На денешен ден
6 јануари – На денешен ден
1066.- Крунисан е Харолд II, последниот англиски англосаксонски крал. Умрел истата година во Хестингс во битка против претендентот за англискиот престол, норманскиот војвода Вилијам Освојувачот (Вилијам).
1322.- Во манастирот Жича бил крунисан српскиот крал Стефан Дечански Немањиќ, син на кралот Милутин. За време на неговото владеење до 1331 година, тој ја поразил војската на босанските феудалци, Бугарите кај Велбужде (1330) и обезбедил превласт над Македонија. Него го собори синот Душан. Починал под неразјаснети околности во заробеништво во Звечан. Го изградил манастирот Високи Дечани.
1492.- Кралот Фердинанд и кралицата Изабела триумфално влегле во Гранада, откако нивната војска го победила Боабдил, последниот емир на Гранада. Со тоа заврши повторното освојување – повторното освојување на Пиринејскиот Полуостров, кој беше под арапска власт од 711 година.
1745 – Роден е францускиот пронаоѓач Жак Етјен Монголфие (Жак Етјен Монголфие), кој со својот брат Џозеф Мишел (Жозеф Мишел) го конструирал првиот балон исполнет со загреан воздух во 1783 година.
1810.- Со Константинополскиот мир, Турција и ги предала на Русија полуостровот Крим и областа Кубан.
1822.- Роден е германскиот археолог Хајнрих Шлиман (Хајнрих Шлиман), кој целото свое богатство стекнато во младоста преку трговија го потрошил на археолошки истражувања. Тој ја открил Троја во 1868 година, користејќи информации од песните на Хомер „Илијада“ и „Одисеја“, а потоа Микена, Орхомен и Итака.
1829 – Чешкиот славолог Јозеф Добровски (Јозеф Добровски), татко на славистиката, творец на чешката граматика и граматиката на старословенскиот јазик, главна фигура на чешката народна преродба („Историја на чешкиот јазик и литература „, „Граматика на чешкиот јазик“, „Граматика на старословенскиот јазик“) почина.
1884.- Умрел чешкиот свештеник, биолог и ботаничар Грегор Мендел, кој прв дошол до јасни и прецизни формулации за преносот на наследните особини и со тоа ги поставил темелите на модерната генетика. Резултатите, кои беа потврдени во 1900 година, беа претставени во 1865 година во делото „Експерименти со растителни хибриди“.
1916.- Започнала битката кај Мојковац во Првата светска војна, во која Црногорците под команда на Сердар Јанко Вукотиќ ја одбиле офанзивата на значително посилните австроунгарски сили и со тоа и овозможиле на српската војска да се повлече кон Јадранот.
1919.- Умре Теодор Рузвелт, претседател на САД (1901-09), чија политика создаде светска сила од претходно изолационистичка Америка. Тој ја презеде функцијата шеф на државата како потпретседател на САД, по убиството на претседателот Вилијам Мекинли (Вилијам Мекинли) во 1901 година. Тој го спроведе планот за изградба на Панамскиот канал и за посредување во руско-јапонскиот Војна во 1905 година, ја доби Нобеловата награда за мир во 1906 година.
1929.- Југословенскиот крал Александар I Караѓорѓевиќ го укина Видовданскиот устав, го распушти Народното собрание и воведе лична управа во земјата.
1941.- Во говорот пред Конгресот, американскиот претседател Френклин Рузвелт ја дефинираше американската цел на „четирите слободи“ – слобода на говор, слобода на вероисповед, слобода од страв и слобода од сиромаштија.
1945.- Маршалот на Југославија Јосип Броз и шефот на британската воена мисија Фицрој Маклин потпишаа договор за време на Втората светска војна за формирање воздухопловна база кај Задар за потребите на сојузничките воздушни сили во борбата против германските сили. .
1949.- Умре американскиот филмски режисер Виктор Флеминг (Виктор), кој светската слава ја стекна со филмот „Однесено од виорот“.
1963.- Шахот Реза Пахлави од Иран ја започна „Белата револуција“ со воведување аграрна реформа и право на глас на жените.
1978.- Круната на Свети Стефан, првиот христијански унгарски крал, која Американците ја зедоа по Втората светска војна, беше вратена во Унгарија.
1993.- Умре американскиот трубач, пејач и композитор Џон Биркс „Дизи“ Гилеспи (Џон, Дизи Гилеспи), еден од најдобрите трубачи и импровизатори во историјата на џезот. Тој одигра клучна улога во создавањето на би-бап музиката.
1993.- Умре рускиот балетан Рудолф Хаметович Нуреев, ѕвезда на светската балетска сцена. Еден од најголемите играчи на 20 век побарал политички азил во Париз во 1961 година, по што започнува неговата светска кариера.
2002 – Момчето Чарлс Бишоп (15) загина кога Цесна-172 удри во зградата на Банката на Америка во центарот на Тампа, Флорида. Во пораката што подоцна беше пронајдена, тој изрази сочувство за Осама бин Ладен и ги поддржа терористичките напади врз Њујорк и Вашингтон на 11 септември 2001 година.
2003 – Мировните разговори меѓу Тамилските тигри и владата на Шри Ланка означија мал чекор кон помирување по 19 години граѓанска војна.
2004 – Иран се согласи да ги обнови односите со Египет по 25-годишна пауза.
2005.- Машкото бебе родено во Кина во првите минути од 2005 година беше прогласено за 1,3 милијардити жител на таа земја.
2009 – Избегнувајќи од борбите меѓу израелските војници и борците на Хамас, 40 луѓе беа убиени во училишна зграда и двор на Обединетите нации за време на израелски тенковски напад врз областа Џабалија во северна Газа.
2014 – Романскиот Врховен суд го осуди поранешниот романски премиер Адријан Настасе на четири години затвор за корупција и три години за изнуда.
2016 година – Северна Кореја изврши тестирање на хидрогенска бомба, многу земји, вклучително САД, Русија, Кина и Јапонија, ги осудија таквите тестови, а Советот за безбедност на ОН одржа итна седница. Северна Кореја изврши три атомски тестови со употреба на нуклеарна фисија – во 2006, 2009 и 2013 година, за кои беа воведени меѓународни санкции за таа земја.
2019 година – Малезискиот крал Мухамед V абдицира по само две години на тронот. Откако Малезија стекна независност од Велика Британија во 1957 година, деветте наследнички владетели на сојузните држави на Малезија се заменуваат едни со други на кралскиот трон на секои пет години.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Магазин6 часаИвана од Кичево оваа година по петти пат изработува новогодишни честитки за да помогне на лица и здруженија каде е најпотребно
-
Хороскоп2 денаХороскоп за четврток (4 декември)
-
Хороскоп17 часаХороскоп за петок (5 декември)
-
Спорт1 часКичевскиот фудбалски судија Лика во среда ќе биде прв помошен судија на „play-off“ дуелот меѓу Нант и Макаби Хаифа
-
Здравје и убавина1 денСамо со неколку нови навики, стартот на денот ќе ви биде полн со енергија
-
Lifestyle5 часа(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика
-
Македонија18 часаСообраќај по наместа влажни коловози, намалена видливост поради магла има на превоите „Стража, Ѓавато, Плетвар и Крушево “
-
Свет18 часаПоради злоупотреба, Русија ги блокира „Snapchat“ и „FaceTime“
