Следете не

На денешен ден

4 април – Светот на денешен ден

Објавено пред

на

1284 година – Умре кралот Алфонсо, Десеттиот мудрец од Кастилја. За време на владеењето на Кастилја и Леон од 1252 година до неговата смрт, тој го претворил дворот во Толедо во центар за учење и прибежиште за многу Евреи, Маври и христијански схоластичари. Тој издаде код на земја, иницираше пишување на историјата на Шпанија и астрономски дела, како и превод на Библијата на шпански јазик.

1581 година – Англиската кралица Елизабета Прва го прогласи Франсис Дрејк, пират, а потоа и адмирал, првиот Англичанец што пловел по светот.

1617 година – Умре шкотскиот математичар Johnон Напир, кој наоѓа и составува логаритамски табели и дава упатства како да ги состави.

1765 година – Во Петроград умре Михаил Василевич Ломоносов, руски научник, поет и академик, енциклопедист со светско реноме. Тој исто така се занимаваше со физика, хемија, географија и астрономија и значително придонесе за развојот на овие науки. Тој е автор на првата руска граматика и основач на Московскиот универзитет (1755), кој сè уште го носи неговото име.

1825.- Во Нови Сад е роден српскиот научник и филолог Djура Даничиќ. Тој го поддржа Вук Караџиќ во борбата за реформа на српскиот јазик и правопис (Војна за српскиот јазик и правопис, 1847). Бил секретар на Југословенската академија на науките и уметностите во Загреб, каде во 1880 година започнал да го составува „Речникот на хрватски или српски јазик“. Тој го превел Стариот завет од латински јазик.

1860 година – Војислав Илиќ е роден во Белград, поет кој се смета за основоположник на модерната поезија во српската литература и за творец на веристичко изразување („Зимска идила“, „Есен“, „Не верувам веќе во ништо“, „ Тамара “,„ Исток “).

1905 година – Во земјотрес во провинцијата Лахоре, тогаш дел од британска Индија, загинаа 19.000 луѓе.

1912 година – Во Тибет беше прогласена Република Кина.

1914 година – Умре во Милфорд, Пенсилванија, филозоф, математичар и научник Чарлс Саирс Пирс, основач на филозофијата на прагматизмот („Принципи на филозофијата“, „Елементи на логиката“, „Прагматизам и прагматизам“).

1939 година – Фајсал се искачи на ирачкиот престол по смртта на неговиот татко, кралот Гази.

1949.- САД и 11 министри за надворешни работи на Западна Европа ја потпишаа Северно-атлантската организација (НАТО) во Вашингтон, воен договор, кој создава силно воено-политичко формирање на западните сојузници.

1960 година – Потпишан е договор меѓу Франција и Федерацијата на Мали (Сенегал и Судан).

1968 година – Активист за граѓански права, Мартин Лутер Кинг, беше убиен во Мемфис, Тенеси. Во борбата за еднаквост на црнците во САД, тој ги користеше методите на Ганди за ненасилство и граѓанска непослушност. Добитник е на Нобелова награда за мир во 1964 година.

1969 година – Во Хјустон, Тексас е извршена првата операција за вградување вештачко срце во човечкото тело. Првиот пациент со вградено вештачко срце живеел само четири дена.

1975 година – Воен транспортен авион на САД се сруши по полетувањето од Сајгон, при што загинаа 155 виетнамски деца, воени сирачиња.

1983 година – умре американската театарска и филмска актерка Глорија Свансон, starвезда на немиот и звучен филм („Булевар во самрак“, „Кралицата Кели“, „Госпоѓа Сан-henен“, „Заза“, „Машко и женско“).

1998 година – Експлозија на метан во украинскиот рудник за јаглен Скачинско во регионот Доњецк уби 63 рудари.

1999 година – Во воздушните напади на НАТО врз рафинерија за нафта во Панчево загинаа тројца работници во рафинеријата. Чуварот на топланата загина во бомбардирањето на топланата во Нов Белград.

2001 година – Суданскиот министер за одбрана и уште 14 воени службеници загинаа во авионска несреќа во критично време во граѓанската војна во земјата.

2002 година – Анголската армија и УНИТА потпишаа примирје во Луанда, со што заврши една од најдолгите и најкрвавите војни во Африка. Околу милион луѓе загинаа во борбите меѓу владините сили и УНИТА, кои започнаа во 1975 година по стекнувањето независност од Португалија.

2002 година – Во Белград умре археологот Милутин Гарашанин, член на Српската академија на науките и почесен член на многу европски академии.

2003 година – Воените сили на САД го окупираат меѓународниот аеродром во Багдад на Садам и го преименуваат во Багдад меѓународен.

2006 година – Во Кувајт, за прв пат во историјата на земјата, жените одат на гласање, помалку од една година откако се здобија со право на глас и право на глас.

2012 година – Српскиот претседател Борис Тадиќ поднесе оставка девет месеци пред истекот на неговиот мандат, по што се распишуваат претседателски избори истовремено со парламентарните и локалните избори на 6 мај. На тие избори, Тадиќ загуби од претседателскиот кандидат на Српската напредна партија, Томислав Николиќ, а Демократската партија, чиј водач беше Тадиќ многу години, за првпат отиде во опозиција по демократските промени во 2000 година.

2013 година – почина американскиот филмски критичар и сценарист Роџер Josephозеф Еберт, првиот филмски критичар добитник на Пулицерова награда. Во јуни 2005 година, тој ја доби својата starвезда на холивудскиот Булевар на славните, станувајќи првиот филмски критичар што ја добил таа чест.

2014 година – На српскиот актер Петар Краj беше откриен спомен на неговиот роденден во Врачар, на платото пред зградата на улицата Милешевска каде што живееше до неговата смрт во 2011 година.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Lifestyle23 минути

Кајгана како од хотел: кремаста, богата и совршена со еден едноставен трик

Не мора да одите во скап ресторан за да уживате во совршено кремаста кајгана која се топи во устата. Со...

Магазин27 минути

Крај на една ера: Microsoft се збогува со „Blue Screen of Death“

Microsoft објави дека ја укинува легендарната порака за грешка позната како „Blue Screen of Death“ (BSOD), симбол на фрустрација и...

Магазин30 минути

iOS 26: Ова се iPhone моделите што добиваат надградба

Apple на својот годишен настан WWDC 2025 официјално го претстави iOS 26 — новата верзија на оперативниот систем која носи...

Временска прогноза5 часа

Викенд метео вести: Еве какво време ни претстои денес и утре

Под влијание на стабилна и на посвежа воздушна маса од север, викендов (сабота и недела 28 и 29 јуни) во...

Хороскоп12 часа

Хороскоп за сабота (28 јуни)

ОВЕН Пред вас е поволен период доколку имате во план некои нови потези на работно поле. Имате проблеми со саканата...

Временска прогноза19 часа

Доаѓа дожд према нашиот регион, ова се последните метео вести

Поради прилив на поладен воздух од север на висина, денес (петок 27 јуни) во попладневните  и во вечерните часови во...

Кичево21 час

Предмалку случена сообраќајка во близина на с.Извор кичевско, правец Кичево-Охрид

Предмалку се случила сообраќајна несреќа на патот Кичево-Охрид во близина на с.Извор. Од информации од терен дознаваме дека сообраќајот бил...

Автомобили23 часа

Перу прва во светот со старосна граница за возачки дозволи: по 80-тата година нема обновување

Перу стана првата земја во светот што воведе старосна граница по која возачите повеќе нема да можат да ја обновуваат...

Магазин23 часа

Дали е штетно батеријата да се полни неколку пати на ден?

Не, честото полнење на телефонот не е штетно – напротив, полнењето во пократки интервали може да помогне батеријата да трае...

Lifestyle23 часа

Палачинки со тиквички – брз, евтин и идеален летен оброк

Сезоната на тиквички секоја година нè радува бидејќи нуди безброј решенија за брзи и лесни летни оброци. Палачинките со тиквички...

НАЈЧИТАНИ