На денешен ден
На денешен ден: 11 декември

1282.- Почина императорот Михаил VIII, основач на последната византиска династија Палеолог (1259) и обновувач на империјата по 57 години латинска окупација. Тој го преселил главниот град од Никеја во Константинопол, кој го освоил во 1261 година и успешно се спротивставил на намерите на Карло Анжу и Венецијанците да ја основаат Латинската империја. Него го наследил неговиот син Андроник II.
1475.- Роден е италијанскиот свештеник Џовани де Медичи, папата Лав X (Лав) од 1513 година до неговата смрт во 1521 година. Како голем покровител на уметноста, тој го направил Рим центар на европската култура. И покрај напорите, вклучително и екскомуникацијата на основачот на Протестантската црква во Германија, Мартин Лутер, тој не успеа да ја потисне „ерес“ – движење на религиозна реформација што започна за време на неговиот понтификат и го спречи создавањето на протестантска црква.
1803.- Роден е францускиот композитор Хектор, творец на романтична програмска музика и основач на модерниот оркестар („Фантастична симфонија“, „Ромео и Јулија“).
1810.- Роден е францускиот писател Алфред де Мизе (Мусет). Неговата несреќна љубовна врска со писателот Џорџ го инспирирала да ја напише песната „Ноќи“, а во автобиографскиот роман „Исповед на едно дете на овој век“ ги опишал „болестите на векот“ и самракот на идеалите. За негови најдобри драмски дела се сметаат „Расположенијата на Маријана“ и „Не се шегувај со љубовта“.
1843.- Роден е германскиот бактериолог Роберт Кох, еден од основачите на бактериологијата, добитник на Нобеловата награда за медицина во 1905 година.
1858.- Соборот на Свети Андреј ја смени династијата во Србија, соборувајќи го принцот Александар Караѓорѓевиќ. На престолот бил вратен Милош Обреновиќ, а за негов наследник бил прогласен неговиот син Михаило.
1888.- Српскиот парламент го усвои уставот предложен од Народната радикална партија. Уставот, напишан по моделот на белгискиот устав од 1831 година, за првпат воведе парламентарна демократија во Србија.
1894.- Во Париз е отворена првата изложба на автомобили во светот, на која учествуваат девет производители.
1918.- Роден е рускиот писател Александар Солженицин, кој кон крајот на 1960-тите стана најпознатиот советски дисидент поради острите критики на сталинизмот во неговите дела. Со расказот „Еден ден на Иван Денисович“ тој ја внесе темата за логорите на Сталин во литературата, во која тој помина девет години сам. Тој емигрирал во 1974 година, а по две децении се вратил во Русија. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1970 година („Оддел за рак“, „Во првиот круг“, „Архипелаг Гулаг“).
1937.- Големиот фашистички совет донесе одлука Италија да се повлече од Лигата на народите.
1941.- Германија и Италија им објавија војна на САД, а Конгресот на САД објави војна на двете земји. Полска и објави војна на Јапонија, а Куба, Костарика, Никарагва, Доминиканската Република и Гватемала на Германија и Италија.
1946.- Генералното собрание на ОН го основа УНИЦЕФ – Меѓународен фонд на Обединетите нации за деца во земјите зафатени од војна.
1972.- Американските астронаути од Аполо 17, Јуџин Сернон и Харисон Шмит, слетаа на Месечината, на нивната последна мисија Аполо.
1973.- Западногерманскиот канцелар Вили Брант и чехословачкиот премиер Лубомир Стругал потпишаа договор за формално укинување на Минхенскиот пакт од 1938 година, оставајќи ги Британија и Франција на нацистичка Германија Судетска област во Чехословачка.
1991.- Во Мастрихт е потпишан Договорот за монетарна и политичка унија на Европската унија.
1992.- На барање на Македонија, Советот за безбедност на ОН го одобри распоредувањето на 800 војници на ОН во поранешната југословенска република.
1997.- По маратонските преговори во Кјото беше потпишан протокол за заштита на животната средина, кој предвидува намалување на производството на јаглерод диоксид и други штетни гасови за кои се верува дека предизвикуваат ефекти на стаклена градина и глобално затоплување. Соединетите Држави не потпишаа, објаснувајќи дека тоа ќе и наштети на нивната економија. Протоколот од Кјото, потпишан од 141 земја, стапи на сила на 16 февруари 2005 година.
1999.- По првите повеќепартиски избори во СФРЈ умре Фрањо Туѓман, претседател на Република Хрватска од април 1990 година и прв претседател на независна Хрватска. Тој беше лидер на Хрватската демократска заедница, политичка партија која се залагаше за одвојување на Хрватска од СФРЈ. Благодарение на него, Хрватска прогласи независност на 25 јуни 1991 година, а во јануари 1992 година се здоби со меѓународно признавање.
2000 – Израел и Палестина ги обновија контактите на високо ниво за да го прекинат конфликтот и да најдат начини за обновување на мировните преговори.
2001.- Врховниот суд на САД го осуди Французинот Закаријас Мусауи за вмешаност во терористичките напади на 11 септември, прва директна казна во САД.
2002 – Првиот европски вселенски брод Ариана-5 експлодира веднаш штом беше лансиран од Француска Гвајана, по што 600 милиони американски долари два сателита паднаа во Атлантикот.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за вторник (16 септември)
-
Хороскоп11 часа
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Македонија2 дена
Од ноќеска цените на горивата се намалуваат
-
Скопје24 часа
(ВИДЕО) Снимка од подметнувањето на пожарот во Пинтија, каде ние човечноста?!
-
Македонија21 час
Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата
-
Здравје и убавина2 дена
Единствен рецепт за појак имунитет
-
Временска прогноза2 дена
Од денес ќе дува засилен ветер од северен правец, додека времето ќе биде стабилно
-
Временска прогноза1 ден
По ладни утра проследени со ладен воздух од северен правец