На денешен ден
На денешен ден (29 јули)

1526 – Во кампања против Унгарија, турската армија го зазеде Петроварадин по тринеделна опсада. Турците тогаш ги освоиле соседните градови во Срем и изградиле мост на реката Драва кај Осиек, преминале во Унгарија и на 29 август, во близина на Мохач, ја победиле војската на кралот Луј Втори. 1588.- Британската флота под команда на лордот Хауард и сер Френсис Дрејк ја победи шпанската „Непобедлива армада“ од околу 125 бродови, испратени да ја нападнат Англија од шпанскиот крал Филип Втори.
1805 година – Роден е францускиот историчар и политичар Алексис Токвил, чие дело има значително влијание врз развојот на граѓанската демократија („Американска демократија“).
1856.- Умре германскиот композитор Роберт Шуман, еден од најважните и највлијателните претставници на музичкиот романтизам (Концерт во минор за пијано и оркестар, концерти за пијано и виолончело, циклуси соло песни).
1878.- Започна австро -унгарската окупација на Босна и Херцеговина, врз основа на договорот меѓу европските сили на Берлинскиот конгрес.
1883 година – Роден е италијанскиот диктатор и фашист Бенито Мусолини, кој владееше со Италија од 1922 до 1943 година и ја донесе Италија во Втората светска војна на страната на Германија во 1940 година. Италијанските партизани го фатија во 1945 година, додека се обидуваа да избегаат од земјата и го застрелаа.
1890.- Холандскиот сликар Винсент ван Гог почина два дена по обидот за самоубиство. Еден од најценетите уметници, чија работа одлучувачки влијаеше врз европското сликарство во потрага по нов уметнички израз, продаде само една слика за време на неговиот живот.
1900 година – Анархистот Гаетано Бреши го уби италијанскиот крал Умберто Први во Монца. Атентаторот изврши самоубиство во 1901 година.
1905 година – Роден е шведскиот политичар Даг Хамарсјолд, генерален секретар на ООН од 1953 до 1961 година, кога загина во авионска несреќа во Африка на едно од неговите мировни патувања (Конго-криза). Постхумно ја доби Нобеловата награда за мир.
1937 година – Јапонските трупи го окупираа кинескиот град Тијанџин во кинеско-јапонската војна.
1940.- Во Втората светска војна започна германската воздушна офанзива против Велика Британија.
1941 – Виши Франција и Јапонија потпишаа договор за „заеднички протекторат“ над Индокина. Франција продолжи да владее со Индокина, а Јапонија испрати трупи.
1946.- Во Париз започна мировната конференција на победниците од Втората светска војна. Мировните договори, договорени за време на конференциската сесија од 29 јули до 16 октомври, беа потпишани на 10 февруари 1947 година.
1948 – Првите Олимписки игри по Втората светска војна беа отворени на стадионот „Вембли“ во Лондон.
1967 година – Во пожар во Виетнам се оштети американски носач на авиони Форстал, при што загинаа 130 лица.
1981 – Наследникот на британскиот престол, принцот Чарлс од Велс и Дијана Спенсер се венчаа во катедралата Свети Павле во Лондон.
1983 година – Умре британскиот театарски и филмски актер Дејвид Нивен, добитник на Оскарот во 1958 година за „Посебни маси“.
1983 година – шпански филмски режисер Луис Буњуел (Бунуел), еден од најголемите режисери во светската кинематографија, познат по своите надреалистички филмови („Андалузиско куче“, „Виридијана“, „Убавица на денот“, „Дискретна шарм на буржоазијата“) , умира.
1985 година – Алан Гарсија е инаугуриран за нов претседател на Перу, со што стана најмладиот шеф на државата на 36 години.
1992.- Поранешниот комунистички водач на Источна Германија, Ерих Хонекер, пристигна во Берлин по осум месеци во чилеанската амбасада во Москва, за да се соочи со обвиненијата за смртта на многу германски државјани, кои се обиделе да побегнат во Западен Берлин преку Берлинскиот Wallид.
1994.- Поранешниот италијански премиер Бетино Кракси беше осуден на осум и пол години затвор под обвинение за измама. Кракси ја доби пресудата во егзил во Тунис, каде и почина.
1996 година – Кина спроведе нуклеарна проба од 4,3 степени на Лоп Нора, а потоа вети дека ќе го почитува мораториумот на нуклеарните тестови во иднина.
1999.- Во Сараево започна самитот на Пактот за стабилност за Југоисточна Европа. На 30 јули, делегации од 39 земји и претставници на 17 меѓународни организации усвоија декларација за демократизација и економско обновување на Балканот. На Србија, која не беше поканета на самитот, и беше кажано дека може да се приклучи на Пактот кога ќе ги прифати демократските промени.
2001.- Почина поранешниот водач на Полската комунистичка партија, Едвард Гиерек.
2005 година – „Евангелието на Мирослав“, најстариот српски ракопис, е запишано во списокот на наследството на УНЕСКО „Меморија на светот“.
2008.- Умре Мате Парлов, голем боксерски шампион, осумкратен шампион на Југославија, петкратен шампион на Балканот, двапати светски и еднаш европски шампион, освојувач на златен медал на Олимпијадата во Минхен 1972 година.
2011 година – почина Мухарем Первиќ, писател и публицист, литературен и театарски критичар, главен уредник на Студентски весник, списанието Дело и Културно-уметничката програма на ТВ Белград. Тој беше организатор на собраните дела на Иво Андриќ, по избор на Андриќ.
2012.- Умре Крис Маркер (91), француски режисер кој ја одбележа историјата на киното со начинот на снимање, иновативната техника, ангажираниот поглед и естетското истражување на времето, меморијата и просторот на филмската слика. Во својата долга уметничка кариера, тој исто така реализирал фотографии, уметнички книги и инсталации, објавувал песни и теоретски текстови.
2014 година – Европската унија усвои нови економски санкции против Русија поради нејзината вмешаност во конфликтот во Украина, што ќе влијае на нафтениот сектор, одбранбениот сектор и чувствителните технологии. Од истите причини, САД воведоа и нови економски санкции против клучните сектори на руската економија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (25 август)

1530 – Роден е рускиот цар Иван IV Василевич, познат како Иван Грозни. Тој го добил прекарот поради суровоста со која го потиснувал самоволието на бојарите. За време на неговото владеење бил основан Архангелск, Сибир бил припоен кон Русија, а во 1553 година започнала да работи првата печатница во земјата.
1718 – Француски емигранти во Луизијана го основале градот Њу Орлеанс, именуван по францускиот војвода од Орлеанс.
1744 – Роден е германскиот писател, филозоф и теолог Јохан Готфрид фон Хердер. Неговото дело влијаело врз германскиот романтизам, особено врз Гете и движењето „Штурм унд Дранг“. Во својата збирка „Гласови на народот во песните“ вклучил и српски народни песни, меѓу кои и „Хасанагиница“ во превод на Гете.
1819 – Роден е Ален Пинкертон, американски детектив од шкотско потекло, основач на Националната детективска агенција „Пинкертон“ (1850).
1822 – Починал англискиот астроном Вилијам Хершел, откривачот на планетата Уран (1781).
1825 – Уругвај ја прогласил својата независност од Шпанија.
1839 – Во Ужице е основано средно училиште, кое го посетувале истакнати личности како Радован Драговиќ, Димитрије Туцовиќ, Душан Поповиќ, Љубомир Давидовиќ и Милан Предиќ.
1842 – Во Крагуевац избувнал бунт на селани против зголемените даноци, предводен од Томо Вучиќ-Перишиќ. Принц Михаило Обреновиќ бил соборен, а за принц бил прогласен Александар Караѓорѓевиќ. Михаило повторно станал владетел во 1860 година, до неговото убиство во 1868 година.
1867 – Починал англискиот физичар и хемичар Мајкл Фарадеј, откривач на законот за електромагнетна индукција (1831) и законите за електролиза.
1875 – Капетан Метју Веб станал првиот човек што го препливал Ламанш.
1900 – Починал германскиот филозоф Фридрих Ниче, татко на нихилизмот и автор на дела како „Така зборуваше Заратустра“ и „Надвор од доброто и злото“.
1921 – САД потпишале мировен договор со Германија, со што формално завршила воената состојба меѓу двете земји по Првата светска војна.
1930 – Роден е шкотскиот актер Шон Конери, светски познат по улогата на Џејмс Бонд.
1940 – Британското воздухопловство ги фрлило првите бомби врз Берлин во Втората светска војна.
1944 – Сојузничките сили го ослободиле Париз.
1961 – Бразилскиот претседател Јанио Квадрос поднел оставка, повикувајќи се на „окултни сили“.
1964 – Кенет Каунда станал првиот претседател на Замбија.
1965 – Лавина во Швајцарските Алпи закопала 108 лица.
1972 – Кина за првпат го искористила своето право на вето во Советот за безбедност на ООН, спротивставувајќи се на приемот на Бангладеш.
1989 – Американската сонда „Војаџер 2“ стигнала до Нептун и неговиот сателит Тритон, испраќајќи снимки на Земјата.
1999 – Во Виена е уапсен генерал-потполковник Момир Талиќ, началник на Генералштабот на Армијата на Република Српска, по обвинение од Хашкиот трибунал.
2000 – Во Белград исчезнал Иван Стамболиќ, поранешен претседател на Србија и критичар на Слободан Милошевиќ. Неговото тело било пронајдено во 2003 година на Фрушка Гора.
2001 – Мете-Марит Тјесем Хојби се омажила за норвешкиот престолонаследник Хакон.
2003 – Во Руанда биле одржани први повеќепартиски претседателски избори од независноста. Победил Пол Кагаме.
– Во Мумбаи, Индија, експлодирале две автомобил-бомби; загинале 52 лица, а над 150 биле повредени.
2004 – Во Јужна Африка е уапсен Марк Тачер, син на поранешната британска премиерка Маргарет Тачер, под сомнение за вмешаност во државен удар во Екваторска Гвинеја.
2010 – Починал јапонскиот режисер и автор на аниме Сатоши Кон („Совршено сино“, „Паприка“).
2012 – Починал Нил Армстронг, американски астронаут и првиот човек што зачекорил на Месечината (1969).
2014 – Миро Церар, победник на јулските избори, станал премиер на Словенија.
2021 – Починал Милан Лане Гутовиќ, театарски и филмски актер, популарен по улогите во „Буба у уху“ и ТВ-серијата „Бела лаѓа“.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
-
Кичево2 дена
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Кичево4 часа
Утрово на бул. „Ослободување“ во Кичево од автомобил бил удрен повозрасен пешак, веднаш интервенирала екипа на Брза Помош
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за недела (24 август)
-
Хороскоп14 часа
Дневен Хороскоп за понеделник (25 август)
-
Временска прогноза2 дена
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Спорт2 дена
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови
-
Македонија22 часа
Во Куманово по пожар на сува трева, се зафатил плац со паркирани возила, камиони и автобуси
-
Македонија1 ден
Добра вест: До моментов само 3 активни пожари, состојбата со пожарите се смирува