патници и членови на екипажот.

2007.- На вонредните парламентарни избори во Украина најмногу гласови освои партијата на прорускиот премиер Виктор Јанукович, втора е „портокаловата хероина“ Јулија Тимошенко, а трета коалицијата на украинскиот претседател Виктор Јушченко.

2009.- Во земјотресот со јачина од 7,9 степени според Рихтеровата скала што го погоди островот Суматра загинаа 1.115 луѓе, а 1.214 беа тешко повредени.

2014 – Авганистан потпиша безбедносен договор со САД кој ќе и овозможи на американската војска да остане во земјата до 2015 година.

2015 – Градот Париз, на чии улици се фрлаат 350 тони цигари секоја година, воведе казна од 68 евра за пушачите кои ги гаснат цигарите на улиците.

2018 – Пропадна референдумот за промена на името на Македонија, бидејќи не гласаа повеќе од половина од вкупниот број гласачи. На референдумот во Македонија за Договорот со Грција гласале 36,91 отсто од вкупниот број запишани избирачи, од кои „за“ се изјасниле 91,46 отсто.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (29 август)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.

1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.

1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.

1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.

1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.

1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.

1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.

1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.

1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.

1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.

1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.

1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.

1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.

1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.

1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.

1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.

1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.

1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.

1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.

1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.

1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.

1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.

2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.

2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.

2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.

2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.

2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.

2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.

2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Социјални мрежи12 минути

Корисниците во повеќе европски земји, како и кај нас пријавија потешкотии при користење на „Google, Gmail“ и останатите сервиси

Корисниците во повеќе европски земји, особено во Југоисточна Европа, Турција и Кавказ, се соочуваат со сериозни потешкотии при користење на...

Спорт57 минути

Елмас пред вечерашниот настап против Саудиска Арабија: „Ние секогаш излегуваме на терен по победа, со верба во квалитетот што го имаме.“

Пред вечерашниот пријателски дуел во Прага против Саудиска Арабија, македонскиот репрезентативец Елиф Елмас го сподели своето мислење за значењето на...

Македонија1 час

МВР: Кривична пријава против петмина вработени во Агенцијата за храна и ветеринарство за „злоупотреба на службена положба и овластување“

СВР Куманово поднесе кривична пријава против Р.Е.(51) од с.Слупчане, општина Липково, З.А.(59) од Скопје, Н.Б.(61) од Битола, А.Б.(59) од Скопје...

Свет2 часа

(ВИДЕО) „Ден на жалост“ во Португалија по страшната трагедија каде од шините излета жичара и одзеде најмалце 15 животи, неофицијално има и странци

Португалија денеска тагува по трагедијата што го потресе главниот град Лисабон, откако 15 лица ги загубија животите, а најмалку 18...

Временска прогноза3 часа

Најавената промена на времето се оствари, во текот на ноќта наврнаа 23 л/м2 дожд

Вчера (среда 3 септември) во попладневните и во вечерните часови како и во текот на изминатата ноќ под влијание на...

Хороскоп11 часа

Хороскоп за четврток (4 септември)

Овен На работа, и покрај лошите аспекти успевате работите да ги завршите на време. Не очајувајте, доаѓаат подобри времиња. Денес,...

Македонија18 часа

(ФОТО+ВИДЕО) Запленети околу 35 килограми марихуана на патот Битола-Прилеп, лишен од слобода прилепчанец

На 03.09.2025 на регионалниот пат Битола- Прилеп полициски службеници од Одделот за криминалистичка полиција, СВР Битола и САЕ Тигар од...

Македонија18 часа

„Wizz Air“ со шести авион во својата база во Скопје и 13 нови рути

Wizz Air, најголемиот авиопревозник во Македонија и еколошки најодржливата авиокомпанија во EMEA регионот¹, со задоволство најавува значителна експанзија во земјата,...

Македонија18 часа

МВР: Целосна забрана во шуми до крај на месец септември

Министерството за внатрешни работи ги известува граѓаните дека согласно насоките на Владата по барање од корисниците на шумите – ЈП...

Скопје21 час

Вчера од скопски автобус на „ЈСП“ патник паднал и се здобил со тешки телесни повреди

На 02.09.2025 во 10:40 часот во СВР Скопје било пријавено дека на бул.„Кузман Јосифовски Питу“ во Скопје, во автобус на...

НАЈЧИТАНИ