На денешен ден
9 јануари – На денешен ден

1792.- Мирот во Јаши стави крај на руско-турската војна, која започна во август 1787 година, а Русија се прошири до Днестар.
1793.- Французинот Жан Пјер Бланшар го направил првиот лет со балон над Северна Америка.
1804.- Турците пред манастирот Моравица го убиле српскиот архимандрит Георги Ѓорѓевиќ Хаџи-Џера, народниот првак во Рудничка област. Шест дена подоцна започнало „сечењето на кнезовите“, кое го забрзало избувнувањето на Првото српско востание.
1856.- Роден е Стеван Стојановиќ Мокрањац, композитор и музички педагог, хорот на белградското пејачко друштво, еден од основачите на првото „Српско музичко училиште“ (1899) (музичко училиште „Мокрањац“) и член на Српската кралска академија. . Неговото дело се смета за најзначајно во развојот на народната музика во 19 век („Руковети“, „Поморски песни“, „Литургија“).
1873.- Починал Чарлс Луј Наполеон III, внук на Наполеон Бонапарта (Шарл Луј), претседател на Франција од 1848 до 1852 година и император до 1870 година. За време на неговото владеење, Франција ги окупирала Ница и Савој и го започнала колонијалното освојување на Индокина. Тој исто така започна војна против Прусија, но беше заробен на 1 октомври 1870 година во битката кај Седан и симнат од тронот. По склучувањето на мирот со Прусија во 1871 година, тој емигрирал во Англија и умрел.
1878.- Во српско-турската војна српската војска влегла во Ниш, а Турците се предале следниот ден и со тоа завршила турската управа во тој град. Борбите траеле 25 дена, а решавачка победа била победата на Браничевската бригада кај Чегро. 1878.- Умрел Виторио Емануеле II (Виторио), првиот владетел на обединета Италија, популарниот „Padre della patria“, кој, по доаѓањето на тронот во 1861 година, прогласил парламентарна монархија.
1908.- Родена е француската писателка Симон де Бовоар (Симон, Бовоар), автор на романи, драми и филозофски есеи („Мандарини“, „Сите мажи се смртни“, „Другиот пол“, мемоари „Сеќавања на добро воспитано девојче. Таа беше животен сопатник на филозофот Жан Пол Сартр. 1913 – Роден е Ричард Никсон, единствениот американски претседател кој поднесе оставка под закана за импичмент. Тој стана претседател на САД во 1969 година, беше реизбран во 1972 година, а во 1974 се повлече поради аферата со прислушувањето на опозицијата, „Вотергејт“ Ги нормализираше односите со Кина во 1972 година.
1922.- Роден е државникот и писател Ахмед Секу Туре (Секу Туре), првиот претседател на Гвинеја по стекнувањето независност во 1958 година. Тој е еден од основачите на Африканското демократско собрание (1946), Демократската партија на Гвинеја (1947 година). а од 1956 година е на чело на Африканската унија.Генерална конфедерација на црните африкански работници. Бил заменик на територијалното собрание на Гвинеја во 1953 година, а во 1956-58 година. Националното собрание на Франција.
1942.- Во Петровград (Зрењанин), Кикинда и други места во Банат, Германците за време на Втората светска војна стрелале 150 комунисти и партизански симпатизери. Истиот ден, унгарските окупаторски власти започнаа масовни апсења и убиства на Срби од другата страна на реката Тиса. 60 Срби беа застрелани во Ѓурѓево кај Жабље, Шајкаш и Господинци.
1945.- Во Втората светска војна, американските трупи почнаа да слетуваат на Лузон, најголемиот остров на Филипините. Борбите завршија на 15 август со капитулација на јапонските сили.
1953.- Јужнокорејски брод потона и 349 луѓе се удавија.
1962.- СССР и Куба потпишаа трговски договор врз основа на кој Куба добиваше стоки по повластени, ниски цени до 1991 година. 1978.- Во Иран започна исламската револуција, во која една година подоцна беше соборен шахот Реза Пахлави.
1992.- Србите ја прогласија „Република на српскиот народ во Босна и Херцеговина“ за „федерална единица на Југославија“. Претходно, босанските муслимани и Хрвати одлучија да побараат од Европската заедница да ја признае независноста на Босна и Херцеговина.
1996.- Беше суспендиран хуманитарниот мост кон Сараево, најголемиот во историјата на авијацијата по советската блокада на Берлин (1948). За време на трииполгодишната војна во Босна, со 13.000 летови до тој град, кој беше под опсада и оган од српските сили, беа испорачани повеќе од 160.000 тони помош.
1999.- При апсењето, членовите на СФОР го убиле босанскиот Србин Драган Гаговиќ, обвинет пред Меѓународниот суд во Хаг за воени злосторства извршени во војната во Босна и Херцеговина (1992-95).
2002 – САД ја укина забраната за продажба на оружје на СР Југославија, воведена во 1996 година.
2002.- Американската влада започна истрага за банкротот на мултинационалната компанија за дистрибуција на електрична енергија „Енрон“, најголемиот банкрот во историјата на САД.
2003 – Во извештајот до Советот за безбедност на ОН, инспекторите за оружје Ханс Бликс и Мохамед Ел Барадеј изјавија дека дотогаш не откриле никакви докази дека Ирак поседува или развива хемиско, биолошко или нуклеарно оружје.
2004.- Турција потпиша протокол за укинување на смртната казна дури и во случај на војна, што беше првиот чекор за почеток на преговори за нејзин прием во ЕУ.
2005.- Палестинците го избраа Махмуд Абас за наследник на нивниот долгогодишен лидер Јасер Арафат.
2005.- Исламистичката влада на Судан и бунтовниците од југот на земјата потпишаа мировен договор со кој заврши најдолгата граѓанска војна во Африка, која траеше 21 година.
2007.- Јапонија го формираше Министерството за одбрана за прв пат по Втората светска војна.
2007 – Умре Ивао Такамото, аниматор кој создаваше ликови за цртаните филмови Скуби-Ду, „Семејството Кременко“ и „Џетсонови“. За време на неговата шестдецениска кариера, тој исто така соработуваше на некои од најпознатите долгометражни и телевизиски цртани за Дизни и за тимот Хана-Барбера.
2009.- Советот за безбедност на Обединетите нации усвои резолуција со која се повикува на итен прекин на огнот во Појасот Газа. Таму во нападите на израелската армија од 27 декември 2008 година загинаа 750 Палестинци, а илјадници беа ранети.
2011 – 77 лица загинаа во авионот на иранската компанија Иран Ер (Ер), кој се урна во близина на градот Орумија, северозападно од Иран. Во авионот имало 106 патници и членови на екипажот.
2015.- Умре австралискиот актер Род Тејлор (Тејлор), познат по улогите во филмовите „Птиците“ на Алфред Хичкок и „Забриски Поинт“ на Микеланџело Антониони. Играше и во југословенскиот филм „Партизани“ со Адам Вест, Бриони Фарел и Бата Живојиновиќ.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (29 август)

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.
1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.
1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.
1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.
1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.
1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.
1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.
1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.
1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.
1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.
1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.
1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.
1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.
1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.
1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.
1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.
1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.
1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.
1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.
1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.
1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.
1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.
2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.
2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.
2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.
2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.
2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.
2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.
2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.
-
Кичево55 минути
Апел за изгубено лице од Кичево, доколку имате било какво инфо известете
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за сабота (6 септември)
-
Хороскоп18 часа
Хороскоп за недела (7 септември)
-
Кичево7 часа
Започнува „Наше театарче“ на „Intellect Education“ место каде најмилите ќе го развијат својот талент, ќе ја откријат својата креативност и ќе блеснат на сцената!