На денешен ден
На денешен ден – 30 јуни
1470.- Роден е Чарлс VIII, крал на Франција (1483-98) Тој се ожени со Ана од Бретања, ја наследи Бретања, последната неединствена француска провинција.
1520 година – За време на шпанското освојување на Мексико во Тенохтитлан, каде подоцна бил изграден Сиудад Мексико, бил убиен последниот император на Ацтечката империја, Монтезума II Ксокојотин.
1859 година – Чарлс Блондин ги преминал Соединетите Држави кон Канада пред 25.000 гледачи преку јаже кое се протегало над водопадите на Нијагара.
1876 година – Србија и Црна Гора, во сојуз со Русија, и објавија војна на Турција.
1893 година – Роден е германскиот комунистички лидер Валтер Улбрихт. Тој емигрирал во Москва во 1933 година, каде што останал до крајот на Втората светска војна. Во 1950 година, тој стана првиот секретар на Обединетата работничка партија на Германска демократска република, а од 1960 година беше претседател на Државниот совет.
1893 година – роден е британскиот политичар и социјален теоретичар Харолд Лески. Како влијателен член на Лабуристичката партија, тој се залагаше за економски и социјални реформи, со што придонесе за победата на лабуристите на изборите во 1945 година.
1908 година – Над источен Сибир се случи необјаснета експлозија, веројатно метеор или друго небесно тело, што предизвикува треперење на земјата сè до централна Европа.
1913 година – Српските и грчките војски во Македонија се нападнати по наредба на бугарскиот цар Фердинанд. Следуваше битката кај Брегалница, која ја започна Втората балканска војна, во која Романија влезе на 10 јули, окупирајќи ја северна Бугарија. Војната заврши во мир во Букурешт на 10 август истата година.
1930 година – Велика Британија ја призна независноста на Ирак, која беше прогласена за британски мандат на меѓународната конференција во Сан Ремо во 1920 година.
1934 година – Со поддршка на воените кругови, нацистичкиот водач Адолф Хитлер, обвинет за заговор, нареди ликвидација на стотици негови блиски соработници („Ноќ на долгите ножеви“), вклучувајќи ги Ернст Реме (Роем) и Грегор Штрасер.
1936 година – Етиопскиот император Хајле Селасие се обрати до седиштето на Лигата на нациите (претходник на ООН) за помош при инвазијата на Италија во Етиопија. Лигата на нациите воведе санкции против Италија, но тие не беа почитувани.
1943 година – Американските трупи слетаа на островот Нова Georgiaорџија (Соломонски острови) во Втората светска војна. За време на операцијата биле соборени 121 јапонски авион.
1948 година – Југословенскиот печат ја објави Резолуцијата на Бирото за информации на комунистичките и работничките партии (Информбиро) за состојбата во Комунистичката партија на Југославија и одговорот на Централниот комитет на КПЈ со кој се отфрлаат обвинувањата изнесени во Резолуцијата. Потоа следуваше апсење и затворање на членови на КПЈ кои се определија за ставовите на Информбирото, кое беше под влијание на советскиот водач Сталин.
1950 година – Американскиот претседател Хари Труман им нареди на американските трупи стационирани во Јапонија да и помогнат на Република Кореја да го одбие нападот од Северна Кореја.
1960 година – Република Конго (Заир) прогласи независност од Белгија. Josephозеф беше избран за прв претседател, а Патрис Лумумба беше избран за премиер.
1963 година – Кардиналот ovanовани Батиста е востоличен како папа Павле Шести, чиј понтификат е обележан со спроведување на идејата за помирување со другите христијански цркви.
1971 година – Тројца советски астронаути загинаа за време на слетувањето на советскиот вселенски брод Сојуз Втори, кој мина рекордни 570 часа и 22 минути во орбитата околу Земјата.
1974 година – Алберт Кинг е убиен во црковна молитва, шест години по убиството на нејзиниот син Мартин Лутер Кинг, американски црн лидер во борбата за еднаквост и добитник на Нобеловата награда за мир во 1964 година.
1974 година – Рускиот балетски танчер Михаил Баришников го напушти балетскиот театар „Боshшој“ за време на турнејата низ Канада и остана на Запад.
1989 година – Суданскиот генерал Омар Хасан ал-Башир со државен удар ја собори владата на Садек ал-Махди.
1995 година – Бошњачката влада во Сараево ги прекина сите контакти со специјалниот пратеник на ООН Јасуши Акаши, обвинувајќи го за благ однос кон босанските Срби.
1996 година – Под силен притисок од меѓународната заедница и српскиот претседател Слободан Милошевиќ, претседателот на Република Српска, Радован Караџиќ, ги пренесе претседателските овластувања на потпретседателот на РС, Билјана Плавшиќ.
1997 година – Кина официјално ја презеде контролата над Хонг Конг по 156 години британско колонијално владеење.
1999 година – Шкотска го врати својот парламент по скоро 300 години.
2001 година – Група хулигани и политички екстремисти претепаа неколку хомосексуалци и лезбејки на Плоштадот на Република во Белград, со што ја спречија првата „Геј парада“ во Србија.
2001 година – Актерката Тијана Кондиќ ја освои Златната арена за најдобра актерка за филмот „Наташа“ на Филмскиот фестивал во Пула во Хрватска. Ова беше прво учество на филм од СР Југославија на овој фестивал по распадот на поранешна СФРЈ.
2004 година – Високиот претставник на меѓународната заедница во Босна и Херцеговина, Педи Ешдаун, го разреши спикерот на парламентот на Република Српска (РС) Драган Калиниќ и му забрани за јавна и политичка работа. Уште 60 лица беа отстранети од канцеларијата во РС, поради несоработка со Хашкиот трибунал.
2005 година – Претседателот на САД, Georgeорџ В. Буш, потпиша указ за доделување трговски преференции на Србија и Црна Гора, со што се укина последниот дел од пакетот санкции наметнати за СР Југославија во 1992 година.
2008 година – Ирак отвори огромни нафтени полиња за странски компании, отворајќи пат за големи инвестиции од мултинационални компании кои немаат пристап до ирачките нафтени полиња скоро 40 години.
2009.- Почина Пина Бауш, позната германска кореографка и танчерка, студентка на германскиот кореограф и основач на стилот на експресионизмот Курт Јос, кога ја наследи позицијата уметнички директор на „Танцовиот театар“ во 1969 година. Пошироката публика се сретна со Пина Бауш во филмот на Педро Алмодовар „Зборувај со неа“.
2010 година – Кристијан Волф (51) е избран за нов претседател на Германија во третиот и последен круг на гласање, десетти во повоената историја на земјата.
2012 година – почина Јицак Шамир, израелски политичар и државник, израелски премиер во два мандати – 1983-84 и 1986-92.
2015 година – Индонезиски воен товарен авион се сруши и експлодира во населено место во градот Медан, при што загинаа 142 лица, од кои 113 беа во авионот.
2019 година – почина Борка Павичевиќ, драматург и директор на Центарот за културна деконтаминација. Павичевиќ беше уметнички директор на Драмски театар во Белград, учесник во Движењето цивилен отпор и член на Белградскиот круг, здружение на слободни интелектуалци уште од основањето. Од почетокот на војната во 1991 година, таа учествуваше во антивоени акции во Белград и во другите југословенски градови и се залагаше за демократизација и развој на граѓанското општество во Србија и регионот.
2019 година – почина Момир Булатовиќ, поранешен претседател на Црна Гора (1990-1998) и премиер на Федералната влада на СР Југославија (1998-2000).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
-
Кичево2 денаОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот
-
Македонија1 ден„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање
-
Кичево14 часаОВР Кичево поднесе кривична за лице од скопско, најдена банкарска картичка употребил за купување на производи
-
Хороскоп1 денХороскоп за четврток (27 ноември)
-
Временска прогноза1 денПопоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.
-
Lifestyle13 часа„Travelers Cycling Macedonia“ – Кичево ја лансира првата андроид мобилна апликација за велосипедизам во Македонија
-
Хороскоп4 часаХороскоп за петок (28 ноември)
-
Магазин2 денаGoogle Photos добива шест нови AI-функции: Подобрено уредување, пребарување и креативност
