На денешен ден
На денешен ден – 26 јули

1847 година – Либерија, држава на ослободени американски робови кои имигрираат во Африка, стана првата независна република на континентот.
1856.- Во Даблин е роден англискиот драматург, новинар и критичар Georgeорџ Бернард Шо. Својата книжевна кариера ја започна со пишување романи и театарски прегледи и се прослави со своите многубројни претстави. Добитник е на Нобелова награда за литература во 1925 година („Кандида“, „Занает на г-ѓа Ворен“, „Мајор Барбара“, „Пигмалион“).
1858 година – Лионел Ротшилд стана првиот еврејски член на долниот дом на британскиот парламент.
1875 година – Роден е швајцарскиот психијатар Карл Густав Јунг, основач на „аналитичка“ или „комплексна“ психологија, во која се разликуваат два слоја на потсвеста – индивидуално и колективно („Психолошки типови“, „Психологија и религија“, „Симболика на духот “).,” Студија за архетипите “).
1894 година – Роден е англискиот писател Алдоус Хаксли, еден од најистакнатите европски есеисти. Неговите „романи на идеи“ се базираат на есеистички модели на дискусии и судири на принципи („Контрапункт на животот“, „Храбар нов свет“, „Слепи во Газа“).
1908.- Роден е чилеанскиот државник Салвадор А Alенде Гошен, основач на Социјалистичката партија и прв марксистички претседател на Чиле (1970). Тој беше убиен од воена хунта предводена од генерал Августо Пиноче на 11 септември 1973 година.
1909 година – Обидот на шпанската влада да мобилизира резервисти во Каталонија за борби во Мароко доведува до востание во Барселона, кое е крваво потиснато („Крвава каталонска недела“).
1928 година – Роден е американскиот филмски режисер Стенли Кјубрик, познат по филмови од различни жанрови – „2001 година – Одисеја во вселената“, „Пеколен портокал“, „Д-р Стрејнџлав“ и „Лолита“.
1941 година – Претседателот на САД, Френклин Делано Рузвелт ги замрзнува сите јапонски средства во Соединетите држави, со што се прекинува трговијата меѓу САД и Јапонија.
1943 година – Роден е британскиот музичар Мик agегер, основач и пејач на Ролинг Стоунс.
1945 година – Во британскиот парламент беа победени лабуристичките избори, а нивниот лидер Климент Атли го заменува Винстон Черчил како премиер.
1950 година – Американските трупи масакрираа стотици невооружени бегалци во селото Но Гун Ри за време на Корејската војна.
1952 година – Умре Ева Перон (33), популарната сопруга на аргентинскиот претседател Хуан Перон.
1953 година – Герилски напад врз касарната Монкада во градот Сантијаго де Куба, Фидел Кастро започна борба против режимот на диктаторот Фулгенсио Батиста.
1956 година – Египетскиот претседател Гамал Абдел Насер го национализира каналот Суец, кој беше контролиран од англо-француска компанија.
1963 година – Земјотресот во македонската престолнина Скопје уби повеќе од илјада луѓе и го уништи градот.
1965 година – Малдивите во Индискиот океан, британски протекторат од 1887 година, се здобија со независност.
1974 година – Константин Караманлис, новиот грчки премиер, ја формираше првата цивилна влада, по седумгодишниот воен режим во Грција.
1984 година – Умре американскиот статистичар Georgeорџ Хорас Галуп, директор и основач (1935) на Институтот за истражување на јавното мислење Галуп.
1995 година – Перу и Еквадор се договорија за демилитаризирана зона од околу 500 квадратни километри во пограничниот регион Амазон, со што се стави крај на едномесечната војна меѓу нив.
2001 година – Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг откри обвинение против пензионираниот генерал на хрватската армија Анте Готовина за злосторства над Србите за време и по операцијата „Бура“ во 1995 година во Краина, Хрватска. Готовина беше уапсен кон крајот на 2005 година во Шпанија и екстрадиран во Трибуналот, каде беше осуден на 24 години затвор во 2011 година, но беше ослободен со одлука на Апелациониот совет и ослободен.
2002 година – Умре Бади Бејкер, американски композитор кој компонираше музика за над 200 филмови од Волт Дизни.
2003 година – Умре британскиот режисер Johnон Шлезингер. Неговиот филм „Полноќен каубој“ доби Оскар, а ги снимаше и филмовите „Дарлинг“, „Лажливец Били“, „Далеку од непослушната толпа“ и „Маратонец“.
2008 година – Парламентот на Македонија гласаше за новата влада на премиерот Никола Груевски, чија партија ВМРО-ДПМНЕ победи на изборите на 1 јуни и коалицираше со албанската Демократска унија за интеграција (ДУИ). Опозициските партии, левоцентристичката коалиција Сонце и Демократската партија на Албанците (ДПА) ја бојкотираа собраниската седница.
2010 година – Викиликс објави на својата веб-страница 91.000 извештаи за војната во Авганистан од страна на разни американски воени единици од бојното поле во последните шест години, што исто така открива дека Пакистан тајно им припишувал цивилни и екстремистички жртви на американските трупи. Министерството за одбрана на САД изјави дека последиците од објавувањето на овие доверливи документи се непресметливи.
2011 година – Во јужен Мароко се урна воен авион, предизвикан од лошите временски услови, при што загинаа сите 80 патници.
2016 година – Авионот со соларен погон Солар Импулс 2 слета во Абу Даби и со тоа успешно го заврши патувањето низ целиот свет. Летот околу светот на максимална надморска височина од 8.500 метри траеше повеќе од 16 месеци, со просечна брзина од 80 километри на час, благодарение на батериите што складираат сончева енергија со помош на 17.000 фотоволтаични ќелии на крилјата.
2017 година – Обединетите нации предупредуваат дека скоро два милиони деца се неухранети и се изложени на ризик од заразување со колера во Јемен, земја погодена од двегодишната граѓанска војна.
2018 година – почина Адем Демачи, политичар кој помина 28 години во затвор во поранешна Југославија заради неговите политички ставови и посветеност на независно Косово. Тој е основач на парламентарната партија, а за време на војната во Косово беше политички водач на Ослободителната војска на Косово.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (25 август)

1530 – Роден е рускиот цар Иван IV Василевич, познат како Иван Грозни. Тој го добил прекарот поради суровоста со која го потиснувал самоволието на бојарите. За време на неговото владеење бил основан Архангелск, Сибир бил припоен кон Русија, а во 1553 година започнала да работи првата печатница во земјата.
1718 – Француски емигранти во Луизијана го основале градот Њу Орлеанс, именуван по францускиот војвода од Орлеанс.
1744 – Роден е германскиот писател, филозоф и теолог Јохан Готфрид фон Хердер. Неговото дело влијаело врз германскиот романтизам, особено врз Гете и движењето „Штурм унд Дранг“. Во својата збирка „Гласови на народот во песните“ вклучил и српски народни песни, меѓу кои и „Хасанагиница“ во превод на Гете.
1819 – Роден е Ален Пинкертон, американски детектив од шкотско потекло, основач на Националната детективска агенција „Пинкертон“ (1850).
1822 – Починал англискиот астроном Вилијам Хершел, откривачот на планетата Уран (1781).
1825 – Уругвај ја прогласил својата независност од Шпанија.
1839 – Во Ужице е основано средно училиште, кое го посетувале истакнати личности како Радован Драговиќ, Димитрије Туцовиќ, Душан Поповиќ, Љубомир Давидовиќ и Милан Предиќ.
1842 – Во Крагуевац избувнал бунт на селани против зголемените даноци, предводен од Томо Вучиќ-Перишиќ. Принц Михаило Обреновиќ бил соборен, а за принц бил прогласен Александар Караѓорѓевиќ. Михаило повторно станал владетел во 1860 година, до неговото убиство во 1868 година.
1867 – Починал англискиот физичар и хемичар Мајкл Фарадеј, откривач на законот за електромагнетна индукција (1831) и законите за електролиза.
1875 – Капетан Метју Веб станал првиот човек што го препливал Ламанш.
1900 – Починал германскиот филозоф Фридрих Ниче, татко на нихилизмот и автор на дела како „Така зборуваше Заратустра“ и „Надвор од доброто и злото“.
1921 – САД потпишале мировен договор со Германија, со што формално завршила воената состојба меѓу двете земји по Првата светска војна.
1930 – Роден е шкотскиот актер Шон Конери, светски познат по улогата на Џејмс Бонд.
1940 – Британското воздухопловство ги фрлило првите бомби врз Берлин во Втората светска војна.
1944 – Сојузничките сили го ослободиле Париз.
1961 – Бразилскиот претседател Јанио Квадрос поднел оставка, повикувајќи се на „окултни сили“.
1964 – Кенет Каунда станал првиот претседател на Замбија.
1965 – Лавина во Швајцарските Алпи закопала 108 лица.
1972 – Кина за првпат го искористила своето право на вето во Советот за безбедност на ООН, спротивставувајќи се на приемот на Бангладеш.
1989 – Американската сонда „Војаџер 2“ стигнала до Нептун и неговиот сателит Тритон, испраќајќи снимки на Земјата.
1999 – Во Виена е уапсен генерал-потполковник Момир Талиќ, началник на Генералштабот на Армијата на Република Српска, по обвинение од Хашкиот трибунал.
2000 – Во Белград исчезнал Иван Стамболиќ, поранешен претседател на Србија и критичар на Слободан Милошевиќ. Неговото тело било пронајдено во 2003 година на Фрушка Гора.
2001 – Мете-Марит Тјесем Хојби се омажила за норвешкиот престолонаследник Хакон.
2003 – Во Руанда биле одржани први повеќепартиски претседателски избори од независноста. Победил Пол Кагаме.
– Во Мумбаи, Индија, експлодирале две автомобил-бомби; загинале 52 лица, а над 150 биле повредени.
2004 – Во Јужна Африка е уапсен Марк Тачер, син на поранешната британска премиерка Маргарет Тачер, под сомнение за вмешаност во државен удар во Екваторска Гвинеја.
2010 – Починал јапонскиот режисер и автор на аниме Сатоши Кон („Совршено сино“, „Паприка“).
2012 – Починал Нил Армстронг, американски астронаут и првиот човек што зачекорил на Месечината (1969).
2014 – Миро Церар, победник на јулските избори, станал премиер на Словенија.
2021 – Починал Милан Лане Гутовиќ, театарски и филмски актер, популарен по улогите во „Буба у уху“ и ТВ-серијата „Бела лаѓа“.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
-
Кичево2 дена
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Кичево4 часа
Утрово на бул. „Ослободување“ во Кичево од автомобил бил удрен повозрасен пешак, веднаш интервенирала екипа на Брза Помош
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за недела (24 август)
-
Хороскоп14 часа
Дневен Хороскоп за понеделник (25 август)
-
Временска прогноза2 дена
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Спорт2 дена
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови
-
Македонија22 часа
Во Куманово по пожар на сува трева, се зафатил плац со паркирани возила, камиони и автобуси
-
Македонија1 ден
Добра вест: До моментов само 3 активни пожари, состојбата со пожарите се смирува