Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 10 декември

Објавено пред

на

1508.- Формирана е Камбриската лига, сојуз против Венеција направен од папата Јулиј II, францускиот крал Луј XII, кралот Фердинанд II од Арагон и римско-германскиот император Максимилијан.

1520.- Германскиот црковен реформатор Мартин Лутер во Витенберг јавно запали бик во кој папата Лав X (Лав) му се закани дека ќе го проколне доколку не се откаже од ерес во рок од 60 дена. Во јануари 1521 година, Лутер бил екскомунициран од Римокатоличката црква.

1603.- Умре англискиот лекар и физичар Вилијам Гилберт, кој прв го воведе името електрична енергија. Неговото дело „За магнети“, во кое ја претставува теоријата за Земјата како магнет и магнетни сили меѓу небесните тела (1600 г.), има значително влијание врз развојот на науката во 17 век.

1810.- Наполеон Бонапарта ги припои германските градови Хановер, Бремен, Хамбург, Лауенбург и Либек кон Франција.

1845.- Англискиот градежен инженер Роберт Томпсон ги патентирал првите пневматски гуми.

1848.- Луј Наполеон го освои француското претседателство со огромно мнозинство од повеќе од четири милиони гласови. Четири години подоцна тој изврши државен удар и се прогласи за император Наполеон III.

1851.- Роден е американскиот книжар Мелвил Диви, кој во 1870 година ја развил првата децимална класификација, систем за класификација на книги што се користи во библиотеките ширум светот.

1868.- Во Лондон, на плоштадот пред зградата на британскиот парламент, почнаа да работат првите семафори во светот.

1895.- Основано е Друштвото за унапредување и разубавување на Сокобања, кое се смета за почеток на туризмот во Србија. Сокобања, каде принцовите Милош и Михајло Обреновиќ често престојувале на одмор, се споменува како здравствено одморалиште во антички Рим и во раниот Рим (Византија).

1896.- Умре шведскиот индустријалец Алфред Нобел. Нобеловите награди првпат беа доделени во 1901 година. Тие ги доделува Кралската шведска академија на науките на денот на неговата смрт.

1898.- Потпишан е Парискиот мировен договор со кој заврши Американско-шпанската војна. Шпанија се откажа од Куба и Порторико, а на Американците им ги отстапи Филипините и Гуам за 20 милиони долари.

1902.- Завршена е изградбата на Асуанската брана во Египет, со која се регулира текот на реката Нил.

1926.- Умре Никола Пашиќ, еден од најзначајните политичари во историјата на Србија и Југославија, основач и водач на Народната радикална партија (1881-1926). Тој беше првиот премиер на Србија во 1891 година, а од 1903 година формираше 22 влади во времето на тројца кралеви: Александар Обреновиќ, Петра и Александар Караѓорѓевиќ. Тој беше шеф на делегацијата на Версајската мировна конференција 1919-20.

1936.- Британскиот крал Едвард абдицирал затоа што не сакал да се откаже од бракот со Американката Волис Симпсон, како што побарал премиерот Стенли Балидвин. По неговата абдикација, тој ја доби титулата војвода од Виндзор. Него го наследил Џорџ VI.

1941.- Јапонски авиони ги потопија британските воени бродови Риплс и Принцот од Велс во Јужното Кинеско Море за време на Втората светска војна, при што загинаа 800 морнари.

1948.- Генералното собрание на ОН ја усвои Универзалната декларација за човекови права. Овој датум е означен како Ден на човековите права.

1963.- Занзибар, британски протекторат од 1890 година, стекна независност од Британскиот Комонвелт. Следната година тој стана република и со Тангањика создаде нова држава наречена Танзанија.

1964.- Добитник на Нобеловата награда за мир Мартин Лутер од Америка, црнец активист за граѓански права.

1967.- Во Ново Мексико (САД) се случи првата комерцијална термонуклеарна експлозија за извлекување на природен гас од подземјето.

1980.- Милтон Оботе е прогласен за претседател на Уганда, првиот африкански шеф на држава кој се вратил на власт откако бил соборен со воен удар. Во 1985 година војската го собори по втор пат.

1991.- Југословенската народна армија се повлече од Загреб и Хрватска, но борбите меѓу српските и хрватските сили продолжија.

1996.- Јужноафриканскиот претседател Нелсон Мандела го потпиша уставот со кој сите граѓани, без разлика на расата, се изедначуваат со законот. Тоа беше последниот чин на демонтирање на системот на апартхејдот во таа земја.

1998.- Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг го осуди босанскиот Хрват Анте Фурунџија на 10 години затвор за мачење и силување на затвореници во војната во Босна. Тоа беше првата пресуда со која силувањето беше означено како воено злосторство.

2001.- Во Приштина е конституирано Косовското Собрание, прво по доаѓањето на меѓународните сили во јули 1999 година. За претседател беше избран Албанецот Неџат Дачи, а српските претставници Оливер Ивановиќ и Гојко Савиќ станаа членови на петчлениот совет на Претседателството.

2001.- Генералниот секретар на ОН Кофи Анан ја доби Нобеловата награда за мир.

2002.- Поранешниот американски претседател Џими Картер ја доби Нобеловата награда за мир.

2003 – Шефот на УНМИК, Хари Холкери, го претстави документот „Стандарди за Косово“ во Приштина за да процени дали ги исполнил стандардите на демократското општество што ги бара меѓународната заедница пред да се реши статусот на Косово. Документот беше прифатен и од Советот за безбедност на ОН.

2004.- Првиот американски патнички авион, Јунајтед ерлајнс, слета во Виетнам по војната.

2004 – Судот во Милано го ослободи италијанскиот премиер Силвио Берлускони од обвиненијата за корупција – победа во десетгодишната битка на милијардерот со законот.

2006.- Поранешниот чилеански диктатор Аугусто Пиноче, кој дојде на власт во 1973 година со воен удар, го собори марксистичкиот претседател Салвадор Аљенде. За време на неговото 17-годишно владеење, биле убиени околу 3.000 луѓе, а околу 28.000 биле мачени.

2010.- Во Осло, симболично беше доделена Нобеловата награда за мир на кинескиот дисидент Лиу Ксијаобу, кој тогаш отслужуваше 11-годишна затворска казна.

2012 – Европската унија ја доби Нобеловата награда за мир од претседателот на Европскиот совет, Херман ван Ромпуј.

2016 – Колумбискиот претседател Хуан Мануел Сантос ја доби Нобеловата награда за мир за обидот да стави крај на повеќедецениската граѓанска војна во која загинаа 220.000 и раселени осум милиони Колумбијци за време на најдолгиот конфликт на западната хемисфера.

2018 – Глобалниот договор на ОН за миграција, кој треба да обезбеди безбедно, уредно и хумано движење на луѓето ширум светот, беше усвоен со акламација на 164 земји. На документот се работеше пред години, а американската влада го поддржа во времето на Барак Обама, додека Доналд Трамп го отфрли.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Фото: Yivan @ unsplash Фото: Yivan @ unsplash
Автомобили3 часа

Заборавете на замаглувањето на прозорците: Како да се ослободите од влагата во автомобилот

Во текот на есента и зимата, влагата во автомобилот станува чест и непријатен проблем. Замаглените прозорци ја намалуваат видливоста, го...

Фото: an_vision @ unsplash Фото: an_vision @ unsplash
Lifestyle4 часа

Јаболката се чудо за вашето здравје – еве два десерти што ќе ги правите цела есен

Звучи неверојатно, но обичното јаболко може да биде вистинско чудо за вашето здравје. Ова овошје што сите го имаме при...

ФОТО: Unsplash.com @ appshunter.io ФОТО: Unsplash.com @ appshunter.io
Магазин4 часа

WhatsApp конечно воведува кориснички имиња – резервирајте го вашето навреме

Најпопуларната апликација за пораки конечно добива функција што корисниците ја бараат со години – можност за поврзување без откривање на...

Фото: Y M @ unsplash Фото: Y M @ unsplash
Lifestyle4 часа

Дали треба да го исклучувате инвертер клима уредот?

Прашањето дали треба да се исклучува инвертер клима уредот често предизвикува забуна кај многу сопственици. Можеби сте се запрашале дали...

Македонија15 часа

Денес се чествува 84 години, 11 октомври – Ден на народното востание на Македонскиот народ

Денес се чествува 84 години – Ден на востанието на Македонија или Ден на народното востание на македонскиот народ познат...

Спорт15 часа

Македонија се враќа од Гент со бод вреден „злато“ – Остануваме први во групата „Ј“ – уште една потврда дека националниот тим станува фактор кој не смее да се потцени!

Фудбалската репрезентација на Македонија приреди вистинска сензација во Брисел! Во рамките на квалификациите за Светското првенство, нашите момци успеаја да...

Хороскоп16 часа

Хороскоп за сабота (11 октомври)

ОВЕН Денес, ќе добивате разни сигнали од луѓе со кои работите и пријатели, па затоа не е изненадувачки што ќе...

Спорт19 часа

Ова е стартниот состав на Македонија против Белгија вечерва во рамки на квалификациите за Светското првенство

Селекторот Милевски се одлучи за овие стартни 11-мина против Белгија на гостински терен, да им посакаме среќа! Извор: ФФМ

Временска прогноза1 ден

Викенд метео анализа, ќе дува силен ветер, утре не е исклучена можноста за локален слаб дожд – ова се најновите информации..

За време на овој викенд, особено утре (сабота 11 октомври) во Република Македонија ќе имаме малку повеќе облачност која ќе...

Скопје1 ден

Скопје со четиридневен регионален настан „Startup Revolution Summit.ai“, визионерите од светот на технологијата, претприемништвото и вештачката интелигенција на едно место

Подгответе се за нешто што досега не сме го виделе кај нас! Од 27 до 30 ноември 2025, Скопје ќе...

НАЈЧИТАНИ