На денешен ден
На денешен ден – 11 јули
1533 година – Папата Климент VII го екскомуницира англискиот крал Хенри VIII, одбивајќи да го поништи неговиот брак со Кетрин и ја легализира неговата врска со Ана Болејн. Бракот беше поништен во мај 1533 година од надбискупот во Кантербери, Томас Кранмер, а во 1534 година кралот ја основаше Англиканската црква и се прогласи за нејзин поглавар.
1690 година – Во битката кај Бојн, во „Славната револуција“, кралот Вилијам III од Портокал ги победил католичките сили на Jamesејмс Втори. (Овој ден го обележуваат протестантите во Северна Ирска, „портокаловите“, со низа паради и маршеви, што предизвикува револт кај католиците и доведува до судири со полицијата).
1844 година – Роден е Петар I Караѓорѓевиќ, кралот на Србија (1903-1918) и Кралството на Србите, Хрватите и Словенците (1918-21). Тој беше избран за крал на Србија по мајскиот пуч во 1903 година, во кој беа убиени кралот Александар Обреновиќ и кралицата Драга Машин. За време на неговото владеење, тој ги почитуваше Уставот и парламентарната демократија, а во надворешната политика се потпираше на Русија, како и на Франција и Англија.
1871 година – Роден е хрватскиот политичар и писател Стјепан Радиќ, основач на Хрватската селска партија, министер за образование во владата на Кралството Срби, Хрвати и Словенци од ноември 1925 година до февруари 1927 година, кога неговата партија повторно се приклучува кон опозицијата. Починал од раните здобиени во атентатот врз него и уште двајца пратеници на ХСС во Собранието во Белград на 20 јуни 1928 година од страна на радикалниот заменик Пуниша Рашиќ.
1876 - Во Црногорско-турската војна (1876-78), Црногорците ја победиле турската војска во битката за Фундина, во Кучи.
1920 година – Роден е американскиот филмски и театарски актер со руско потекло Таиџи Кан, познат како Јул Бринер. Тој глумеше во многу филмови, и доби Оскар за неговата улога во музичкиот филм Кралот и јас.
1921 година – Монголија прогласи независност за Народна Република Монголија.
1921 година – Се одржа првото официјално првенство на Кралството Србите, Хрватите и Словенците во ватерполо. Победи спортската асоцијација Сомбор.
1935 година – Умре францускиот офицер Алфред Драјфус, чие судење за предавство во 1894 година ја подели француската јавност во два табора – демократи, републиканци, од една страна и ројалисти, свештеници, од друга страна. Врз основа на лажни докази, Драјфус, кој бил Евреин, бил осуден на доживотен затвор и рехабилитиран во 1906 година.
1937 година – Умре американскиот композитор Georgeорџ Гершвин. Тој воведе елементи на популарна музика, црни духовни песни и блуз во класичната музика, операта „Порги и бес“, симфониската фантазија „Американецот во Париз“, „Рапсодија во сино“. „Меланхолик Рапсодија “).
1960 година – Премиерот на Конго, Моиз Тсомбе, прогласи независност, предизвикувајќи години на немири во африканската земја.
1978 година – Експлодира резервоар со течен гас во шпанскиот медитерански туристички камп во Сан Карлос де ла Рапита, при што загинаа околу 200 лица.
1979 година – Американската вселенска станица Скајлаб, по шестгодишна орбита околу Земјата, се распадна за време на слетувањето.
1982 година – Во Белград умре југословенскиот писател Мехмед-Меша Селимовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. По Втората светска војна, тој беше драмски директор на Националниот театар во Сараево, уметнички директор на „Босна-филм“ и главен уредник на „Свјетлост“ („Дервиш и смрт“, „Тврдина“, „ Спомени “).
1987 година – ООН го прогласи Матеј Гаспар за петти милијардити жител на планетата на новороденче во Загреб.
1989 година – умре англискиот театарски и филмски актер, режисер и продуцент Лоренс Оливие, една од најдобрите интерпретатори на ликовите на Вилијам Шекспир, првиот актер на кој му беше доделена благородна титула. Добитник е на најголемиот број награди „Еми“ за тв создавање, награден е на Канскиот филмски фестивал, го освои Оскарот за филмот „Хамлет“.
1991 година – Авион со нигериски аџии се урна во пожар во edеда, Саудиска Арабија. Загинаа сите патници и членови на екипажот (261).
1995 година – Босанските Срби ја зазедоа Сребреница, а потоа и Зепа (25 јули). Повеќе од 30 000 луѓе, претежно жени и деца, се префрлени на територијата под контрола на владата во Сараево. Подоцна силите на босанските Срби беа обвинети за извршени воени злосторства во областа и убиство на околу 7.000 босански муслимани.
1995.- Во Франција умре генералот Гојко Николис, лекар, национален херој, шпански борец и член на Српската академија на науките и уметностите.
1996 година – Судскиот совет на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна СФРЈ во Хаг ги потврди обвиненијата за воени злосторства и геноцид против водачот на босанските Срби, Радован Караџиќ и воениот командант Ратко Младиќ. Судот издаде меѓународни потерници за нив.
2000 година – Претседателот на САД Бил Клинтон посредува во разговорите за израелскиот суверенитет над Ерусалим меѓу израелскиот премиер Ехуд Барак и палестинскиот лидер Јасер.
2001 година – Во Камбоџа беше одобрен закон со кој се дозволува судење на поранешните водачи на Кмерите Руж, за време на чие владеење беа убиени 1.700.000 луѓе.
2002 година – Италијанскиот парламент одобри машките наследници на круната да се вратат во земјата, ставајќи крај на 56-годишното прогонство на кралското семејство под обвинение за соработка со фашистите.
2006 година – Седум експлозии на железнички станици и возови во Бомбај, Индија, убија 186 лица, а повеќе од 700 беа повредени.
2008 година – Русија и Кина ставија вето на нацрт-резолуцијата на Советот за безбедност на ООН за воведување санкции врз Зимбабве и за казнување на владата на претседателот Роберт Мугабе за насилно одржување претседателски избори.
2008 година – Умре Мајкл ДеБеки, познат американски кардиолог и еден од најпознатите светски хирурзи во 20 век.Тој беше првиот што изврши многу хируршки процедури, како што е имплантација на бајпас. За време на неговата седумдецениска кариера, тој воведе нови хируршки методи на лекување и е основач на модерната кардиохирургија. Тој оперираше бројни познати личности, вклучувајќи тројца американски претседатели (Johnон Кенеди, Линдон acksексон, Ричард Никсон), рускиот претседател Борис Елцин, јорданскиот крал Хусеин, но и познати холивудски starsвезди.
2010 година – Сребреница одбележува 15-годишнина од убиството на околу 8.000 Бошњаци во јули 1995 година. Покрај десетици илјади луѓе, на комеморацијата присуствуваа претседатели и премиери на соседните земји, вклучително и српскиот претседател Борис Тадиќ, и европски и светски службени лица.
2015 година – На комеморацијата по повод 20-годишнината од злосторствата во Сребреница присуствуваа повеќе од 50 000 луѓе и околу 80 делегации од странство, вклучувајќи го и премиерот на Србија, Александар Вучиќ. Додека го напушташе Меморијалниот центар, Вучиќ беше извиден, а потоа и физички нападнат од толпата цели кои со транспаренти го потсетија на неговите политички ставови од времето кога се случи злосторството и тој беше активист на Српската радикална партија.
2020 година – Почина еден од симболите на демонстрациите на 5 октомври 2000 година, jубисав Djокиќ, попознат како theо Багер. За време на демонстрациите на 5 октомври, со кои беше соборен режимот на Слободан Милошевиќ, jубисав однесе багер до зградата на РТС.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
На денешен ден
Светот на денешен ден (28 октомври)
1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.
1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.
1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.
1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.
1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.
1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.
1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.
1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.
1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.
1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.
1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.
1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.
1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.
1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.
1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.
1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.
1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.
1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.
1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.
1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.
2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.
2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.
2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.
2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.
2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.
2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.
2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.
2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.
2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.
2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.
2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.
-
Кичево8 часаФрлено шише со запалива течност во кичевски двор, ОВР Кичево презема мерки за пронаоѓање на сторителот
-
Хороскоп2 денаХороскоп за петок (7 ноември)
-
Хороскоп22 часаХороскоп за сабота (8 ноември)
-
Култура1 денУтре е „Митровден“, се вели дека од денот започнува зимата. Честита домашна слава и именден до сите домаќини!
-
Македонија1 денСВР Охрид: Зачестија лажни телефонски јавувања за изнуда на пари за наводно случени сообраќајни незгоди, апел до граѓаните да не наседнуваат на такви телефонски повици
-
Временска прогноза2 денаОд денес до вторник нашиот регион ќе биде застапен со повремени локални врнежи
-
Македонија1 денЛишени од слобода пет лица поради сторени кривични дела за поткуп
-
Македонија1 денОд 15-ти ноември започнува законската одредба за поседување зимска опрема и зимски пневматици
