Следете не

На денешен ден

5 мај – На денешен ден

Објавено пред

на

1705.- Почина римско-германскиот император Леополд I, кој успешно се борел против Турците, а неговата слава ја донела одбраната на Виена во 1683 година. јужна Унгарија и Срем.

1813.- Роден е данскиот филозоф Сорен Киркегор, основач на филозофијата на егзистенцијализмот („Или-или: фрагменти од животот“, „Поимот на анксиозност“, „Болеста на смртта“, „Фази во животот“, „Филозофски трошки“).

1815.- Роден е францускиот писател на комедија и водвил Ежен Мартин Лабис. Некои од неговите комедии се меѓу најпопуларните комедии на 19 век („Сламена шапка“, „Патот на г-дин Перишон“).

1818.- Роден е германскиот филозоф Хајнрих Маркс, теоретичар на модерниот социјализам и комунизам. Со Фридрих Енгелс го напишал Комунистичкиот манифест во 1848 година („Прилог кон критиката на Хегеловата филозофија на правото“, „Тезата на Фојербах“, „Осумнаесеттиот Бример на Луис Бонапарта“, „Капитал – критика на политичката економија“).

1821.- Умре францускиот император Наполеон I Бонапарта, еден од најголемите воени водачи во историјата, чии освојувања ја променија Европа. Умрел на островот Света Елена како британски затвореник.

1846.- Роден е Хенрик Сиенкиевич, полски писател и автор на романот Quo Vadis и добитник на Нобеловата награда за литература во 1905 година.

1855.- Црногорскиот принц Данило Први Петровиќ го донесе Општиот земјишен законик, со кој беа воведени реформи за имот и даноци.

1860.- Италијанскиот револуционер Џузепе Џузепе отплови од Џенова до Сицилија со своите „илјада црвени кошули“, кои ги освои кон крајот на јули.

1883.- Роден е српскиот композитор и музички писател Петар Коњовиќ, ректор на Музичката академија во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите и директор на Институтот за музикологија („Кнез од Зета“, „Вилин вео“, „Коштана“. “, „Сељаци“).

1904.- На ридот Волујица кај Бар е поставена првата радиотелеграфска станица на системот Маркони на Балканот.

1930.- Британските власти во Индија го уапсија Махатма Ганди за неговата кампања на граѓанска непослушност.

1936.- Италијанските трупи под водство на фелдмаршалот Пјетро Бадољо го окупираа Адис Абеба, главниот град на Етиопија. Истиот ден во 1941 година, етиопскиот император Хаиле Селасие влегол во ослободениот град.

1945.- Советските трупи влегле во Пинемунд за време на Втората светска војна, од каде Германците истрелале ракети V-1 и V-2. Американските трупи го ослободија германскиот нацистички концентрационен логор Матхаузен.

1954.- Со воен удар беше соборен парагвајскиот претседател Федерико Чавез, со што беше ставен крај на 34-годишната диктатура.

1955.- Со одлука на сојузниците, Сојузна Република Германија го врати својот суверенитет.

1961.- Од Кејп Канаверал е лансиран првото американско летало со екипаж, лансирано од Алан Бартлет Шепард.

1977.- Западногерманскиот канцелар Лудвиг Ерхард (1963-66) умре за време на економското закрепнување на земјата по Втората светска војна.

1978.- Терористичката организација Црвена бригада соопшти дека го убила поранешниот италијански премиер Алдо Моро, киднапиран во март 1978 година. Неговото тело било пронајдено два дена подоцна во возило во центарот на Рим.

1981 – Боби Сендс стана првиот од десеттемина на Ира што умреле во затворот Мазе во Северна Ирска како резултат на штрајк со глад.

1993.- Умре американскиот писател и интелектуалец Ирвинг Хау.Неговото најпознато дело е „Светот на нашите татковци“, студија за источноевропските имигранти Евреи во САД.

1999.- Индонезија и Португалија потпишаа документ со кој се признава независноста на Источен Тимор.

2001 – Членовите на бунтовничката група УНИТА киднапираа 51 момче и 9 девојчиња од воен сиропиталиште надвор од Каксит, североисточно од Луанда, во Ангола. Во бунтот загинаа околу 200 цивили.

2003 – Руанда ослободи повеќе од 22.000 затвореници, главно вклучени во масакрот на Хуту во 1994 година, во кој беа убиени околу 800.000 етнички Тутси и умерени Хути. Околу 80.000 луѓе остануваат во затвор, повеќето го чекаат судењето.

2003.- Умре Валтер Сисулу, еден од јужноафриканските малцински ветерани против белите и долгогодишен пријател и ментор на Нелсон Мандела, најпознатиот борец за апартхејдот.

2004.- Во аукциската куќа Сотби во Њујорк, сликата на Пикасо „Момчето со цевка“ достигна цена од 104.168.000 долари, што беше светски рекорд во аукциската продажба на слики дотогаш.

2005.- На британските парламентарни избори Тони Блер освои апсолутно мнозинство во британскиот парламент, а премиерот Тони Блер трет последователен мандат.

2009 – Со одлука на Апелацискиот совет на Хашкиот трибунал, Веселин Шљиванчанин беше осуден на 17 години затвор за злосторствата во Вуковар, наместо оригиналните 5 години. Во исто време, Апелацискиот совет ја потврди првостепената пресуда против поранешниот полковник на ЈНА, Миле Мркшиќ, со која е осуден на 20 години затвор.

2012.- Во Јапонија започна процесот на затворање на последниот активен нуклеарен реактор, од 50 што работеа во земјата до катастрофата во Фокушима во 2011 година.

2014.- Умре Тимоти Џон Бајфорд, режисер, сценарист и актер кој најголемиот дел од својот работен век го помина во Србија. Зад себе ги остави култните телевизиски серии за деца: „Невен“, „Полетарац“, „Бабино ууче“, „Метла без дршеке“, „Неделни забавник“.

2018.- Американската вселенска агенција НАСА го лансираше вселенското летало InSight на Марс со цел да ја истражи внатрешноста на „црвената планета“ така што роботот ќе изврши геолошки ископувања на длабочина од пет метри и ќе се обиде да ги измери земјотресите на оваа планета.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (15 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:

1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.

1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.

1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.

1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.

1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.

1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.

2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.

2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.

2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:

1824

  • Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.

1825

  • Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.

1890

  • Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.

1905

  • Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
  • Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.

1917

  • Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.

1935

  • Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.

1941

  • Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1944

  • Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.

1961

  • Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
    (1962 – станува република, ист ден)

1967

  • Николае Чаушеску станува претседател на Романија.

1978

  • Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.

1985

  • Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
  • ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.

1987

  • Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.

1990

  • Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
  • На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.

1991

  • Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.

1992

  • ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.

1994

  • Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.

1995

  • Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.

1996

  • ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.

1999

  • Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.

2000

  • Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.

2002

  • „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Фото: Kamil Switalski @ unsplash Фото: Kamil Switalski @ unsplash
Магазин1 минута

Nintendo Switch 2 сега може да користи Google Pixel како веб-камера

Недостатокот на вградена камера на Nintendo Switch 2 значи дека за видео повици преку функцијата GameChat е потребна надворешна камера....

Фото: Bryan Angelo @ unsplash Фото: Bryan Angelo @ unsplash
Магазин5 минути

OpenAI и Amazon: потенцијална инвестиција од над 10 милијарди долари

OpenAI е во напредни преговори со Amazon за потенцијална инвестиција и договор за користење на чипови за вештачка интелигенција, потврди...

Култура1 час

На врата ни доаѓа големиот празник Св.Никола, светоцот заштитник на децата, сиромашните и работниците, за многу години најчестата слава во македонските домови!

Православните верници во Македонија во петок го одбележуваат празникот посветен на Свети Никола Чудотворец еден од најпочитуваните христијански светци и...

Спорт2 часа

„Њујорк Никс“ шампиони на НБА Купот 2025-та!

Њујорк Никс го освоија трофејот во НБА Купот по голема победа од 124-113 над Сан Антонио Спарс во финалето. Иако...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за среда (17 декември)

ОВЕН Не очекувајте работите да одат како што сакате. Најверојатно ќе се соочите со проблеми поврзани со пријателите, соседите и...

Здравје и убавина21 час

Неколку совети како да ги намалите масните наслаги на нозете кои со време биле наталожени

Топењето на масните наслаги на кој било дел од телото не е процес што се случува преку ноќ. Потребни се...

Кичево1 ден

Пополнета рубрика 2025: „Зошто вредиТ да си од Кичево“ – некои натписи сигурно за прв пат ќе ги прочитате

Кога ќе те прашаат: „Од кај си?“, ти им викаш: „Од Кичево“. Е, често пати потоа те гледаат коцкесто бидејќи...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за вторник (16 декември)

ОВЕН Направете планови за работа што ќе бара вистински професионалци, веројатно луѓе постари од вас. Без разлика на кој пол...

Македонија2 дена

Од ноќеска цената на дизелот и бензинот се намалува, еве колку ќе чини литар гориво на малопродажните објекти ширум Македонија

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V), се намалуваат за 2,00 ден/лит, во...

Скопје2 дена

(ФОТО) Успешно реализиран првиот четиридневен „Startup Revolution AI Summit“ во Скопје со над 1200 учесници од регионот и пошироко

Четиридневниот Startup Revolution AI Summit, одржан од 27 до 30 ноември 2025 година, го претвори Скопје во најголемиот собирен простор...

НАЈЧИТАНИ