Следете не

Култура

Денеска е „Духовден“ – Празник на Светиот Дух

Објавено пред

на

©porta.mk

Денес се слави Духовден, голем христијански празник посветен на слегувањето на Светиот Дух врз апостолите. Овој празник, познат и како Педесетница, секогаш се одбележува во недела и трае три дена. Тој е единствениот меѓу 12-те големи празници кој нема претпразненство, но празничната атмосфера се чувствува во целиот период од Велигден до Духовден.

Во народната традиција, денот пред Духовден е познат како Задушница или „Мртва сабота“, ден посветен на душите на починатите, кога се изведуваат обичаи во нивна чест.

Празникот Педесетница се слави токму 50 дена по Велигден и е поврзан со еврејската традиција – кога Евреите го добиле Законот на Мојсие на Синај. Во христијанскиот контекст, тој ден ја одбележува дарбата на Светиот Дух врз апостолите, што се смета за основање на Христовата црква.

Според Библијата, на тој ден апостолите биле собрани заедно, кога одеднаш се слушнал силен звук како од ветрот, а Светиот Дух во форма на огнени јазици слегол врз секој од нив. Сите почнале да зборуваат на различни јазици. Народот што го слушнал шумот се зачудил, некои мислеле дека апостолите се пијани. Тогаш апостол Петар објаснил дека тие се исполнети со Светиот Дух и повикал народот да се покае и крсти. Тоа го направиле околу 3.000 луѓе.

Овој момент е опишан во книгата „Дела на светите апостоли“, каде се вели дека тоа било исполнување на пророштвото на Јоил – дека Светиот Дух ќе се излее врз сите луѓе. Тоа е и остварување на зборовите на Св. Јован Крстител, кој најавил дека Христос ќе крштева со Светиот Дух и оган.

Поради ова, Духовден уште се нарекува и празник на Света Троица – бидејќи на овој ден се јавуваат Таткото, Синот и Светиот Дух. Со тоа, овој ден се смета за роденден на Христијанската црква.

Народни обичаи и верувања
Во македонската традиција, Духовден се смета за многу важен ден – не се работи, се оди на црква, се прават гозби и обичаи, а на места попладне се игра оро. Во некои села се практикува обредот „Скрсти“ – молитва за дожд и плодна година.

Во народното верување, се смета дека од Велигден до Духовден душите на мртвите се слободни и се движат меѓу живите, често престојувајќи на цвеќињата на дрвјата. Се верува дека на Духовден душите разговараат меѓу себе, а ако некој ставел уво на гроб можел да ги слушне како шепотат.

На Задушница се организираат трпези и се дели храна „за душа“. Се верува дека душите мора да бидат нахранети пред да се вратат во задгробниот свет. Затоа, луѓето раздаваат храна и вода, и не се јаде ништо додека не се раздаде. Ако некој не добие, душата му останува „непричестена“.

Традиционално, црквите, домовите и гробовите се украсуваат со зелени гранки и цвеќиња – симбол на обновување и духовна свежина. Оревовите гранки, пак, имаат посебна улога – според верувањата, тие привлекуваат души, а истовремено ги штитат алиштата од молци.

Локални обичаи
Во некои краишта, како селото Лески во Неврокопско, постои верување дека полето го чува змеј кој живее во пештера, па на Духовден му принесуваат курбан за да го заштити посевот од град. Ако не се изврши ритуалот, се верува дека ќе дојде несреќа.

Во тој ритуал, се коле овен на планински врв и крвта се пушта во пештерата – домот на змејот. Жените носат лепчиња и ги редат околу пештерата, а обредите се прават со чукање клепало.

Во многу места на овој ден на гробовите се оставаат бардачиња (дулиња) со вода. Тие се носат дома и се пие од нив „за душа“. Во некои краишта тие се оставаат на гробот и се дополнуваат со вода во текот на годината.

Се верува и дека оние што починале меѓу Цветници и Духовден одат директно во рајот. Во Гевгелиско, пак, се верува дека до Духовден мора да се пожнее јачменот, оти потоа доаѓаат силни ветрови што може да го уништат родот.

Култура

Денеска се слави Преподобната маченичка Параскева, позната меѓународот како Св.Петка

Објавено пред

на

ФОТО: printscreen/video

Денес се одбележува споменот на Преподобната маченичка Параскева, која во народот е позната и како Света Петка.

Таа е родена во Рим во христијанско семејство и уште од мали нозе била воспитана во духот на христијанската вера. Со голема посветеност ги исполнувала Божјите заповеди и преку својот живот исполнет со доблести, влијаела и на другите луѓе да тргнат по патот на спасението.

По смртта на нејзините родители, го разделила целиот имот на сиромашните и се замонашила. Како монахиња, уште поревносно ја ширела христијанската вера, иако во тоа време таа била строго забранета и жестоко гонета од римските власти.

Првата тужба против неа ја поднеле злобни луѓе, кои ја пријавиле заради проповедање на верата во Христа. Ја изведоа пред римскиот цар Антонин, кој се обиде со убеди и ласкања да ја натера да се откаже од верата, но без успех. Потоа ја изложиле на страшни маки – ѝ ставиле врел метален шлем на главата, но Господ чудесно ја заштитил и таа останала жива. По ова чудо, побегнала од Рим.

Продолжила да патува од град во град, обраќајќи го незнабожечкиот народ кон христијанството. И во други градови била судена и мачена, но со Божја сила извршувала чуда и чудесно се опоравувала од маки.

Незнабошците ги припишувале тие чуда на магија, а нејзиното заздравување на нивните идоли. Еден кнез, мачител, ѝ рече дека нејзиното спасение се должи на неговите богови, но светицата му возврати: „Не ме спасија твоите богови, туку мојот Христос – вистинскиот Бог“.

На крај, кнезот Тарасиј ја погубил со меч. Така заврши животот на Света Петка – со маченичка смрт, но и со голема слава. Нејзините свети мошти подоцна биле пренесени во Цариград. Таа го претрпе мачеништвото во вториот век, оставувајќи силен белег во историјата на христијанството.

Прочитај повеќе...

Култура

122 години „Илинден“ – Честит именден на сите кои го носат името Илија, Илчо, Илинка, Илина, Иле…

Објавено пред

на

ФОТО: screenshot/youtube

Големиот македонски празник, 122 години „Илинден“ најмногу го асоцира македонскиот народ на славното Илинденско Востание и на Крушевската Република, сепак, во својата основа го има свети Илија, лик од христијанската религија кој има значајно место и во народните верувања.

Во народното верување свети Илија се смета за клучар кој го отклучува или заклучува небото и го пушта или запира дождот, бидејќи се верува дека тој повела со летните грмотевици.

Пророк кој пали и гаси на небото и земјата. Именден празнуваат: Илија, Илко, Илинка, Илинденка, Илина, Иљо, Илчо.

Македонските граѓани денеска го прославуваат Денот на Републиката, 2 август. Чествувањата на големиот празник на македонската борба за слобода.

Прочитај повеќе...

Култура

Филмови што критиката ги мразеше, а публиката ги направи хитови

Објавено пред

на

Фото: Jake Hills @ unsplash

Некои филмови добиваат лоши оценки од критичарите, но сепак освојуваат огромна публика и стануваат култни класици. Ова е список на 10 такви филмови – каде разликата помеѓу критика и публика е очигледна, а љубовта кон нив и денес трае.

10. Snatch (2001)
+28,5 поени (Metacritic: 55 / Rotten Tomatoes: 74% / Audience: 93%)

Комична криминална приказна од Гај Ричи со брз ритам, шармантни дијалози и уникатни ликови. Иако не ги импресионираше критичарите, публиката го обожава.

 

9. Green Street Hooligans (2005)
+37 поени (Metacritic: 55 / Rotten Tomatoes: 45% / Audience: 87%)

Приказна за хулиганите и фудбалската култура во Англија. Филмот со Елајџа Вуд стана симбол на братството, честа и насилството што го опкружува спортот.

 

8. Fear and Loathing in Las Vegas (1998)
+43 поени (Metacritic: 41 / Rotten Tomatoes: 51% / Audience: 89%)

Психоделичен и хаотичен пат низ Лас Вегас инспириран од романот на Хантер С. Томпсон. Џони Деп и Бенисио дел Торо нудат незаборавни изведби во ова лудило од филм.

 

7. Equilibrium (2002)
+44,5 поени (Metacritic: 33 / Rotten Tomatoes: 40% / Audience: 81%)

Сајфа акција со Кристијан Бејл во улога на таен агент во свет без емоции. Иако не ги освои критичарите, многу обожаватели го сметаат за скриен бисер.

 

6. Law Abiding Citizen (2009)
+45 поени (Metacritic: 34 / Rotten Tomatoes: 26% / Audience: 75%)

Приказна за одмазда и правда, со Џерард Батлер и Џејми Фокс. Публиката уживаше во интензитетот и моралната дилема, и покрај критиките.

 

5. Man on Fire (2004)
+46 поени (Metacritic: 47 / Rotten Tomatoes: 39% / Audience: 89%)

Дензел Вашингтон блеска како поранешен агент кој бара одмазда за киднапирањето на девојчето кое ја менува неговата душа. Емоционален и моќен трилер.

 

4. Warcraft (2016)
+47 поени (Metacritic: 32 / Rotten Tomatoes: 26% / Audience: 76%)

Филм базиран на популарната видео игра. И покрај негативните критики, љубителите на франшизата го прегрнаа визуелно спектакуларниот свет на Орките и Луѓето.

 

3. Venom (2018)
+47 поени (Metacritic: 35 / Rotten Tomatoes: 31% / Audience: 80%)

Суперхеројски анти-херој со Том Харди во главната улога. Весел, хаотичен и често непредвидлив, но публиката го направи феномен.

 

2. The Butterfly Effect (2004)
+49 поени (Metacritic: 30 / Rotten Tomatoes: 34% / Audience: 81%)

Аштон Кучер во неочекувано драматична улога во филм кој се занимава со времето, минатото и последиците од секоја одлука. Вистинска мисловна авантура за гледачите.

 

1. The Boondock Saints (1999)
+56 поени (Metacritic: 44 / Rotten Tomatoes: 26% / Audience: 91%)

Двајца браќа стануваат свети убијци во Бостон. Критиката го игнорираше, но обожавателите го направија култна сензација.

Извор: Bug

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија1 час

МВР поднесе пријава за лицето кое влечеше куче со возило

На 13.08.2025 во 14:45 часот во ОВР Крива Паланка бил извршен службен разговор со З.М. (59) од Крива Паланка, затоа...

Спорт2 часа

Младиот штопер Џовани Леони доби дозвола да отпатува за Ливерпул

Во средата навечер беше постигнат договор, според кој Ливерпул ќе ѝ плати на Парма 26 милиони фунти плус бонуси за...

Автомобили4 часа

Автомобилот „Rolls Royce Phantom“ слави 100 години од своето постоење

Во текот на својот век на постоење, еден од најпрепознатливите и најлуксузни автомобили во историјата – Ролс-Ројс Фантом – бил...

Технологија6 часа

„Google“ го унапредува начинот на прикажување на батеријата за слушалки на „Android“

Google воведува подобрен визуелен приказ за статусот на батеријата на слушалки и нивните футроли на Android уредите, овозможувајќи поконкретни и...

Македонија7 часа

Регионалнот пат Македонски Брод – Скопје утрово затворен за сообраќај поради настанатата ситуација со пожарите во НП „Јасен“

ЦУК утрово известува дека поради пожар во националниот Парк Јасен, регионалниот пат Р1106 Македонски Брод – Скопје затворен е за...

Свет7 часа

„Етериумот“ бележи значителен раст, ентузијазмот на инвеститорите се зголемува

„Етериум“, втората најголема криптовалута според пазарната капитализација, забележа раст од 6% и се тргува над 4.680 долари по токен —...

Временска прогноза8 часа

Сончево и топло, локално можна дестабилизација на времето проследена со краткотраен пороен дожд

Во остатокот од оваа недела во Македонија ќе имаме многу топло време, тоа значи дека остануваме под влијание на многу...

На денешен ден9 часа

Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на...

Хороскоп18 часа

Хороскоп за четврток (14 август)

Овен Пробувате да дојдете до некои промени, но тоа не ви оди од рака. Можно е да имате трема пред...

Спорт1 ден

Македонската фудбалска репрезентација во Чешка ќе одигра контролен меч против Саудиска Арабија во рамки на ФИФА терминот

Македонската фудбалска репрезентација ќе одигра пријателски натпревар против Саудиска Арабија на 4 септември, во рамки на официјалниот ФИФА термин. Средбата...

НАЈЧИТАНИ