На денешен ден
На денешен ден: 14 декември

1503.- Роден е францускиот астролог Мишел де Ностр-Дам, познат како Нострадамус, најпознатиот пророк во историјата, автор на книгата „Пророштва“ (1555). Тој бил личен лекар на францускиот крал Чарлс IX (Шарл) и на дворскиот астролог Катерина Медичи.
1799.- Умре Џорџ Вашингтон, првиот претседател на Соединетите Држави (1789-97), кој командувал со армија колонисти во Војната за независност на Англија (1775-1783). Одбивајќи да се кандидира за претседател по трет пат, тој им испрати на Американците „проштално обраќање“.
1822.- Во Верона заврши конгресот на Светата алијанса, на кој беше одлучено да се интервенира против Шпанската граѓанска револуција, додека не биде прифатено да и помогне на Грција во борбата за ослободување од Отоманската империја.
1900.- Германскиот физичар Макс Планк ја објавил „квантната теорија“ дека енергијата на зрачењето потекнува од невидливи честички, квантни и не е континуирана, како што се мислело претходно.
1911.- Норвешкиот истражувач Роалд Амундсен стана првиот човек што стигнал до Јужниот пол, надминувајќи го англискиот истражувач Роберт Скот, кој пристигнал на Јужниот пол на 18 јануари 1912 година.
1916 – Данците гласаа за продажба на Западна Индија на Данска за 25 милиони долари.
1918.- За прв пат во Британија, жените гласаа на избори и добија право да се кандидираат за парламентот. Првата жена избрана беше грофицата Маркиевич, ирска националистка, но таа не можеше да седне во парламентот бидејќи беше во затвор.
1927.- Велика Британија ја призна независноста на Ирак и го поддржа неговиот прием во Друштвото на народите.
1935.- Првиот претседател на Чехословачка Томаш Масарик (од 1918 година) поднесе оставка, а четири дена подоцна за шеф на државата е избран тогашниот шеф на дипломатијата Едуард Бенеш.
1937.- Јапонија воспостави марионетска кинеска влада во Пекинг.
1939.- Друштвото на народите го исфрли СССР од членство поради агресија врз Финска.
1959.- Архиепископот Макариос III е избран за водач на Кипар, а една година подоцна, откако Кипар се стекна со независност од Велика Британија, неговиот прв претседател.
1960.- Потпишана е Париската конвенција за основање на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД). Конвенцијата стапи на сила во септември 1961 година.
1962 – Кенет ја формира првата влада во Северна Родезија (Замбија) во која доминираа Африка.
1981.- Израел ја анектира Голанската висорамнина, која ја врати од Сирија во војната во 1967 година.
1989.- Умре рускиот нуклеарен физичар Андреј Дмитриевич Сахаров, борец за политички слободи и човекови права и противник на нуклеарните експерименти. Добитник е на Нобеловата награда за мир во 1975 година.
1989.- Опозицискиот лидер Патрисио Ајлвин е избран за претседател на Чиле на првите слободни избори во земјата од 1970 година.
1994.- Претседателот на Република Српска Радован Караџиќ побара од поранешниот американски претседател Џими Картер да посредува за мир во Босна и Херцеговина.
1995.- Во Елисејската палата во Париз е потпишан мировниот договор за ставање крај на 44-месечната војна во Босна, постигнат на 21 ноември во Дејтон, САД. Договорот го потпишаа претседателите на поранешните југословенски републики Хрватска, Босна и Херцеговина и Србија, Фрањо Туѓман и Алија Изетбеговиќ и Слободан Милошевиќ. Со тој договор Босна и Херцеговина беше поделена на два ентитета – Федерација БиХ и Република Српска, а миротворството им беше доверено на силите на НАТО.
1998.- Во вооружен напад од маскирани лица врз кафуле во центарот на Пеќ, Косово, загинаа шест млади Срби.
1998.- Во конфликт меѓу југословенската армија и вооружени Албанци кај Призрен загинаа 36 Албанци, а шест беа ранети.
2001.- Во сообраќајна несреќа умре писателот и британски академик со германско потекло Винфриф Георг „Макс“ Себалд. Тој е познат по книгите кои главно се базирани на трагичните настани во изминатите 200 години.
2004.- Францускиот претседател Жак Ширак го отвори највисокиот мост на светот, Вијадуктот Мило, висок 343 метри и долг 2,5 километри.
2010 – Високиот комесаријат за бегалци на ОН (УНХЦР) одбележува 60 години постоење. Основан во 1950 година со 33 вработени и буџет од 300.000 американски долари, Комесаријатот имал задача да се грижи за два милиони бегалци по Втората светска војна. Во 2010 година, УНХЦР имаше буџет од повеќе од три милијарди долари и ангажираше повеќе од 6.000 луѓе кои се грижеа за 21 милион бегалци во 110 земји.
2013 – Умре Питер О’Тул, ирски театарски, филмски и ТВ актер, најпознат по улогите во „Лоренс од Арабија“, „Збогум г-дин Чипс“, „Владејачката класа“, „Човекот каскадер“ „И“ мојот омилен година“. Тој го доби Оскар за животно дело во 2003 година.
2014 – Владејачката Либерално-демократска партија на јапонскиот премиер Шинзо Абе извојува убедлива победа на предвремените парламентарни избори.
2016.- Бугарската адвокатка Екатерина Трендафилова е назначена за прв претседател на Специјалниот суд за Косово, со седиште во Хаг, кој ќе се суди за злосторства извршени од Ослободителната војска на Косово (ОВК).
2016.- Рускиот претседател Владимир Путин четврта година по ред е прв на ранг листата на најмоќни луѓе во светот на американскиот магазин Форбс.
2018 година – Собранието на Косово усвои три закони со кои Косовските безбедносни сили се трансформираат во вооружени сили на Косово без промена на името.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Хроника1 ден
Кичево и кичевско во тага по страшната трагедија која се случи вчера, каде по пад од четирицикл две малолетнички ги изгубија своите животи
-
Кичево4 часа
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за петок (22 август)
-
Хороскоп20 часа
Хороскоп за сабота (23 август)
-
Култура2 дена
Бдение и Божествена Литургија по повод „Успение на Мајката Божја“ во кичевскиот Манастир „Св.Богородица Пречиста“, богослужение на човечка посветеност и небесната утеха, земната привременост и вечниот живот
-
Македонија20 часа
Времен прекин на сообраќај утре и задутре поради меѓународниот ФИС ролер-ски натпревар „Тодор Проески“
-
Македонија1 ден
Уште една измама со лажна сообраќајка, тетовчанка измамена за огромна сума на евра и швајцарски франци
-
Спорт1 ден
Утре започнува првото коло во втората македонска фудбалска лига, според новите правила само шампионот обезбедува место во ПМФЛ