На денешен ден
На денешен ден: 10 декември

1508.- Формирана е Камбриската лига, сојуз против Венеција направен од папата Јулиј II, францускиот крал Луј XII, кралот Фердинанд II од Арагон и римско-германскиот император Максимилијан.
1520.- Германскиот црковен реформатор Мартин Лутер во Витенберг јавно запали бик во кој папата Лав X (Лав) му се закани дека ќе го проколне доколку не се откаже од ерес во рок од 60 дена. Во јануари 1521 година, Лутер бил екскомунициран од Римокатоличката црква.
1603.- Умре англискиот лекар и физичар Вилијам Гилберт, кој прв го воведе името електрична енергија. Неговото дело „За магнети“, во кое ја претставува теоријата за Земјата како магнет и магнетни сили меѓу небесните тела (1600 г.), има значително влијание врз развојот на науката во 17 век.
1810.- Наполеон Бонапарта ги припои германските градови Хановер, Бремен, Хамбург, Лауенбург и Либек кон Франција.
1845.- Англискиот градежен инженер Роберт Томпсон ги патентирал првите пневматски гуми.
1848.- Луј Наполеон го освои француското претседателство со огромно мнозинство од повеќе од четири милиони гласови. Четири години подоцна тој изврши државен удар и се прогласи за император Наполеон III.
1851.- Роден е американскиот книжар Мелвил Диви, кој во 1870 година ја развил првата децимална класификација, систем за класификација на книги што се користи во библиотеките ширум светот.
1868.- Во Лондон, на плоштадот пред зградата на британскиот парламент, почнаа да работат првите семафори во светот.
1895.- Основано е Друштвото за унапредување и разубавување на Сокобања, кое се смета за почеток на туризмот во Србија. Сокобања, каде принцовите Милош и Михајло Обреновиќ често престојувале на одмор, се споменува како здравствено одморалиште во антички Рим и во раниот Рим (Византија).
1896.- Умре шведскиот индустријалец Алфред Нобел. Нобеловите награди првпат беа доделени во 1901 година. Тие ги доделува Кралската шведска академија на науките на денот на неговата смрт.
1898.- Потпишан е Парискиот мировен договор со кој заврши Американско-шпанската војна. Шпанија се откажа од Куба и Порторико, а на Американците им ги отстапи Филипините и Гуам за 20 милиони долари.
1902.- Завршена е изградбата на Асуанската брана во Египет, со која се регулира текот на реката Нил.
1926.- Умре Никола Пашиќ, еден од најзначајните политичари во историјата на Србија и Југославија, основач и водач на Народната радикална партија (1881-1926). Тој беше првиот премиер на Србија во 1891 година, а од 1903 година формираше 22 влади во времето на тројца кралеви: Александар Обреновиќ, Петра и Александар Караѓорѓевиќ. Тој беше шеф на делегацијата на Версајската мировна конференција 1919-20.
1936.- Британскиот крал Едвард абдицирал затоа што не сакал да се откаже од бракот со Американката Волис Симпсон, како што побарал премиерот Стенли Балидвин. По неговата абдикација, тој ја доби титулата војвода од Виндзор. Него го наследил Џорџ VI.
1941.- Јапонски авиони ги потопија британските воени бродови Риплс и Принцот од Велс во Јужното Кинеско Море за време на Втората светска војна, при што загинаа 800 морнари.
1948.- Генералното собрание на ОН ја усвои Универзалната декларација за човекови права. Овој датум е означен како Ден на човековите права.
1963.- Занзибар, британски протекторат од 1890 година, стекна независност од Британскиот Комонвелт. Следната година тој стана република и со Тангањика создаде нова држава наречена Танзанија.
1964.- Добитник на Нобеловата награда за мир Мартин Лутер од Америка, црнец активист за граѓански права.
1967.- Во Ново Мексико (САД) се случи првата комерцијална термонуклеарна експлозија за извлекување на природен гас од подземјето.
1980.- Милтон Оботе е прогласен за претседател на Уганда, првиот африкански шеф на држава кој се вратил на власт откако бил соборен со воен удар. Во 1985 година војската го собори по втор пат.
1991.- Југословенската народна армија се повлече од Загреб и Хрватска, но борбите меѓу српските и хрватските сили продолжија.
1996.- Јужноафриканскиот претседател Нелсон Мандела го потпиша уставот со кој сите граѓани, без разлика на расата, се изедначуваат со законот. Тоа беше последниот чин на демонтирање на системот на апартхејдот во таа земја.
1998.- Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг го осуди босанскиот Хрват Анте Фурунџија на 10 години затвор за мачење и силување на затвореници во војната во Босна. Тоа беше првата пресуда со која силувањето беше означено како воено злосторство.
2001.- Во Приштина е конституирано Косовското Собрание, прво по доаѓањето на меѓународните сили во јули 1999 година. За претседател беше избран Албанецот Неџат Дачи, а српските претставници Оливер Ивановиќ и Гојко Савиќ станаа членови на петчлениот совет на Претседателството.
2001.- Генералниот секретар на ОН Кофи Анан ја доби Нобеловата награда за мир.
2002.- Поранешниот американски претседател Џими Картер ја доби Нобеловата награда за мир.
2003 – Шефот на УНМИК, Хари Холкери, го претстави документот „Стандарди за Косово“ во Приштина за да процени дали ги исполнил стандардите на демократското општество што ги бара меѓународната заедница пред да се реши статусот на Косово. Документот беше прифатен и од Советот за безбедност на ОН.
2004.- Првиот американски патнички авион, Јунајтед ерлајнс, слета во Виетнам по војната.
2004 – Судот во Милано го ослободи италијанскиот премиер Силвио Берлускони од обвиненијата за корупција – победа во десетгодишната битка на милијардерот со законот.
2006.- Поранешниот чилеански диктатор Аугусто Пиноче, кој дојде на власт во 1973 година со воен удар, го собори марксистичкиот претседател Салвадор Аљенде. За време на неговото 17-годишно владеење, биле убиени околу 3.000 луѓе, а околу 28.000 биле мачени.
2010.- Во Осло, симболично беше доделена Нобеловата награда за мир на кинескиот дисидент Лиу Ксијаобу, кој тогаш отслужуваше 11-годишна затворска казна.
2012 – Европската унија ја доби Нобеловата награда за мир од претседателот на Европскиот совет, Херман ван Ромпуј.
2016 – Колумбискиот претседател Хуан Мануел Сантос ја доби Нобеловата награда за мир за обидот да стави крај на повеќедецениската граѓанска војна во која загинаа 220.000 и раселени осум милиони Колумбијци за време на најдолгиот конфликт на западната хемисфера.
2018 – Глобалниот договор на ОН за миграција, кој треба да обезбеди безбедно, уредно и хумано движење на луѓето ширум светот, беше усвоен со акламација на 164 земји. На документот се работеше пред години, а американската влада го поддржа во времето на Барак Обама, додека Доналд Трамп го отфрли.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (29 август)

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.
1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.
1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.
1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.
1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.
1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.
1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.
1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.
1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.
1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.
1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.
1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.
1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.
1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.
1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.
1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.
1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.
1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.
1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.
1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.
1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.
1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.
2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.
2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.
2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.
2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.
2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.
2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.
2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.
-
Кичево2 дена
Апел за изгубено лице од Кичево, доколку имате било какво инфо известете
-
Музика20 часа
(ВИДЕО) Кичевчани во полн ефект до достигнувања на соништата, „Men Of Silver Soul“ на „Marbled In Stone“ ќе ви стане омилена веднаш!
-
Кичево2 дена
Кичево на нозе: Да помогнеме во потрагата утре во с.Белица кичевско за исчезнатата баба Велјанка
-
Кичево1 ден
Среќен крај, баба Велјанка е пронајдена жива и здрава
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (8 септември)
-
Спорт23 часа
(ФОТО) На пауза во Кичево, полека финишира 34-то издание на мото-рели „Независност Македонија 2025“
-
Хороскоп15 часа
Хороскоп за вторник (9 септември)
-
Македонија1 час
МВР со детали за тешката сообраќајка со мотоцикли на магистралниот пат Гостивар-Кичево вчера