На денешен ден
8 ноември – На денешен ден

1519.- Шпанскиот освојувач Хернана Кортез пристигнал во Мексико, каде Ацтеките, сметајќи дека е реинкарнација на ацтечкото божество Кецалкоатл, го примиле со најголеми почести.
1520.- По наредба на данскиот крал Кристијан II (христијанин), биле заклани повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. „Крвопролевањето во Стокхолм“ го поттикна востанието кое, под водство на Густав Васа, ја ослободи Шведска од данската власт во 1521 година.
1656.- Роден е англискиот астроном и геофизичар Едмунд Хали (Хали), кој прв ја одредил траекторијата на кометата и го предвидел нејзиниот периодичен изглед (Халеевата комета). Тој го создаде првиот каталог на светлите ѕвезди на јужното небо и првата метеоролошка карта.
1674.- Умрел англискиот писател Џон Милтон, според многумина најголемиот англиски поет заедно со Шекспир. Поддржувач на Оливер Кромвел (Кромвел) и граѓанската револуција, тој стана секретар за латински јазик во владата на Кромвел во 1649 година и напиша политички, религиозни и филозофски памфлети. Своите најдобри дела ги напишал по реставрацијата, слеп, сиромашен и разочаран од политиката и општеството („Изгубен рај“, „Повратен рај“, „Борец Самсон“).
1793.- Првпат за јавноста бил отворен Лувр, замокот на француските кралеви од 1204 година, кој со одлука на револуционерната влада во 1791 година бил претворен во музеј.
1805.- Смедеревскиот диздар Мухарем Гуша Бошњак му ги предал клучевите од градот на водачот на Првото српско востание Караѓорѓе. Со тој чин Смедерево се вбројува меѓу првите српски градови кои Караѓорѓе ги ослободил од Турците.
1847.- Роден е ирскиот писател и театарски критичар Брам Стокер, автор на романот за Дракула (1897), кој останал целосно незабележан за време на животот на авторот. Тој беше откриен од филмската продукција, правејќи серија филмови за егзотичниот трансилвански гроф-вампир.
1858.- По победата над турската војска кај Грахово, Црна Гора доби меѓународно воспоставени граници кон Отоманската империја, за кои гарантираа големите сили – Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1895.- Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген открил рендгенски зраци, кои биле именувани по негова рендгенска снимка. За тој изум ја добил Нобеловата награда за физика во 1901 година.
1900.- Роден е српскиот композитор, диригент, музички педагог и критичар Михаило Вукдраговиќ, професор и ректор на Академијата за музика во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите (симфониска поема „Патот до победата“, кантати „Србија“, „Светлини гробови“, „Везилка на слободата“, соло песни, гудачки квартети, филмска и сценска музика).
1917.- Формиран е Советот на народни комесари како нова влада на Русија со Ленин на чело. Леон Троцки стана комесар за надворешни работи, а Сталин комесар за националности.
1917.- Умре српскиот писател Милутин Бојиќ, автор на поемата „Сина гробница“ посветена на масовното погребување на српските војници на море, по повлекувањето низ Албанија во Првата светска војна. Погребан е на гробиштата Зејтинлик во Солун. Напишал четири книги поезија и неколку драми, меѓу кои „Кралска есен“ и „Женидбата на Урош“.
1923.- Спречен е обидот на Адолф Хитлер во Минхен да изврши државен удар со генералот Лудендорф. Нацистичкиот водач беше уапсен четири дена подоцна и осуден на пет години затвор, но беше амнестиран на крајот на 1924 година. За време на неговиот престој во затвор, ја напишал книгата „Мај Кампф“ (Мојата борба), која подоцна станала библија на нацизмот.
1942.- Сојузничките сили под команда на генералот Двајт Ајзенхауер почнале да слетуваат во Северна Африка во Втората светска војна. Борбите против германско-италијанските трупи завршија на 13 мај 1943 година со победа на сојузниците.
1960.- Кандидатот на Демократската партија Џон Кенеди на 43-годишна возраст стана најмладиот претседател во историјата на САД. Тој беше убиен во Далас на 22 ноември 1963 година.
1986.- Умре рускиот политичар Вјачеслав Молотов, шеф на советската дипломатија од 1939 до 1949 година и од 1953 до 1956 година, главен преговарач со нацистичка Германија во подготовката на советско-германскиот пакт за ненапаѓање (1939). Од 1931 до 1941 година бил и претседател на Советот на народни комесари (влада). Еден од најблиските соработници на Сталин, тој беше исклучен од партијата во јуни 1957 година и отстранет од сите позиции. Во партијата е вратен во 1984 година на 95-годишна возраст.
1989.- Даглас Вајлдер беше избран за гувернер на Вирџинија, како првиот црнец во историјата на САД кој стана гувернер на една американска држава. Истиот ден, Дејвид Динкинс (Дејвид) беше избран за првиот црн градоначалник на Њујорк.
1998 – Судот во Бангладеш осуди на смрт 15 поранешни офицери, обвинети за убиство на претседателот на Бангладеш, Шеик Муџибур Рахман (Муџибур) во воен удар во август 1975 година.
1999.- Почина словенечкиот и југословенскиот гимнастичар Леон Штукељ, најстариот олимписки шампион и првиот олимписки победник од поранешна Југославија. Штукељ освои шест олимписки медали, од кои три златни, два во Париз во 1924 година и еден во Амстердам во 1928 година.
2001.- Припадниците на српската единица за специјални операции („Црвени беретки“) започнаа протести во центарот за обука во Кула. Четири дена подоцна тие со транспортери го блокираа целиот центар и дел од автопатот во Белград. Протестот заврши на 17 ноември по преговорите со српската влада.
2001.- Горниот дом на францускиот парламент, Сенатот, усвои закон со кој се дозволува ограничена автономија на Корзика, од која претходно беа протерани многу клучни членови.
2002.- На јавна седница, Советот за безбедност на ОН едногласно ја усвои Резолуцијата 1441 за разоружување на Ирак.
2004.- Ајрис Чанг, авторката на книгата „Силувањето на Нанкинг“, која прикажува докажана историја на јапонската бруталност во Кина во текот на 1930-тите, изврши самоубиство. Книгата предизвика преиспитување на мрачната историја на јапонската окупација на Кина.
2010 – Кинескиот дисидент Лиу Ксиаобо ја доби Нобеловата награда за мир „за неговата долгорочна и ненасилна борба за основните човекови права во Кина“.
2010.- Советот на министри на Европската унија ги укина визите за Босна и Херцеговина и Албанија.
2012.- Французинката Миреј Балестрази беше избрана за претседател на Интерпол како прва жена на чело на таа меѓународна организација за полициска соработка.
2015.- Во Хрватска се одржаа осми по ред парламентарни избори од воведувањето на повеќепартиската демократија, каде за првпат беше применет таканаречениот модел. отворени листи, односно на гласачите им беше дозволено да го заокружат списокот и преферираниот кандидат на гласачкото ливче.Ниту една од листите не освои апсолутно мнозинство.
2018 – Во светот се регистрирани три милиони бегалци и мигранти од Венецуела, што е десет отсто од населението во земјата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (22 мај)

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Историски личности и настани:
-
337 – Смртта на Константин I Велики, првиот римски император што го прифатил христијанството.
-
1455 – Битката кај Сент Албанс – почеток на „Војната на розите“.
-
1833 – Уставот во Чиле ја зајакнува власта на претседателот и ја прогласува римокатоличката религија за државна.
🎵 Култура и уметност:
-
1813 – Роден е Рихард Вагнер, германски композитор и реформатор на операта.
-
1859 – Роден е Артур Конан Дојл, креаторот на Шерлок Холмс.
-
1873 – Почина Алесандро Манцони, италијански писател влијателен во Ризорџименто.
-
1885 – Смрт на Виктор Иго, автор на „Клетници“ и „Ѕвонарот“.
-
1907 – Роден е Лоренс Оливие, голем англиски глумец и режисер.
-
1970 – Почина Бојан Ступица, значаен југословенски театарски режисер.
-
2016 – Смрт на Бата Живојиновиќ, иконска фигура на југословенскиот филм.
⚔️ Воени и политички настани:
-
1939 – Потпишан е Челичниот пакт меѓу Хитлер и Мусолини.
-
1943 – Распуштање на Коминтерната од страна на СССР.
-
1972 – Никсон го посетува Советскиот Сојуз – прва ваква посета од американски претседател.
-
1992 – Словенија, Хрватска и БиХ примени во ОН.
-
1994 – Бунтовниците во Руанда преземаат клучни позиции.
-
2014 – Воен удар во Тајланд предводен од генерал Прајут.
🌍 Современи настани и социјални промени:
-
1998 – Мировен договор за Северна Ирска добива поддршка од гласачите.
-
2000 – Израелски суд укинува забрана за жени кај Западниот ѕид.
-
2012 – Првата жена командант на британски воен брод – Сара Вест.
-
2012 – SpaceX го лансира првото приватно вселенско летало до МВС.
-
2024 – Шпанија, Норвешка и Ирска ја признаваат Палестина како независна држава.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (2 јуни)
-
Кичево1 ден
ТППЕ Кичево вечерва спречи поголем пожар на дива депонија помеѓу кичевските села Мидинци и Зајас
-
Хороскоп12 часа
Хороскоп за вторник (3 јуни)
-
Македонија2 дена
Бигорскиот Манастир за прв пат се огласи во јавноста по јавните собири
-
Спорт2 дена
(ФОТО) „Градско дерби“, фудбалско надигрување, многу голови и фер плеј – Фудбалот е најубавиот спорт на светот!
-
Македонија2 дена
На место каде е дозволено 60 км/ч, службеници од БПС Гостивар на радар сопреле возач кој „летал“ со 145 км/ч
-
Македонија2 дена
МВР со детали за страотната сообраќајка кај Тетово, каде трагично згасна млад живот
-
Македонија2 дена
Регионалниот центар Запад во содејство со СВР Охрид во охридско кабаре приведоа странски државјанки, злоупотребиле туристички престој