На денешен ден
На денешен ден: 10 јануари
49 п.н.е – Гај Јулиј Цезар ја изговорил познатата реченица „Alea iacta est“ (Коцките биле фрлени) и ја преминал реката Рубикон (според една варијанта денешната река Фиумичино во горниот дел на Италија, според друга Писатело кај Равена, границата меѓу Италија и Галија). , кој означи нов период во историјата на Римската империја – започна граѓанската војна против Помпеј и Сенатот, која заврши со воведувањето на диктатурата на Цезар. Членови на републиканската опозиција го убиле Цезар во 44 п.н.е.
1356.- Во Народното собрание во Нирнберг бил усвоен голем дел од Златниот бик на императорот Чарлс IV, големиот уставен закон на Германската империја, кој траел до 1806 година.
1778.- Умре шведскиот натуралист Карл фон Лине. Тој ја воведе бинарната номенклатура според која секое растение и животно имаат име на род и вид. Основач е на Природонаучниот музеј во Упсала и прв претседател на Шведската академија на науките (1973).
1863.- Во Лондон е отворена првата линија на метрото во светот.
1882.- Почна Херцеговско-боканското востание на Србите и муслиманите против Австро-Унгарија, како одговор на воведувањето на регрутирање и регрутирање. Востанието, кое тајно го поддржувала Црна Гора, било задушено по неколку месеци.
1889 – Франција воспостави протекторат над Брегот на Слоновата Коска.
1890.- Умре српскиот писател и доктор Лаза Лазаревиќ, кој со девет раскази, колку што вкупно напишал, се вбројува меѓу најзначајните прозни творци на српската литература. Важи за творец на српската психолошка приказна и еден од најдобрите стилисти „Прв пат со татко му наутро“, „Народот сето тоа ќе го позлати“, „Ветер“, „Кај бунарот“, „Училиште икона“, „Во добро време хајдуци“, „Вертер“, „Швапски“, „Тој сè знае“).
1909.- Роден е српскиот физичар и хемичар Павле Савиќ, кој се здоби со светска слава кога заедно со Ирена Жолиот Кири во Париз во 1937 и 1938 година открија изотопи на познати елементи со бомбардирање на атоми на ураниум со бавни неутрони. Од 1947 година раководел со изградбата на Нуклеарниот институт во Винча, а до 1960 година бил директор на институтот. Од 1971 до 1981 година бил претседател на Српската академија на науките и уметностите.
1917.- Умре Фредерик Коди, познат како Бафало Бил, јавач на пони на Пони експрес, водич и трагач во американската армија, платен антииндиски борец, професионален ловец на биволи и биволи. Во 1883 година, легендарната личност во американската историја го организираше шоуто за каубојски вештини „Шоу на Дивиот Запад“, во кое настапуваше како главна ѕвезда. Подоцна настапуваше во Европа и гостуваше во Србија.
1920.- Во Женева е избрана големата лига на народите, составена од Франција, Италија, Јапонија и Обединетото Кралство. Подоцна, Германија и СССР станаа членови на Советот. Поради политички неуспех, Лигата на народите престана да постои во 1939 година, иако формално беше укината во 1946 година, кога во Лондон се одржа првото заседание на Генералното собрание на ОН.
1922.- Артур Грифит стана првиот претседател на Ирска по стекнувањето независност од Велика Британија.
1934.- Маринус ван дер Лубе е погубен во Германија, откако бил прогласен за виновен за запалување на Рајхстагот на 27 февруари 1933 година.
1969.- Шведска стана првата западна земја која воспостави дипломатски односи со Северен Виетнам.
1971.- Умре француската модна дизајнерка Габриел Коко Шанел, една од најпознатите во 20 век, која владееше со високата париска мода речиси шест децении.
1996.- Израел ослободи стотици Палестинци, неколку дена пред првите палестински национални избори во Газа и на Западниот Брег.
1997.- Арнолдо Алеман стана претседател на Никарагва со првата демократска и мирна промена на власта во модерната историја на земјата.
1997.- За време на антивладините протести во Софија, демонстрантите го пробија полицискиот кордон, упаднаа во зградата на парламентот и ја демолираа.
2001.- Поранешната претседателка на Република Српска Билјана Плавшиќ доброволно му се предаде на Меѓународниот суд на правдата во Хаг, каде што беше обвинета за геноцид и други злосторства извршени во 1991-1992 година. за време на босанската војна. Откако ја признала вината, на 27 февруари 2003 година била осудена на 11 години затвор.
2002.- Израелски тенкови и булдожери израмнија 73 палестински домови во Рафах откако вооружени Палестинци ги нападнаа израелските војници.
2007.- Умре италијанскиот филмски продуцент Карло Понти, кој работеше со голем број познати режисери, како Федерико Фелини, Јан-Лук Годар и Дејвид Лин. Во текот на својата 50-годишна кариера, тој продуцираше повеќе од 260 филмови.
2009.- Умре Жорж Гравем, творец на најголемата француска филмска награда Цезар.
2011.- Почина поранешниот прославен стрелец и југословенски репрезентативец Боривоје Костиќ. Со селекцијата на Југославија освои златен медал на Олимписките игри во Рим во 1960 година.
2013.- Чилеанскиот сликар, скулптор и керамичар Хорхе Селарон (Хорхе) е пронајден мртов на познатите скали (Ескадарија Селарон) во Рио де Жанеиро, кои овој уметник ги украсувал во последните дваесет години и кои се една од најпрепознатливите атракции на Бразилецот. град.
2015.- Умре филмскиот режисер Франческо Роси, еден од најзначајните италијански автори од втората половина на 20 век, претставник на повоениот неореализам. Негови најпознати филмови се „Раце над градот“, „Аферата Метју“, „Салваторе Џулијано“.
2016.- Умре Дејвид Боуви, британски рок-музичар, пејач, композитор и актер. Тој е познат по неговите вешти музички споеви, како и неколку алтер ега: Зиги Стардаст, Аладин Сане и Тенкиот Вајт Дјук. Светска слава стекна со албумите „Hunky Dory“ и „The Rise and Fall of Ziggy Stardust and The Spiders From Mars“. Два дена претходно, на 8 јануари, на 69-тиот роденден на Боуви, беше објавен неговиот проштален албум Blackstar.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
-
Кичево1 денОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот
-
Македонија1 ден„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање
-
Хороскоп2 денаХороскоп за среда (26 ноември)
-
Кичево8 часаОВР Кичево поднесе кривична за лице од скопско, најдена банкарска картичка употребил за купување на производи
-
Хороскоп21 часХороскоп за четврток (27 ноември)
-
Временска прогноза19 часаПопоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.
-
Lifestyle7 часа„Travelers Cycling Macedonia“ – Кичево ја лансира првата андроид мобилна апликација за велосипедизам во Македонија
-
Магазин1 денGoogle Photos добива шест нови AI-функции: Подобрено уредување, пребарување и креативност
