Следете не

На денешен ден

На денешен ден: (16 ноември)

Објавено пред

на

1095.- На црковниот собор во Клермон, Франција, папата Урбан II ги повика црковните великодостојници и световните владетели да водат верска војна против турското племе Селџуци кое ја зазело Светата земја во Палестина. Така започна ерата на крстоносните војни.

1532.- Шпанскиот освојувач Франциско Пизаро го зазеде градот Кајемарк во Перу со само 200 војници и го погуби императорот на Инките Атахуалпа, иако за него беше платен голем откуп.

1766.- Роден е францускиот композитор и виолинист Рудолф Кројцер, дворскиот виолинист Наполеон Бонапарта и Луј XVIII. Воодушевен од својата виртуозност, Бетовен ја посвети сонатата за виолина и пијано бр. 47, познатата соната на Кројцер.

1831.- Умре прускиот генерал Карл Марија фон Клаузевиц, еден од најпознатите воени теоретичари во 19 век. Во делото „За војната“ тој теоретски ги обликувал искуствата од новата стратегија применета во Наполеонските војни. Според Клаузевиц, војната е составен дел на општите политички односи и е продолжение на политиката со примена на други средства.

1912.- Започна битолската битка во Првата балканска војна, во која српската војска на 18 ноември ја победи турската вардарска војска на Зеки-паша.

1914.- Почна битката кај Колубара, најголемата што ја водела српската војска во Првата светска војна. Битката завршила на 15 декември со победа на српската војска над австроунгарските трупи под команда на генерал Поќорек, кој бил принуден да се повлече од Србија. Генерал Живојин Мишиќ имаше исклучителни заслуги за победата во битката, во која беа заробени околу 43.000 австроунгарски војници.

1918.- По распадот на австроунгарската монархија во Првата светска војна, Унгарија е прогласена за независна република.

1933.- Советскиот Сојуз и САД воспоставија дипломатски односи.

1941.- Во Втората светска војна започна втората германска офанзива против Москва, која кулминираше со поразот на германската армија на 5 декември. Продолжувајќи со операциите, советската Црвена армија ги одби германските трупи на 200 километри од Москва до март 1942 година. Овој германски пораз го означи крајот на „Блицкриг“ и сигнализираше пресврт на војната во корист на антихитлеровата коалиција.

1960.- Умре американскиот филмски актер Кларк Гебл. Глумеше во повеќе од 70 филмови, а голема популарност стекна како Рет Батлер во „Однесено со виорот“. Доби Оскар за филмот „Се случи една ноќ“.

1965.- Советскиот Сојуз го лансираше вселенското летало Венера III, кое пристигна на Венера во март 1966 година, како прво вселенско летало што слета на друга планета.

1970.- Пакистан официјално објави дека бројот на загинати во циклонот и огромните бранови што ги зафатија бреговите на источен Пакистан (Бангладеш) и островите во Бенгалскиот залив достигна половина милион.

1972.- Тројца американски астронаути тргнаа на 84-дневен лет со вселенското летало Skylab 4.

1991.- Рускиот претседател Борис Елцин потпиша серија декрети со кои се пренесува моќта над економијата од советската централна влада на руската влада.

1992.- На првите повеќепартиски избори во Литванија по стекнувањето независност од СССР, убедливо победи Демократската работничка партија (поранешни комунисти).

1992.- Советот за безбедност на ОН ги заостри санкциите против СР Југославија со воведување речни и поморски блокади.

1995.- Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Хаг ги обвини водачот на босанските Срби Радован Караџиќ и воениот командант Ратко Младиќ за геноцид врз муслиманските цивили за време на заземањето на Сребреница во јули 1995 година, кога илјадници босански муслимани беа убиени и раселени.

1997.- Умре францускиот политичар и публицист Жорж Марше, генерален секретар на Француската комунистичка партија (1972-94).

1998.- Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Хаг ги прогласи за виновни босанскиот Хрват и двајца муслимани за убиство и злоупотреба на српски затвореници во логорот Челебиќи во 1992 година. Тоа беше прво судење за воени злосторства извршени врз Србите за време на војната во БиХ.

2000.- Американскиот претседател Бил Клинтон пристигна во Виетнам за прв пат од страна на американски претседател по крајот на Виетнамската војна во 1975 година.

2001 – Парискиот клуб на доверители отпиша 66 отсто од долгот на СР Југославија кон земјите доверители.

2003.- Во Србија, поради слабиот одѕив на гласачите (39 отсто), претседателските избори не успеваат по трет пат.

2003.- Работничката во ОН, Французинката Бетина Гуазлар, е убиена во близина на Кабул и е првата жртва меѓу персоналот на ОН по соборувањето на талибанската влада во Авганистан две години претходно.

2007.- Повеќе од 3.500 луѓе загинаа, повеќе од 3.000 се повредени, а околу илјада луѓе се водат како исчезнати во силниот циклон што го погоди Бангладеш.

2012 – Апелацискиот совет на Хашкиот трибунал ги ослободи хрватските генерали Анте Готовина и Младен Маркач за прогон на српското население од Книнска Краина во 1995 година, поништувајќи ја првостепената пресуда со која Готовина беа осудени на 24, а Маркач на 18 години затвор.

2014.- Умре Јован Ќирилов, драматург, писател и театарски критичар, менаџер на Југословенскиот драмски театар, уметнички директор и селектор на БИТЕФ, претседател на Националната комисија на Југославија и Србија при УНЕСКО.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (22 мај)

Објавено пред

на

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Историски личности и настани:

  • 337 – Смртта на Константин I Велики, првиот римски император што го прифатил христијанството.

  • 1455Битката кај Сент Албанс – почеток на „Војната на розите“.

  • 1833 – Уставот во Чиле ја зајакнува власта на претседателот и ја прогласува римокатоличката религија за државна.


🎵 Култура и уметност:

  • 1813 – Роден е Рихард Вагнер, германски композитор и реформатор на операта.

  • 1859 – Роден е Артур Конан Дојл, креаторот на Шерлок Холмс.

  • 1873 – Почина Алесандро Манцони, италијански писател влијателен во Ризорџименто.

  • 1885 – Смрт на Виктор Иго, автор на „Клетници“ и „Ѕвонарот“.

  • 1907 – Роден е Лоренс Оливие, голем англиски глумец и режисер.

  • 1970 – Почина Бојан Ступица, значаен југословенски театарски режисер.

  • 2016 – Смрт на Бата Живојиновиќ, иконска фигура на југословенскиот филм.


⚔️ Воени и политички настани:

  • 1939 – Потпишан е Челичниот пакт меѓу Хитлер и Мусолини.

  • 1943 – Распуштање на Коминтерната од страна на СССР.

  • 1972Никсон го посетува Советскиот Сојуз – прва ваква посета од американски претседател.

  • 1992Словенија, Хрватска и БиХ примени во ОН.

  • 1994 – Бунтовниците во Руанда преземаат клучни позиции.

  • 2014 – Воен удар во Тајланд предводен од генерал Прајут.


🌍 Современи настани и социјални промени:

  • 1998 – Мировен договор за Северна Ирска добива поддршка од гласачите.

  • 2000 – Израелски суд укинува забрана за жени кај Западниот ѕид.

  • 2012 – Првата жена командант на британски воен брод – Сара Вест.

  • 2012 – SpaceX го лансира првото приватно вселенско летало до МВС.

  • 2024Шпанија, Норвешка и Ирска ја признаваат Палестина како независна држава.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај

📜 Среден и нов век

  • 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
  • 1498Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
  • 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.

✍️ Култура и филозофија

  • 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
  • 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
  • 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.

⚔️ Војни и политика

  • 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
  • 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
  • 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
  • 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
  • 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.

🌍 Независности и државни промени

  • 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
  • 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
  • 2002Источен Тимор прогласува независност.
  • 2000Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.

🧑‍🤝‍🧑 Друштвени и економски настани

  • 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
  • 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
  • 1995Ебола карантин во Заир.
  • 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.

🎨 Кражби и културни загуби

  • 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Спорт21 минута

Ѓоковиќ ќе се бори за 100-тата титула, откако го победи Нори во Женева!

Новак Ѓоковиќ се избори за место во финалето на АТП турнирот во Женева, откако во полуфиналето го совлада Камерон Нори...

Занимливости3 часа

Дали сте се запрашале што е разликата помеѓу телевизорите „QLed“ и „OLed“, звучи слично но сепак се различни

Ако сте во потрага по нов телевизор, сигурно сте се запрашале за оваа работа поради големиот избор и разни технички...

Кичево6 часа

Демант од СВР Охрид: Стара е веста за случена сообраќајка кај кичевското село Трапчин Дол, која беше за жал со жртви

Предмалку до нашиот медиум вознемирени граѓани и читатели упатија низа прашања за тоа дали денес се случила сообраќајка кај село...

Здравје и убавина9 часа

Само со „20 минути возење“ велосипед секој ден, се подобрува целокупното здравје кај човекот

За некои, велосипедот е средство за рекреација, за некого превозно средство и не е редок случај тоа да е и...

Хороскоп23 часа

Хороскоп за петок (23 мај)

♈ Овен Љубов: Периодот е поволен за искрени разговори со партнерот. Внимавајте на себични реакции кои можат да предизвикаат конфликти....

Спорт1 ден

Пионерите на ФК „Македонија Ѓ.П.“ се новите освојувачи на „Купот на Македонија“, во денешното финале беа поуспешни од ФК „Работнички“

Помладите пионери на фудбалскиот клуб „Македонија Ѓорче Петров“ се новите освојувачи на „Купот на Македонија“. Тие денеска славеа победа од...

Технологија1 ден

„Google“ за во лето најавува ексклузивни новости во Gmail преку платформата „Gemini“

На последната конференција за програмери, Google најави нови интелигентни функции во Gmail, базирани на нивната платформа за вештачка интелигенција –...

Спорт1 ден

(ВИДЕО) „Кралевите“ и навивачите по 13 години и освоени сите титули се простуваат од Лука Модриќ, кој најави заминување од Реал Мадрид

Готово! Лука Модриќ после 13 години поминати во кралскиот клуб ќе се збогува од тимот, откако не му беше продолжен...

Македонија1 ден

Во Охрид приведен 70-годишник од Скопје, бил баран по потерница за во затвор

На 21.05.2025 во 15.10 часот на булевар „Македонски просветители“ во Охрид, полициски службеници од СВР Охрид го лишија од слобода...

Занимливости1 ден

5 уреди што трошат струја дури и кога не ги користите

Иако може да изгледа безопасно да оставите полначот од мобилниот телефон во приклучокот, постои уште една причина зошто треба да...

НАЈЧИТАНИ