Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 25 февруари

Објавено пред

на

1570.- Папата Пиј ја екскомуницира англиската кралица Елизабета I поради нејзината поддршка на протестантизмот и на Англиканската црква.

1723.- Умре англискиот архитект Кристофер Рен, врз основа на англиската класицистичка архитектура од 18 век. По пожарот во Лондон во 1666 година, кога изгореа околу 13.000 згради, тој направи урбанистички план за негова реставрација и го реализира своето најголемо дело, катедралата Свети Павле (1673-1710).

1815.- По наредба на Сулејман Паша, убиен е Станоје Стаматовиќ, познат како Станоје Главаш, српски војвода од Првото српско востание, хајдук и борец против Турците. Бил предвиден за водач на Првото српско востание (1804), но по негов предлог бил избран Караѓорѓ Петровиќ. Неговото херојство е опеано во народни песни, а Ѓура Јакшиќ напишал истоимена драма за него.

1873.- Роден е италијанскиот оперски пејач Енрико Карузо, еден од најголемите тенори во историјата на операта. Посебно бил ценет како изведувач во опери на Џузепе и Џакомо и како толкувач на италијанската канцона. Тој беше еден од првите пејачи што сними грамофонска плоча.

1885.- Германија ги анектира Тангањика и Занзибар.

1888.- Умре српскиот ботаничар и натуралист Јосиф Панчиќ, прв претседател на Српската кралска академија, професор и ректор на Големата школа во Белград. Тој опишал околу 80 досега непознати растителни и животински видови, открил ендемско-реликтен иглолист познато како „Панчиќова смрека“ (Picea omorika) и објавил околу 30 научни трудови. Ја основал и уредувал Ботаничката градина во Белград.

1899.- Умре основачот на британската новинска агенција Ројтерс, германскиот Евреин Пол Јулиус фон Ројтер, по кого го доби името најстарата агенција на светот.

1948.- Присилувајќи го премиерот Едуард Бенеш да ја прифати оставката на некомунистите во владата, комунистите ја презедоа власта во Чехословачка. Овој настан беше наречен „февруарски пуч“.

1954.- Египетскиот претседател Мохамад Нагиб беше принуден да поднесе оставка, а како премиер и претседател на Револуционерниот совет дојде Гамал Абдел Насер, неговиот близок соработник при соборувањето на кралот Фарук во јули 1952 година.

1956.- На крајот на 20. Конгрес на Комунистичката партија на СССР, Никита Хрушчов прочитал т.н. Таен труд во кој ги презентирал последиците од владеењето на Сталин и култот на личноста.

1964.- Со победата над Сони Листон во Мајами, Касиус Клеј, од 1965 година, Мухамед Али (Касиус Клеј, Мухамед), стана првиот светски шампион во бокс во тешка категорија. Тогаш успешно ја бранеше титулата девет пати по ред, а во 1967 година беше укината со судска пресуда поради неговото одбивање да биде мобилизиран за војната во Виетнам.

1972.- Советскиот вселенски брод Луна 20 се врати на Земјата со примероци од лунарната почва.

1983.- Умре американскиот писател Тенеси Вилијамс, познат по своите психолошки драми засновани на техниката на лирска симболика („Стаклена менажерија“, „Трамвај наречен желба“, „Мачка на вжештен лимен покрив“).

1986.- Филипинскиот диктатор Фердинанд Маркос поднесе оставка под притисок на бунтовничкиот народ, военото раководство и со охрабрување на САД, кои досега го поддржуваа неговото диктаторско владеење.

1991.- Ирачка ракета „Скад“ погоди касарна на американските маринци во близина на саудискиот град Даран за време на Заливската војна. Загинаа 28 војници, а многумина беа ранети.

1993.- Ким Џонг Сем (Млад) ја презеде функцијата претседател на Јужна Кореја како прв цивил на чело на азиската земја по 32 години.

1994.- Еврејскиот доселеник Барух Голдштајн уби 43 муслимански верници со автоматска пушка и бомби во џамија во Хеброн, на окупираниот Западен Брег, по што беше претепан до смрт.

2000.- Меѓународниот комитет на Црвениот крст објави дека судбината на околу 3.000 лица од Косово кои исчезнале за време на конфликтот меѓу српските безбедносни сили и косовските Албанци во периодот 1998-1999 година сè уште не е позната. и дека најмногу недостасуваат косовските Албанци.

2001.- Умре Сер Доналд Бредман, најпознатиот играч на крикет во историјата на спортот и најпознатиот спортист во Австралија. Тој стана национална спортска икона во текот на 1930-тите и 1940-тите, кога постави рекорд во спортот.

2003.- Умре италијанскиот комичар и режисер Алберто Сорди, кој во својата 60-годишна кариера глумеше во околу 150 филмови.

2004.- Умре Станислав Рињак, првиот регистриран затвореник во нацистичкиот концентрационен логор Аушвиц.

2004.- Чешкиот парламент одлучи да испрати повеќе од 100 војници во Авганистан, што е прво активно учество на чешките вооружени сили по Втората светска војна.

2005.- Умре Питер Бененсон, основач на нобеловата организација за човекови права Амнести интернешенел.

2006.- Во Њујорк умре најпознатиот етиопски поет Цегаје Габре-Медхин, чија песна „Горди што сум Африканец“ е химна на Африканската унија.

2012.- На 89-годишна возраст умре Ерланд Јозефсон, омилен актер на познатиот шведски режисер Ингмар Бергман. Глумеше во Бергмановите „Сцени од брачниот живот“, „Врисоци и шепоти“, „Есенска соната“, „Навивачи и Александар“, „Сарабанд“, „Носталгија“ и „Жртва“ на Андреј Тарковски и домашните филмови „Вариола Вера“. и „Миграција“.

2014.- Во Мексико почина еден од најголемите шпански музичари на 20 век и фламенко музика, гитаристот Пако де Лусија (Франциско Санчез). Соработувал со светски познати музичари меѓу кои Чик Корија, Џон Меклафлин, Лари Кориел, Ал Ди Меала и Брајан Адамс. Се прослави со композицијата „Entre dos aguas“, а вистинско меѓународно признание се здоби со албумот „Петочна вечер во Сан Франциско“.

2017 – Холивудските актери се собраа еден ден пред доделувањето на Оскарите во Беверли Хилс за да протестираат против имиграциската политика на американскиот претседател Доналд Трамп.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај

📜 Среден и нов век

  • 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
  • 1498Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
  • 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.

✍️ Култура и филозофија

  • 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
  • 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
  • 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.

⚔️ Војни и политика

  • 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
  • 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
  • 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
  • 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
  • 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.

🌍 Независности и државни промени

  • 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
  • 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
  • 2002Источен Тимор прогласува независност.
  • 2000Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.

🧑‍🤝‍🧑 Друштвени и економски настани

  • 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
  • 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
  • 1995Ебола карантин во Заир.
  • 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.

🎨 Кражби и културни загуби

  • 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

На денешен ден2 часа

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај 📜 Среден и нов век 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик,...

Спорт2 часа

Македонската репрезентација во фудбал до 18 години, ќе одигра два контролни натпревари со Словенија во гости

Репрезентацијата на Македонија до 18 години кон крајот на мај ќе одигра два контролни натпревари против соодветната селекција на Словенија....

Хороскоп2 часа

Хороскоп за вторник (20 мај)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

Храна4 часа

Следните 6 витамини се најзастапени во магдоносот, истиот може да помогне при висок крвен притисок

Магдоносот спаѓа во зачински билки кои најчесто се користат при готвење, а покрај својата арома обезбедуваат бројни хранливи материи и...

Македонија11 часа

Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар

Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95, се зголемува за 2,00 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Lifestyle14 часа

Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика

Рчењето е чест проблем кој не само што го нарушува сонот, туку може да биде и знак за длабоки нарушувања...

Lifestyle14 часа

Како да го исчистите одводот без сода бикарбона и оцет: Ефикасни и едноставни решенија

Избегнете скапи поправки со домашни методи кои навистина функционираат Затнат одвод е проблем со кој се соочуваат многумина – водата...

Македонија14 часа

Во автобус со турски државјани во Охрид починал турист кој бил дел од групата

На 18.05.2025 во 11.30 часот во СВР Охрид е пријавено дека во автобус кој превезувал група туристи од Република Турција...

Македонија15 часа

МВР: Со „БМВ“ возел 111 км/ч на место каде е дозволено 50 км/ч

На 18.05.2025 во 09.57 часот, полициски службеници од Полициската станица безбедност на патниот сообраќај Тетово го лишија од слобода Х.А.(56)...

Скопје16 часа

Универзитетската клиника за урологија стана лиценциран центар за поставување на уринарен сфинктер

Универзитетската клиника за урологија во Скопје, започна со изведување операции за вградување на вештачки уринарен сфинктер, нова процедура, која досега...

НАЈЧИТАНИ