Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 15 мај

Објавено пред

на

1536 година – Англискиот суд ги осуди Ана Болејн, втората сопруга на кралот Хенри VIII и нејзиниот брат лорд Рочефорд, на пре adуба и инцест.

1571 година – Татарите ја освоија и запалија Москва.

1767 година – Genенова го продаде островот Корзика на Франција.

1773 – Роден е австрискиот државник принцот Клеменс Метерних, највлијателната фигура во Европа скоро 40 години, како министер за надворешни работи и канцелар на Австрија (1809-48). Тој се смета за персонификација на апсолутистичкиот режим. Со рускиот цар Александар Први, тој го основал Светиот сојуз, чија главна цел била да ги задуши националните движења во Европа.

1796 година – трупите на Наполеон Бонапарта влегоа во Милано.

1847 година – Во Италија умре ирскиот политичар Даниел О’Конел, познат како Ослободител. Како член на британскиот парламент, тој успеа да ја принуди владата да го прифати законот за еманципација на католиците (1829). Тој се смета за еден од најдобрите говорници на 19 век.

1848 година – Во Виена избувна востание против апсолутистичкиот режим, принудувајќи ја австриската империјална влада да го повлече декларираниот устав усвоен на 25 април и да распише избори.

1859 година – Роден е францускиот физичар Пјер Кири. Студирал магнетизам и радиоактивност, а со сопругата Мари открил полониум и радиум во 1898 година. Нобеловата награда за физика во 1903 година ја делеа Кури со Антоан-Анри Бекерел.

1886 година – Умре американската писателка Емили Дикинсон. Нејзините песни беа откриени и објавени по нејзината смрт, а дури во 20 век се стекна со репутација на еден од најголемите американски поети.

1891 година – Роден е рускиот писател Михаил Афанасјевич Булгаков, автор на романот „Бела гарда“, преведен во драмата „Денови на турбините“, кој се одигра со голем успех во Московскиот уметнички театар. Тој е познат по своите сатирични и гротескно-фантастични приказни и романот „Мајсторот и Маргарита“.

1914 година – почина историчарот и литературен критичар Јован Скерлиќ, професор на универзитетот во Белград, член на Српската кралска академија. Со своето литературно и јавно дело, тој значително влијаеше на културниот и политичкиот живот во Србија на почетокот на 20 век („Историја на српската литература“).

1918 година – Првата услуга за воздушна пошта во светот замина помеѓу Yorkујорк, Филаделфија и Вашингтон.

1923 година – Велика Британија го призна Транжордан под раководство на Емир Абдула како независна држава.

1940 година – Првите најлонски чорапи започнаа да се продаваат во САД.

1940 година – Холандската армија се предаде во Втората светска војна.

1943 година – Комунистичката интернационала (Коминтерн) е распуштена.

1945 година – Германските трупи ја напуштија Југославија во Втората светска војна, убија 1.706.000 луѓе за четири години и ја уништија и опустошија земјата.

1948 година – Египетските авиони ја нападнаа новосоздадената држава Израел и либанските и јорданските трупи од север и исток.

1955 година – Во Виена беше потпишан австриски државен договор, со кој заврши 10-годишната сојузничка окупација, а Австрија стана независна република во границите од 1 јануари 1938 година.

1957 година – Велика Британија го спроведе првиот тест на водородна бомба во централниот дел на Пацификот.

1987 година – Умре американската филмска актерка Рита Хејворт, холивудски секс симбол во 40-тите години на минатиот век („Само ангелите имаат крилја“, „Djилда“, „Дамата во сомнеж“).

1989 година – Советскиот претседател Михаил Горбачов објави крај на кинеско-советските расколи во Пекинг.

1991 година – Едит Кресон стана првата жена премиер на Франција.

1992 година – Илјадници приврзаници на опозицијата во Азербејџан ги окупираа зградата на парламентот и претседателската палата во Баку. Следниот ден, претседателот Ајаз Муталибов беше симнат од власт, а потоа побегна во Москва.

1992 година – За време на повлекувањето на Југословенската народна армија (ЈНА) од Босна, во Тузла беше нападнат воен конвој. Загинаа 49 војници.

1996 година – Десничарскиот лидер Атал Бихари Вајпаи стана премиер на Индија откако неговата партија Барати ataаната освои релативно мнозинство на парламентарните избори. Тоа беше првпат хинду-националист да ја добие функцијата премиер.

1996 година – Собранието на СР Југославија го замени гувернерот на Народната банка на Југославија, Драгослав Аврамовиќ, творец на економските реформи што ја извлекоа земјата од хиперинфлација, на почетокот на 1994 година. Претходниот ден, во говорот во Собранието, Аврамовиќ ја обвини владата на СР Југославија дека ги блокира преговорите со меѓународните финансиски организации и со тоа ја турка земјата кон пропаст.

1999 година – Италија доби нов претседател Карло Азеглио Сиампи.

2001 година – Шефот на УНМИК Ханс Хакеруп ја потпиша „Уставната рамка за самоуправување на Косово“ во Приштина, и покрај противењето на косовските Срби, кои велат дека највисокиот правен акт на покраината не е во согласност со резолуцијата на ООН за нејзиниот иден статус.

2002 година – Народната банка на Југославија објави дека динарот станал кабриолет во сите тековни странски трансакции, за прв пат од 1946 година, кога Југославија стана членка на ММФ.

2003 година – Хашкиот трибунал за воени злосторства во Руанда го осуди поранешниот министер за информации Елиезер Ниитегека на доживотен затвор, а поранешниот градоначалник Лорент Семанза на 25 години затвор за учество во геноцидот во 1994 година.

2009 година – Белградското радио Б92 одбележа 20 години работење. Радио и телевизија Б92 ја емитуваше програмата на целата територија на Србија, а таа медиумска куќа се занимаваше и со објавување, организирање културни настани и хуманитарна работа.

2012 година – Умре Карлос Фуентес, романсиер, наратор, драматург и есеист, еден од најважните писатели на Мексико и Латинска Америка на 20 век. Автор е на повеќе од 20 прозни книги, вклучително и романи: Смртта на Артемис Круз, Свето место, Тера Ностра, Стариот Гринго, Дијана, Година со Лора Дијаз, Среќни семејства, Волја и судбина, Адам во рајот .

2014 година – Прогласена е вонредна состојба во 18 градови и општини во Србија поради неколкудневните обилни врнежи од дожд, излевањето на реките и поплавите што предизвикаа лизгање на земјиштето и уништување на куќи, патишта, водоснабдување и друга инфраструктура. Бранот од поплавување уби 57 лица.

2019 година – почина Михаило Миша Јанкетиќ, театарски и филмски актер. Во својата богата кариера, Јанкетиќ одигра повеќе од сто улоги, главно во Југословенскиот драмски театар во Белград.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Технологија8 часа

(ВИДЕО) „DJI“ официјално го претстави својот нов дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 PRO

Предмалку реномираната „DJI“ го претстави новиот дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 Pro кој практично претставува ново ниво...

Фото: Michael Fousert @ unsplash Фото: Michael Fousert @ unsplash
Автомобили11 часа

Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?

Колку навистина може да издржи едно електрично возило со едно полнење во споредба со бројките што производителите ги ветуваат? Тоа...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин11 часа

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин11 часа

Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето

Samsung Electronics официјално го претстави One UI 8, новата верзија на својот кориснички интерфејс која носи напредни мултимодални можности со...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин11 часа

YouTube ја воведе повеќејазичната аудио функција – креаторите добиваат глобален досег

По двегодишна пилот-програма, YouTube официјално ја лансира повеќејазичната аудио функција, овозможувајќи им на милиони креатори да додаваат синхронизација на своите...

Музика14 часа

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ со голема радост Ве известува дека отворена е сесија за упис на нови...

Временска прогноза14 часа

Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд

Поради брз продор на ладен воздух од север, утре и задутре (среда и четврток 17/18 септември) во Македонија ќе дува...

Хороскоп23 часа

Хороскоп за среда (17 септември)

ОВЕН Слушајте ги другите повеќе од себе. Луѓето околу вас и оние со кои деловно соработувате сега повеќе гледаат од...

Македонија1 ден

„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила

Граѓаните од денеска можат да пријавуваат случаи на незаконита, партиска или приватна употреба на службени возила, на 070 399 050...

Македонија1 ден

Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата

Центарот за граѓански комуникации го објави најновото годишно рангирање според Индексот на активна транспарентност – мерка која ја оценува отвореноста...

НАЈЧИТАНИ