На денешен ден
На денешен ден: 14 јануари

1742.- Умре англискиот астроном и геофизичар Едмунд Хали, директор на опсерваторијата Гринич и кралски астроном, по чие име е наречена Халеевата комета. Тој бил првиот што утврдил дека кометите забележани во 1682, 1601 и 1551 година се всушност истото тело што се појавувало периодично. Тој го направи првиот каталог на светли ѕвезди на јужното небо и првата метеоролошка карта.
1784.- Соединетите држави го ратификуваа мировниот договор со Британија, со што формално заврши американската војна за независност.
1809.- Англија и Шпанија склучија сојуз против францускиот император Наполеон I.
1826.- Во Пешта е основана Матица Српска на иницијатива на Јован Хаџиќ (Милош Светич) и со помош на богатите српски трговци од Пешта и Буда. Тоа книжевно и културно друштво одигра огромна улога во процутот на науката и културата на Србите во Војводина. Набргу по основањето, започна со издавање на „Летопис Матице српске“, најстарото српско книжевно списание. Таа се преселила во Нови Сад во 1864 година.
1840.- Савиндан е прогласен за училишен празник во Кнежевството Србија, празник во спомен на големиот српски просветител и заштитник на просветата Свети Сава. Првата прослава на Савиндан се одржала во 1812 година во Земун, а химната на Свети Сава за прв пат била изведена во 1839 година во Сегед.
1867.- Во рамките на Балканскиот националноослободителен сојуз против Отоманската империја, српската влада склучила договор со Бугарскиот револуционерен комитет во Букурешт за создавање заедничка држава наречена бугарско-српска или српско-бугарска, со српскиот принц Михаило Обреновиќ како нејзин владетел.
1892.- Роден е српскиот класичен филолог Милош Ѓуриќ, член на Српската академија на науките и уметностите, претседател на Српското книжевно друштво и уредник на списанието „Жива антика“. Објавил повеќе од 200 дела од класичната литература и филозофија, ги превел Платон, Аристотел, Тукидид и други писатели и сите големи антички трагичари („Историја на хеленската книжевност“, „Историја на хеленската етика“).
1897.- Роден е српскиот историчар Васа Чубриловиќ, професор на Универзитетот во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите. Како учесник во атентатот на австроунгарскиот престолонаследник Франц Фердинанд (Франц) во 1914 година во Сараево, бил осуден на 16 години затвор и бил во затвор до распадот на Австро-Унгарија во Првата светска војна. За време на Втората светска војна бил затворен во логорот Бањица. По ослободувањето на земјата бил директор на Балканскиот институт и министер во владата на ФНРЈ.
1898.- Умре англискиот писател и математичар Луис Керол, автор на бајките „Алиса во земјата на чудата“ и „Алиса во земјата на чудата“.
1907.- Земјотрес го опустоши градот Кингстон на Јамајка и уби околу 1.000 луѓе.
1941.- Роден е словенечкиот политичар и државник Милан Кучан, претседател на Словенија во клучните моменти од распадот на СФР Југославија (1991). Во негово време, Словенија прогласи независност (25 јуни 1991 година) и стана една од најуспешните поранешни комунистички земји во спроведувањето радикални политички и економски реформи. Тој беше реизбран за претседател на Словенија во 1994 и 1998 година.
1943.- Во Казабланка започна конференцијата на сојузничките водачи Рузвелт, Черчил и Гол. На конференцијата, која заврши на 26 јануари, беше заклучено дека силите на Оската мора безусловно да капитулираат, а беше наведен и датумот на истоварувањето на сојузниците во Италија.
1953.- Народното собрание на ФНРЈ донесе уставен закон со кој се воведува социјална сопственост и самоуправа на производителите. Наместо влади и министерства, воведени се извршни совети и државни секретаријати. Јосип Броз Тито стана првиот претседател на Сојузниот извршен совет.
1957.- Умре Хемфри, еден од најпопуларните американски филмски актери во 1950-тите. Добитникот на Оскар од 1951 година за филмот „Африканска кралица“, тој стекна легендарна популарност во филмовите „Казабланка“ и „Малтешки сокол“.
1969.- Лансиран е советскиот вселенски брод „Сојуз 4“ со космонаутот Владимир Шаталов, а еден ден подоцна „Сојуз 5“ ги вклучи Борис Вољанов, Алексеј Јелисејев и Евгениј Крунов. Двете табли потоа се споија, космонаутите Јелисеев и Крунов се приклучија на „Сојуз 4“. Тоа беше првото спојување на вселенски летала со човечки екипаж во орбитата на Земјата.
1991.- Умре српскиот филолог Михаило Стевановиќ, професор на Универзитетот во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите. Објавил повеќе од 600 дела, меѓу кои и монументалното дело „Современ српскохрватски јазик“.
1991.- Во Тунис беа убиени тројца блиски соработници на Јасер, меѓу кои и Абу Ијад, еден од основачите на Палестинската ослободителна организација.
2003.- Во најголемите демонстрации во историјата на кипарските Турци, десетици илјади луѓе во Никозија побараа крај на децениската изолација.
2004.- Италијанската и египетската полиција ја уапсија Рита Алгранати, членка на левичарската терористичка група Црвена бригада вмешана во киднапирањето и атентатот на поранешниот италијански премиер Алдо Моро во 1978 година.
2008.- Умре Ангел Гонзалес, еден од најголемите шпански поети и припадник на генерацијата писатели за кои е познато дека се борат против диктатурата на Франциско Франко.
2009.- Умре истакнатиот хрватски скулптор Душан Џамоња.
2009.- Судот во Париз ослободи шест лекари и фармацевти за смртта на 117 деца кои биле лекувани со хормон за раст во 1980-тите, а потоа заболеле од болеста Кројцфелд-Јакобс.
2010.- Умре американскиот пејач и текстописец Боби Чарлс, автор на познатите хитови „See You Later Alligator“ и „Walking to New Orleans“.
2014.- Во бродска несреќа го премина Нил, при што загинаа 200 луѓе кои бегаа од вооружениот конфликт во Јужен Судан. Во Јужен Судан, приврзаниците на претседателот Салва Сајрус и неговиот поранешен заменик Рик Мачар се судрија и прераснаа во конфликт од етнички размери – народот Нуери против народот Динка.
2016 – Македонскиот премиер Никола Груевски поднесе оставка за да формира преодна влада чија задача е да се подготви за предвремени парламентарни избори, како дел од пржинскиот политички договор поддржан од Социјалдемократскиот сојуз на Македонија, ВМРО ДПМНЕ, Демократската унија за интеграција (ДУИ) и Демократски сојуз.Албанска партија (ДПА).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за понеделник (30 јули)
-
Македонија7 часа
МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули
-
Кичево1 ден
(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево
-
Скопје2 дена
Во Скопје посебен режим на сообраќај за утре и задутре
-
Lifestyle2 дена
Не е вода: Пијалокот што го хидрира телото најдобро
-
Хороскоп5 часа
Хороскоп за вторник (1 јули)
-
Lifestyle2 дена
Внимавајте кога излегувате од ладна просторија на летното сонце: Еве зошто!
-
Хроника2 дена
МВР со детали за трагичниот настан на Дебарско езеро