На денешен ден
На денешен ден: 14 декември
1503.- Роден е францускиот астролог Мишел де Ностр-Дам, познат како Нострадамус, најпознатиот пророк во историјата, автор на книгата „Пророштва“ (1555). Тој бил личен лекар на францускиот крал Чарлс IX (Шарл) и на дворскиот астролог Катерина Медичи.
1799.- Умре Џорџ Вашингтон, првиот претседател на Соединетите Држави (1789-97), кој командувал со армија колонисти во Војната за независност на Англија (1775-1783). Одбивајќи да се кандидира за претседател по трет пат, тој им испрати на Американците „проштално обраќање“.
1822.- Во Верона заврши конгресот на Светата алијанса, на кој беше одлучено да се интервенира против Шпанската граѓанска револуција, додека не биде прифатено да и помогне на Грција во борбата за ослободување од Отоманската империја.
1900.- Германскиот физичар Макс Планк ја објавил „квантната теорија“ дека енергијата на зрачењето потекнува од невидливи честички, квантни и не е континуирана, како што се мислело претходно.
1911.- Норвешкиот истражувач Роалд Амундсен стана првиот човек што стигнал до Јужниот пол, надминувајќи го англискиот истражувач Роберт Скот, кој пристигнал на Јужниот пол на 18 јануари 1912 година.
1916 – Данците гласаа за продажба на Западна Индија на Данска за 25 милиони долари.
1918.- За прв пат во Британија, жените гласаа на избори и добија право да се кандидираат за парламентот. Првата жена избрана беше грофицата Маркиевич, ирска националистка, но таа не можеше да седне во парламентот бидејќи беше во затвор.
1927.- Велика Британија ја призна независноста на Ирак и го поддржа неговиот прием во Друштвото на народите.
1935.- Првиот претседател на Чехословачка Томаш Масарик (од 1918 година) поднесе оставка, а четири дена подоцна за шеф на државата е избран тогашниот шеф на дипломатијата Едуард Бенеш.
1937.- Јапонија воспостави марионетска кинеска влада во Пекинг.
1939.- Друштвото на народите го исфрли СССР од членство поради агресија врз Финска.
1959.- Архиепископот Макариос III е избран за водач на Кипар, а една година подоцна, откако Кипар се стекна со независност од Велика Британија, неговиот прв претседател.
1960.- Потпишана е Париската конвенција за основање на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД). Конвенцијата стапи на сила во септември 1961 година.
1962 – Кенет ја формира првата влада во Северна Родезија (Замбија) во која доминираа Африка.
1981.- Израел ја анектира Голанската висорамнина, која ја врати од Сирија во војната во 1967 година.
1989.- Умре рускиот нуклеарен физичар Андреј Дмитриевич Сахаров, борец за политички слободи и човекови права и противник на нуклеарните експерименти. Добитник е на Нобеловата награда за мир во 1975 година.
1989.- Опозицискиот лидер Патрисио Ајлвин е избран за претседател на Чиле на првите слободни избори во земјата од 1970 година.
1994.- Претседателот на Република Српска Радован Караџиќ побара од поранешниот американски претседател Џими Картер да посредува за мир во Босна и Херцеговина.
1995.- Во Елисејската палата во Париз е потпишан мировниот договор за ставање крај на 44-месечната војна во Босна, постигнат на 21 ноември во Дејтон, САД. Договорот го потпишаа претседателите на поранешните југословенски републики Хрватска, Босна и Херцеговина и Србија, Фрањо Туѓман и Алија Изетбеговиќ и Слободан Милошевиќ. Со тој договор Босна и Херцеговина беше поделена на два ентитета – Федерација БиХ и Република Српска, а миротворството им беше доверено на силите на НАТО.
1998.- Во вооружен напад од маскирани лица врз кафуле во центарот на Пеќ, Косово, загинаа шест млади Срби.
1998.- Во конфликт меѓу југословенската армија и вооружени Албанци кај Призрен загинаа 36 Албанци, а шест беа ранети.
2001.- Во сообраќајна несреќа умре писателот и британски академик со германско потекло Винфриф Георг „Макс“ Себалд. Тој е познат по книгите кои главно се базирани на трагичните настани во изминатите 200 години.
2004.- Францускиот претседател Жак Ширак го отвори највисокиот мост на светот, Вијадуктот Мило, висок 343 метри и долг 2,5 километри.
2010 – Високиот комесаријат за бегалци на ОН (УНХЦР) одбележува 60 години постоење. Основан во 1950 година со 33 вработени и буџет од 300.000 американски долари, Комесаријатот имал задача да се грижи за два милиони бегалци по Втората светска војна. Во 2010 година, УНХЦР имаше буџет од повеќе од три милијарди долари и ангажираше повеќе од 6.000 луѓе кои се грижеа за 21 милион бегалци во 110 земји.
2013 – Умре Питер О’Тул, ирски театарски, филмски и ТВ актер, најпознат по улогите во „Лоренс од Арабија“, „Збогум г-дин Чипс“, „Владејачката класа“, „Човекот каскадер“ „И“ мојот омилен година“. Тој го доби Оскар за животно дело во 2003 година.
2014 – Владејачката Либерално-демократска партија на јапонскиот премиер Шинзо Абе извојува убедлива победа на предвремените парламентарни избори.
2016.- Бугарската адвокатка Екатерина Трендафилова е назначена за прв претседател на Специјалниот суд за Косово, со седиште во Хаг, кој ќе се суди за злосторства извршени од Ослободителната војска на Косово (ОВК).
2016.- Рускиот претседател Владимир Путин четврта година по ред е прв на ранг листата на најмоќни луѓе во светот на американскиот магазин Форбс.
2018 година – Собранието на Косово усвои три закони со кои Косовските безбедносни сили се трансформираат во вооружени сили на Косово без промена на името.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
-
Македонија2 дена„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање
-
Кичево1 денОВР Кичево поднесе кривична за лице од скопско, најдена банкарска картичка употребил за купување на производи
-
Хороскоп2 денаХороскоп за четврток (27 ноември)
-
Временска прогноза2 денаПопоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.
-
Хороскоп15 часаХороскоп за петок (28 ноември)
-
Lifestyle1 ден„Travelers Cycling Macedonia“ – Кичево ја лансира првата андроид мобилна апликација за велосипедизам во Македонија
-
Македонија23 часаБензините остануваат исто, додека Дизелот од ноќеска со нова намалена цена за литар
-
Македонија1 денАМСМ: На патниот правец Отешево – Сирхан, поради одрон на патот, сообраќајот се одвива по една сообраќајна лента
