Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 30 септември

Објавено пред

на

1399.- Основачот на англиската династија Ланкастер, Хенри Болингброук (Хенри Болингброук) стана крал Хенри IV, ден по абдикацијата на Ричард II (Ричард), првиот монарх во историјата на Англија кој го напуштил тронот.

1846.- Американскиот стоматолог Вилијам Мортон (Вилијам) бил првиот што употребил анестезија (етер) за време на вадење заб.

1876.- Роден е српскиот писател, театарски критичар и дипломат Милан Ракиќ. Поетот на модерниот сензибилитет во совршенство ја следеше формата на францускиот парнасиец и симболист. Бил член на Српската кралска академија и претседател на српскиот ПЕН клуб („Јефимија“, „Долап“, „Симонида“, „Напуштена црква“, „Орхидеја“, „Љубавна песма“, „На Газиместан“).

1882.- Роден е германскиот физичар Ханс Вилхелм Гајгер (Вилхелм Гајгер), кој во 1928 година измислил уред за откривање и броење наелектризирани честички и гама зраци (мерење на радиоактивност), познат како „Гајгеровиот бројач“.

1891.- Во егзил во Брисел, се самоуби францускиот генерал Жорж Ернест Буланже (Жорж, Буланже), водач на реакционерното антипарламентарно движење „Булангисти“ кои се заканија дека ќе ја соборат Третата република.

1912.- Србија и Бугарија објавија мобилизација за војна против Турција. Првата балканска војна, од октомври 1912 до мај 1913 година, во која Грција и Црна Гора се бореле против Турција, завршила со ослободување на балканските народи од турската власт.

1941.- Започна првата германска офанзива на Москва во една од најголемите битки во Втората светска војна, која заврши во јануари 1942 година со пораз на Германците.

1949.- Завршен е Берлинскиот „воздушен мост“ воспоставен по советската блокада на Западен Берлин на крајот на јуни 1948 година, при што американски и британски авиони извршиле 277.264 летови и испорачани 2.323.738 тони храна.

1955.- Американскиот актер Џејмс Дин, симбол на проблематичната и бунтовничка младост по Втората светска војна, загина во сообраќајна несреќа на 24-годишна возраст. Иако сними само три филма „Исток од рајот“, „Бунтовник без причина“ и „Џинот“, тој стана култна личност на тогашната младина.

1962.- Белите расисти предизвикаа немири во Оксфорд во американската сојузна држава Мисисипи, кога врз основа на одлука на федералниот суд, црнецот Џејмс Мередит беше запишан на Универзитетот во Мисисипи, на кој дотогаш присуствуваа само белци.

1965.- Припадниците на индонезиското „Движење 30 септември“ киднапирале шест генерали и се обиделе да извршат државен удар. Генералите беа пронајдени мртви на 3 октомври, а генералот Сухарто дојде на власт со контра-пуч. Се верува дека во репресалиите против комунистите и нивните симпатизери, кои следеле, биле убиени околу половина милион луѓе.

1966.- Поранешниот британски протекторат во Африка, Бекуаналенд, стекна независност како Република Боцвана. Сереце Кама стана првиот претседател.

1966.- Германските воени злосторници Алберт Шпер (Шпеер) и Балдур фон Ширах (фон Ширах) беа ослободени од затворот Шпандау каде што одлежаа 20 години затвор. Во затворот кој бил изграден за 600 жители останал само еден – Рудолф Хес (Хес).

1970.- Ричард Никсон пристигна во Белград, прва посета на американски претседател на СФРЈ.

1980.- Во симболично потсетување на библиските времиња, Израел ја воведе валутата шекел, која ја замени фунтата.

1985.- Умре американскиот сеизмолог Чарлс Рихтер, по кого беше именувана скалата за мерење на јачината на земјотресите.

1988.- Во СССР, петмина високи функционери беа пензионирани, меѓу кои и претседателот на Президиумот на Врховниот совет, Андреј Громико.

1990.- СССР ги нормализираше дипломатските односи со Израел, прекинати за време на израелско-арапската шестдневна војна во 1967 година и воспостави целосни дипломатски односи со Јужна Кореја.

1991.- Претседателот Жан Бертран Аристид беше соборен со воен удар на Хаити.

1992.- Под покровителство и во присуство на копретседателите на Меѓународната конференција за Југославија, претседателите на СРЈ и на Хрватска, Добрица Ќосиќ и Фрањо Туѓман, потпишаа заедничка декларација во која се обврзаа на прекин на непријателствата и решавањето на спорните прашања преку преговори.

1992 – Банката на Москва дистрибуираше ваучери за приватизација како дел од економските реформи на владата кои требаше да претворат милиони Руси во капиталисти.

1993.- Серија силни земјотреси во југозападна Индија уништија 36 села и загинаа најмалку 22.000 луѓе.

1999.- Еден од најголемите германски писатели на 20 век Гинтер Грас ја доби Нобеловата награда за литература. Во август 2006 година, Грас откри дека како 17-годишник бил член на озлогласената нацистичка единица „Вафен-СС“. Ова откритие на писателот на „Лајмениот тапан“ ја шокираше јавноста и предизвика жестоки критики од писатели, историчари и политичари во Европа.

2000 – Со целосна поддршка за Демократската опозиција на Србија и новоизбраниот претседател на СР Југославија, Воислав Коштуница, светската демократска јавност нестрпливо го очекуваше расплетот на постизборната криза во Југославија. Русија го предупреди поразениот Слободан Милошевиќ да не употребува сила за да остане на власт.

2002.- Петнаесет министри за надворешни работи на Европската унија гласаа да им се дозволи на земјите-членки да потпишат поединечни договори со САД со кои се ослободуваат американските војници и офицери од гонење од страна на Меѓународниот кривичен суд во Хаг.

2005 – Данскиот весник Jiland-Posten објави карикатури на Мухамед, што предизвика протести во муслиманските земји кои ги сметаа за богохулни и исламофобични.

2006.- Во авионската несреќа на бразилската компанија Гол, кога авионот на релација Манаус-Бразил се урна во државата Мато Гросо во многу непристапна област, загинаа 155 патници и членови на екипажот.

2007.- На вонредните парламентарни избори во Украина најмногу гласови освои партијата на прорускиот премиер Виктор Јанукович, втора е „портокаловата хероина“ Јулија Тимошенко, а трета коалицијата на украинскиот претседател Виктор Јушченко.

2009.- Во земјотресот со јачина од 7,9 степени според Рихтеровата скала што го погоди островот Суматра загинаа 1.115 луѓе, а 1.214 беа тешко повредени.

2014 – Авганистан потпиша безбедносен договор со САД кој ќе и овозможи на американската војска да остане во земјата до 2015 година.

2015 – Градот Париз, на чии улици се фрлаат 350 тони цигари секоја година, воведе казна од 68 евра за пушачите кои ги гаснат цигарите на улиците.

2018 – Пропадна референдумот за промена на името на Македонија, бидејќи не гласаа повеќе од половина од вкупниот број гласачи. На референдумот во Македонија за Договорот со Грција гласале 36,91 отсто од вкупниот број запишани избирачи, од кои „за“ се изјасниле 91,46 отсто.

На денешен ден

Светот на денешен ден (18 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

Среден век и големи откритија

  • 1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.

  • 1493Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.

18. и 19. век

  • 1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.

  • 1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.

Почеток на 20. век

  • 1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.

  • 1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.

  • 1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.

  • 1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.

Првата светска војна и последици

  • 1918Латвија прогласува независност.

  • 1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.

1920-ти и 1930-ти

  • 1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.

  • 1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.

  • 1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.

Втора светска војна и по неа

  • 1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.

  • 1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.

  • 1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.

Втора половина на 20. век

  • 1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.

  • 1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.

  • 1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).

  • 1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.

  • 1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.

  • 1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.

  • 1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.

  • 1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.

Распадот на Југославија

  • 1991 – ЈНА го освојува Вуковар.

  • 1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.

  • 1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.

  • 1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.

Кон крајот на векот

  • 1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.

  • 1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.

  • 1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.

21. век

  • 2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.

  • 2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.

  • 2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.

  • 2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.

  • 2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.

  • 2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.

  • 2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот „На денешен ден“ – 30 октомври

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.

1817Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.

1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.

1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.

1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.

1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.

1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).

1918Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.

1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.

1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.

1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.

1974Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.

1975Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.

1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.

1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.

1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.

2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.

2001Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.

2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.

2006Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.

2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.

2011Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.

2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.

2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.

2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.

2022Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Временска прогноза20 минути

Дожд секаде, повремено ќе засилува југоисточен ветер, поради состојбата ќе растат условите за зголемување на нивоата на реките и на езерата

Денеска поради влијанието на циклонската активност од Џенова во Македонија во најголем дел ќе има повремени врнежи од дожд. Особено...

Хороскоп10 часа

Хороскоп за среда (19 ноември)

ОВЕН Овој викенд ќе бидете доста емотивни и чувствителни, но не во негативна смисла. Обрнете посебно внимание на луѓето што...

Спорт10 часа

Македонија во четврток го дознава новиот ривал, по катастрофалниот пораз тргнуваме по потешкиот пат за мундијалот! Глава горе момци!

Македонската фудбалска репрезентација го запиша својот прв и единствен пораз во квалификациите за Светското првенство. Националниот тим беше целосно надвор...

Технологија15 часа

Падот на „Cloudflare“ кој предизвика тотален интернет хаос, се соочил со проблем т.н. „внатрешна деградација на услугата“, претходно паднаа „Азур & Амазон“

Глобалниот провајдер на интернет-инфраструктура „Cloudflare“ денес се соочи со сериозен прекин кој траеше околу три часа, оставајќи милиони веб-страници и...

Технологија20 часа

„Cloudflare“ се соочува со проблеми, голем дел од интернет сајтовите привремено станаа недостапни поради техничка неисправност

Корисниците кои се обидоа да пристапат до платформи како X (поранешен Twitter) или до сајтот за филмски критики Letterboxd беа...

Фото: Scott Webb @ unsplash Фото: Scott Webb @ unsplash
Lifestyle21 час

Како да го спречите замаглувањето на прозорците со средство што веќе го имате дома

Кондензацијата на прозорците е еден од најчестите зимски проблеми во домаќинствата. Секое утро истиот призор — капки вода по стаклото,...

Фото: Michael Heuser @ unsplash Фото: Michael Heuser @ unsplash
Автомобили22 часа

Подгответе го вашиот автомобил за зима: Пет клучни чекори за безбедно возење во студените месеци

Со доаѓањето на постудените месеци, важно е вашиот автомобил да биде технички подготвен за новите, поопасни услови на патиштата. Правилната...

Македонија22 часа

ЦУК: Апелираме за на зголемена внимателност при движење низ улиците каде има проблеми со апсорпцијата на атмосферските и фекалните канализации во урбаните делови на градот

Поради интензивни врнежи од дожд во делови од Западна Македонија, особено во Полошкиот регион и Општина Тетово, забележани се проблеми...

Кичево23 часа

(ФОТО) Кичево: Се работи во населба „Иванидол“, чекор по чекор до реализација на сите ветувања за подобар по квалитетен живот за сите граѓани

Веднаш по доаѓањето на новата локална самоуправа во Општина Кичево се отпочна со значителни чекори напред со нова енергија, нова...

Автомобили23 часа

(ВИДЕО) BMW „M340i xDrive 50 Jahre Edition“ одбележува 50 годишнина од почеток на продажбата

BMW ја одбележува 50-годишнината од почетокот на продажбата на својата легендарна Серија 3 со специјално издание на моделот M340i xDrive,...

НАЈЧИТАНИ