Следете не

На денешен ден

5 јуни – На денешен ден

Објавено пред

на

754 – Атентат на Бонифациј, именуван како апостол од Германија, мисионер на папата Григориј II. За време на мисијата меѓу германските племиња од 719 година, тој основал епархии на повеќе места на германската територија. Тој беше убиен од незнабожец фризиец.

1723.- Роден е шкотскиот економист и филозоф Адам Смит, заедно со Дејвид Рикардо, најпознатиот претставник на англиската класична политичка економија („Богатството на народите“, „Теорија на морални чувства“).

1806.- Наполеон го прогласил Кралството Холандија и го назначил за крал неговиот брат Луј Бонапарта.

1819.- Роден е англискиот астроном и математичар Џон Кауч. Врз основа на неправилностите во движењето на Уран, тој ја одредил, речиси истовремено со Урбен Ле Верие, орбитата на Нептун.

1826.- Умре германскиот композитор и пијанист Карл Марија фон Вебер, еден од креаторите на романтичниот израз во германската музика, а неговото ремек дело „Стрелачот“ се смета за прототип на германската романтична опера.

1827.- Турските трупи го окупираа Акропол и влегоа во Атина откако го задушија востанието за ослободување на Грција.

1837.- Српскиот кнез Милош Обреновиќ ги назначил првите домаќини (агрономи), чија задача била да ги советуваат селаните и да се обидат на секој од нив да посеат одредена количина пченица, овес, јачмен, пченка, компири…

1873.- Под британски притисок, султанот од Занзибар, Саид бин Баргаш, го затвори пазарот на робови во Занзибар.

1878.- Роден е мексиканскиот револуционер Франциско Панчо Вила, водач на Селската револуција во Мексико (1910-1717), заедно со Емилијано Запата, најпопуларната мексиканска народна трибина. Тој беше прогласен за мексикански национален херој во 1966 година.

1883.- Роден е англискиот економист Џон Мејнард Кејнс, познат по неговата „Општа теорија за вработување, камата и пари“, која донесе радикален пресврт во економската теорија.

1887.- Роден е српскиот лекар Коста Тодоровиќ, инфектолог и микробиолог, член на Српската академија на науките и уметностите и на Националната академија за медицина во Париз. Покрај научната, значајна е и неговата работа на библиографијата на југословенските публикации од микробиологија, имунологија, епидемиологија и хигиена.

1898.- Роден е шпанскиот поет и драматург Федерико Гарсија Лорка, еден од најважните личности во шпанската литература во 20 век. Тој беше застрелан од членовите на Граѓанската гарда на Франко во 1936 година („Цигански Романцеро“, „Поет во Њујорк“, „Крвава свадба“, „Домот на Бернарда Алба“).

1915 – Жените добија право на глас во Данска.

1916.- Британскиот фелдмаршал со ирско потекло, лордот Хорацио Киченер, освојувач на Судан и министер за војна во Првата светска војна, потона со оклопниот крстосувач Хемпшир, кој наиде на мина додека пловел кон Русија.

1941.- За време на Втората светска војна експлодира складиште за муниција во тврдината Смедерево. Илјадници луѓе беа убиени, а стотици куќи беа уништени и оштетени. Причината за експлозијата остана непозната.

1945.- Претставниците на СССР, САД, Велика Британија и Франција во Берлин потпишаа Декларација за преземање на врховната команда над поразената Германија во Втората светска војна и нејзина поделба на четири окупациски зони.

1947.- Американскиот државен секретар Џорџ Маршал го претстави планот за обезбедување финансиска помош за Европа уништена од Втората светска војна. „Маршаловиот план“, со кој Соединетите Држави доделија 15 милијарди долари помош за европските земји во периодот од 1948 до 1952 година, беше усвоен истата година на Економската конференција во Париз.

1967.- Почна војната меѓу Израел и арапските земји – Египет, Сирија и Јордан. Во следните шест дена израелските сили избија на Суецкиот канал, го окупираа Синајскиот Полуостров, Појасот Газа, дел од Јордан и Голанската висорамнина во Сирија.

1968.- Палестинецот Сирхан Сирхан фатално го рани американскиот сенатор Роберт Кенеди, помладиот брат на претседателот Џон Кенеди, во обидот за атентат во Лос Анџелес, кој исто така беше убиен во Далас во 1963 година. Роберт Кенеди наредниот ден им подлегна на раните.

1972.- Во Стокхолм започна првата конференција на ОН за заштита и подобрување на човековата средина.

1975.- Суецкиот канал, затворен од израелско-арапската војна во 1967 година, повторно се отвори за меѓународниот сообраќај.

1992.- Југословенската народна армија (ЈНА) ја напушти касарната Маршал Тито во Сараево, со што заврши повлекувањето на ЈНА од Босна и Херцеговина.

2000.- На последниот ден од неговата посета на Русија, американскиот претседател Бил Клинтон зборуваше во Државната Дума како прв американски претседател кој се обратил пред рускиот парламент.

2000.- Апелациониот суд во Сантијаго го укина пратеничкиот имунитет на поранешниот чилеански диктатор Аугусто Пиноче, отворајќи го патот за судење за злосторствата извршени во Чиле за време на неговиот режим. Следната година, судот го прекина процесот, прогласувајќи го Пиноче за ментално ненадлежен.

2001 – Лабуристичката партија извојува убедлива победа на изборите во ОК, а Тони Блер стана првиот премиер на Лабуристите два последователни мандати.

2001 – Обединетите нации ја одбележаа 20-годишнината од СИДА-та. Се проценува дека 58 милиони луѓе се заразени со ХИВ вирусот и дека повеќе од 22 милиони починале во последните две децении.

2003 – САД и Јужна Кореја се договорија да ги преместат американските трупи од демилитаризираната зона што ги дели Јужна и Северна Кореја. Американските војници се преместени во базите јужно од зоната.

2004.- Умре поранешниот американски претседател Роналд Реган. За време на неговиот мандат (1981-1989), односите со Русија, чиј претседател беше Михаил Горбачов, се загреаа, а двајцата државници постигнаа голем број договори со цел да се запре трката во вооружување.

2005.- На референдум во Швајцарија донесе одлука за приклучување кон „Шенген зоната“.

2012.- Почина легендарниот писател на научна фантастика Реј Бредбери, автор на култниот роман „Фаренхајт 451“, по кој беше снимен истоимениот филмски хит. Автор е на 27 романи, на десетина збирки раскази и на повеќе од 600 раскази. Негови најпознати романи се „Марсовски хроники“, „Илустриран човек“, „Златни јаболка на сонцето“ и „Окробарска земја“, како и приказни за популарните серии „Зона на самракот“ и „Театарот Реј Бредбери“.

2017 година – Црна Гора стана полноправна членка на Организацијата на Северноатлантскиот договор (НАТО).

2018 – Во ерупцијата на вулканот Фуего во Гватемала загинаа 109 луѓе, а повеќе од 200 се водат како исчезнати.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија7 часа

Во Куманово по пожар на сува трева, се зафатил плац со паркирани возила, камиони и автобуси

На 23.08.2025 во 23.51 часот во СВР Куманово било пријавено дека на ул.„Народна Револуција“ во Куманово настанал пожар на сува...

Македонија9 часа

Добра вест: До моментов само 3 активни пожари, состојбата со пожарите се смирува

На ден 24.08.2025 година, до 12:00 часот, на територијата на Македонија има вкупно 3 пожари на отворен простор, од кои...

Хороскоп23 часа

Хороскоп за недела (24 август)

ОВЕН Ќе бидете исклучително успешни во комуникацијата, затоа фокусирајте се на сите оние ситуации кои бараат преговарачки вештини, се сведени...

Временска прогноза1 ден

Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол

Според моменталните излази на најажурниот прогностички модел ECMWF (Европски центар за Среднорочна прогноза) месец септември 2025 година во Република Македонија...

Спорт1 ден

Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови

Кристијано Роналдо (40) зад себе има импресивна голгетерска кариера – 450 голови за Реал Мадрид, 145 за Манчестер Јунајтед и...

Кичево1 ден

Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај

Во понеделник, 25 август 2025 година, ГД „Гранит“ АД Скопје, изведувач на работите на Автопатот А2 Кичево–Охрид, ќе започне со...

Хроника1 ден

Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија

На 22.08.2025 околу 18:00 часот во СВР Скопје било пријавено дека на магистралниот пат Скопје-Граничен премин Долно Блаце, на околу...

Lifestyle1 ден

Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети

Орхидеите се меѓу најубавите декоративни растенија за домот, но бараат посебна грижа и внимание. Многу луѓе погрешно мислат дека е...

Гејминг1 ден

Fortnite повторно достапен на iOS во Австралија

По пет години судски битки, Epic Games успеа да го врати Fortnite и Epic Games Store на iOS уредите во...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за сабота (23 август)

ОВЕН Расположението на денот е чиста среќа, драги наши Овни! Уживате во плодовите на вашиот труд. Beе можете да се...

НАЈЧИТАНИ