Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 15 мај

Објавено пред

на

1536 година – Англискиот суд ги осуди Ана Болејн, втората сопруга на кралот Хенри VIII и нејзиниот брат лорд Рочефорд, на пре adуба и инцест.

1571 година – Татарите ја освоија и запалија Москва.

1767 година – Genенова го продаде островот Корзика на Франција.

1773 – Роден е австрискиот државник принцот Клеменс Метерних, највлијателната фигура во Европа скоро 40 години, како министер за надворешни работи и канцелар на Австрија (1809-48). Тој се смета за персонификација на апсолутистичкиот режим. Со рускиот цар Александар Први, тој го основал Светиот сојуз, чија главна цел била да ги задуши националните движења во Европа.

1796 година – трупите на Наполеон Бонапарта влегоа во Милано.

1847 година – Во Италија умре ирскиот политичар Даниел О’Конел, познат како Ослободител. Како член на британскиот парламент, тој успеа да ја принуди владата да го прифати законот за еманципација на католиците (1829). Тој се смета за еден од најдобрите говорници на 19 век.

1848 година – Во Виена избувна востание против апсолутистичкиот режим, принудувајќи ја австриската империјална влада да го повлече декларираниот устав усвоен на 25 април и да распише избори.

1859 година – Роден е францускиот физичар Пјер Кири. Студирал магнетизам и радиоактивност, а со сопругата Мари открил полониум и радиум во 1898 година. Нобеловата награда за физика во 1903 година ја делеа Кури со Антоан-Анри Бекерел.

1886 година – Умре американската писателка Емили Дикинсон. Нејзините песни беа откриени и објавени по нејзината смрт, а дури во 20 век се стекна со репутација на еден од најголемите американски поети.

1891 година – Роден е рускиот писател Михаил Афанасјевич Булгаков, автор на романот „Бела гарда“, преведен во драмата „Денови на турбините“, кој се одигра со голем успех во Московскиот уметнички театар. Тој е познат по своите сатирични и гротескно-фантастични приказни и романот „Мајсторот и Маргарита“.

1914 година – почина историчарот и литературен критичар Јован Скерлиќ, професор на универзитетот во Белград, член на Српската кралска академија. Со своето литературно и јавно дело, тој значително влијаеше на културниот и политичкиот живот во Србија на почетокот на 20 век („Историја на српската литература“).

1918 година – Првата услуга за воздушна пошта во светот замина помеѓу Yorkујорк, Филаделфија и Вашингтон.

1923 година – Велика Британија го призна Транжордан под раководство на Емир Абдула како независна држава.

1940 година – Првите најлонски чорапи започнаа да се продаваат во САД.

1940 година – Холандската армија се предаде во Втората светска војна.

1943 година – Комунистичката интернационала (Коминтерн) е распуштена.

1945 година – Германските трупи ја напуштија Југославија во Втората светска војна, убија 1.706.000 луѓе за четири години и ја уништија и опустошија земјата.

1948 година – Египетските авиони ја нападнаа новосоздадената држава Израел и либанските и јорданските трупи од север и исток.

1955 година – Во Виена беше потпишан австриски државен договор, со кој заврши 10-годишната сојузничка окупација, а Австрија стана независна република во границите од 1 јануари 1938 година.

1957 година – Велика Британија го спроведе првиот тест на водородна бомба во централниот дел на Пацификот.

1987 година – Умре американската филмска актерка Рита Хејворт, холивудски секс симбол во 40-тите години на минатиот век („Само ангелите имаат крилја“, „Djилда“, „Дамата во сомнеж“).

1989 година – Советскиот претседател Михаил Горбачов објави крај на кинеско-советските расколи во Пекинг.

1991 година – Едит Кресон стана првата жена премиер на Франција.

1992 година – Илјадници приврзаници на опозицијата во Азербејџан ги окупираа зградата на парламентот и претседателската палата во Баку. Следниот ден, претседателот Ајаз Муталибов беше симнат од власт, а потоа побегна во Москва.

1992 година – За време на повлекувањето на Југословенската народна армија (ЈНА) од Босна, во Тузла беше нападнат воен конвој. Загинаа 49 војници.

1996 година – Десничарскиот лидер Атал Бихари Вајпаи стана премиер на Индија откако неговата партија Барати ataаната освои релативно мнозинство на парламентарните избори. Тоа беше првпат хинду-националист да ја добие функцијата премиер.

1996 година – Собранието на СР Југославија го замени гувернерот на Народната банка на Југославија, Драгослав Аврамовиќ, творец на економските реформи што ја извлекоа земјата од хиперинфлација, на почетокот на 1994 година. Претходниот ден, во говорот во Собранието, Аврамовиќ ја обвини владата на СР Југославија дека ги блокира преговорите со меѓународните финансиски организации и со тоа ја турка земјата кон пропаст.

1999 година – Италија доби нов претседател Карло Азеглио Сиампи.

2001 година – Шефот на УНМИК Ханс Хакеруп ја потпиша „Уставната рамка за самоуправување на Косово“ во Приштина, и покрај противењето на косовските Срби, кои велат дека највисокиот правен акт на покраината не е во согласност со резолуцијата на ООН за нејзиниот иден статус.

2002 година – Народната банка на Југославија објави дека динарот станал кабриолет во сите тековни странски трансакции, за прв пат од 1946 година, кога Југославија стана членка на ММФ.

2003 година – Хашкиот трибунал за воени злосторства во Руанда го осуди поранешниот министер за информации Елиезер Ниитегека на доживотен затвор, а поранешниот градоначалник Лорент Семанза на 25 години затвор за учество во геноцидот во 1994 година.

2009 година – Белградското радио Б92 одбележа 20 години работење. Радио и телевизија Б92 ја емитуваше програмата на целата територија на Србија, а таа медиумска куќа се занимаваше и со објавување, организирање културни настани и хуманитарна работа.

2012 година – Умре Карлос Фуентес, романсиер, наратор, драматург и есеист, еден од најважните писатели на Мексико и Латинска Америка на 20 век. Автор е на повеќе од 20 прозни книги, вклучително и романи: Смртта на Артемис Круз, Свето место, Тера Ностра, Стариот Гринго, Дијана, Година со Лора Дијаз, Среќни семејства, Волја и судбина, Адам во рајот .

2014 година – Прогласена е вонредна состојба во 18 градови и општини во Србија поради неколкудневните обилни врнежи од дожд, излевањето на реките и поплавите што предизвикаа лизгање на земјиштето и уништување на куќи, патишта, водоснабдување и друга инфраструктура. Бранот од поплавување уби 57 лица.

2019 година – почина Михаило Миша Јанкетиќ, театарски и филмски актер. Во својата богата кариера, Јанкетиќ одигра повеќе од сто улоги, главно во Југословенскиот драмски театар во Белград.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија55 минути

ЈП за Државни патишта со санација на потпорниот ѕид и заштита кај Бигорскиот Манастир

Јавното претпријатие за државни патишта успешно реализираше проект за санација на потпорниот ѕид и заштита на регионалниот пат Р1202 во...

Македонија3 часа

Повторно паѓа цената на дизелот, бензините остануваат со иста цена за источен литар на бензинските станици ширум Македонија

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 не се менуваат, односно остануваат на исто ниво како што биле...

Спорт3 часа

ФФМ: Благодарност до селекторот Милевски, време е за нов импулс и свежа енергија во националниот тим, до 25 декември Македонија ќе има нов селектор

На денешната седница, Управниот одбор на Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) донесе одлука да не го продолжи договорот со селекторот...

Фото: Yosuke Ota @ unsplash Фото: Yosuke Ota @ unsplash
Магазин5 часа

Понекогаш е наједноставното најдобро: Печени компири со ореви и кромид

Овој рустикален рецепт комбинира три совршени текстури: крцкава печена кора, нежна внатрешност и ароматични крцкави ореви. Кромидот или празот додаваат...

Фото: Val Vesa @ unsplash Фото: Val Vesa @ unsplash
Автомобили5 часа

Најпродаваните автомобилски брендови во Европа: Шкода се искачува, азиските брендови ограничени во Топ 10

Продажбата на нови автомобили во Европа продолжува да расте, покажуваат податоците на Европската асоцијација на производители на моторни возила (ACEA)....

Фото: Solen Feyissa @ unsplash Фото: Solen Feyissa @ unsplash
Магазин5 часа

ChatGPT конечно престанува да ги користи непотребните цртички

ChatGPT долго време ги игнорираше дел од упатствата што му ги задаваат корисниците. Иако многумина бараа да не користи долги...

Фото: Timothy Hales Bennett @ Unsplash Фото: Timothy Hales Bennett @ Unsplash
Магазин6 часа

Социјалните мрежи влегуваат во ера на поделби, а Facebook и понатаму опстојува

И покрај годините шпекулации дека корисниците масовно го напуштаат, Facebook останува една од најстабилните платформи. Според ново истражување на истражувачкиот...

Фото: Jonas Leupe @ unsplash Фото: Jonas Leupe @ unsplash
Магазин6 часа

Google ги заострува правилата за Android апликациите што трошат премногу батерија

Google воведува нови правила со цел подобро управување со потрошувачката на батеријата кај Android апликациите. Компанијата најави дека наскоро ќе...

Скопје6 часа

Камерите ќе ги „ловат“ оние кои прекршуваат закон за сообраќај: СВР Скопје преку проектот „Безбедна држава“ денес започна со пробниот период каде сторителите добиваат известување за сторениот сообраќаен прекршок

Денеска започна пробниот период за проектот Безбедна држава, сторителите на сообраќајни прекршоци добиваат известување за сторениот прекршок Согласно одредбите на...

Кичево7 часа

Предмалку се случила тешка сообраќајна несреќа на магистралниот пат кај с. Трапчин Дол кичевско

Предмалку се случила тешка сообраќајна несреќа на магистралниот пат кај с. Трапчин Дол кичевско. Немаме подетални информации за учесниците на...

НАЈЧИТАНИ