На денешен ден

На денешен ден – 15 јули

Објавено пред

4 години

на

јули 15, 2021

Од

Порта.мк

1099 година – Крстоносците го освоија Ерусалим и го уништија во Првата крстоносна војна. По римското уништување во 70 година, градот бил обновен од римскиот император Адријан и се претворил во римска воена колонија, а во 638 година стапил под власт на Арапите и станал муслиманско свето место. Арапите го освоиле во 1187 година.

1291 година – Умре германскиот император Рудолф Први од Хабсбург, основач на династијата Хабсбург. По неговото стапување на тронот (1273), тој им ги дал на членовите на неговото семејство Австрија, Стирија, Карниола, Каринтија и Тирол, кои станале наследни земји на Хабсбург. Така ги постави темелите на моќта на Хабсбуршката монархија.

1410 година – Литванско-полскиот крал Владислав Јагиело ги победи со помош на чешки платеници германските витези (тевтонски поредок) во битката кај Таненберг, по што ја прошири полско-литванската држава.

1606 година – Роден е холандскиот сликар Харменс ван Рајн Рембрант, еден од најголемите мајстори во историјата на сликарството. Направил околу 650 слики во масло, околу 300 гравури и околу 2.000 цртежи, вклучувајќи ремек-дела како „Ноќен часовник“, „Изгубен син“, „Час по анатомија на д-р Тилп“.

1795 година – Марсеј е официјално прифатена како химна на Франција.

1865.- Во Даблин е роден британскиот политичар и магнат за весници Алфред Нортклиф, сопственик и ко-основач на „Дејли мирор“, „Дејли меил“ и „Тајмс“. Со обединување на повеќе весници и списанија, тој го основал „Асошиејтед весник“ во 1905 година, кој беше највлијателен весник во Европа за следните дваесет години.

1869 година – Французинот Хиполит Меге Мориес патентира маргарин.

1904 година – почина рускиот писател Антон Павлович Чехов, еден од најважните наратори и драматурзи во руската и светската литература. Како драмски писател, тој се смета за ненадминат господар на атмосфера и дијалог. Неговите претстави сè уште се на репертоарите на светските театри („Галеб“, „Три сестре“, „Вижњик“).

1918 година – Општата офанзива на силите на Оската под водство на германскиот генерал Ерих фон Лудендорф ја започна Втората битка на Марн во Првата светска војна. Тоа беше последен обид на Германија да ги победи сојузничките сили на Западниот фронт.

1929 година – Умре австрискиот писател Хуго фон Хофманштал. Тој се прослави како автор на либрето за опери од Ричард Штраус („Витезот со розата“, „Аријадна на пумпата“, „Shaената без сенки“).

1937 година – Канал Москва-Волга, долг 128 километри, длабок 5,5 метри и широк 85 метри, е отворен за сообраќај, регулирајќи ја реката, а градот Москва станува пристаниште поврзано со петте мориња.

1941 година – Во битката кај Орша во Втората светска војна, Советската армија за прв пат употреби вод на ракетно оружје, популарно наречено „кајуша“.

1958 година – Американските сили слетаа во Либан и интервенираа на барање на претседателот Камил Шамун, дозволувајќи му повторно да се кандидира за претседател.

1968 година – Воспоставен е првиот директен воздушен сообраќај на патници помеѓу Соединетите држави и Советскиот сојуз. Авиофлот и панамериканските авиони започнаа да летаат на релација Москва – Newујорк.

1974 година – Воен удар го симна претседателот Макариос на Кипар, а Никос Сампсон, поранешен водач на ЕОЦ, ја презеде власта на Кипар. Архиепископот Макариос привремено го напушти Кипар.

1975 година – Советскиот и американскиот вселенски брод Сојуз 19 и Аполо 18 беа лансирани во орбитата околу Земјата како дел од заедничката програма за нивно спојување во вселената.

1983 година – Во напад на ерменски терористи врз просториите на турска авиокомпанија на аеродромот Орли во Париз, загинаа шест лица, а 48 се повредени.

1992 година – Протестен митинг против дискриминација и закани кон припадници на други националности наречен „Yellowолта лента“ се одржа пред Федералното собрание во Белград, организиран од Граѓанскиот сојуз на Србија и Центарот за антивоена акција. Непосредна причина за акцијата беше присилното иселување на Хрватите од војводинското село Хртковци.

1995 година – Армијата на Шри Ланка ја заврши најголемата офанзива од 1987 година против бунтовниците од Тамил, убивајќи најмалку 300 лица.

1997 година – inани Версаче, италијански моден дизајнер, една од најпознатите фигури во модниот свет на крајот на 20 век, беше убиен во Мајами Бич, Флорида.

1999 година – По влегувањето на меѓународните мировници на Косово, шефот на цивилната администрација на ООН, Бернард Кушнер пристигна во Приштина, а воените претставници го прогласија Косово за едно од најопасните места во светот поради големиот број мини поставени од сите страни во војната.

2000 година – Зимбабве повторно го регулира статусот на црните земјоделци на фармите во бела сопственост во сите осум провинции.

2003 година – почина Хјум Кронин, актер од Бродвеј и Холивуд, кој првпат се појави во филмот во 1943 година во „Сенка на сомнежот“ на Хичкок, а подоцна и во други филмови како „Поштарот секогаш ingsвони двапати“, „Дванаесет лути луѓе“ и „Ракав“. ”

2004 година – Поранешниот министер за финансии на Руанда, Емануел Ндиндабахизи е осуден на доживотен затвор за учество во геноцидот во 1994 година.

2005 година – Окружниот суд во Белград осуди четворица членови на паравоената формација „Одмаздници“ (Милан Лукиќ, Оливер Крсмановиќ, Драгутин Драгичевиќ и Georgeорџ Севиќ) на вкупно 75 години затвор за воено злосторство за киднапирање и убиство на 16 муслимански граѓани од Сјеверин во 1992 година.

2006 година – Твитер, бесплатна социјална мрежа и алатка за микро-блогови што им овозможува на корисниците да читаат други луѓе и да испраќаат свои записи за микро-текст, беше претставена во јавноста. твитови.

2009 година – Во египетското одморалиште Шарм ел Шеик започна 15-от самит на Движењето на неврзаните, со учество на повеќе од 100 земји и чии главни теми беа дипломатските односи, економијата, развојот и социјалните прашања.

2010 година – Министерствата за правда на Хрватска и Србија дадоа увид во списокот на лица осомничени, обвинети или осудени за воени злосторства во тие земји.

2012 година – Умре Селесте Хоум, американска актерка која се стекна со слава на Бродвеј во претставата „Оклахома“ и го освои Оскарот за најдобра споредна женска улога во филмот „Договор за господа“.

2014 година – Основана е Банката за развој на БРИКС (Бразил, Индија, Кина, Русија и Јужна Африка), со придонес од педесет милијарди долари за финансирање на големи инфраструктурни проекти во овие земји.

2015 година – почина математичарот Вене Богославв, автор на „Колекциите на Вене“ за математички проблеми што се користат скоро 40 години во наставата во средните училишта низ Србија.

Тагови:15 Јули Porta.mk На денешен ден

Следно

На денешен ден – 16 јули

Не пропуштај

На денешен ден – 14 јули

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

6 дена

на

септември 10, 2025

Од

Порта.мк

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).

Политика и атентати

1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.

Култура и личности

1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.

Несреќи и катастрофи

1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

2 недели

на

септември 2, 2025

Од

Порта.мк

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.

📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.

✈️ Откритија, истражувања и летови

1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.

✊ Протести и демонстрации

1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.

⚰️ Смртни случаи на познати личности

1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

2 недели

на

септември 1, 2025

Од

Порта.мк

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.

⚔️ Војни и конфликти

1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.

🌍 Политички и државни настани

1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.