На денешен ден
На денешен ден – 20 март

43 п.н.е. – Роден е Публиј Овидиј Насо, еден од најголемите римски поети и еден од најпознатите автори на стихови за loveубовта во светската литература („Посланија“, „Medicубовни лекови“, „Loveубовни вештини“). Во главниот дел на „Метаморфозис“, тој отпеа 250 грчки митови.
1602 година – Основана е холандска компанија од Источна Индија, која станува една од најмоќните компании во светот со монопол во трговијата од Индонезија, Малаја и Цејлон. Таа беше распуштена во 1796 година, а нејзините имоти станаа дел од холандската колонијална империја.
1809 година – Роден е рускиот писател Николај Васиjeевиќ Гогоol, еден од најважните претставници на руската реалистичка школа. Врз основа на неговата работа, критичарот Висарион Бјелински ги формулираше принципите на природната школа на руската литература („Тарас Буjба“, „Ревизорот“, „Мртви души“, „Шинел мантил“).
1894 година – Умре унгарскиот револуционер Лајош Косут, водач на унгарското движење за независност од Австрија (1848-49), во Торино. По распадот на револуцијата во август
1949 година, тој емигрирал во Италија. 1929 година – Умре францускиот маршал Фердинанд Фох.Командуваше клучни битки против Германците на Западниот фронт во Првата светска војна. Со неговиот команден автомобил во Компје, близу Париз, Германија ја потпиша капитулацијата во ноември 1918 година.
1933 година – Германските нацисти го отворија првиот концентрационен логор во Дахау. За време на Втората светска војна (1939-45), бројот на логори во Германија и окупираните земји достигна 2.000, а во нив беа убиени околу 11 милиони луѓе, од кои шест милиони беа Евреи.
1945 година – Во областа Лика и хрватскиот брег, југословенската армија ги започна последните операции за ослободување на Југославија во Втората светска војна. 1956 година – Франција ја призна независноста на Тунис, со прв претседател Хабиб Бургиба. 1970 година – Се случи излевање нафта од 57.000 тони крај бреговите на Шведска во заливот Тралвет во судирите на Империјал и Отело.
1972 година – Снежна лавина на планината Фуџи, Јапонија, уби 19 алпинисти. 1991 година – Каледа Зиа е избрана за премиер на Бангладеш, првиот мирен демократски трансфер на власта од основањето на земјата во 1971 година.
1994 година – Тунис го доби својот прв повеќепартиски парламент.
1995 година – Околу 35.000 турски војници го нападнаа Ирак во операција против курдските бунтовници.
1995 година – Членовите на јапонската религиозна секта АУМ Шинри Кио испуштија нервен гас во метрото во Токио, убивајќи 12 лица и ранувајќи повеќе од 5.500. Основачот на сектата, Шоко Асахара, беше осуден на смрт на 27 февруари 2004 година, за организирање напад во метрото во Токио.
1995 година – За време на босанската војна, Армијата на БиХ започна силна офанзива против српските сили во Мајевица и Влашиќ, 40 дена пред крајот на четиримесечното примирје склучено со посредство на поранешниот американски претседател myими Картер. 1996 година – Британската влада за прв пат јавно потврди дека болеста „луда крава“ може да се пренесе на луѓето.
1997 година – Белградските студенти со победоносна прошетка низ центарот на градот го прославија исполнувањето на нивното последно барање – оставките на ректорот и студентскиот проректор. Тоа беше и последниот ден од студентскиот протест што започна на 20 ноември 1996 година, поради фалсификување на резултатите од локалните избори во Србија. Студентите поставија светски рекорд со 119 дена дневни протести и рекоа дека се подготвени повторно да излезат на улица доколку бидат загрозени демократските институции, Уставот, законите и волјата на народот.
1998 година – Се отвори првиот автопат во субсахарска Африка, кој ги поврзува бреговите на Индискиот и Атлантскиот океан.
1999 година – По повлекувањето на 1.380 верификатори на ОБСЕ, се интензивираат судирите меѓу српските безбедносни сили и припадниците на нелегалната Ослободителна војска на Косово во областите Скендерај и Подуево на Косово. Југословенската армија испрати засилување, полицијата ги блокираше сите поголеми патишта и илјадници цивили заминаа во егзил.
2003 година – САД и Велика Британија започнаа воена операција против Ирак, откако ирачкиот претседател Садам Хусеин го отфрли ултиматумот на САД да го напушти Ирак. Американски и британски трупи влегоа во Ирак од Кувајт, преку пограничниот град Ум Каср, околу 50 километри јужно од Басра.
2004 година – Умре холандската кралица Јулијана, која владееше со земјата од 1948 до 1980 година, оставајќи ја круната на својата ќерка Беатрис. Таа беше позната како „Кралица на народот“, поради нејзината значајна улога во закрепнувањето на Холандија по Втората светска војна, како и толеранцијата кон колониите кои бараа независност. 2007 година – умре Johnон Бакус, творец на програмскиот јазик „Фортран“.
2010 година – Поглаварот на Римокатоличката црква, папата Бенедикт Шеснаесетти, испрати писмо со извинување до Ирска за долгорочната злоупотреба на децата извршени под покровителство на црквата. Степенот на злоупотреба на деца во многу католички парохии и училишта во текот на 20 век се појави на виделина, прво во Канада и Австралија во текот на осумдесеттите години од минатиот век, а потоа и во Ирска, САД и Германија.
2013 година – Умре Зилур Рахман, претседател на Бангладеш, кој беше на функција од февруари 2009 година. Неговата сопруга Иви Рахман беше убиена во терористички напад во 2004 година. 2017 година – Унгарија отвори воена база на јужната граница со Србија, што треба да спречи влез на мигранти.
2017 година – Милјардерот и филантроп Дејвид Рокфелер, последниот од неговата генерација во тоа семејство, почина во Newујорк на 101-годишна возраст.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево1 ден
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за сабота (23 август)
-
Македонија2 дена
Времен прекин на сообраќај утре и задутре поради меѓународниот ФИС ролер-ски натпревар „Тодор Проески“
-
Хороскоп18 часа
Хороскоп за недела (24 август)
-
Временска прогноза21 час
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Хроника1 ден
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија
-
Lifestyle1 ден
Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети
-
Спорт23 часа
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови