Следете не

На денешен ден

6 јули – На денешен ден

Објавено пред

на

1415.- Чешкиот реформатор Јан Хус бил запален како еретик на клада во Констанца за неговото теолошко-полемичко дело „За црквата“. Бил ректор на универзитетот во Прага (1402), го реформирал чешкиот јазик и правопис.

1533.- Умрел Лодовико Ариосто (Лодовико), автор на витешкиот еп „Бесниот Орландо“. Тој се смета за најголем поет на италијанската ренесанса.

1535.- Англискиот хуманист и писател Томас Мор бил погубен како предавник, бидејќи не се согласувал со црковната политика на кралот Хенри VIII (Хенри). Во 1935 година, Католичката црква го прогласи за светец. Автор е на политичко-филозофското дело „Утопија“ во кое ја претстави идејата за идеална човечка заедница.

1885.- Францускиот биолог и хемичар Луј Пастер за прв пат успешно ја администрира вакцината против беснило на човечко суштество, деветгодишниот Џозеф Мајстер од Алзас.

1893.- Умре францускиот писател Ги де Мопасан (Гај, Мопасан), еден од најзначајните автори на кратката форма во светската литература („Дунда“, „Страсти“, „Налица“, „Стапици“).

1908.- Во Турција започна „Младотурската револуција“ под водство на помлади офицери и интелектуалци незадоволни од владеењето на султанот Абдул Хамид II.

1919.- Првиот авион што го премина Атлантикот, британскиот воздушен брод „Р-34“ слета на Рузвелтово поле во Њујорк.

1923.- Официјално беше објавено основањето на СССР (Сојуз на Советските социјалистички републики), врз основа на одлуката на Првиот сојузен конгрес на Советите на крајот на 1922 година.

1928.- Во Њујорк беше одржана премиерата на филмот „Светлините на Њујорк“, првиот звучен филм во историјата на кинематографијата.

1944 – 167 луѓе загинаа во пожар предизвикан од пожар во главниот шатор на циркусот Ringling Brothers и Barnum & Bailey во американскиот град Хартфорд, Конектикат.

1962.- Умре Вилијам Фокнер, еден од најзначајните современи американски писатели. Неговиот литературен опус најмногу ја претставува сагата за судбината на американскиот југ. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1949 година („Сарторис“, „Шум и бес“, „Светлина во август“, „Коњанички гамбит“, „Диви палми“).

1964.- Британскиот протекторат во Африка, Нјасаланд, под името Малави, стана независна земја во рамките на Британскиот Комонвелт.

1967.- Во Нигерија започна граѓанска војна поради прогласувањето независност на Источна Нигерија (Биафра). Повеќе од милион луѓе загинаа во двегодишната војна.

1971.- Умре легендарниот американски џез-музичар, трубач и пејач Луис „Сачмо“ Армстронг (Луис Сачмо), најзначајната личност во историјата на џезот. Кариерата ја започна во 1918 година, а бројните турнеи низ светот му ја донесоа неофицијалната титула амбасадор на добра волја.

1973.- Умре германскиот диригент Ото Клемперер, еден од најзначајните диригенти на 20 век, особено познат по изведбите на делата на Бетовен.

1988.- Во експлозијата на нафтената платформа „Пајпер Алфа“ во британскиот дел на Северното Море загинаа 167 лица.

1990.- Бугарскиот претседател Петар Младенов поднесе оставка поради обвинувањата дека наредил тенкови да ги разбијат антивладините протести.

1999.- Припадниците на меѓународните мировни сили во Босна го уапсија Радослав Брѓанин, лидерот на Народната партија и пратеник во Собранието на Република Српска, во Бања Лука и го предадоа на Меѓународниот суд за воени злосторства во Хаг.

2000.- Собранието на Сојузна Република Југославија ги усвои амандманите на Уставот со кои на тогашниот претседател Слободан Милошевиќ му овозможи повторно да се кандидира за претседател на Сојузна Република Југославија.

2000.- Топлотен бран што ја зафати Југозападна Европа, со температури на воздухот до 45 Целзиусови степени, предизвика смрт на 25 луѓе и многу пожари.

2003 – Либерискиот претседател Чарлс Тејлор ја прифати понудата за азил во Нигерија. Неговото заминување беше условот на американскиот претседател Џорџ Буш за вклучување на САД во воспоставувањето мир во таа западноафриканска земја, која веќе 14 години ја тресат конфликти.

2005.- Од Улцињ до Дубровник и Сплит започна првата редовна автобуска линија од Црна Гора до Хрватска, по 14-годишен прекин поради војната во поранешна Југославија.

2005.- Умре Клод Симон, француски писател и добитник на Нобеловата награда во 1985 година.

2006.- По 44 години, Индија и Кина го отворија граничниот премин „Нату Ла“.

2007.- По 16 години прекин, вратена е автобуската линија меѓу Белград и Тузла.

2009.- По речиси 30 години, Јованка Броз, вдовицата на поранешниот претседател на СФР Југославија, Јосип Броз Тито, доби пасош и лична карта.

2011.- Британската кралица Елизабета Втора зборуваше на Генералното собрание на ОН во Њујорк, за прв пат по 50 години.

2012 – Поранешниот аргентински диктатор Хорхе Рафаел Видела беше осуден на 50 години затвор за кражба на бебиња од затвореници за време на владеењето на воената хунта и нејзината војна против левичарските дисиденти. Видела беше на чело на Аргентина од 1976 до 1981 година. За време на владеењето на воената хунта загинаа околу 13.000 луѓе.

2020 – Почина Енио Мориконе, италијанскиот композитор познат по музиката за „шпагети вестерните“ на Серџо Леоне („За тупаница долари“, „За еден долар повеќе“ и „Добриот, лошиот, грдиот“). иновативните партитури радикално ја менуваат музиката за филмот.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија24 минути

Добра вест: До моментов само 3 активни пожари, состојбата со пожарите се смирува

На ден 24.08.2025 година, до 12:00 часот, на територијата на Македонија има вкупно 3 пожари на отворен простор, од кои...

Хороскоп14 часа

Хороскоп за недела (24 август)

ОВЕН Ќе бидете исклучително успешни во комуникацијата, затоа фокусирајте се на сите оние ситуации кои бараат преговарачки вештини, се сведени...

Временска прогноза17 часа

Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол

Според моменталните излази на најажурниот прогностички модел ECMWF (Европски центар за Среднорочна прогноза) месец септември 2025 година во Република Македонија...

Спорт19 часа

Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови

Кристијано Роналдо (40) зад себе има импресивна голгетерска кариера – 450 голови за Реал Мадрид, 145 за Манчестер Јунајтед и...

Кичево22 часа

Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај

Во понеделник, 25 август 2025 година, ГД „Гранит“ АД Скопје, изведувач на работите на Автопатот А2 Кичево–Охрид, ќе започне со...

Хроника23 часа

Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија

На 22.08.2025 околу 18:00 часот во СВР Скопје било пријавено дека на магистралниот пат Скопје-Граничен премин Долно Блаце, на околу...

Lifestyle1 ден

Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети

Орхидеите се меѓу најубавите декоративни растенија за домот, но бараат посебна грижа и внимание. Многу луѓе погрешно мислат дека е...

Гејминг1 ден

Fortnite повторно достапен на iOS во Австралија

По пет години судски битки, Epic Games успеа да го врати Fortnite и Epic Games Store на iOS уредите во...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за сабота (23 август)

ОВЕН Расположението на денот е чиста среќа, драги наши Овни! Уживате во плодовите на вашиот труд. Beе можете да се...

Македонија2 дена

Времен прекин на сообраќај утре и задутре поради меѓународниот ФИС ролер-ски натпревар „Тодор Проески“

Од АМСМ информираат дека на 23 и 24 август 2025 година, во периодот од 09:00 до 12:00 часот, на регионалниот...

НАЈЧИТАНИ