На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

• 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

• 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

• 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

• 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.

📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

• 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

• 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

• 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

• 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

• 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

• 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

• 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

• 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

• 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.

✈️ Откритија, истражувања и летови

• 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.

✊ Протести и демонстрации

• 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

• 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.

⚰️ Смртни случаи на познати личности

• 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

• 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

• 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

• 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

• 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

• 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

• 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

• 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

• 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

• 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

• 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

• 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

• 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

• 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

• 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.

⚔️ Војни и конфликти

• 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

• 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

• 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

• 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

• 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

• 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

• 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

• 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.

🌍 Политички и државни настани

• 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

• 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

• 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

• 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

• 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

• 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

• 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

• 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

• 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.

🌋 Природни катастрофи

• 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

• 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.

🎭 Култура, наука и спорт

• 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.

1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.

1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.

1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.

1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.

1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.

1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.

1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.

1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.

1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.

1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.

1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.

1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.

1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.

1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.

1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.

1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.

1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.

1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.

1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.

1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.

1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.

2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.

2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.

2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.

2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.

2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.

2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.

2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.