На денешен ден
На денешен ден – 16 јуни
1671 година – Водачот на востанието Дон Козак и селанец, Степан Стењака Тимофејевиќ Разин, беше јавно погубен во Москва. Во руските народни приказни и песни, тој стана симбол на пркос и бунт.
1826 година – По задушување на јаничарската буна, турскиот султан Мехмед Втори го укина воениот поредок и го воведе Низам (редовна војска). Јаничарите ги основал султан Орхан во 1330 година од киднапирани и конвертирани деца на христијански поданици.
1852 година – Во Нови Сад е отпечатен првиот број на весникот „Србски Дневник“, со литературен додаток „Седмица“. Трудот се објавуваше 12 години и беше еден од ретките словенски весници во Австриската империја во тоа време.
1858 година – Роден е шведскиот крал Густаф V, кој го обезбеди неутралниот статус на Шведска во двете светски војни за време на неговото владеење од 1907 година до неговата смрт во 1950 година.
1876 година – Во Цетиње, по преговорите спроведени од октомври 1875 година до февруари 1876 година, беше потпишан договор за сојуз на Србија и Црна Гора против Отоманската империја. Со одлука на Врховниот совет за одбрана на СР Југославија на 25 декември 1993 година, тој датум беше одреден за Денот на југословенската армија.
1890 година – Роден е англискиот филмски актер Стен Лорел, theвезда на смешните комедии во кои, како „слаб“, формираше тандем со Оливер Харди, „дебел“.
1920 година – Во Лондон се одржа првата сесија на Лигата на нациите.
1930 година – Умре политичарот и филолог jубомир Стојановиќ, секретар на Српската кралска академија. Заедно со Јаша Продановиќ, тој ја основаше Републиканската партија во 1921 година и беше нејзин прв претседател.
1941 година – Претседателот на САД, Френклин Рузвелт, нареди затворање на сите германски конзулати во САД до 10 јули.
1944 година – На Вис во Втората светска војна беше склучен Договорот Тито-Субашиќ за односите меѓу Народно ослободителното движење и кралската влада на Југославија во егзил.
1958 година – Унгарскиот премиер Имре Наѓ (Наѓ) е обесен за време на антикомунистичкото востание во Унгарија во 1956 година, кое беше потиснато од советските трупи. Наџи беше осуден на смрт за предавство на монтиран процес. Истиот ден во 1989 година, половина милион Унгарци присуствуваа на неговото повторно погребување во Будимпешта со државни почести.
1960 година – Претседателот на САД Двајт Ајзенхауер ја одложи посетата на Јапонија поради антиамериканските немири во земјата.
1961 година – Рускиот балетски танчер Рудолф Хаметович Нуреев побара азил во Франција за време на посетата на Париз со балетскиот ансамбл Киров. Ја продолжи својата кариера во водечки европски и американски трупи и беше theвезда на британскиот кралски балет.
1963 година – Советскиот сојуз го лансираше леталото Васток 6 со првата космонаутка Валентина Терешкова.
1972. година – Во Хановер е уапсена Улрике Мајнхоф, припадничка на терористичката група Бадер-Мајнхоф.
1976. година – Избувнаа расни немири во Советскиот Сојуз, најголемата црна населба во Јужна Африка, убивајќи најмалку 600 црнци и тројца белци во текот на неколку месеци.
1977. година – Леонид Брежњев, лидер на Советскиот КП, го замени Николај Подгорни за претседател на Президиумот на Врховниот Совет на СССР.
1977. година – Умре германскиот инженер Вернерх фон Браун, дизајнер на ракетите Фау-1 и Фау-2. По војната емигрирал во Соединетите Држави, каде работел за НАСА.
1983 година – Јуриј Андропов е избран за претседател на Президиумот на Врховниот совет на СССР.
1992 година – Претседателите на САД и Русија Georgeорџ В. Буш и Борис Елцин се договорија во Вашингтон да го намалат арсеналот на нуклеарните ракети со долг дострел за две третини до 2003 година.
1994 година – Швајцарија одбива да му издаде виза на претседателот на СР Југославија, Зоран Лилиќ, и покрај тоа што доби официјална покана да присуствува на меѓународен собир во Кран Монтана. Таквата одлука беше донесена врз основа на препораката на Советот за безбедност на ООН во рамките на мерките за економска блокада на Југославија.
1996 година – Меѓународниот комитет на Црвениот крст објави дека бил во Југославија за време на војните во периодот 1991-1995 година. 20 000 луѓе исчезнаа, од кои 12 000 во Босна и Херцеговина.
1998 година – Талибанската верска армија во Авганистан нареди затворање на повеќе од 100 приватни женски училишта.
1999 година – Амнести Интернешнл ги обвини Соединетите држави за кршење на човековите права за продолжување на спроведувањето на смртната казна, дури и против оние кои извршиле злосторства пред 18-та година од животот.
1999 година – Заклетвата на новиот претседател на Јужна Африка, Табо Мбеки. Тој го замени Нелсон Мандела, борец за правата на црнците, кој мина скоро три децении во затвор.
2001 година – Рускиот претседател Владимир Путин пристигна во Белград во прва посета на шефот на руската држава на СР Југославија.
2001 година – Претседателот на САД, W.орџ В. Буш и неговиот руски колега, Владимир Путин, за прв пат се состанаа во Словенија. Тие се согласија за идна соработка и постојани консултации.
2001 година – Победата на левичарската коалиција на изборите за градоначалник во Берлин им го отвори патот на поранешните комунисти да влезат во градската влада, првпат по падот на Берлинскиот Wallид во 1989 година.
2006 година – Тајван го отвори тунелот Хсуехсан долг 13 километри, најдолг во Азија, кој ги поврзува северните и јужните делови на островот.
2008 година – Умре Стен Винстон, американски мајстор за специјални ефекти и добитник на четири Оскари за неговата работа во филмовите „Осмиот патник“, „Вонземјани“, „Терминатор 2“ и „Парк Јура“.
2009 година – Русија, користејќи го своето право на вето во Советот за безбедност на ООН, го спречи планот на Западот за продолжување на мисијата на ООН, која веќе 16 години го следи прекинот на огнот меѓу Грузија и нејзиниот отцепен регион Абхазија. По грузиско-руската војна во август 2008 година, Русија ја призна независноста на двата отценети региони на Грузија – Јужна Осетија и Абхазија. Грузија инсистира на интегритетот на нејзината територија.
2010 година – Судот на Босна и Херцеговина ги осуди Радоје Лаловиќ и Сонибој Скиjeевиќ на пет и осум години затвор за сторени злосторства во КПД Бутмир, попознат како Кула, во близина на Сараево.
2012 година – Лидерот на опозицијата во Мјанмар, Аунг Сан Су Чи, ја доби Нобеловата награда за мир во Осло, која и беше доделена пред 21 година, додека таа беше во домашен притвор. Сан Су Чи помина повеќе од 17 години во домашен притвор.
2013 година – Турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган, во говорот пред 100.000 приврзаници во Истанбул, ја оправда полициската акција за време на која демонстрантите беа растерани од плоштадот Таксим. Причината за протестот во Таксим беше планот за изградба на трговски центар на местото на паркот Гези. Поради бруталната конфронтација меѓу полицијата и демонстрантите, протестот прерасна во две недели масовни антивладини демонстрации кои се проширија низ цела Турција.
2013 година – Чешкиот премиер Петр Нечас поднесе оставка поради скандалот во кој беше уапсена неговата chiefубовница и началник на канцеларијата Јана Наџова за злоупотреба на военото разузнавање и корупција од страна на пратениците.
2017 година – Умре поранешниот германски канцелар Хелмут Кол (Кол), „обединувачот на Германија“. Тој беше избран за шести канцелар на Сојузна Република Германија во 1982 година, помина цели 16 години како канцелар и од 1989 до 1991 година го водеше процесот на обединување на двете германски држави.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево1 ден„ЕВН КЕЦ Кичево“ најави прекин на електрична енергија на овие локации, работите на терен се планирани за вторник и четврток
-
Хороскоп1 денХороскоп за понеделник (17 ноември)
-
Спорт2 дена(ЖИВО) У17: Македонија – Русија во вториот контролен меч, кичевчанецот Војчески во стартниот состав
-
Временска прогноза1 денПопоски: Доаѓаат обилни врнежи од дожд кои ќе предизвикаат поплави, ќе има засилен ветер, западниот дел од државата ќе наврнат до 200 литри/м³ дожд
-
Хороскоп12 часаХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Спорт2 дена(ФОТО) У17: Русија поуспешна од Македонија во вториот контролен меч, одигран денес во Струмица
-
Македонија21 часПоскапи нафтени деривати од ноќеска, ова е новата цена за источен литар
-
Македонија23 часаНелегално ја преминал границата „Ќафасан“, потоа превезувал огревно дрво без таблици и без документација
