На денешен ден
На денешен ден – 24 март

1603.- Почина англиската кралица Елизабета I. За време на нејзиното 45-годишно владеење, Англија стана водечка земја во производството на текстил и волна, ја основа својата прва колонија во Северна Америка, Вирџинија, ја основа компанијата Источна Индија, а британските морнари, трговци и пирати ги создадоа темелите на идната Британска империја. Шкотскиот крал Џејмс VI успеал на тронот, со што ги обединил англиската и шкотската круна како Џејмс I. Заеднички парламент бил формиран во 1707 година, кога двете земји се обединиле во Велика Британија.
1736.- Во Буда, водачот на српските бунтовници, Пера Шегединац, кој во 1735 година ги подигнал жителите на Војводина против Австрија во Поморие, Бачка и Посавина, бил мачен до смрт на тркало. Морискиот командант се прослави во народни песни, а Лаза Костиќ ја напиша драмата „Пера Шегединац“.
1882.- Германскиот бактериолог Роберт Кох објавил дека ја изолирал бактеријата што предизвикува туберкулоза, подоцна позната како „Коховиот бацил“.
1882.- Почина американскиот писател Хенри Вадсворт Лонгфелоу, автор на епската поема „Хијавата“ во која го прикажува фолклорното богатство на северноамериканските Индијанци.
1891.- Велика Британија и Италија постигнаа договор за границите на колониите во областа на Црвеното Море.
1905.- Умре францускиот писател Жил Верн, кој одигра голема улога во популаризацијата на науката со своите научно-фантастични романи и предвиде многу подоцнежни научни достигнувања. Напишал 57 романи, од кои најпознати се „Околу светот за 80 дена“, „Дваесет илјади лиги под морето“, „Патување до Месечината“, „Патување до центарот на земјата“ и „Пет недели во балон“.
1945.- Американските и британските трупи ја преминаа реката Рајна во Втората светска војна и го продолжија напредувањето во внатрешноста на Германија.
1945.- Во Белград беше потпишан договор меѓу владата на Демократска Федеративна Југославија и Управата на ОН за помош и обнова (УНРА). Договорот предвидува УНРА да пружи помош со храна, лекови, обувки и облека, а ќе испрати експерти за реконструкција на земјоделството, индустријата и транспортот.
1962.- Умре швајцарскиот физичар, балонист и длабоко морски истражувач Огист Пикард, професор на Универзитетот во Брисел. Во 1931 година, тој стана првиот човек што стигна до стратосферата, искачувајќи се на 15.780 метри во балон. Од 1938 година, тој се спуштил со батискаф 48 пати во длабочините на океанот, до 4.000 метри.
1972.- Велика Британија воспостави директна контрола во Северна Ирска за да спречи конфликти меѓу римокатоличките и протестантските паравоени групи.
1976.- Во Аргентина власта ја презеде воената хунта на генералот Хорхе Видела (Хорхе), а претседателката Изабел Перон беше уапсена.
1976.- Умре британскиот фелдмаршал Бернард Ло Монтгомери, еден од водечките сојузнички воени лидери во Втората светска војна. Победата на неговата осма армија над Африканскиот корпус на германскиот фелдмаршал Ервин Ромел во битката кај Ел Аламеин кон крајот на 1942 година го претвори бранот на војната во Африка.
1980.- Во Ел Салвадор беше убиен најгласниот критичар на воените власти во таа земја, која беше зафатена од граѓанска војна, надбискупот на Сан Салвадор Оскар Арнулфо Ромеро (Оскар). Смртта на влијателен и популарен борец за реформи и човекови права дополнително ја влоши кризата.
1989.- Во водите на Алјаска, бродот „Ексон Валдез“ истури повеќе од четири милиони тони нафта.
1990 – 2.000 индиски војници ја напуштија Шри Ланка, последниот од контингентот од 50.000, кој неуспешно се обидуваше да го потисне вооружениот бунт на тамилските герилци против централните власти во Коломбо две и пол години.
1999.- Силите на НАТО почнаа со воздушни напади врз Сојузна Република Југославија. Во текот на 78-те дена од операцијата „Милостив ангел“, во која учествуваа 19 земји, загинаа над 1.000 луѓе, а илјадници беа повредени. Инфраструктурата, воените и цивилните објекти беа сериозно оштетени, а штетата беше проценета на околу 30 милијарди долари.
1999.- Владата на Сојузна Република Југославија прогласи воена состојба.
2000.- Лидерите на Европската унија на состанокот во Лисабон се договорија за нова стратегија на Балканот – зајакнување на врските со опозицијата и „граѓанското општество“ во Србија со цел да се постигне демократска трансформација на територијата на Сојузна Република Југославија.
2002.- За прв пат во 74-годишната историја на Оскарите, двајца црни актери ја добија наградата за најдобар актер и најдобра актерка: Дензел Вашингтон за улогата во филмот „Тренинг ден“ и Хали Бери за филмот „Бал на чудовиштето“.
2003 – Жупанискиот суд во Риека (Хрватска) го осуди поранешниот хрватски генерал Мирко Норац на 12 години затвор за злосторства против Србите во Госпиќ во 1991 година.
2005.- Опозицијата во Киргистан ја презеде власта и го назначи опозицискиот пратеник Курманбек Бакиев на местото на претседателот Аскар Акаев. Револуција на лале или револуција на лалињата е името дадено на настаните во Киргистан кои доведоа до промена на власта и поради низа детали се сметаат за дел од т.н. „обоени револуции“.
2008.- Умре Борис Дворник, еден од најпознатите актери во историјата на Хрватска и поранешна СФРЈ. Најголемата популарност ја стекна со улогите во ТВ сериите „Наше мало мисто“, „Капелски кревети“ и „Вело мисто“.
2010.- Умре Стеван Никшиќ, новинар и уредник на НИН, еден од основачите на новинската агенција Бета и Независното здружение на новинари на Србија.
2016 – Хашкиот трибунал го осуди на 40 години затвор поранешниот претседател на Република Српска и врховен командант на нејзините вооружени сили, Радован Караџиќ (71). Караџиќ беше прогласен за виновен за геноцид во Сребреница и за злосторства против човештвото врз муслиманите и Хрватите за време на војната во Босна и Херцеговина, 1992-1995 година. година.
2017 – Поранешниот египетски претседател Хосни Мубарак беше ослободен по шест години притвор додека истражуваше неколку случаи покренати по „арапската пролет“ што доведе до негово соборување во 2011 година.
2020 – Олимписките игри во Токио, кои беа закажани од 24 јули до 9 август, беа одложени за следната година поради пандемијата на коронавирус.
2024.- Умре Абдулах Сидран, југословенски и босанско-херцеговски писател и сценарист, член на Академијата на науките и уметностите на Босна и Херцеговина. Автор е на сценаријата за филмовите „Се сеќаваш ли на Доли Бел“, „Татко на службен пат“, „Кудуз“.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за недела (6 јули)
-
Македонија13 часа
ПС за граничен надзор „Охридско езеро“ не запира, фатени живи албански државјани длабоко на наша територија во незаконит лов на риба
-
Скопје1 ден
Лишен од слобода „бајач“ од скопско, измамил брачен пар од Берово за 400.000 евра, сè претставувал истерувач на духови и магии
-
Временска прогноза17 часа
Преку ден „пекол“, од ноќеска заладување со локален дожд, ова се метео информациите
-
Временска прогноза2 дена
Денес многу топло, додека утре краткотрајна дестабилизација и услови за дожд
-
Спорт4 часа
За „Иванден“ дефинитивно мора да бидете во с.Староец, на одлична традиција, фудбал и уживање
-
Хороскоп2 часа
Хороскоп за понеделник (7 јули)
-
Lifestyle13 часа
Колку често треба да се перат кујнските крпи? Еве што велат експертите за хигиена