На денешен ден
На денешен ден (14 септември)
1219.- Прогласена е автокефалноста на Српската православна црква, која ја постигна Сава Немањиќ, тогашниот прв српски архиепископ, со седиште во манастирот Žижа, под римскиот (византиски) цар Теодор I Ласкарис и никејскиот патријарх Маноел I Харитопулус. Во 1346 година, цар Душан ја подигнал српската црква на ранг на патријаршија. 1262 година – Кралот Алфонсо од Кастилија го зазеде пристаништето Кадиз на атлантскиот брег, со што заврши пет -вечната окупација на Мавританците на градот.
1321.- Умре Данте Алигиери, најголемиот италијански поет.Во својата работа, тој ја синтетизира средновековната култура и навестува нов дух што ќе се афирмира во ренесансата. Тој исто така беше прозаист, теоретичар на книжевност, филозоф и политичар. Неговата „Божествена комедија“ се смета за едно од најзначајните дела во светската литература.
1812.- Француските трупи под Наполеон Бонапарта влегле во Москва, која била запалена од Русите во повлекување.
1829.- Потпишан е нуклеарен мировен договор со кој се става крај на Руско -турската војна. Врз основа на мирот во Одрин во 1830 година, Србија доби хетишериф за самоуправа и независност на Грција.
1852.- Умре англискиот фелдмаршал Артур Велесли Велингтон.Тој стана познат по победата над Наполеон во 1815 година во Ватерло.
1852 година – Роден е српскиот писател Симо Матавуj, член на Српската кралска академија, еден од најистакнатите претставници на српскиот реализам („Бакоња фр Брне“, „Ускок“, збирки раскази „Од крајбрежниот живот“, „Од море и планини “,„ Белградски приказни “).
1860.- Во Белград умре српскиот принц Милош Обреновиќ, водач на Второто српско востание од 1815 година. Тој освои автономија за Србија во 1830 година, а за себе наследната титула принц. Тој бил соборен во 1839 година, но се вратил на српскиот престол во 1858 година.
1911.- Рускиот премиер Петар Аркадиевич Столипин е смртно ранет во обид за атентат врз театар во Киев. Починал четири дена подоцна.
1927.- Исидора Данкан, позната американска танчерка, која се смета за основач на модерниот балет, умре во Ница кога шамијата што ја носеше околу вратот се заплетка во тркалата на отворениот автомобил што го возеше.
1930.- Национал -социјалистичката партија на Адолф Хитлер стана втората по големина партија во германскиот парламент (Рајхстаг).
1937.- Умре чешкиот државник и филозоф Томаш Гариге Масарик, професор на Универзитетот во Прага. Основач и идеолог на либералната Чешка народна партија (1900-2020), која се бореше за автономија на Чешка во рамките на Австро-Унгарија. Тој беше првиот претседател на Чехословачка од 1918 до 1935 година.
1939.- Хеликоптерот „ВС -300“ на рускиот дизајнер Игор Иванович Сикорски, кој емигрирал во Соединетите држави, го направи својот прв успешен лет.
1959.- Советскиот Луна 2 е првото вселенско летало што слетало на Месечината.
1960.- Во Конго беше извршен воен удар под полковник Josephозеф Мобуту, а премиерот Патрис Лумумба беше ставен во домашен притвор во Леополдвил.
1960.- Состанокот на претставници на земјите производители на нафта во Багдад ја основа Организацијата на земјите извознички на нафта (ОПЕК).
1975.- Во Амстердам, невработен наставник го пресече „Ноќен часовник“, една од најскапоцените слики на Рембрант, со кујнски нож.
1982 – Еден ден по сообраќајна несреќа, почина принцезата Грејс од Монако (Грејс), поранешна американска филмска актерка Грејс Кели, која освои Оскар за улогата во „Провинциски“.
1982.- Во експлозија на бомба во близина на седиштето на Христијанската партија Фаланж во источен Бејрут, загина либанскиот претседател Башир Гемајел и 20 други лица.
1992.- Советот за безбедност на ОН усвои резолуција за зголемување на бројот и проширување на мандатот на меѓународните мировни сили во Босна и Херцеговина (УНПРОФОР).
1996.- Камбоџанскиот крал Нородом Сиханук му даде амнестија на еден од водачите на Црвените Кмери, Јенг Сари, за неговата улога во „полето на смртта“ (1975-78), кога меѓу еден милион и два милиони луѓе беа убиени во Камбоџа.
1996.- Во Босна се одржаа првите општи избори по потпишувањето на Дејтонскиот мировен договор во декември 1995 година. Победија три национални партии, Срби, Хрвати и Муслимани, предводени од нив за време на вооружениот конфликт три и пол години.
2001.- Американскиот Сенат усвои резолуција со која се овластува претседателот Georgeорџ В. Буш да ги „преземе сите потребни и соодветни мерки“ во врска со терористичките напади на 11 септември. Претседателот Буш одобри мобилизација на 50.000 резервисти.
2001.- Ахмад Шах Масуд, легендарниот командант на авганистанските герилци во борбата против Талибанците, почина од повреди во самоубиствен бомбашки напад на 9 септември.
2003.- На референдум во Шведска, граѓаните гласаа против пристапувањето на земјата во Европската монетарна унија, додека Естонија гласаше на референдум за нејзиниот влез во ЕУ истиот ден.
2007.- Со масовното повлекување на депозитите од малата британска банка „Северна Рок“, што беше прв таков случај во таа земја по 150 години, започна големата светска финансиска криза, која траеше со години.
2009.- Хашкиот трибунал ја осуди Флоренс Хартман, поранешна претставничка на главното обвинителство на тој суд, Карла дел Понте, на парична казна од 7.000 евра, за непочитување на судот, за објавување на две доверливи судски одлуки од судењето против Слободан Милошевиќ.
2009.- Холивудскиот актер Патрик Свејзи, најпознат по улогите во „Валкан танц“ и „Дух“, почина на 57 -годишна возраст.
2012 – Десетици илјади муслимани демонстрираа низ Блискиот Исток и Азија против филмот произведен во Соединетите држави, кој се смета за антиисламски. Филмот „Невиноста на муслиманите“ е снимен од непознат автор под псевдонимот Сем Василиј, а протести избија кога делови од филмот беа објавени на Интернет.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (15 декември)
На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:
1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.
1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.
1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.
1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.
1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.
1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.
2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.
2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.
2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (9 декември)
На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:
1824
- Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.
1825
- Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.
1890
- Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.
1905
- Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
- Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.
1917
- Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.
1935
- Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.
1941
- Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.
1944
- Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.
1961
- Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
(1962 – станува република, ист ден)
1967
- Николае Чаушеску станува претседател на Романија.
1978
- Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.
1985
- Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
- ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.
1987
- Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.
1990
- Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
- На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.
1991
- Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.
1992
- ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.
1994
- Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.
1995
- Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.
1996
- ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.
1999
- Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.
2000
- Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.
2002
- „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
-
Кичево12 часаСреќна потрага во Кичево, пронајден 12-годишникот кој родителите го пријавија за исчезнат
-
Кичево1 денПразничната магија во Кичево започнува, фотографии со Дедо Мраз, Дочек за Новата 2026 година, Хуманитарен Божиќен Базар
-
Временска прогноза11 часаНи претстои промена на синоптичката состојба со времето, не се исклучува можноста да имаме снег за новогодишните празници!
-
Култура2 денаНа врата ни доаѓа големиот празник Св.Никола, светоцот заштитник на децата, сиромашните и работниците, за многу години најчестата слава во македонските домови!
-
Македонија1 денЖивот непредвидлив, вчера вечер до темел изгоре куќата на Јане во село Воѓани, општина Кривогаштани, да донираме и да помогнеме да се возобнови!
-
Хороскоп1 денХороскоп за четврток (18 декември)
-
Македонија13 часа„Од народ, за народ“: До сите градови, во тек е шестата најмасовна хуманитарна акција – „Пакетчиња за сите дечиња“, радувај се на новогодишната магија!
-
Магазин2 денаГолема промена кај паметните телефони: SIM-картичката станува минато
