Следете не

Lifestyle

Како комарците ги лоцираат луѓето?

Објавено пред

на

Повеќе од сто години, научниците се обидуваат да разберат како комарците успеваат да најдат „домаќин“.

Има нешто кај луѓето кон кое комарците едноставно се привлечени. Освен мирисот и здивот, на нив изложената човечка кожа делува како еден вид неонски рекламен знак, на кој се нагласува дека за нив е отворена „крвава шипка“.

Тоа е затоа што комарците користат инфрацрвени сензори пронајдени во нивните 15-сегментирани пипала за да најдат плен, според новото истражување, пишува Science Alert.

Во многу делови од светот, каснувањето од комарец е повеќе од иритација. Тие шират патогени како денга, жолта треска и вирусот зика. Според Светската здравствена организација (СЗО) маларијата, која ја шири комарецот Anopheles gambiae, ќе предизвика повеќе од 600.000 смртни случаи во 2022 година.

За да избегнат посериозна болест или само лудо чешање, луѓето се желни да научат како да спречат каснувања од овие примамливи инсекти.

Повеќе од сто години научниците се обидуваат да разберат како успеваат да го пронајдат „домаќинот“.

Истражувањето спроведено од научниците од Универзитетот во Калифорнија, Санта Барбара (UCSB) покажа дека комарците имаат друга смисла – инфрацрвена детекција, покрај другите знаци за кои веќе знаеме дека постојат, како што е „носот“ за јаглерод диоксид во човечкиот здив и одредени мириси на телото, се за да се најде соодветен домаќин.

„Видот комарец што го проучуваме, Aedes aegypti, е исклучително вешт да најде човечки домаќин со чија крв ќе се храни“, рече молекуларниот биолог на UCSB, Николас Дебобиен.

Добро е познато дека овие комарци користат повеќе траки за да најдат плен на далечина.

„Тоа е јаглерод диоксидот што луѓето го издишуваат, мирисите, влагата и топлината на нивните тела, но сè има граница бидејќи инсектите имаат слаб вид, а силните ветрови и брзите движења можат да ги нарушат нивните хемиски сетила“, рече Дебобијен.

Затоа, научниците се запрашале дали и комарците можат да забележат нешто посигурно кога станува збор за пронаоѓање „оброк“, а се испоставило дека тоа е инфрацрвеното зрачење на нашето тело.

Мажјаците се безопасни, на женките им е потребна крв за да развијат јајца

Познато е дека машките комарци се безопасни, но на женките им е потребна крв за да развијат јајца.

Проучувајќи ги женските комарци, истражувачите поставија кафези и поставија 80 женки на возраст од една до три недели во секоја со разни лажни „домаќини“ кои претставуваа различни комбинации на термоелектрични панели, јаглерод диоксид од концентрациите на човечки здив и човечки мириси, сето тоа додека снимаше петминутни видеа – снимки и го следеа нивното однесување во потрага по домаќини.

Тие го опишаа „комарецот што слетува и го пробива осилото низ мрежата на кафезот, потсетувајќи на женката што слетува на човек и потоа бара место за примерок од површината на кожата со нејзиниот убод“.

Некои од комарците биле изложени на термоелектрична плоча на просечна температура на човечката кожа од 34 степени Целзиусови, која исто така служела како извор на инфрацрвено зрачење.

Други беа изложени на амбиентална температура од 29,5 степени Целзиусови, што е познато дека е погодно за комарци, но не емитува инфрацрвено зрачење.

Секоја мамка особено – CO2, мирис или инфрацрвено зрачење – не успеа да го разбуди интересот на комарците. Ова значи дека ниту една мамка сама по себе не ја стимулира активноста на барање домаќин кај комарците.

Но, очигледната жед за крв кај инсектите се удвои кога инфрацрвениот фактор беше додаден на мамката и мирисот на CO2.

На растојание од 10 сантиметри, овие инсекти можат да ја детектираат температурата на нашата кожа и директно да ја почувствуваат кога ќе слетаат на површината на кожата. Но, тие можат да го почувствуваат и на поголема оддалеченост бидејќи се претвора во електромагнетни бранови, главно во инфрацрвениот спектар.

Пипалата содржат инфрацрвени сензори со протеин чувствителен на температура

Истражувачкиот тим тврди дека нивните пипала содржат инфрацрвени сензори кои содржат протеин чувствителен на температура – TRPA1.

Кога тимот го отстранил генот за овој протеин, комарците не можеле да детектираат инфрацрвено зрачење.

Резултатите од истражувањето помагаат да се објасни зошто комарците се чини дека се особено привлечени од изложената човечка кожа и зошто широката облека – која го расфрла инфрацрвеното зрачење – е толку ефективна наметка на невидливост против нив.

И ова знаење може да резултира со нешто поефикасна одбрана од комарци, како што е можноста за создавање стапици кои би го користеле топлинското зрачење на температурата на кожата како мамка.

„Иако се толку мали, комарците се одговорни за повеќе човечки смртни случаи од кое било друго животно“, рече Дебобијен.

Тој исто така додаде дека нивното истражување го подобрило разбирањето за тоа како комарците ги напаѓаат луѓето и понудиле нови можности за контрола на преносот на болестите што ги носат овие инсекти.

Истражувањето е објавено во списанието „Nature“.

Lifestyle

Како да откриете дали јаболката се прскани и како безбедно да ги исчистите

Објавено пред

на

Фото: Priscilla Du Preez 🇨🇦 / unsplash

Јаболката се едно од најчесто консумираните овошја, но кога се купуваат од продавници, често доаѓаат со сјаен слој кој може да биде восок нанесен за подолго складирање и подобар изглед. Иако овој слој е дозволен за употреба, многумина сакаат да го отстранат – особено ако сакаат да го јадат овошјето со кора, која содржи вредни хранливи состојки.

Како да проверите дали јаболката се восочени?

Постојан и едноставен трик може да ви помогне:

  • Ставете неколку јаболка во длабок сад.

  • Прелијте ги со врела вода.

  • Оставете ги неколку минути.

Ако на површината се појават бели дамки или слој како маснотии, тоа е знак дека јаболката се премачкани со восок. Овој слој може да ја задржи нечистотијата и хемикалиите од прскање, па се препорачува темелно миење пред консумирање.

Како да ги исчистите јаболката темелно?

За ефикасно чистење, можете да користите природен раствор:

  • 1 лажица сода бикарбона

  • Сок од половина лимон

  • Млака вода

Измешајте ги состојките и потопете четка за заби или мека четка во растворот. Добро истријте ја површината на јаболката, потоа исплакнете ги под млаз вода. Со оваа постапка ќе ги отстраните восокот, остатоците од прскање и други нечистотии.

Зошто е важно да не ја лупите кората?

Кората на јаболката е богата со растителни влакна, антиоксиданси и витамини, па со нејзиното отстранување се губат дел од хранливите вредности. Затоа, ако ги чистите правилно, можете безбедно да ги јадете јаболките со кора и да го извлечете максимумот од нивната хранлива вредност.

Прочитај повеќе...

Lifestyle

Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика

Објавено пред

на

Фото: Shane / unsplash

Рчењето е чест проблем кој не само што го нарушува сонот, туку може да биде и знак за длабоки нарушувања на дишните патишта. Будењето со сува уста и чувство на замор може да бидат првите индикатори дека нешто го попречува нормалното дишење за време на спиењето.

Што ја предизвикува иритацијата на грлото?

Една од навиките која сѐ повеќе се поврзува со рчењето е користењето електронски цигари (вејпирање) или пушењето тутун. И двата вида инхалација можат да доведат до иритација на дишните патишта, оток и акумулација на слуз, што го попречува протокот на воздух. Овие промени може да предизвикаат вибрации на меките ткива во грлото и носот, што резултира со појава на рчење.

Некои состојки во електронските цигари, како пропилен гликолот, ја сушат слузницата на грлото, што дополнително ја зголемува веројатноста за иритација. Никотинот, исто така, може да ги опушти мускулите во грлото, што води до делумно затворање на дишните патишта за време на спиењето.

Како настанува рчењето?

Рчењето се јавува кога воздухот тече низ стеснети дишни патишта, предизвикувајќи вибрации на мекото ткиво. Ова може да биде резултат на блокирани синуси, лоша положба на телото, стеснување на грлото или други анатомски и надворешни фактори.

  • Тивко рчење често е поврзано со затнати носни патишта.

  • Гласно и длабоко рчење укажува на блокада во задниот дел на грлото.

Што можете да направите?

Ако се соочувате со проблеми при спиење или рчите редовно, размислете за промени во секојдневните навики. Еве неколку практични совети:

  • Избегнувајте пушење и вejпирање, особено пред спиење.

  • Намалете го внесот на алкохол во вечерните часови.

  • Обидете се да спиете на страна наместо на грб.

  • Користете соодветна перница за правилна положба на главата и вратот.

  • Одржувајте здрава телесна тежина и редовна физичка активност.

Промените во стилот на живот може значително да го подобрат квалитетот на сонот, да го намалат рчењето и да придонесат за подобро здравје на долг рок.

Прочитај повеќе...

Lifestyle

Како да го исчистите одводот без сода бикарбона и оцет: Ефикасни и едноставни решенија

Објавено пред

на

Фото: Giorgio Trovato / unsplash

Избегнете скапи поправки со домашни методи кои навистина функционираат

Затнат одвод е проблем со кој се соочуваат многумина – водата почнува бавно да се исцедува, а од мијалникот доаѓаат непријатни звуци или мириси. Иако најчесто се препорачува користење на сода бикарбона и оцет, оваа комбинација не е секогаш најефикасна против масните наслаги кои најчесто се причина за затнувањето.

Зошто сода и оцет не помагаат секогаш?

Комбинацијата од сода бикарбона и оцет предизвикува хемиска реакција, но резултатот од неа е претежно вода и сол – супстанции кои не се доволно силни за да ги разградуваат маснотиите и тврдокорните наслаги во одводот. Затоа, експертите предлагаат попрактични и поефикасни алтернативи.

Едноставен метод со детергент и врела вода

Една од наједноставните и најбезбедни техники за одзатнување на одводот е комбинацијата на обичен детергент за садови и врела вода. Еве како:

  1. Зовријте околу еден литар вода.

  2. Додадете неколку капки детергент за садови.

  3. Оставете мешавината неколку минути да стои.

  4. Внимателно истурете ја во одводот.

Детергентот помага во разградување на маснотиите, додека врелата вода ги раствора преостанатите остатоци. Постапката може да се повтори ако е потребно.

Алтернативен трик за потешки затнувања

Ако основниот метод не помогне, може да се проба следниот пристап:

  • 1 лажичка детергент

  • ½ чаша сода бикарбона

  • 2 чаши оцет

Истурете ги состојките во одводот, покријте со влажна крпа и оставете десет минути. Потоа исплакнете со врела вода. Иако содата и оцетот се вклучени, тука улогата на детергентот и температурата имаат многу поголемо влијание.

Како да спречите затнување на одводот

Превенцијата е најдобриот начин за одржување на чисти цевки. Еве неколку совети:

  • Не фрлајте остатоци од храна, мрснотии или коса во одводот.

  • Користете заштитни мрежи на мијалниците и туш кабините.

  • Редовно отстранувајте ја насобраната нечистотија.

  • Повремено исплакнувајте ги одводите со врела вода.

Со редовно одржување и внимателно користење, можете да го продолжите животниот век на водоводниот систем и да избегнете скапи интервенции.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп7 часа

Хороскоп за петок (6 јуни)

ОВЕН Можно е денес да бидете под голем притисок и да не ви биде лесно сите задачи да ги извршите...

Кичево11 часа

(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“

Дива депонија уште беснее во Кичево, во близина на местото викано „Стара централа“, односно непосредно до кичевското село Србјани. Четворица...

Македонија14 часа

На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода

На 04.06.2025 во 10.50 часот на Граничен премин Табановце, на влез во државата, полициски службеници го лишија од слобода Р.А.(37)...

Скопје22 часа

За еден ден во Скопје изречени 180 мерки во областа на сообраќајот

Секторот за внатрешни работи Скопје во текот на вчерашниот ден (04.06.2025) продолжи со контролите во областа на сообраќајот. На територија...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за четврток (5 јуни)

ОВЕН Некој на работа врши притисок врз вас и приморани сте некои работи да ги завршите побрзо отколку што очекувавте....

Спорт1 ден

ФФМ на дечињата кои учествуваа во финалниот турнир во „Детската лига“ ќе им овозможи бесплатно да го следат мечот Македонија-Белгија од трибините на „Тодор Проески“

Фудбалската федерација на Македонија ќе им овозможи бесплатен влез на источната трибина на Националната арена „Тодор Проески“ на сите деца...

Хроника2 дена

При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина

На 03.06.2025 во 07:25 часот во СВР Охрид е пријавено дека, О.З.(52) од Кина, при изведување градежни работи на автопатот...

Временска прогноза2 дена

Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите

Под влијание на фронтална долина со поладен воздух во висина која се наоѓа над нашиот дел од Европа, во Македонија...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за среда (4 јуни)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

На денешен ден3 дена

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве...

НАЈЧИТАНИ