Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 2 мај

Објавено пред

на

1519 година – Смрт на Леонардо да Винчи, италијански скулптор, научник и сликар, „уомо универзале“ на италијанската ренесанса, кога историчарите на уметноста го класифицираа како најголем генијалец на сите времиња. Неговите „Мона Лиза“ и „Последната вечера“ се меѓу најпознатите слики во светот. „Трактат за сликарството“ (преведен во Белград во 1953 година), кој ги содржи неговите набудувања, заклучоци и лекции за сликарството, перспективата, светлината и бојата, е значаен придонес во науката за уметноста.

1567 година – Умре поетот и драмски писател на Дубровничка ренесанса, Марин Држиќ, автор на „Чичко Мароја“ и „Романи на Станац“.

1660 година – Роден е Пјетро Алесандро Гаспаре Скарлати, италијански композитор на опери и црковни композиции.

1729 година – Родена е Руската царица од германско потекло Катерина Втора Алексеева (Катерина Велика). Таа беше прогласена за царица во 1762 година од дворската стража откако нејзиниот сопруг Питер III беше убиен во заговор. Под влијание на француските просветители Волтер и Дидро, таа изврши значајни реформи на руското општество во духот на просветлен апсолутизам.

1852 година – Роден е новинарот, писател и политичар Пера Тодоровиќ, еден од основачите на Народната радикална партија во Србија.

1857 година – почина францускиот писател Алфред де Мизе („Ноќи“, „Писмо до Ламартин“, „Исповед на дете од овој век“).

1860 година – Во Будимпешта е роден Теодор Херцл, водач и основач на ционистичкото движење, автор на Еврејската држава (1896).

1885 година – Кралот на Белгија, Леополд Втори, се прогласи за крал на новата Слободна држава Конго.

1892 година – Роден е германскиот пилот Манфред фон Рихтофен, „Црвениот барон“, најпознатиот германски авијатичар во Првата светска војна. За време на војната, тој собори повеќе од 80 авиони. Умре во една од воздушните битки во април 1918 година.

1892 година – Умре германскиот хемичар Август Вилхелм фон Хофман, основач на модерната индустрија за боја на катран со анилин.

1903.- Роден е американскиот педијатар Бенџамин Меклејн Спок, автор на најпродаваната книга „Совети за здрав разум за воспитување на бебиња и деца“ (1946).

1904 година – Роден е американскиот пејач и филмски актер Хари Лилис „Бинг“ Крозби, рекордер по бројот на запишани рекорди, добитник на Оскар за филмот „Одење по мој пат“.

1933 година – Германскиот канцелар Адолф Хитлер ги укина синдикатите.

1945 година – Советските трупи го освоија Берлин во Втората светска војна.

1951 година – Советот на Европа ја прифати Германија како полноправна членка.

1953 година – Престолонаследникот Хусеин официјално стана крал на Јордан. Во Ирак, кралот Фајсал Втори ја презеде власта.

1957.- Умре американскиот политичар сенаторот Josephозеф Мекарти, водач на антикомунистичката кампања во САД во 1950-тите.

1960 година – Карил Чешман, американец осуден за киднапирање и силување, беше изречена смртна казна. Додека чекаше извршување на пресудата, која беше одложена осум пати благодарение на неговата упорна и вешта одбрана, тој напиша три книги во затворот кои станаа бестселери.

1965 година – Вклучен е првиот телевизиски комуникациски сателит.

1967 година – На иницијатива на британскиот филозоф, нобеловец Бертранд Расел (Расел), Меѓународниот трибунал за воени злосторства започна да работи во Стокхолм, кој подоцна пресуди дека САД се виновни за агресија против Виетнам.

1990 година – Африканскиот национален конгрес на Нелсон Мандела (АНЦ) и јужноафриканската влада започнаа преговори во Кејп Таун за ставање крај на владеењето на белото малцинство Истиот ден во 1994 година, Мандела и АНЦ победија на изборите во Јужна Африка.

1993 година – Во Атина, претседателот на Република Српска, Радован Караџиќ, го потпиша мировниот план на Венс-Овен за БиХ, под услов тој да биде прифатен од Собранието на РС. Собранието подоцна го отфрли планот, оценувајќи дека мапите за разграничување со босански муслимани и Хрвати се крајно неповолни за Србите во Босна, а војната во БиХ продолжи.

1995 година – Српските ракети „Краина“ го погодија центарот на Загреб, при што загинаа шест лица, а 176 беа ранети.

1999 година – Авионите на НАТО користеа графитни бомби во нападите на СР Југославија, што предизвика колапс на електроенергетскиот систем во Србија. Околу 70% од територијата на Србија остана без електрична енергија.

2000 година – Бунтовниците на Револуционерниот фронт на ООН заробија 500 мировници на ООН во Сиера Леоне. Затворениците потоа беа ослободени во мали групи, а останатите беа ослободени на 15 јули, по воена интервенција на мировниците.

2003 година – Претседателот на САД Georgeорџ В. Буш објави дека повеќето од борбените операции во Ирак се завршени, со што официјално заврши војната во Ирак.

2004 година – Милорад Луковиќ – Легија, поранешен командант на Единицата за специјални операции (ЈСО) и прв обвинет за убиството на српскиот премиер Зоран ranинѓиќ, и се предаде на полицијата во Белград по 14 месеци криење. Луковиќ беше осуден на 40 години затвор за организирање на атентатот врз премиерот Djинѓиќ, а непосредниот извршител на убиството, поранешниот заменик на Луковиќ, Звездан Јовановиќ, беше осуден на иста казна.

2011 година – Група американски командоси го убија Осама бин Ладен, водачот на терористичката организација Ал Каеда и организаторите на терористичките напади на 11 септември 2001 година во САД, кои доведоа до војна во Авганистан, а подоцна и во Ирак, во град Аботабат во Пакистан.

2012 година – Унгарскиот парламент го избра Јанош Адер за нов претседател, откако неговиот претходник Пал Шмит поднесе оставка поради скандалот со плагијат на неговата докторска дисертација.

2013 година – ООН објави дека 260 000 луѓе во Сомалија, од кои половина деца, починале од глад од 2010 до 2012 година.

2014 година – Повеќе од 2.100 луѓе загинаа во лизгање на земјиштето предизвикано од обилни дождови во планинските села во североисточен Авганистан.

2015 година – Почина познатата руска балерина Маја Плисецка на 90-годишна возраст. Во текот на нејзината повеќедецениска кариера, таа соработуваше со Бо Theaterшој театар, Париската опера и трупата на балетот од 20 век од Морис Бејарт.

2015 година – Родена е британската принцеза Шарлот Елизабет Дајана, ќерка на војводата и војвотката од Кембриџ, принцот Вилијам и Кејт.

2018 година – Баскиската сепаратистичка организација ЕТА официјално го објави своето распуштање. Повеќе од 800 лица беа убиени во акциите на оваа организација, која Европската унија ја смета за терористичка, во периодот од 1968 до 2010 година.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп39 минути

Дневен Хороскоп за понеделник (25 август)

ОВЕН Денес ќе бидете стимулирани на различни начини. Ќе бидете фасцинирани од се што блеска, па внимавајте да не ги...

Спорт2 часа

Маркез доминираше денес за големата награда на Унгарија на уникатната патека „Балатон Парк“

Шпанецот Марк Маркез, возач на Дукати, извојува убедлива победа на денешната трка за Големата награда на Унгарија, возена на патеката...

Македонија9 часа

Во Куманово по пожар на сува трева, се зафатил плац со паркирани возила, камиони и автобуси

На 23.08.2025 во 23.51 часот во СВР Куманово било пријавено дека на ул.„Народна Револуција“ во Куманово настанал пожар на сува...

Македонија12 часа

Добра вест: До моментов само 3 активни пожари, состојбата со пожарите се смирува

На ден 24.08.2025 година, до 12:00 часот, на територијата на Македонија има вкупно 3 пожари на отворен простор, од кои...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за недела (24 август)

ОВЕН Ќе бидете исклучително успешни во комуникацијата, затоа фокусирајте се на сите оние ситуации кои бараат преговарачки вештини, се сведени...

Временска прогноза1 ден

Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол

Според моменталните излази на најажурниот прогностички модел ECMWF (Европски центар за Среднорочна прогноза) месец септември 2025 година во Република Македонија...

Спорт1 ден

Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови

Кристијано Роналдо (40) зад себе има импресивна голгетерска кариера – 450 голови за Реал Мадрид, 145 за Манчестер Јунајтед и...

Кичево1 ден

Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај

Во понеделник, 25 август 2025 година, ГД „Гранит“ АД Скопје, изведувач на работите на Автопатот А2 Кичево–Охрид, ќе започне со...

Хроника1 ден

Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија

На 22.08.2025 околу 18:00 часот во СВР Скопје било пријавено дека на магистралниот пат Скопје-Граничен премин Долно Блаце, на околу...

Lifestyle2 дена

Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети

Орхидеите се меѓу најубавите декоративни растенија за домот, но бараат посебна грижа и внимание. Многу луѓе погрешно мислат дека е...

НАЈЧИТАНИ