На денешен ден
6 април – На денешен ден
885 година – Умре Методиј Солунски, кој заедно со неговиот помлад брат Кирил беше првиот словенски просветител и творец на првата словенска глаголица.
1199 година – Умре англискиот крал Ричард I Плантагенет (Ричард Лавовско срце), еден од водачите во Третата крстоносна војна и херој на средновековните легенди.
1490 година – Умре унгарскиот крал Матијас Први Корвинус, реформатор на унгарската држава. За време на неговото владеење од 1458 година, тој успешно се борел против Турците и Хабсбурзите, освојувајќи ја Виена во 1486 година, каде и починал. Тој основал универзитет во Пожуна (Братислава) во 1465 година, а првата печатница во 1472 година. Тој беше именуван Корвинус поради гавранот (латински – corvus) на неговиот штит.
1528 година – Умре германскиот сликар и графичар Албрехт Дирер, познат по своите портрети со голема уметничка и документарна вредност и извонредни гравури во дрво и бакар („Апокалипса“, „Голема страст“, „Lifeивотот на Богородица“).
1652 година – Претставник на холандската компанија од Источна Индија, Јан ван Рибик, ја основа првата населба на бели доселеници во Јужна Африка во Капуа.
1667 година – Катастрофален земјотрес го погоди Дубровник, убивајќи илјадници луѓе. Градот беше скоро целосно уништен од земјотресот и пожарот, кој беснееше околу дваесетина дена. Реставрацијата траеше повеќе од 50 години.
1690 година – Еден австриски император, Леополд, испратил проглас до балканските христијани во кој ги повикува да продолжат да и помагаат на неговата војска во борбата против Турците, ветувајќи им разни придобивки за возврат.
1838 година – Умре српскиот новинар и публицист Димитрија Давидовиќ, автор на Уставот на Сретење и основач на „Новина сербских“ во Виена во 1813 година, кој беше објавуван девет години. Од 1829 година, тој беше секретар на принцот Милош Обреновиќ, а потоа и министер за внатрешни работи и образование.
1909 година – Американскиот истражувач Роберт Пири го освои Северниот пол, минувајќи 1.600 километри на експедиција со санки.
1917 година – Со објавувањето војна на Германија, САД влегуваат во Првата светска војна.
1941 година – германските трупи ги нападнаа Грција и Југославија во Втората светска војна. Нападот врз Југославија започна со бомбардирање на Белград, кој беше речиси уништен, а загинаа околу 12 000 луѓе.
1941 година – Етиопските и британските трупи ја ослободија Адис Абеба, која беше окупирана од италијанските сили за време на војната со Етиопија на почетокот на 1935 година.
1971. година – Во Newујорк почина композиторот Игор Стравински, еден од основачите и главните поборници на „новата музика“ од 20 век. Неговите балети „Оган на птиците“, „Магдонос“, „Осветување на пролетта“ и многу симфониски дела, опери и ораториуми ја обележаа музичката креативност од минатиот век.
1973 година – Во Белград е отворена нова зграда на Националната библиотека на Србија. Старата библиотечна зграда изгоре во пожар на 6 април 1941 година, кога Германците го бомбардираа Белград.
1985 година – Воен удар го симна Гаафар Нимери, кој владее од 1969 година, кога тој исто така го симна од власт тогашниот претседател Абду. Власта ја презеде министерот за одбрана и командант на армијата, генерал Абдел-Рахман Суер ал-Дахаб (Свор).
1992 година – ЕК ја призна независноста на Поранешна Југословенска Република БиХ. Истиот ден, првите жртви паднаа во Сараево и го означија почетокот на војната во Босна и Херцеговина.
1994 година – Авион во кој се наоѓале претседателите на Руанда и соседните Бурунди, Јувенал Хабијаримана и Сиприен Нтаријамира, бил соборен од ракета во Руанда за време на граѓанска војна меѓу племињата Хуту и Тутси. Во масакрите што следуваа, екстремните Хути убија околу 800.000 малцински Тутси, претежно цивили.
1995 година – Во Руанда, Кигали е основан првиот трибунал за геноцид за 30.000 хути обвинет за масакрот во Тутси.
2000 година – Умре Хабиб Бургиба, сметан за основач на модерен Тунис. Тој беше прогласен за доживотен претседател на Тунис, но во 1987 година беше соборен со мирен удар.
2003 година – Министерството за правда на САД објави дека бројот на затвореници во американските затвори се зголемил во 2002 година и дека за прв пат ја надминал бројката од два милиони и дека во јуни истата година биле регистрирани вкупно 2.019.234 лица во затворите.
2004 година – Литванскиот парламент го повика претседателот Роландас Паксас поради врски со руски бизнисмени и руски разузнавачки служби. Тој е првиот европски лидер кој е заменет со отповикување.
2005 година – Умре принцот Рени од Монако, кој управуваше со кнежевството од 1949 година. Раниер го наследи неговиот син, 47-годишниот принц Алберт.
2006 година – Во аукциската куќа „Кристи“ пејзаж од Венеција 1841 година, од J..М.В. Тарнер беше продаден за 35,8 милиони долари. Тоа е најскапата слика што некогаш е продадена на таа аукциска куќа.
2008 година – Во Црна Гора се одржаа претседателски избори, први по прогласувањето на Црна Гора за независност и повлекување од државната унија со Србија. Кандидатот на ДПС, Филип Вујановиќ победи на изборите и со тоа го освои својот втор претседателски мандат.
2009 година – Земјотрес со јачина од 5,8 до 6,3 степени според Рихтеровата скала ја погоди централна Италија. Во земјотресот загинаа повеќе од 260 лица, уништени се средновековни градови, а над 28.000 останаа без покрив над главата.
2013 година – Почина познатиот каталонски и европски режисер Бигас Луна, еден од основачите на шпанското модерно кино, на 68-годишна возраст. Willе остане запаметен по филмовите „Шунка, шунка“, „Златни јајца“, „Месечината и градите“, како и откритието на актерските starsвезди Пенелопе Круз и Хавиер Бардем.
2017 година – Новиот сомалиски претседател Мохамед Абдулах Мохамед ја прогласи земјата за воена зона, ги отстрани началниците на армијата и разузнавачките служби и нареди воена офанзива против екстремистите ал-Шабаб.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
На денешен ден
Светот на денешен ден (28 октомври)
1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.
1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.
1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.
1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.
1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.
1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.
1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.
1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.
1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.
1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.
1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.
1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.
1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.
1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.
1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.
1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.
1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.
1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.
1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.
1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.
2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.
2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.
2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.
2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.
2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.
2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.
2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.
2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.
2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.
2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.
2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.
-
Кичево10 часаНа градскиот плоштад во Кичево и оваа година ќе блесне хуманитарниот „Божиќен Базар“ покрај најубавиот украс „Витлеемската Пештера“
-
Кичево16 часа(ФОТО) Д-р Александар Јовановски денеска со свеченост ја презеде функцијата градоначалник на општина Кичево, „За мене како што знаете поделбите не постојат, ќе продолжиме напред заедно“
-
Кичево2 денаВо сабота спремете се за третото концертно издание на „Enigma Rock Night Vol.3“ во НУЦК „Кочо Рацин“, на сцената ќе настапат сите локални бендови
-
Хороскоп1 денХороскоп за понеделник (10 ноември)
-
Хороскоп9 часаХороскоп за вторник (11 ноември)
-
Здравје и убавина2 денаОвие шест работи предизвикуваат висок крвен притисок
-
Здравје и убавина13 часаДомашен напиток од свежи билки против болки во Бубрезите од бубрежните камења
-
Спорт13 часаАталанта го разреши од должноста досегашниот тренер Иван Јуриќ
