Следете не

На денешен ден

4 април – Светот на денешен ден

Објавено пред

на

1284 година – Умре кралот Алфонсо, Десеттиот мудрец од Кастилја. За време на владеењето на Кастилја и Леон од 1252 година до неговата смрт, тој го претворил дворот во Толедо во центар за учење и прибежиште за многу Евреи, Маври и христијански схоластичари. Тој издаде код на земја, иницираше пишување на историјата на Шпанија и астрономски дела, како и превод на Библијата на шпански јазик.

1581 година – Англиската кралица Елизабета Прва го прогласи Франсис Дрејк, пират, а потоа и адмирал, првиот Англичанец што пловел по светот.

1617 година – Умре шкотскиот математичар Johnон Напир, кој наоѓа и составува логаритамски табели и дава упатства како да ги состави.

1765 година – Во Петроград умре Михаил Василевич Ломоносов, руски научник, поет и академик, енциклопедист со светско реноме. Тој исто така се занимаваше со физика, хемија, географија и астрономија и значително придонесе за развојот на овие науки. Тој е автор на првата руска граматика и основач на Московскиот универзитет (1755), кој сè уште го носи неговото име.

1825.- Во Нови Сад е роден српскиот научник и филолог Djура Даничиќ. Тој го поддржа Вук Караџиќ во борбата за реформа на српскиот јазик и правопис (Војна за српскиот јазик и правопис, 1847). Бил секретар на Југословенската академија на науките и уметностите во Загреб, каде во 1880 година започнал да го составува „Речникот на хрватски или српски јазик“. Тој го превел Стариот завет од латински јазик.

1860 година – Војислав Илиќ е роден во Белград, поет кој се смета за основоположник на модерната поезија во српската литература и за творец на веристичко изразување („Зимска идила“, „Есен“, „Не верувам веќе во ништо“, „ Тамара “,„ Исток “).

1905 година – Во земјотрес во провинцијата Лахоре, тогаш дел од британска Индија, загинаа 19.000 луѓе.

1912 година – Во Тибет беше прогласена Република Кина.

1914 година – Умре во Милфорд, Пенсилванија, филозоф, математичар и научник Чарлс Саирс Пирс, основач на филозофијата на прагматизмот („Принципи на филозофијата“, „Елементи на логиката“, „Прагматизам и прагматизам“).

1939 година – Фајсал се искачи на ирачкиот престол по смртта на неговиот татко, кралот Гази.

1949.- САД и 11 министри за надворешни работи на Западна Европа ја потпишаа Северно-атлантската организација (НАТО) во Вашингтон, воен договор, кој создава силно воено-политичко формирање на западните сојузници.

1960 година – Потпишан е договор меѓу Франција и Федерацијата на Мали (Сенегал и Судан).

1968 година – Активист за граѓански права, Мартин Лутер Кинг, беше убиен во Мемфис, Тенеси. Во борбата за еднаквост на црнците во САД, тој ги користеше методите на Ганди за ненасилство и граѓанска непослушност. Добитник е на Нобелова награда за мир во 1964 година.

1969 година – Во Хјустон, Тексас е извршена првата операција за вградување вештачко срце во човечкото тело. Првиот пациент со вградено вештачко срце живеел само четири дена.

1975 година – Воен транспортен авион на САД се сруши по полетувањето од Сајгон, при што загинаа 155 виетнамски деца, воени сирачиња.

1983 година – умре американската театарска и филмска актерка Глорија Свансон, starвезда на немиот и звучен филм („Булевар во самрак“, „Кралицата Кели“, „Госпоѓа Сан-henен“, „Заза“, „Машко и женско“).

1998 година – Експлозија на метан во украинскиот рудник за јаглен Скачинско во регионот Доњецк уби 63 рудари.

1999 година – Во воздушните напади на НАТО врз рафинерија за нафта во Панчево загинаа тројца работници во рафинеријата. Чуварот на топланата загина во бомбардирањето на топланата во Нов Белград.

2001 година – Суданскиот министер за одбрана и уште 14 воени службеници загинаа во авионска несреќа во критично време во граѓанската војна во земјата.

2002 година – Анголската армија и УНИТА потпишаа примирје во Луанда, со што заврши една од најдолгите и најкрвавите војни во Африка. Околу милион луѓе загинаа во борбите меѓу владините сили и УНИТА, кои започнаа во 1975 година по стекнувањето независност од Португалија.

2002 година – Во Белград умре археологот Милутин Гарашанин, член на Српската академија на науките и почесен член на многу европски академии.

2003 година – Воените сили на САД го окупираат меѓународниот аеродром во Багдад на Садам и го преименуваат во Багдад меѓународен.

2006 година – Во Кувајт, за прв пат во историјата на земјата, жените одат на гласање, помалку од една година откако се здобија со право на глас и право на глас.

2012 година – Српскиот претседател Борис Тадиќ поднесе оставка девет месеци пред истекот на неговиот мандат, по што се распишуваат претседателски избори истовремено со парламентарните и локалните избори на 6 мај. На тие избори, Тадиќ загуби од претседателскиот кандидат на Српската напредна партија, Томислав Николиќ, а Демократската партија, чиј водач беше Тадиќ многу години, за првпат отиде во опозиција по демократските промени во 2000 година.

2013 година – почина американскиот филмски критичар и сценарист Роџер Josephозеф Еберт, првиот филмски критичар добитник на Пулицерова награда. Во јуни 2005 година, тој ја доби својата starвезда на холивудскиот Булевар на славните, станувајќи првиот филмски критичар што ја добил таа чест.

2014 година – На српскиот актер Петар Краj беше откриен спомен на неговиот роденден во Врачар, на платото пред зградата на улицата Милешевска каде што живееше до неговата смрт во 2011 година.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.

1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.

1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.

1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.

Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.

1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.

1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.

1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.

2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.

2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.

Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.

1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.

Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.

2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (26 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Античко и средновековно време

  • 604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.

  • 735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.

  • 1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.


🕌 Историја на Азија

  • 1659 г.Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.


👑 Европска политика и култура

  • 1805 г.Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.

  • 1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.

  • 1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.

  • 1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.

  • 1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.

  • 1896 г.Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.


⚔️ 20 век – војни и политики

  • 1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.

  • 1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.

  • 1955 г.Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.

  • 1966 г.Британска Гвајана станала независна држава.

  • 1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.

  • 1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.

  • 1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.

  • 1991 г.Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.

  • 1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.

  • 1997 г.Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.

  • 1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.

  • 2001 г.Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.

  • 2002 г.Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.

  • 2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.

  • 2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.

  • 2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.

  • 2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.

  • 2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.

  • 2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.

  • 2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.

  • 2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.

  • 2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (24 мај)

Објавено пред

на

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🪐 Наука и технологија

  • 1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.

  • 1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.

  • 1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.

  • 1844Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“


⚔️ Историски и политички настани

  • 1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.

  • 1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.

  • 1993Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.

  • 2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.


👑 Личности

  • 1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.

  • 1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.

  • 1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.

  • 2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.


🧱 Културни и социјални настани

  • 1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.

  • 1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.

  • 1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп43 минути

Хороскоп за сабота (7 јуни)

ОВЕН Можно е денес да бидете под голем притисок и да не ви биде лесно сите задачи да ги извршите...

Култура2 часа

(ВИДЕО) Краток фрагмент на отец Партениј за „Македонија и Патриотизмот“ од новиот филм посветен на неговиот триесет годишен монашки пат

Фрагмент од изјавата за Македонија и за Патриотизмот, составен дел од новиот филм со наслов „Подвижник“ на г-дин Илија Каров,...

Спорт5 часа

Младиот шпанец Карлос Алкараз обезбеди место во финалето на Ролан Гарос

Шпанскиот тенисер Карлос Алкараз, кој е втор на АТП ранг-листата, денеска обезбеди место во финалето на Ролан Гарос, откако неговиот...

Скопје9 часа

МВР го расчисти вчерашното убиство во обид во скопско, одредена мерка притвор

На 06.06.2025 година во 01.00 часот Р.К. (55) од село Студеничани, скопско,  пријавил дека претходниот ден околу 20.00 часот во...

Технологија10 часа

„Google Photos“ прославува 10 години со нови можности засновани на вештачка интелигенција

По повод десетгодишнината на Google Photos, компанијата претстави значајни подобрувања во уредувањето на фотографии, ставајќи акцент на употребата на вештачка...

Спорт10 часа

Македонија има потенцијал кој претходно го докажала. Милевски верува дека вечер играчите ќе го дадат својот максимум!

Македонската фудбалска репрезентација вечерва ќе се сретне со Белгија во третото квалификациско коло за Светското првенство. Пред натпреварот што ќе...

Кичево11 часа

Кичевското архиерејско намесништво истакна соопштение по повод „Духовденска задушница“

Кичевското архиерејско намесништво ги известува своите верни чеда дека на ден 06.06.2025 година (петок) во 14⁰⁰ часот, во градскиот храм...

Македонија14 часа

СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности

Во периодот од 09 до 11 јуни 2025 година, од 10 до 16 часот, на плажата „Бафало бич“ во близина...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за петок (6 јуни)

ОВЕН Можно е денес да бидете под голем притисок и да не ви биде лесно сите задачи да ги извршите...

Кичево1 ден

(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“

Дива депонија уште беснее во Кичево, во близина на местото викано „Стара централа“, односно непосредно до кичевското село Србјани. Четворица...

НАЈЧИТАНИ