На денешен ден
На денешен ден: 23 февруари

1836 година – Околу 4.000 војници под водство на мексиканскиот генерал Антонио Лопез де Санта Ана ја започнаа опсадата на тврдината Аламо во Тексас. Тврдината, која ја бранеа околу 200 волонтери, вклучувајќи го и Дејви Крокет, падна на 6 март, а сите бранители загинаа.
1866 година – Под притисок на бојарите незадоволни од демократските реформи, романскиот принц Александар Куза, обединувач на Молдавија и Влашка, беше принуден да абдицира и да ја напушти земјата. Него го наследи Керол Први, принцот од Хоенцолер, кој стана првиот романски крал во 1881 година.
1898 година – Францускиот писател Емил Зола е уапсен за објавување на отворено писмо до францускиот претседател, со наслов „Обвинувам“, во кое тој ја обвинува владата за антисемитизам и организирано судење против капетанот Алфред Драјфус.
1905 година – Американскиот адвокат Пол Перси Харис го основа Ротари клубот во Чикаго.
1919 година – Бенито Мусолини ја напушти Социјалистичката партија и основа фашистичка партија, наречена Фаши дел комбатименто.
1931 година – Умре австралиската пејачка Нели, една од најголемите оперски сограѓани во колоратура, кон крајот на 19 и почетокот на 20 век.
1934 година – Убиен е водачот на бунтовниците во Никарагва, Цезар Августо Сандино.
1938 година – Откриено е првото нафтено поле во Кувајт.
1944 година – Советска воена мисија пристигна во Врховниот штаб на ЈНА во Дрвар. Тоа беше првата советска воена мисија на територијата на Југославија во Втората светска војна.
1959 година – Меѓународниот суд за човекови права ја отвори својата прва седница во Стразбур.
1965 година – Познатиот американски филмски комичар Стен Лорел, „слаби“ од тандемот Станлио и Олио, умре во Санта Моника.
1970 година – Британска Гвајана стана независна република во рамките на Комонвелтот.
1981 година – Група на гарда предводена од полковник Антонио Техеро (Техеро) упадна во шпанскиот парламент со државен удар и ја собори владата.
1991 година – Воен удар ја собори владата на Чатичаи Чунхаван во Тајланд и го презеде воената хунта.
1994 година – Босанските муслимани и Хрватите склучија консензуален прекин на огнот, кој стапи на сила на 25 февруари и беше вовед во создавањето на муслиманско-хрватска федерација во рамките на Босна и Херцеговина.
1999 година – Преговорите меѓу српските власти и косовските Албанци во Рамбује близу Париз се прекинати без потпишување на договор што им го нудат меѓународните посредници на преговарачите. Српската страна одбила присуство на странски трупи на нејзината територија, а албанската страна ја разоружа Ослободителната војска на Косово.
2001 година – Радомир Марковиќ, шеф на државната безбедност за време на режимот на Слободан Милошевиќ, беше уапсен во Белград. Марковиќ е осомничен за вмешаност во политички атентати извршени помеѓу октомври 1998 година и јануари 2001 година. На 30 јануари 2003 година, тој беше осуден на седум години затвор за помагање и прикривање прикривање на четирикратното убиство на членови на српската обнова Движење (СЈО) на автопатот Ибар.
2001 година – Претседателите на СР Југославија и на Македонија Воислав Коштуница и Борис Трајковски потпишаа договор во Скопје за разграничување на двете земји.
2003 година – Умре американскиот рок-музичар Хауви Епштајн. Тој беше гитарист и текстописец во групата Tom Petty & Heartbreakers.
2005 година – Земјотрес со јачина од 6,4 степени ја стресе иранската провинција Керман, при што загинаа најмалку 600 лица, а речиси 1.000 беа повредени.
2005 година – Хашкиот трибунал го запечати обвинението против поранешниот командант на босанската армија Расим Делиќ за воени злосторства врз Хрватите и Србите извршени во централна Босна од страна на муџахедините од Третиот корпус на армијата на БиХ. Делиќ наскоро доброволно му се предаде на тој суд, каде во 2008 година беше осуден на три години затвор. Почина на 16 април 2010 година во Сараево.
2008 година – Умре поранешниот претседател на Република Словенија и поранешен претседател на претседателството на СФРЈ Јанез Дрновчек.
2009 година – „Милионер од улицата“ на Дени Бојл, според романот на индискиот писател Викос Сваруп, беше прогласен за најдобар
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Спорт22 часа
(ФОТО) Кичевски „ФК Напредок“ ги наполни трибините со љубители на фудбалот, а играчите им возвратија со победа за почеток на сезоната
-
Спорт1 ден
„ФК Напредок“ денес на домашен терен го игра првиот натпревар од новата сезона, ве повикуваме сите на градски како во старите добри времиња
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за недела (14 септември)
-
Хороскоп20 часа
Хороскоп за понеделник (15 септември)
-
Магазин1 ден
Microsoft потсетува: Остануваат само 30 дена…
-
Магазин1 ден
iOS 26, iPadOS 26, watchOS 26 и macOS 26 пристигнуваат на 15 септември – компатибилни уреди и нов дизајн
-
Македонија6 часа
Од ноќеска цените на горивата се намалуваат
-
Временска прогноза9 часа
Од денес ќе дува засилен ветер од северен правец, додека времето ќе биде стабилно