На денешен ден
8 ноември – На денешен ден
1519.- Шпанскиот освојувач Хернана Кортез пристигнал во Мексико, каде Ацтеките, сметајќи дека е реинкарнација на ацтечкото божество Кецалкоатл, го примиле со најголеми почести.
1520.- По наредба на данскиот крал Кристијан II (христијанин), биле заклани повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. „Крвопролевањето во Стокхолм“ го поттикна востанието кое, под водство на Густав Васа, ја ослободи Шведска од данската власт во 1521 година.
1656.- Роден е англискиот астроном и геофизичар Едмунд Хали (Хали), кој прв ја одредил траекторијата на кометата и го предвидел нејзиниот периодичен изглед (Халеевата комета). Тој го создаде првиот каталог на светлите ѕвезди на јужното небо и првата метеоролошка карта.
1674.- Умрел англискиот писател Џон Милтон, според многумина најголемиот англиски поет заедно со Шекспир. Поддржувач на Оливер Кромвел (Кромвел) и граѓанската револуција, тој стана секретар за латински јазик во владата на Кромвел во 1649 година и напиша политички, религиозни и филозофски памфлети. Своите најдобри дела ги напишал по реставрацијата, слеп, сиромашен и разочаран од политиката и општеството („Изгубен рај“, „Повратен рај“, „Борец Самсон“).
1793.- Првпат за јавноста бил отворен Лувр, замокот на француските кралеви од 1204 година, кој со одлука на револуционерната влада во 1791 година бил претворен во музеј.
1805.- Смедеревскиот диздар Мухарем Гуша Бошњак му ги предал клучевите од градот на водачот на Првото српско востание Караѓорѓе. Со тој чин Смедерево се вбројува меѓу првите српски градови кои Караѓорѓе ги ослободил од Турците.
1847.- Роден е ирскиот писател и театарски критичар Брам Стокер, автор на романот за Дракула (1897), кој останал целосно незабележан за време на животот на авторот. Тој беше откриен од филмската продукција, правејќи серија филмови за егзотичниот трансилвански гроф-вампир.
1858.- По победата над турската војска кај Грахово, Црна Гора доби меѓународно воспоставени граници кон Отоманската империја, за кои гарантираа големите сили – Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1895.- Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген открил рендгенски зраци, кои биле именувани по негова рендгенска снимка. За тој изум ја добил Нобеловата награда за физика во 1901 година.
1900.- Роден е српскиот композитор, диригент, музички педагог и критичар Михаило Вукдраговиќ, професор и ректор на Академијата за музика во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите (симфониска поема „Патот до победата“, кантати „Србија“, „Светлини гробови“, „Везилка на слободата“, соло песни, гудачки квартети, филмска и сценска музика).
1917.- Формиран е Советот на народни комесари како нова влада на Русија со Ленин на чело. Леон Троцки стана комесар за надворешни работи, а Сталин комесар за националности.
1917.- Умре српскиот писател Милутин Бојиќ, автор на поемата „Сина гробница“ посветена на масовното погребување на српските војници на море, по повлекувањето низ Албанија во Првата светска војна. Погребан е на гробиштата Зејтинлик во Солун. Напишал четири книги поезија и неколку драми, меѓу кои „Кралска есен“ и „Женидбата на Урош“.
1923.- Спречен е обидот на Адолф Хитлер во Минхен да изврши државен удар со генералот Лудендорф. Нацистичкиот водач беше уапсен четири дена подоцна и осуден на пет години затвор, но беше амнестиран на крајот на 1924 година. За време на неговиот престој во затвор, ја напишал книгата „Мај Кампф“ (Мојата борба), која подоцна станала библија на нацизмот.
1942.- Сојузничките сили под команда на генералот Двајт Ајзенхауер почнале да слетуваат во Северна Африка во Втората светска војна. Борбите против германско-италијанските трупи завршија на 13 мај 1943 година со победа на сојузниците.
1960.- Кандидатот на Демократската партија Џон Кенеди на 43-годишна возраст стана најмладиот претседател во историјата на САД. Тој беше убиен во Далас на 22 ноември 1963 година.
1986.- Умре рускиот политичар Вјачеслав Молотов, шеф на советската дипломатија од 1939 до 1949 година и од 1953 до 1956 година, главен преговарач со нацистичка Германија во подготовката на советско-германскиот пакт за ненапаѓање (1939). Од 1931 до 1941 година бил и претседател на Советот на народни комесари (влада). Еден од најблиските соработници на Сталин, тој беше исклучен од партијата во јуни 1957 година и отстранет од сите позиции. Во партијата е вратен во 1984 година на 95-годишна возраст.
1989.- Даглас Вајлдер беше избран за гувернер на Вирџинија, како првиот црнец во историјата на САД кој стана гувернер на една американска држава. Истиот ден, Дејвид Динкинс (Дејвид) беше избран за првиот црн градоначалник на Њујорк.
1998 – Судот во Бангладеш осуди на смрт 15 поранешни офицери, обвинети за убиство на претседателот на Бангладеш, Шеик Муџибур Рахман (Муџибур) во воен удар во август 1975 година.
1999.- Почина словенечкиот и југословенскиот гимнастичар Леон Штукељ, најстариот олимписки шампион и првиот олимписки победник од поранешна Југославија. Штукељ освои шест олимписки медали, од кои три златни, два во Париз во 1924 година и еден во Амстердам во 1928 година.
2001.- Припадниците на српската единица за специјални операции („Црвени беретки“) започнаа протести во центарот за обука во Кула. Четири дена подоцна тие со транспортери го блокираа целиот центар и дел од автопатот во Белград. Протестот заврши на 17 ноември по преговорите со српската влада.
2001.- Горниот дом на францускиот парламент, Сенатот, усвои закон со кој се дозволува ограничена автономија на Корзика, од која претходно беа протерани многу клучни членови.
2002.- На јавна седница, Советот за безбедност на ОН едногласно ја усвои Резолуцијата 1441 за разоружување на Ирак.
2004.- Ајрис Чанг, авторката на книгата „Силувањето на Нанкинг“, која прикажува докажана историја на јапонската бруталност во Кина во текот на 1930-тите, изврши самоубиство. Книгата предизвика преиспитување на мрачната историја на јапонската окупација на Кина.
2010 – Кинескиот дисидент Лиу Ксиаобо ја доби Нобеловата награда за мир „за неговата долгорочна и ненасилна борба за основните човекови права во Кина“.
2010.- Советот на министри на Европската унија ги укина визите за Босна и Херцеговина и Албанија.
2012.- Французинката Миреј Балестрази беше избрана за претседател на Интерпол како прва жена на чело на таа меѓународна организација за полициска соработка.
2015.- Во Хрватска се одржаа осми по ред парламентарни избори од воведувањето на повеќепартиската демократија, каде за првпат беше применет таканаречениот модел. отворени листи, односно на гласачите им беше дозволено да го заокружат списокот и преферираниот кандидат на гласачкото ливче.Ниту една од листите не освои апсолутно мнозинство.
2018 – Во светот се регистрирани три милиони бегалци и мигранти од Венецуела, што е десет отсто од населението во земјата.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хроника2 денаЕдногодишно бебе почина во кичевската болница, било донесено во тешка здравствена состојба, реанимација и медицинската помош не помогнале
-
Кичево22 часаОВР Кичево поднесе кривична пријава против поранешниот градоначалник, постапувал спротивно на законот за пожарникарство
-
Кичево1 ден„Венаки“ Кичево: Пристигнува гооолемиот „Black Friday“ со неверојатен попуст до -70% на цени на одредени производи од светски производители за санитарија и останата покуќнина
-
Хороскоп2 денаХороскоп за вторник (25 ноември)
-
Хороскоп12 часаХороскоп за среда (26 ноември)
-
Македонија2 дена16 годишник од Охрид извршил обљуба врз 12 годишно девојче, видеото стигнало до уценувач
-
Хроника21 часМлад затвореник од струшко починал, откако во тешка здравствена состојба бил донесен во Општата болница во Охрид
-
Временска прогноза22 часаОд утре повторно нови обилни врнежи од дожд и засилен ветер, снегот ќе биде застапен на повисоките места од државата
