Следете не

На денешен ден

Рубрика: На денешен ден – 5 април

Објавено пред

на

1242.- Во битката на замрзнатото езеро Чуд, Русите под команда на принцот Александар Невски ги победиле германските и холандските витези, спречувајќи ги да ги окупираат северозападните региони на Русија.

1588.- Роден е англискиот филозоф Томас Хобс. Идеи за човекот како слободна индивидуа и за државата како вештачка творба создадена врз основа на индивидуални договори, тој ги презентираше во делата „Левијатан“, „Основи на природното право и политика“, „За телото“, „За човекот“ , „За граѓанинот“, „За слободата и неопходноста“.

1794.- Францускиот револуционер Жорж Дантон (Жорж), водач на радикалната група Монтањарци, противници на монархијата во Француската револуција, бил погубен на гилотина. Тој се спротивставил на револуционерниот терор, поради што дошол во конфликт со јакобинскиот водач Робеспјер, кој го обвинил за предавство и го испратил на гилотина.

1818.- Во битката кај Маипу, чилеанските и аргентинските трупи ја поразиле шпанската армија, обезбедувајќи ја независноста на Чиле.

1841.- Во областа Ниш, Лесковац, Пирот и Врање избувнал бунт против Турците, познат како „бунт на Милоје и Срндак“, на чело со Милоје Јовановиќ и Никола Срндак. По битките кај Првата Кутина и Горњи Матеевац, на 23 април 1841 година, Турците крваво го задушиле бунтот, запалиле многу села и го погубиле Јовановиќ.

1865.- Умре српскиот композитор, пијанист и хорот Корнелије Станковиќ. Тој дотогаш го проучувал и снимил само српското црковно пеење зачувано со усна традиција.

1881.- Велика Британија склучила мировен договор со Бурите во Преторија и ја признала независноста на Јужноафриканската Република Трансвал.

1887.- Кралот Милан Обреновиќ ги назначил првите 16 членови на Српската кралска академија, основана на 1 ноември 1886 година. Прв претседател бил Јосиф Панчиќ, а секретар Јован Жујовиќ. Од 1888 година, самите академици избираат постојани и дописни членови.

1896.- На Олимпискиот стадион во Атина беа отворени првите Олимписки игри од модерната ера. Олимпијадата траеше 10 дена, учествуваа 484 натпреварувачи, само мажи. Жените се натпреваруваат на Олимпијадата од 1900 година. Во 1924 година беа воведени Зимските олимписки игри. Организатор на игрите и прв претседател на Меѓународниот олимписки комитет беше Французинот Пјер де Кубертен.

1902.- Во паркот Ајброкс во Глазгов, 20 луѓе загинаа, а најмалку 200 се повредени кога се урна трибината за време на фудбалскиот натпревар меѓу Шкотска и Англија.

1908.- Роден е австрискиот диригент Херберт фон Карајан, еден од најголемите диригенти на 20 век. Бил диригент на Берлинската филхармонија и на Виенската државна опера.

1945.- Претседателот на привремената влада на Југославија, Јосип Броз Тито, во Москва потпиша договор за пријателство и взаемна помош и повоена соработка меѓу поранешниот СССР и Југославија.

1951 – Судот во Њујорк ги осуди Џулиус и Етел Розенберг (Јулиус, Етел Розенберг) на смрт за наводна атомска шпионажа во корист на поранешниот СССР.

1955.- Британскиот премиер Винстон Черчил поднесе оставка со што стави крај на долгата политичка кариера која имаше подеми и падови од почетокот на 20 век. Тој беше наследен како премиер и лидер на Конзервативната партија од шефот на дипломатијата, Ентони Еден.

1958.- Во Белград умре српската писателка Исидора Секулиќ, чие дело имаше значително влијание врз развојот на современата српска книжевна критика и есеистика.

1975.- Во Тајпеј, главниот град на Тајван, умре кинескиот генерал и политичар Чанг Каи Шек. Поразен од силите на Мао Цетунг, Чианг се повлекол со останатите свои војници во Тајван (Формоза) во 1949 година, каде што ја прогласил Република Кина, со која владеел до неговата смрт.

1989.- Полската влада го легализираше опозицискиот синдикат „Солидарност“. Основана во 1980 година како независен синдикат, „Солидарност“ набрзо прерасна во масовно општествено-политичко движење со околу 10 милиони следбеници.

1992.- Граѓаните на Сараево, сакајќи да спречат понатамошни национални конфликти, ја опколија зградата на Собранието на БиХ, барајќи формирање влада на националниот спас. На нив пукале снајперисти од блиските солитери. Осум демонстранти загинаа, а 50 беа повредени.

1997.- Умре американскиот писател Ален Гинсберг. Неговата збирка поезија „Урлик и друго песме“ (1956) се смета за најзначајниот дел од движењето Битник во 1950-тите.

1999.- Центарот на Алексинац беше погоден во воздушните напади на НАТО врз СР Југославија. Загинаа 17 цивили.

1999.- Либија и предаде на шкотската правда двајца нејзини државјани обвинети за соборувањето на патнички авион во 1988 година над Локбери (Шкотска) кога загинаа 270 патници. ОН ги суспендираа санкциите против Либија воведени на 15 април 1992 година.

2005.- Умре Саул Белоу, добитник на Нобеловата награда за литература и еден од најзначајните американски писатели по Втората светска војна.

2008.- Умре американскиот актер Чарлтон Хестон, кој во 1959 година доби Оскар за улогата во филмот „Бен Хур“. Славата ја стекна играјќи го Мојсеј во филмот „Десетте заповеди“. Тој портретираше голем број херојски и историски ликови во текот на 50-тите и 60-тите години, а беше познат и како активист за човекови права.

2009.- На претседателските избори во Македонија, кандидатот на партијата ВМРО-ДПМНЕ Ѓорѓе Иванов победи со 63 отсто од гласовите. На гласање излегле 42 отсто од населението, а според македонскиот закон за избор на нов шеф на државата се доволни 40 отсто од избирачкото тело.

2012 – Умберто Боси, основачот и лидерот на италијанската антиимиграциска партија Северна лига, поднесе оставка по 30-годишна политичка кариера. Оставката на Боси уследи по обвинувањата дека парите на даночните обврзници, наменети за партијата, ги трошел за реновирање на куќите и за потребите на членовите на неговото семејство.

2017 – Во напад со хемиско оружје во северозападна Сирија загинаа 86 лица, меѓу кои 30 деца и 20 жени. Советот за безбедност на ОН по тој повод одржа вонредна седница.

2017 – Германската влада одобри закон со кој се предвидуваат казни до 50 милиони евра за социјалните мрежи кои имаат содржина со омраза и лажни информации на нивните сајтови.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево4 часа

Непланиран времен прекин на електрична енергија во кичевските села Вранештица, Цер, Кладник и околината

Од „ЕВН Дистрибуција“ информираат дека има непланиран дефект на електрична енергија во кичевските села Вранештица, Цер, Кладник и околината. Веројатно...

Спорт7 часа

Фудбалската репрезентација на Македонија до 16 години убедливо ја победи Црна Гора на пријателскиот меч одигран вчера на „Билјанини Извори“ во Охрид

Македонската фудбалска репрезентација до 16 години забележа убедлива победа од 3:0 против селекцијата на Црна Гора на пријателскиот натпревар кој...

Македонија8 часа

УЈП: Фирми во Македонија не исплатиле плати и придонеси на своите вработени

Голем број компании не ги испочитуваа законските обврски за јули. УЈП испрати опомени. Според податоците на Управата за јавни приходи...

Кичево8 часа

Претставници од КУД „Бисер“ – Кичево се натпреваруваат за најубава народна носија на фестивалот во Полска, да им дадеме македонска поддршка

Меѓународниот фестивал на фолклорот на планинските предели кој се одржува во Закопане во срцето на Полските Карпати, на платото во...

Храна9 часа

Направете домашен кечап – без хемикалии и адитиви

Кечапот е еден од најчестите додатоци на трпезата – совршено се комбинира со помфрит, бургери, печени компири и многу други...

Магазин9 часа

Серијата Xiaomi 16 носи големи промени и два Pro модели

Премиум серијата паметни телефони на Xiaomi досега секогаш се состоеше од три модели – основен, Pro и Ultra. Првите два...

Магазин9 часа

Кога треба да ги замените HDMI каблите?

HDMI 2.1 носи значителни предности во однос на HDMI 2.0 – поголема брзина, подобар звук и можност за 4K на...

Lifestyle9 часа

Зошто е корисно да испиеме чаша вода веднаш по будењето?

Водата е најважниот извор на живот и сочинува околу 60% од нашето тело. Редовната хидратација е клучна за добро здравје,...

Македонија9 часа

(ФОТО) Претрес во Штип, пронајдени оружје и муниција, приведени три лица

На 19.08.2025 во 18:30 часот во Штип, полициски службеници од отсекот за недозволена трговија со дрога и оружје при СВР...

Технологија9 часа

„Microsoft“ ќе ја прекине поддршката за „Windows 11 SE“

Microsoft официјално објави дека ќе ја прекине поддршката за Windows 11 SE – верзијата на својот оперативен систем дизајнирана специјално...

НАЈЧИТАНИ