На денешен ден
На денешен ден – 20 март
43 п.н.е. – Роден е Публиј Овидиј Насо, еден од најголемите римски поети и еден од најпознатите автори на стихови за loveубовта во светската литература („Посланија“, „Medicубовни лекови“, „Loveубовни вештини“). Во главниот дел на „Метаморфозис“, тој отпеа 250 грчки митови.
1602 година – Основана е холандска компанија од Источна Индија, која станува една од најмоќните компании во светот со монопол во трговијата од Индонезија, Малаја и Цејлон. Таа беше распуштена во 1796 година, а нејзините имоти станаа дел од холандската колонијална империја.
1809 година – Роден е рускиот писател Николај Васиjeевиќ Гогоol, еден од најважните претставници на руската реалистичка школа. Врз основа на неговата работа, критичарот Висарион Бјелински ги формулираше принципите на природната школа на руската литература („Тарас Буjба“, „Ревизорот“, „Мртви души“, „Шинел мантил“).
1894 година – Умре унгарскиот револуционер Лајош Косут, водач на унгарското движење за независност од Австрија (1848-49), во Торино. По распадот на револуцијата во август
1949 година, тој емигрирал во Италија. 1929 година – Умре францускиот маршал Фердинанд Фох.Командуваше клучни битки против Германците на Западниот фронт во Првата светска војна. Со неговиот команден автомобил во Компје, близу Париз, Германија ја потпиша капитулацијата во ноември 1918 година.
1933 година – Германските нацисти го отворија првиот концентрационен логор во Дахау. За време на Втората светска војна (1939-45), бројот на логори во Германија и окупираните земји достигна 2.000, а во нив беа убиени околу 11 милиони луѓе, од кои шест милиони беа Евреи.
1945 година – Во областа Лика и хрватскиот брег, југословенската армија ги започна последните операции за ослободување на Југославија во Втората светска војна. 1956 година – Франција ја призна независноста на Тунис, со прв претседател Хабиб Бургиба. 1970 година – Се случи излевање нафта од 57.000 тони крај бреговите на Шведска во заливот Тралвет во судирите на Империјал и Отело.
1972 година – Снежна лавина на планината Фуџи, Јапонија, уби 19 алпинисти. 1991 година – Каледа Зиа е избрана за премиер на Бангладеш, првиот мирен демократски трансфер на власта од основањето на земјата во 1971 година.
1994 година – Тунис го доби својот прв повеќепартиски парламент.
1995 година – Околу 35.000 турски војници го нападнаа Ирак во операција против курдските бунтовници.
1995 година – Членовите на јапонската религиозна секта АУМ Шинри Кио испуштија нервен гас во метрото во Токио, убивајќи 12 лица и ранувајќи повеќе од 5.500. Основачот на сектата, Шоко Асахара, беше осуден на смрт на 27 февруари 2004 година, за организирање напад во метрото во Токио.
1995 година – За време на босанската војна, Армијата на БиХ започна силна офанзива против српските сили во Мајевица и Влашиќ, 40 дена пред крајот на четиримесечното примирје склучено со посредство на поранешниот американски претседател myими Картер. 1996 година – Британската влада за прв пат јавно потврди дека болеста „луда крава“ може да се пренесе на луѓето.
1997 година – Белградските студенти со победоносна прошетка низ центарот на градот го прославија исполнувањето на нивното последно барање – оставките на ректорот и студентскиот проректор. Тоа беше и последниот ден од студентскиот протест што започна на 20 ноември 1996 година, поради фалсификување на резултатите од локалните избори во Србија. Студентите поставија светски рекорд со 119 дена дневни протести и рекоа дека се подготвени повторно да излезат на улица доколку бидат загрозени демократските институции, Уставот, законите и волјата на народот.
1998 година – Се отвори првиот автопат во субсахарска Африка, кој ги поврзува бреговите на Индискиот и Атлантскиот океан.
1999 година – По повлекувањето на 1.380 верификатори на ОБСЕ, се интензивираат судирите меѓу српските безбедносни сили и припадниците на нелегалната Ослободителна војска на Косово во областите Скендерај и Подуево на Косово. Југословенската армија испрати засилување, полицијата ги блокираше сите поголеми патишта и илјадници цивили заминаа во егзил.
2003 година – САД и Велика Британија започнаа воена операција против Ирак, откако ирачкиот претседател Садам Хусеин го отфрли ултиматумот на САД да го напушти Ирак. Американски и британски трупи влегоа во Ирак од Кувајт, преку пограничниот град Ум Каср, околу 50 километри јужно од Басра.
2004 година – Умре холандската кралица Јулијана, која владееше со земјата од 1948 до 1980 година, оставајќи ја круната на својата ќерка Беатрис. Таа беше позната како „Кралица на народот“, поради нејзината значајна улога во закрепнувањето на Холандија по Втората светска војна, како и толеранцијата кон колониите кои бараа независност. 2007 година – умре Johnон Бакус, творец на програмскиот јазик „Фортран“.
2010 година – Поглаварот на Римокатоличката црква, папата Бенедикт Шеснаесетти, испрати писмо со извинување до Ирска за долгорочната злоупотреба на децата извршени под покровителство на црквата. Степенот на злоупотреба на деца во многу католички парохии и училишта во текот на 20 век се појави на виделина, прво во Канада и Австралија во текот на осумдесеттите години од минатиот век, а потоа и во Ирска, САД и Германија.
2013 година – Умре Зилур Рахман, претседател на Бангладеш, кој беше на функција од февруари 2009 година. Неговата сопруга Иви Рахман беше убиена во терористички напад во 2004 година. 2017 година – Унгарија отвори воена база на јужната граница со Србија, што треба да спречи влез на мигранти.
2017 година – Милјардерот и филантроп Дејвид Рокфелер, последниот од неговата генерација во тоа семејство, почина во Newујорк на 101-годишна возраст.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Спорт1 денКичевскиот фудбалски судија Лика во среда ќе биде прв помошен судија на „play-off“ дуелот меѓу Нант и Макаби Хаифа
-
Магазин2 денаИвана од Кичево оваа година по петти пат изработува новогодишни честитки за да помогне на лица и здруженија каде е најпотребно
-
Хороскоп1 денХороскоп за сабота (6 декември)
-
Хороскоп2 денаХороскоп за петок (5 декември)
-
Lifestyle1 ден(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика
-
Временска прогноза2 денаВрнежите од дожд продолжуваат, Попоски апелира за зголемување на нивоата од реките и езерата
-
Временска прогноза11 часаСе менува ли климата? Најава за невообичаено топло време од следната седмица во месец декември – ова се информациите
-
Македонија1 ден„ЛУКОИЛ Македонија“ продолжува да функционира во нормални рамки
