На денешен ден
7 февруари – На денешен ден

1478.- Роден е англискиот хуманист и државник Томас Мор, дипломат и лорд канцелар на Хенри VIII (1529-32). Тој паднал во немилост кога не ја поддржувал кралот во неговиот спор со папата, а во 1535 година одбил да го признае Хенри за поглавар на Англиската црква. После тоа бил осуден на смрт и погубен. Како писател, тој е познат по неговото дело „Утопија“ (1516), во кое ја претстави визијата за идеално општество.
1792.- Австрија и Прусија формираа сојуз против револуционерната Франција во страв од ширење на идеите за граѓанска револуција. Тоа беше првата од шесте коалиции во кои подоцна се приклучија Русија, Англија, Турција и други помали европски земји, против Наполеон.
1812.- Роден е Чарлс Дикенс, прородител на општествениот роман, еден од најзначајните, највлијателните и најчитаните англиски писатели („Дејвид Коперфилд“, „Оливер Твист“, „Клубот на Пиквик“, „Старата ретка продавница“).
1837.- Починал шведскиот крал Густав IV, за време на чие владеење (1792-1809) Шведска била речиси во целосна изолација. По неуспехот во војните со Русија и Данска (1808), бил соборен со офицерски заговор (1809), по што живеел во егзил.
1863.- На британскиот воен брод „Орфеј“, кој потона крај брегот на Нов Зеланд загинаа 190 луѓе.
1878.- Умрел папата Пиј IX, чиј понтификат траел 31 година и 236 дена, најдолго во историјата на Католичката црква. За време на неговиот понтификат, црковната (папска) држава изгубила најголем дел од своите територии, а папата се повлекол во Ватикан (1870). Тој ја објави догмата за безгрешното зачнување на Богородица во 1854 година и непогрешливоста на папата во 1870 година.
1894.- Умрел белгискиот производител на дувачки инструменти Адолф Сакс (Адолф Сакс), кој во 1840 година измислил музички инструмент наречен по него саксофон.
1913.- Црногорската војска и српскиот крајбрежен одред започнале напад на Скадар, кој го држеле Турците, во Првата балканска војна. Во април Црногорците го принудија Есад-паша да го предаде градот, но мораа да се повлечат во мај, бидејќи европските сили одлучија Скадар да и припадне на Албанија.
1947.- Британскиот план за поделба на Палестина на арапски и еврејски дел беше отфрлен и од Евреите и од Арапите.
1962.- Во експлозија во рудник за јаглен во близина на Сарбрикен во Западна Германија загинаа 298 рудари.
1964.- Популарната британска поп-група „Битлси“ за првпат гостуваше на турнеја низ САД.
1968.- Премиерите на сите 10 канадски провинции одобрија нацрт-устав според кој статусот на францускиот јазик низ цела Канада беше еднаков со оној на англискиот.
1969.- Нигериски авиони бомбардираа преполн пазар во село во бунтовничката Биафра. Повеќе од 200 луѓе загинаа.
1971.- Жените во Швајцарија добија право на глас на референдум.
1984.- Американскиот космонаут Брус МекКендлес го напушти вселенскиот брод „Челинџер“ и стана првиот човек што „прошета“ во вселената.
1986.- Претседателот на Хаити, Жан Клод Дувалие ја напушти земјата, со што стави крај на 29-годишната диктатура на семејството Дувалие во оваа карипска земја.
1990.- Пленумот на Централниот комитет на Комунистичката партија на СССР го прифати предлогот на лидерот Михаил Горбачов да се стави крај на 70-годишниот монопол на власта на партијата, отворајќи го патот за повеќепартиски политички систем.
1991.- Пречесниот Жан Бертранд Аристид беше прогласен за претседател на Хаити, како прв демократски избран шеф на државата.
1995.- Рамзи Јусеф, главниот осомничен за нападот на Светскиот трговски центар во Њујорк во 1993 година, беше уапсен во Исламабад, Пакистан, кога шест лица загинаа, а повеќе од 1.000 беа повредени. Шест исламски екстремисти беа обвинети и осудени на доживотен затвор за тој напад.
1996.- Во „Боингот 757“, кој се урна неколку минути по полетувањето од Доминиканската Република за Германија, загинаа сите 189 патници и членови на екипажот. Најголем дел од патниците биле германски туристи.
1999.- Умрел јорданскиот крал Хусеин (Хусеин), кој владеел со Јордан од 1952 година, а го наследил неговиот син, принцот Абдула (Абдула).
2000.- Во Белград е убиен Павле Булатовиќ, министер за одбрана на Сојузна Република Југославија.
2001.- Умре американската пејачка и актерка Дејл (Дејл) Еванс, која со нејзиниот сопруг Рој Роџерс играше во 27 вестерн филмови и ја напиша нивната песна „Traces of Happiness“.
2003.- Умре Аугусто Монтеросо (Монтеросо), писател од Гватемала и познат мајстор на кратки раскази, кој ја доби шпанската награда за литература „Принцот од Астурија“ во 2000 година.
2010.- Умре академик Михајло Марковиќ, висок функционер и еден од основачите на Социјалистичката партија на Србија (СПС), и автор на програмските принципи на партијата.
2013 – Режисер и сценарист на југословенската и хрватската кинематографија Крсто Папиќ, добитник на три златни арени во Пула („Лисици“, „Изведба на Хамлет во село Мрдуша Доња“, „Мало селско шоу“, „Спасителот“, „Живот со вујко“) починал. .
2017 година – Германија, Франција, земјите од Бенелукс и Италија иницираа фундаментална промена во идната интеграција на Европската унија со предлагање на две категории членки и „цврсто јадро“ околу еврото што ќе се заснова на тесна координација на економиите, одбраната, заштита на надворешните граници и сузбивање на тероризмот и илегалната имиграција .
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево1 ден
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за недела (24 август)
-
Временска прогноза1 ден
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Хроника1 ден
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија
-
Lifestyle2 дена
Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети
-
Спорт1 ден
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови
-
Гејминг2 дена
Fortnite повторно достапен на iOS во Австралија
-
Македонија8 часа
Во Куманово по пожар на сува трева, се зафатил плац со паркирани возила, камиони и автобуси