Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 10 декември

Објавено пред

на

1508.- Формирана е Камбриската лига, сојуз против Венеција направен од папата Јулиј II, францускиот крал Луј XII, кралот Фердинанд II од Арагон и римско-германскиот император Максимилијан.

1520.- Германскиот црковен реформатор Мартин Лутер во Витенберг јавно запали бик во кој папата Лав X (Лав) му се закани дека ќе го проколне доколку не се откаже од ерес во рок од 60 дена. Во јануари 1521 година, Лутер бил екскомунициран од Римокатоличката црква.

1603.- Умре англискиот лекар и физичар Вилијам Гилберт, кој прв го воведе името електрична енергија. Неговото дело „За магнети“, во кое ја претставува теоријата за Земјата како магнет и магнетни сили меѓу небесните тела (1600 г.), има значително влијание врз развојот на науката во 17 век.

1810.- Наполеон Бонапарта ги припои германските градови Хановер, Бремен, Хамбург, Лауенбург и Либек кон Франција.

1845.- Англискиот градежен инженер Роберт Томпсон ги патентирал првите пневматски гуми.

1848.- Луј Наполеон го освои француското претседателство со огромно мнозинство од повеќе од четири милиони гласови. Четири години подоцна тој изврши државен удар и се прогласи за император Наполеон III.

1851.- Роден е американскиот книжар Мелвил Диви, кој во 1870 година ја развил првата децимална класификација, систем за класификација на книги што се користи во библиотеките ширум светот.

1868.- Во Лондон, на плоштадот пред зградата на британскиот парламент, почнаа да работат првите семафори во светот.

1895.- Основано е Друштвото за унапредување и разубавување на Сокобања, кое се смета за почеток на туризмот во Србија. Сокобања, каде принцовите Милош и Михајло Обреновиќ често престојувале на одмор, се споменува како здравствено одморалиште во антички Рим и во раниот Рим (Византија).

1896.- Умре шведскиот индустријалец Алфред Нобел. Нобеловите награди првпат беа доделени во 1901 година. Тие ги доделува Кралската шведска академија на науките на денот на неговата смрт.

1898.- Потпишан е Парискиот мировен договор со кој заврши Американско-шпанската војна. Шпанија се откажа од Куба и Порторико, а на Американците им ги отстапи Филипините и Гуам за 20 милиони долари.

1902.- Завршена е изградбата на Асуанската брана во Египет, со која се регулира текот на реката Нил.

1926.- Умре Никола Пашиќ, еден од најзначајните политичари во историјата на Србија и Југославија, основач и водач на Народната радикална партија (1881-1926). Тој беше првиот премиер на Србија во 1891 година, а од 1903 година формираше 22 влади во времето на тројца кралеви: Александар Обреновиќ, Петра и Александар Караѓорѓевиќ. Тој беше шеф на делегацијата на Версајската мировна конференција 1919-20.

1936.- Британскиот крал Едвард абдицирал затоа што не сакал да се откаже од бракот со Американката Волис Симпсон, како што побарал премиерот Стенли Балидвин. По неговата абдикација, тој ја доби титулата војвода од Виндзор. Него го наследил Џорџ VI.

1941.- Јапонски авиони ги потопија британските воени бродови Риплс и Принцот од Велс во Јужното Кинеско Море за време на Втората светска војна, при што загинаа 800 морнари.

1948.- Генералното собрание на ОН ја усвои Универзалната декларација за човекови права. Овој датум е означен како Ден на човековите права.

1963.- Занзибар, британски протекторат од 1890 година, стекна независност од Британскиот Комонвелт. Следната година тој стана република и со Тангањика создаде нова држава наречена Танзанија.

1964.- Добитник на Нобеловата награда за мир Мартин Лутер од Америка, црнец активист за граѓански права.

1967.- Во Ново Мексико (САД) се случи првата комерцијална термонуклеарна експлозија за извлекување на природен гас од подземјето.

1980.- Милтон Оботе е прогласен за претседател на Уганда, првиот африкански шеф на држава кој се вратил на власт откако бил соборен со воен удар. Во 1985 година војската го собори по втор пат.

1991.- Југословенската народна армија се повлече од Загреб и Хрватска, но борбите меѓу српските и хрватските сили продолжија.

1996.- Јужноафриканскиот претседател Нелсон Мандела го потпиша уставот со кој сите граѓани, без разлика на расата, се изедначуваат со законот. Тоа беше последниот чин на демонтирање на системот на апартхејдот во таа земја.

1998.- Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг го осуди босанскиот Хрват Анте Фурунџија на 10 години затвор за мачење и силување на затвореници во војната во Босна. Тоа беше првата пресуда со која силувањето беше означено како воено злосторство.

2001.- Во Приштина е конституирано Косовското Собрание, прво по доаѓањето на меѓународните сили во јули 1999 година. За претседател беше избран Албанецот Неџат Дачи, а српските претставници Оливер Ивановиќ и Гојко Савиќ станаа членови на петчлениот совет на Претседателството.

2001.- Генералниот секретар на ОН Кофи Анан ја доби Нобеловата награда за мир.

2002.- Поранешниот американски претседател Џими Картер ја доби Нобеловата награда за мир.

2003 – Шефот на УНМИК, Хари Холкери, го претстави документот „Стандарди за Косово“ во Приштина за да процени дали ги исполнил стандардите на демократското општество што ги бара меѓународната заедница пред да се реши статусот на Косово. Документот беше прифатен и од Советот за безбедност на ОН.

2004.- Првиот американски патнички авион, Јунајтед ерлајнс, слета во Виетнам по војната.

2004 – Судот во Милано го ослободи италијанскиот премиер Силвио Берлускони од обвиненијата за корупција – победа во десетгодишната битка на милијардерот со законот.

2006.- Поранешниот чилеански диктатор Аугусто Пиноче, кој дојде на власт во 1973 година со воен удар, го собори марксистичкиот претседател Салвадор Аљенде. За време на неговото 17-годишно владеење, биле убиени околу 3.000 луѓе, а околу 28.000 биле мачени.

2010.- Во Осло, симболично беше доделена Нобеловата награда за мир на кинескиот дисидент Лиу Ксијаобу, кој тогаш отслужуваше 11-годишна затворска казна.

2012 – Европската унија ја доби Нобеловата награда за мир од претседателот на Европскиот совет, Херман ван Ромпуј.

2016 – Колумбискиот претседател Хуан Мануел Сантос ја доби Нобеловата награда за мир за обидот да стави крај на повеќедецениската граѓанска војна во која загинаа 220.000 и раселени осум милиони Колумбијци за време на најдолгиот конфликт на западната хемисфера.

2018 – Глобалниот договор на ОН за миграција, кој треба да обезбеди безбедно, уредно и хумано движење на луѓето ширум светот, беше усвоен со акламација на 164 земји. На документот се работеше пред години, а американската влада го поддржа во времето на Барак Обама, додека Доналд Трамп го отфрли.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (18 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

Среден век и големи откритија

  • 1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.

  • 1493Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.

18. и 19. век

  • 1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.

  • 1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.

Почеток на 20. век

  • 1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.

  • 1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.

  • 1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.

  • 1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.

Првата светска војна и последици

  • 1918Латвија прогласува независност.

  • 1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.

1920-ти и 1930-ти

  • 1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.

  • 1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.

  • 1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.

Втора светска војна и по неа

  • 1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.

  • 1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.

  • 1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.

Втора половина на 20. век

  • 1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.

  • 1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.

  • 1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).

  • 1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.

  • 1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.

  • 1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.

  • 1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.

  • 1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.

Распадот на Југославија

  • 1991 – ЈНА го освојува Вуковар.

  • 1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.

  • 1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.

  • 1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.

Кон крајот на векот

  • 1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.

  • 1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.

  • 1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.

21. век

  • 2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.

  • 2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.

  • 2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.

  • 2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.

  • 2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.

  • 2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.

  • 2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија55 минути

АМСМ: На патниот правец Отешево – Сирхан, поради одрон на патот, сообраќајот се одвива по една сообраќајна лента

Внимание на патниот правец Отешево – Сирхан, поради одрон на патот, сообраќајот се одвива по една сообраќајна лента, рано утрово...

На денешен ден1 час

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Временска прогноза9 часа

Попоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.

Под влијание на циклонска активност со центар над Медитеранот и на поладен воздух од север до недела (30 Ноември) во...

Хороскоп10 часа

Хороскоп за четврток (27 ноември)

ОВЕН Не се потпирајте премногу на другите луѓе и на она што го слушате што не е потврдено. Ако одлучите...

Македонија16 часа

„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање

По краткиот прекин предизвикан од според најверојатно технички околности, услугата со „VISA“ картичките е нормализирана и граѓаните повторно можат без...

Фото: Jakob Owens @ unsplash Фото: Jakob Owens @ unsplash
Магазин21 час

Google Photos добива шест нови AI-функции: Подобрено уредување, пребарување и креативност

Google Photos воведува шест нови функции базирани на вештачка интелигенција, со што значително ги проширува можностите за уредување, пребарување и...

Кичево22 часа

ОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот

На 25.11.2025 во 22:30 часот во ОВР Кичево е пријавено дека на ул.„Маршал Тито“ во Кичево, се случила сообраќајна несреќа...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за среда (26 ноември)

Овен Доколку размислувате за промена на работните места, денес е добар ден за преговори. Добро размислете за понудата што сте...

Хроника2 дена

Млад затвореник од струшко починал, откако во тешка здравствена состојба бил донесен во Општата болница во Охрид

На 24.11.2025 во 19 часот во СВР Охрид е пријавено дека од Затворот Охрид во Општата болница во Охрид, со...

Спорт2 дена

(ВИДЕО) Несекојдневна ситуација на играчите од Евертон, го удри „шамар“ својот соиграч, потоа се извини на целата јавност

Евертон синоќа славеше со 1-0 против Манчестер јунајтед на „Олд Трафорд“ во 12. коло од Премиер лигата, благодарение на голот...

НАЈЧИТАНИ