На денешен ден
31 март – На денешен ден
1282 година – Францускиот бунт против француското правило ги уби сите Французи на островот. Востанието познато како „Сицилијански вечера“ беше организирано под мотото „Morte alla Francia Italia anela!“ (Смрт за Франција од Италија). Според легендата, првичните букви на тоа мото подоцна го довеле името „мафија“.
1492 година – Кралот Фернандо V Католикот им даде на Евреите три месеци да се преобратат во римокатоличката вера или да ја напуштат Шпанија.
1496 година – Папата Александар VI ја формира Светата лига против Турците со Светото Римско Царство, Шпанија, Венеција и Милано.
1547 година – Смрт на францускиот крал Франсоа, кој со Болоњскиот конкордат од 1516 година ја обезбеди надмоќта на круната над Римокатоличката црква во Франција. Од доаѓањето на тронот во 1515 година, тој се обидел да стане римо-германски император, што во 1519 година го наследи неговиот ривал Карло V, против кого подоцна водеше четири војни.
1596 година – Роден е францускиот филозоф, математичар и физичар Рене Декарт, чие дело претставува прекин на схоластиката и почеток на модерната филозофија на рационализмот. Своите учења ги објави во делата „Дискусија за методот“ (1637) и „Медитации“ (1641), а со делот „Геометрија“ отвори нова епоха во математиката.
1732 година – Роден е австрискиот композитор Франц Јозеф Хајдн, автор на повеќе од 100 симфонии и бројни камерни и вокални дела, како и австриски и германски химни. За време на неговиот живот, тој се здоби со меѓународна слава, а неговите композиции беа изведувани во сите европски градови.
1854 година – Јапонија потпиша договор со Соединетите држави за отворање на пристаништата Шимода и Хакодата за американските трговци. Тоа беше првиот договор за отворање јапонски пристаништа за надворешна трговија.
1876 година – во Врање е роден Борисав Станковиќ, еден од најпознатите српски писатели од крајот на 19 и почетокот на 20 век. Најпознати дела на Станковиќ се расказите Стари дани, драмите на Ташан и Костан и романот Нешиста крв.
1889 година – Отворена е Ајфеловата кула, тогаш највисоката зграда во светот. Челичната конструкција висока 300 метри стана една од главните знаменитости на Париз. Кулата, изградена по повод Светскиот саем во Париз, е изградена од францускиот инженер Александар Густав Ајфел.
1892 година – Србија, како една од првите европски земји, донесе закон за помагање на спортот надвор од училиштата. Гимнастиката како задолжителен предмет во училиштата во Србија е воведена со законот од 1883 година.
1917 година – Соединетите држави ги преземаат Западни Инди на Карибите од Данска и ги нарекуваат Девствени острови. Договорот за купување на овие острови за 25 милиони долари беше склучен во август 1916 година.
1948 година – Закон беше одобрен од Конгресот на САД. Планот, наречен по неговиот творец, му даде на американскиот државен секретар Georgeорџ Маршал 15 милијарди долари помош за европските земји за реконструкција по Втората светска војна.
1948.- Во Прага умре чешкиот новинар и писател Егон Ервин Киш, „таткото“ на современото новинарство. Во книгата Напиши го, Киш го опиша херојскиот отпор на српската војска во конфликтот со Австро-Унгарија во Првата светска војна. Неговите книги заслужуваат внимание: Цареви, свештеници, болшевици, Рај Америка, Тајна Кина, Откритија во Мексико и Авантури на пет континенти.
1959 година – По неуспешното востание против кинеското востание во Ласа, Далај Лама бега во Индија, каде му е одобрен политички азил.
1971 година – Американскиот поручник Вилијам Кали е осуден на доживотен затвор за масакрот врз цивилите во Виетнамската војна во селото Ми Лаи во март 1968 година. Подоцна неговата казна беше намалена на 20 години затвор.
1979 година – Британски разорувач исплови од пристаништето Валета, со што се стави крај на воените врски меѓу Велика Британија и Малта пред 181 година.
1980.- Умре американскиот атлетичар essеси Овенс, еден од најголемите спортисти на 20 век, кој освои четири златни медали на Олимписките игри во Берлин во 1936 година.Адолф Хитлер ја напушта кутијата за да избегне ракување со победникот.
1983 година – Земјотрес го уништи колумбискиот град Попајан, при што загинаа најмалку 500 лица, а 3.000 останаа без домови.
1986 година – Мексикански Боинг 727, на релација Мексико Сити – Лос Анџелес, се урна на планините во централното Мексико. Загинаа сите 166 патници и членови на екипажот.
1991 година – Избувна првиот судир меѓу хрватската полиција и вооружените Срби во Плитвице, Хрватска. Две лица беа убиени, а 20 беа повредени. На покана на Претседателството на СФР Југославија, хрватските сили се повлекоа, а единиците на ЈНА ја презедоа контролата. Во следните денови започнаа вооружени конфликти во околината на Винковци и Вуковар.
1991 година – Првите повеќепартиски избори во Албанија ги добија комунистите, но опозицијата победи во Тирана и другите поголеми градови.
1992 година – Посетата на израелскиот претседател Херцог на шпанскиот крал Хуан Карлос беше 500-годишнина од прогонот на Евреите од Шпанија.
1993 година – За прв пат од почетокот на босанската војна, Советот за безбедност на ООН го овластува НАТО да употреби воена сила против прекршителите во зоната за забранети летови над Босна.
1994 година – Израел и ПЛО потпишаа договор за меѓународни набудувачи во градот Хеброн на Западниот брег, давајќи му го на Израел првото меѓународно присуство на окупираните територии откако ги презеде во војната во 1967 година.
2001 година – Во Холандија, четири хомосексуални двојки се венчаа според законот усвоен од холандската влада.
2003 година – Првите 600 жртви на масакрот во Сребреница во 1995 година беа погребани во близина на Поточари во Република Српска (БиХ). Ова се првите идентификувани жртви на над 7.000 муслимани убиени од српските сили во енклавата.
2004 година – САД одлучија да ја замрзнат финансиската помош за Србија поради недоволната соработка на Белград со Хашкиот трибунал.
2014 година – Францускиот претседател Франсоа Оланд ја прифати оставката на премиерот ан-Марк Еро и на негово место го назначи министерот за внатрешни работи Мануел Валс. Промената на француската влада доаѓа следниот ден по вториот круг на локалните избори во кои француската левица забележа пораз во 151-от град со повеќе од 10.000 жители кои се определија за десницата и крајната десница.
2019 година – Четири лица загинаа во судирите пред избирачките места на локалните избори во Турција. Партијата на турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган по 16 години загуби на изборите во главниот град Анкара.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Спорт1 денКичевскиот фудбалски судија Лика во среда ќе биде прв помошен судија на „play-off“ дуелот меѓу Нант и Макаби Хаифа
-
Магазин1 денИвана од Кичево оваа година по петти пат изработува новогодишни честитки за да помогне на лица и здруженија каде е најпотребно
-
Хороскоп2 денаХороскоп за петок (5 декември)
-
Хороскоп16 часаХороскоп за сабота (6 декември)
-
Lifestyle1 ден(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика
-
Македонија2 денаСообраќај по наместа влажни коловози, намалена видливост поради магла има на превоите „Стража, Ѓавато, Плетвар и Крушево “
-
Временска прогноза1 денВрнежите од дожд продолжуваат, Попоски апелира за зголемување на нивоата од реките и езерата
-
Свет2 денаПоради злоупотреба, Русија ги блокира „Snapchat“ и „FaceTime“
