На денешен ден
На денешен ден: 14 февруари
269 - За време на прогонството на христијаните, за време на владеењето на императорот Клавдиј II, римскиот свештеник и лекар Валентин, подоцна христијански маченик св. Валентин. Католиците го слават овој датум како Ден на вљубените.269 – За време на прогонството на христијаните, за време на владеењето на императорот Клавдиј II, римскиот свештеник и лекар Валентин, подоцна христијански маченик св. Валентин. Католиците го слават овој датум како Ден на вљубените.
869.- Умре словенскиот просветител познат по монашкото име Кирил, Грк од Солун, роден Константин. Заедно со неговиот брат Методиј е основоположник на словенската писменост и литература, а се смета дека Кирил е творец на тркалезната глаголица. Браќата превеле голем број библиски текстови и црковни ракописи на словенски.
1468.- Умре германскиот печатар Јохан Гутенберг, изумител на типографијата, изум кој означи пресвртница во цивилизацијата. Ја усовршил печатницата и основал печатница во родниот Мајнц. Во 1455 година, тој ја отпечатил Библијата во повеќе од 100 примероци, од кои околу четириесет се зачувани.
1663 – Канада стана француска кралска провинција.
1779.- Англискиот морепловец и истражувач Џејмс Кук е убиен во ненадејна пресметка со островјаните на Хаваи. Неговите патувања и откритија значително придонесоа за проширување на британската колонијална империја.
1797.- Британската флота командувана од адмиралот Џон Џервис и Хорацио ја порази шпанската армада кај Кејп Сент Винсент во јужна Португалија.
1804.- На соборот на српските старешини во Орашац кај Аранѓеловац било донесено решение за кревање востание против Турците. За лидер е избран Караѓорѓ Петровиќ.
1835.- На иницијатива на драматургот Јоаким Вујиќ, со финансиска помош на кнезот Милош Обреновиќ, во Крагуевац бил основан првиот театар во Србија. „Књажевско-српски театар“ поставуваше претстави за принцот и неговите службеници и гости еднаш неделно и на празници, а на репертоарот беа драмите на Вујиќ или неговите преводи на странски дела.
1922.- Италијанскиот инженер Гуљелмо Маркони го започнал првото редовно радио емитување од Англија.
1929.- Гангстерите на Ал Капоне убиле седум членови на ривалската банда Багс Моран во Чикаго за да спречат кражба на шверцувано виски. Тој настан беше наречен „Масакрот на Денот на Свети Валентин“.
1943.- Советската Црвена армија го ослободи Ростов од Германците во Втората светска војна.
1946.- На Американскиот универзитет во Пенсилванија е лансиран електронски мозок – компјутер кој ги претвора нормалните пресметковни часови во секунди. Се нарекува ENIAC (Електронски нумерички интегратор и компјутер).
1956.- Во Москва започна 20. Конгрес на Комунистичката партија на СССР, на кој лидерот на партијата Никита Хрушчов ја осуди политиката на Сталин и го отвори патот за процесот на десталинизација на Советскиот Сојуз.
1958.- Кралот Фајсал од Ирак и Хусеин од Јордан го објавија обединувањето на двете кралства во Арапската федерација со Фејсал како шеф на државата. Монархијата во Ирак беше соборена во јули истата година, кралот беше убиен и Федерацијата се распадна.
1972.- Советскиот вселенски брод Луна 20 беше лансиран на Месечината, од каде 11 дена подоцна извади примероци од лунарната почва.
1989.- Иранскиот верски водач ајатолахот Рухолах Хомеини нареди смртна казна на англискиот писател со индиско потекло Салман Ружди за неговото дело „Сатански стихови“, кое се смета за богохулење на исламот во Иран. Во 1998 година, иранската влада јавно се огради од смртната казна.
1997 – Меѓународната арбитражна комисија одлучи да ја стави спорната област на градот Брчко во Босна под меѓународен надзор до март 1998 година.
1998.- Босанските Срби Мирослав Тадиќ и Милан Симиќ доброволно му се предале на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг. Ова беа првите обвинети за воени злосторства извршени за време на војните во поранешна СФРЈ во 1991-95 година. кои доброволно му се предале на Хашкиот трибунал.
2000.- Во обид да го изолира југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ, Европската унија го прошири списокот од 600 на 900 имиња на претседателски помошници и луѓе блиски до неговиот режим на кои им е забранет влезот во земјите на ЕУ.
2001.- Српскиот парламент го укина Законот за информации од јавен карактер, според кој режимот на Слободан Милошевиќ ги репресираше слободните и независни медиуми во Србија. Од октомври 1998 година, кога беше донесен законот, до септември 2000 година, медиумите беа казнети со над 30 милиони динари, а на еден број му беше изречена забрана за работа.
2002 – Истражувачите од Американскиот универзитет во Тексас A&M успешно клонираа мачки од шест различни раси на мачки.
2002.- Умре германскиот диригент Гинтер Ванд, познат по својот напорен стил на работа и големиот број концерти на Брукнер, Бетовен и Моцарт.
2003.- Хашкиот трибунал го обвини водачот на Српската радикална партија (СРС) Воислав Шешељ за злосторства против човештвото и кршење на законите или обичаите на војната. Шешељ доброволно му се предаде на тој суд на 24 февруари истата година.
2004.- Српскиот претседател Борис Тадиќ ги посети српските енклави во Косово и разговараше со шефот на УНМИК Сорен Јесен-Петерсон во Приштина. Тој е првиот српски претседател што го посети Косово од 1999 година, кога ОН ја презеде власта во покраината.
2005.- Во експлозија на бомба во Бејрут загина поранешниот либански премиер Рафик ал Харири.
2009.- На Самитот во Рим, министрите за финансии и гувернерите на Г7 и на руската централна банка се согласија да работат заедно за да го поттикнат економскиот раст и вработеноста и да го зајакнат банкарскиот систем за да ја надмине најголемата финансиска криза во светот во последните 50 години.
2012.- На 76-годишна возраст во Загреб почина доајенот на хрватскиот театар Златко Црнковиќ. Има остварено повеќе од 150 театарски улоги, има глумено во бројни филмови, а ја освои и Златната арена во Пула за улогата во филмот „Таму“.
2015.- Исламскиот екстремист Омар ал-Хусеин испука серија истрели во културен центар во Копенхаген, Данска, каде што се одржа состанок за слободата на говорот, при што уби двајца цивили и рани тројца.
2018 – Во вооружен напад врз средно училиште во Паркленд на источниот брег на Флорида загинаа 17 луѓе.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хроника1 денЕдногодишно бебе почина во кичевската болница, било донесено во тешка здравствена состојба, реанимација и медицинската помош не помогнале
-
Кичево8 часаОВР Кичево поднесе кривична пријава против поранешниот градоначалник, постапувал спротивно на законот за пожарникарство
-
Кичево12 часа„Венаки“ Кичево: Пристигнува гооолемиот „Black Friday“ со неверојатен попуст до -70% на цени на одредени производи од светски производители за санитарија и останата покуќнина
-
Хороскоп2 денаХороскоп за понеделник (24 ноември)
-
Хороскоп22 часаХороскоп за вторник (25 ноември)
-
Македонија1 ден16 годишник од Охрид извршил обљуба врз 12 годишно девојче, видеото стигнало до уценувач
-
Македонија1 денСе вози во „алкохолизирана“ состојба, МВР презеде мерки врз возачи на кои им е констатирано дека возеле под дејство на алкохол
-
Хроника6 часаМлад затвореник од струшко починал, откако во тешка здравствена состојба бил донесен во Општата болница во Охрид
