Следете не

Lifestyle

Колкав процент од нашиот мозок навистина користиме?

Објавено пред

на

Често слушаме митови како: „Користиме само 10% од нашиот мозок“ или „Дури и Тесла користел само 10%“. Но, дали ова е вистина? Време е да ја разјасниме оваа заблуда.

Како функционира мозокот?

Мозокот е сложен орган со модуларна структура – различни делови имаат специфични задачи. Постојат региони задолжени за вид, слух, говор, движење и контрола на телесните функции. Не сите делови се активни истовремено, но тоа не значи дека не се користат.

Кога затворате очи, делот од мозокот што го обработува видот станува помалку активен. Истото важи за аудитивниот кортекс кога сте во тишина или моторниот кортекс кога лежите. Покрај тоа, значителен дел од мозокот е посветен на контрола и инхибиција на други негови делови, спречувајќи истовремена 100% активност.

Дали сите делови од мозокот се подеднакво важни?

Не. Продолжениот мозок, наречен и „јазол на животот“, ги содржи центрите за дишење и срцев ритам. Овој 0,1% од нервниот систем е критично важен – секое оштетување води до моментална смрт. Слично, специфични делови како Верниковата и Брокината област се мали, но клучни за говор и разбирање.

Автоматските процеси во мозокот

Најголемиот дел од активноста на мозокот се одвива автоматски. Ако требаше свесно да контролираме сè – движење, рамнотежа, регулирање на крвен притисок, хормони – немаше да можеме да размислуваме ни две „слободни“ мисли дневно.

Дури и посебните способности кај некои луѓе, како неверојатно брзо множење броеви или апсолутен слух, се изведуваат несвесно. Нашата когнитивна моќ има ограничувања – ако еден дел е пренагласен, друг може да биде намален, како што се случува кај некои лица од аутистичниот спектар.

Па, колкав процент од мозокот користиме?

Одговорот е 100%, но не истовремено. Природата има правило: „искористи го или изгуби го“. Ако не користиме одредени делови од мозокот, тие атрофираат. Мозокот не би трошел толку енергија (20% од кислородот и шеќерот во телото) ако голем дел од него беше неактивен.

Нашиот мозок е пластичен – способен да се менува и адаптира. Дури и ако некоја информација се чини заборавена, таа може да се врати со соодветен стимул, како мирис или музика. Оваа флексибилност ни овозможува да учиме, да се приспособуваме и да останеме когнитивно активни до староста.

Затоа, заборавете на митот дека користиме само мал дел од мозокот. Секој дел има своја функција, и секој ден го користиме целиот мозок – само на различни начини.

Извор: VPrice

Lifestyle

Пет додатоци во исхраната што никогаш не треба да ги земате со кафе

Објавено пред

на

Фото: Jakub Dziubak @ unsplash

Навиката со утринското кафе може да ја намали ефикасноста на суплементите

За многу луѓе, денот не може да започне без шолја кафе и доза витамини. Но, фармацевтите предупредуваат дека оваа навика може значително да ја намали ефикасноста на одредени додатоци во исхраната. Причината е тоа што телото не успева правилно да ги апсорбира сите хранливи материи ако се земаат со кафе.

Зошто кафето влијае на апсорпцијата на витамини и минерали

Главниот проблем се состојките во кафето, како што се кофеинот и полифенолите. Тие не само што го даваат вкусот, туку и делуваат диуретично, односно го забрзуваат исфрлањето на течности. Како резултат, телото побрзо ги исфрла витамините растворливи во вода, особено витамините од групата Б, пред да може да ги искористи.

Исто така, танините во кафето се врзуваат со минералите и ја попречуваат нивната правилна апсорпција. Затоа, фармацевтите советуваат да се почека барем еден час по пиење кафе пред да се земат суплементи.

Витамин Д

Овој витамин е важен за здравјето на коските, имунитетот и мускулната функција. Кофеинот го намалува бројот на рецептори за витамин Д во клетките, што ја отежнува неговата апсорпција. Долгорочен недостаток може да доведе до болки во мускулите, слаби коски и зголемен ризик од остеопороза.

Калциум

Калциумот е есенцијален за коските, срцето и мозокот. Кофеинот го поттикнува излачувањето на калциум преку урината, што значи дека телото апсорбира помалку од овој важен минерал. Недостаток може да доведе до грчеви, замор и кревки коски. Препораката е да се зема калциум најмалку два часа по пиење кафе.

Железо

Додатоците на железо често се користат за борба против анемија и зајакнување на имунитетот. Сепак, танините од кафето се врзуваат со железото и ја намалуваат неговата апсорпција. Истражувањата покажуваат дека апсорпцијата се намалува дури и до 54% кога железото се зема со кафе. Подобра апсорпција се постигнува ако железото се зема со храна богата со витамин Ц.

Магнезиум

Магнезиумот е важен за нервниот систем, мускулите, регулирање на шеќерот во крвта и квалитетен сон. Кофеинот го забрзува излачувањето на магнезиум преку урината. Дополнително, некои соединенија од кафето се врзуваат за магнезиумот во дигестивниот систем, што ја намалува неговата искористливост.

Витамини од групата Б

Овие витамини (Б1, Б2, Б7, Б9, Б12) се клучни за енергија и здрав нервен систем. Како витамини растворливи во вода, лесно се губат од телото, особено под влијание на кофеин. Ако редовно пиете кафе со суплементи од оваа група, постои ризик дека телото нема да ги искористи ефективно. Препораката е да се почека барем еден час по пиење кафе пред да се земат.

Заклучок

Иако кафето има многу здравствени бенефити, комбинацијата со одредени суплементи може да го намали нивниот ефект. Ако сакате максимална апсорпција и ефикасност од вашите витамини и минерали, најдобро е да ги земате одделно од кафето – по можност најмалку еден до два часа подоцна.

Извор: Index

Прочитај повеќе...

Lifestyle

Домашни тортиљи со само две главни состојки

Објавено пред

на

Фото: micheile henderson @ unsplash

Меко, вкусно и едноставно тесто што ќе ви стане омилено

Доколку сакате брз и евтин домашен оброк, а притоа да не користите квасец – овие домашни тортиљи се одличен избор. Ќе ве изненадат со својата мекост и вкус, а се подготвуваат со состојки кои сигурно веќе ги имате дома.

Потребни состојки:

  • 300 г брашно

  • Половина лажичка сол

  • Половина лажичка шеќер

  • 5 лажици масло

  • 200 мл топла вода

Подготовка:

  1. Во сад измешајте ги брашното, солта, шеќерот, маслото и водата.

  2. Замесете меко и еластично тесто.

  3. Префрлете го тестото на набрашнета површина и месете уште 2–3 минути.

  4. Покријте го со крпа и оставете да одмори 15 минути.

  5. Поделете го тестото на 6 еднакви топчиња.

  6. Секое топче расукајте го во тенка кружна форма (слично на палачинка).

  7. Загрејте тава со дебело дно (без масло).

  8. Печете ги тортиљите по 30–60 секунди од секоја страна, сè додека не се појават златни флеки.

  9. Штом се испечат, ставајте ги една врз друга и покријте ги со чиста влажна крпа – така ќе останат меки и флексибилни.

Совет:
Полнете ги по вкус – со свеж зеленчук, месо, сирење или дури и нешто благо. Може да се замрзнат и загреваат по потреба.

Извор: Alo

Прочитај повеќе...

Lifestyle

Кога е најдобро да го јадете првиот оброк ако сакате да ослабете

Објавено пред

на

Фото: Luisa Brimble @ unsplash

Сакате да ослабете, но не знаете кога е вистинското време за првиот оброк во денот? Според лекарите и најновите истражувања, одговорот е прилично едноставен: најдобро е да појадувате во рок од еден до два часа по будењето.

Интернетот е преполн со контрадикторни совети – некои велат да го прескокнете појадокот заради повремен пост, други препорачуваат три класични оброци, а има и такви што се колнат во пет мали оброци дневно. Но, едно е сигурно: времето кога јадете има поголемо влијание отколку што мислите.

Зошто е важен појадокот?

Д-р Ришел Л. Корадо, експерт за интерна медицина и дебелина, вели дека не е важно само што јадеме, туку и кога. Според неа, најдобро е да се внесе првиот оброк во првите два часа по будењето – тогаш телото излегува од ноќниот пост и има најголема потреба од енергија.

Слично мислење има и д-р Раџ Дасгупта, кој додава дека појадокот во раните часови помага да се стабилизира шеќерот во крвта, ги поддржува хормоналните ритми и ви дава јасен ум и фокус за остатокот од денот.

Што велат истражувањата?

Науката не заостанува зад овие тврдења. Студија од 2023 година покажала дека јадењето до 8:30 наутро е најдобро за метаболизмот. Причината? Телото тогаш е најчувствително на инсулин, што значи дека поуспешно ги обработува јаглехидратите и калориите.

Друга студија открила дека внесувањето калории рано во денот не само што го подобрува чувството на ситост, туку и ја поддржува загубата на тежина.

Но… не важи истото за сите

Иако има силни аргументи за појадување наутро, експертите предупредуваат: нема универзално правило. Некому му одговара појадок веднаш по станување, друг можеби подобро се чувствува ако јаде подоцна. Најважно е да го слушате сопственото тело и да го прилагодите времето на оброци според вашите навики, цели и животен стил.

Извор: Nezavisne

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Култура5 часа

Денеска се слави Преподобната маченичка Параскева, позната меѓународот како Св.Петка

Денес се одбележува споменот на Преподобната маченичка Параскева, која во народот е позната и како Света Петка. Таа е родена...

Хороскоп17 часа

Хороскоп за петок (8 август)

ОВЕН Не се вознемирувајте премногу ако некој ве разочара утрово. Сочувството, разбирањето и општата помош што сте подготвени да им...

Македонија21 час

РЦ Запад во координација со СВР Охрид санкционираа албански државјанки без регулиран престој

На 07.08.2025 во угостителски објект во струшкото село Велешта, Регионалниот центар Запад, полициски службеници од СВР Охрид, ОВР Струга, ПО...

Македонија1 ден

МВР изрече условна казна затвор и депортирање на германец поради говор на омраза, пред натпреварот Шкендија-Карабах

СВР Скопје поднесе кривична пријава до Основното јавно обвинителство Скопје по итна постапка против државјанин на Германија за кривично дело...

Автомобили1 ден

Ford открива повеќе за новите буџетски возила

Најавата доаѓа со големи очекувања • Ford ќе открие повеќе информации за своите претстојни евтини електрични возила на настан што...

Lifestyle1 ден

Пет додатоци во исхраната што никогаш не треба да ги земате со кафе

Навиката со утринското кафе може да ја намали ефикасноста на суплементите За многу луѓе, денот не може да започне без...

Автомобили1 ден

Mercedes G-класата собори рекорд: произведен 600.000 примерок

Легендата продолжува Веќе 46 години, Mercedes-Benz G-класата е симбол на луксуз, моќ и трајност. Позната по својот карактеристичен „кубен“ дизајн...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за четврток (7 август)

ОВЕН Ова може да биде интересен ден на работа, бидејќи ќе имате голема помош и некој кој може да делува...

Спорт2 дена

Одлични вести: ВАР системот стана реалност во македонскиот фудбал

Во „Куќата на фудбалот“ официјално беше претставен ВАР системот, кој првпат ќе се користи во историјата на македонскиот фудбал, почнувајќи...

Македонија2 дена

МВР најстрого ќе го санкционира говорот на омраза, само за спортското навивање има место на трибините

Министерството за внатрешни работи во континуитет апелира до сите граѓани и членови на навивачки групи да ги бодрат своите спортски...

НАЈЧИТАНИ