На денешен ден
На денешен ден – 17 декември
1531.- По наредба на папата Климент VII, во португалската престолнина Лисабон била основана инквизицијата.
1538.- Папата Павле III го екскомуницира англискиот крал Хенри Осми (Хенри), кој претходно се прогласил за поглавар на Англиканската црква, од Римокатоличката црква.
1778.- Роден е англискиот хемичар Хемфри Дејви, пронаоѓач на безбедносната светилка на рударот (1816). Тој го открил анестетичкото дејство на рајскиот гас и со помош на електролиза бил првиот што ги изолирал натриумот, калиумот и калциумот во елементарна форма.
1830.- Починал јужноамериканскиот револуционер, воен водач и државник Симон Боливар. Водачот на борбата за независност на Јужна Америка од Шпанија, „Ел Либертадор“ не успеа да ги оствари своите аспирации да ги обедини јужноамериканските земји во силна и независна држава. Тој ги ослободи Венецуела, Еквадор, Панама и Перу и беше претседател на Колумбија и Боливија, која беше именувана по него. Обвинет дека сака да се прогласи за монарх, тој абдицирал во 1830 година и умрел набргу потоа.
1888.- Роден е Александар Караѓорѓевиќ, помладиот син на српскиот крал Петар и црногорската принцеза Зорка, регент од 1914 година, крал на Кралството на Србите, Хрватите и Словенците од 1921 година. Во новата држава воспоставил личен режим во јануари 1929 година. а во септември 1931 година го наметнал октомврискиот устав . Тој беше убиен во Марсеј на 9 октомври 1934 година.
1903.- Браќата Вилбур и Орвил Рајт го направија првиот успешен лет со авион во историјата на авијацијата. Нивниот авион „Flyer I“ полета четири пати над песочните дини во близина на Кити Хок во Северна Каролина, САД, останувајќи во воздух најмногу 59 секунди.
1908.- По победата на Младотурската револуција била одржана првата седница на Парламентот на Отоманската империја.
1909.- Умрел белгискиот крал Леополд II, кој во 1885 година ја формирал Слободната држава Конго, а во 1908 година ја припоил како белгиско Конго. Него го наследил неговиот внук Алберт I.
1939.- Во заливот Ла Плата кај Монтевидео за време на Втората светска војна потона германскиот воен брод „Адмирал Граф фон Шпи“, кој претходно беше оштетен во битка со британските крстосувачи. Капетанот на бродот Ханс Лангсдорф (Лангсдорф) потоа се самоуби.
1948.- Во обид да ја обнови власта во Индонезија, која прогласи независност во 1945 година, Холандија ја нападна Индонезија, нејзините трупи упаднаа во главниот град Џакарта и го уапсија претседателот Сукарно и другите индонезиски водачи. Со Хашкиот договор во 1949 година, Холандија го призна суверенитетот на Индонезија.
1973.- Арапските екстремисти убија 32 лица на аеродромот во Рим кога бомбардираа авион на Панамериканец и отворија оган врз зградата на терминалот со митралези.
1983 – 83 луѓе ги загубија животите во пожар во дискотека во Мадрид.
1985.- Воената влада на Уганда и герилците потпишаа мировен договор за поделба на власта со кој заврши речиси петгодишната граѓанска војна.
1989.- Во Романија избувнаа масовни демонстрации против диктаторскиот режим на Николае Чаушеску, во кои загинаа околу 1.000 луѓе. Немирите кои започнаа во Темишвар и Арад потоа се проширија во Букурешт и се проширија на целата земја. Чаушеску и неговата сопруга Елена беа фатени во бегство на 22 декември, осудени на смрт и застрелани.
1990.- На првите демократски избори на Хаити, популистичкиот свештеник Жан Бертранд Аристид беше избран за претседател.
1991.- Министерскиот совет на ЕУ, со усвојување на новата Декларација за Југославија, одлучи да ја признае независноста на сите југословенски републики кои ги прифатија критериумите за признавање на нови држави во Источна Европа и СССР.
1992.- Собранието на Република Српска во Пале го избра Радован Караџиќ за прв претседател на Републиката.
1995.- Водачот на делегацијата на босанските Срби на мировните преговори во Дејтон, Слободан Милошевиќ, одби да поднесе извештај до пратениците на Собранието на Република Српска за мировните преговори на кои беше постигнат договор за завршување на војната во Босна.
1996.- Бунтовниците од перуанското левичарско герилско движење „Тупак Амару“ ја зазедоа јапонската амбасада во Лима, заканувајќи се дека ќе убијат 490 заложници доколку перуанските власти не ослободат 300 членови на нивното движење од затвор.
1997 – Центарот на ОН во Минск објави дека сè уште има 750.000 до еден милион нагазни мини во Босна и Херцеговина и дека во текот на 1996 и 1997 година, околу 1.000 луѓе биле повредени од експлозии на мини, вклучително и голем број деца.
1999.- Германските, американските и источноевропските функционери склучија историски договор за компензација за принудна работа за време на нацистичка Германија, 54 години по Втората светска војна.
2000 – Во Женева се одржа конференција за нова програма за заштита на правата на актерите и нивната работа во филмската и ТВ индустријата, музички спотови и на Интернет, на која присуствуваа делегати од околу 90 земји.
2002.- Собранието на СР Југославија го ратификуваше Дејтонскиот договор, потпишан во 1995 година, со кој заврши војната во Босна.
2003 – Франција го забрани истакнувањето на верски симболи (носење ферези, еврејски капи, христијански крстови) во државните училишта.
2004 – Во Бутан, пушењето на јавни места и продажбата на тутун се забранети. Бутан е првата земја во светот каде е воведена оваа забрана.
2005 – Европската унија и додели на Македонија статус на кандидат за членство во ЕУ.
2007.- Њу Џерси донесе закон со кој смртната казна ја замени со доживотен затвор без помилување, со што стана првата американска држава која ја укина смртната казна во последните четири децении.
2011 – Повеќе од 930 луѓе загинаа во тропска бура што го погоди јужниот дел на Филипините.
2011.- Почина Ким Јонг Ил, народниот водач на Северна Кореја, кој прогласи период на жалост од 17 до 29 декември. Него го наследи неговиот син Ким Џонг-ун.
2013.- Претседателката на Христијанско-демократската унија (ЦДУ), Ангела Меркел, по трет пат беше избрана за Сојузна канцелар на Сојузна Република Германија од мнозинството пратеници во Долниот дом на Сојузниот парламент, Бундестагот.
2016 – Околу 350.000 мигранти пристигнале во Европа од почетокот на годината, според европската агенција за заштита на границите Фронтекс.
2018 година – Генералното собрание на ОН го усвои Глобалниот договор за бегалци, чија цел е подобро да се реши ова меѓународно прашање. Договорот не го потпишаа САД и Унгарија.
2020 – Судот за спортска арбитража (CAS) ја преполови четиригодишната суспензија изречена на Русија од Светската антидопинг агенција минатата година. Русија не може да го користи името, знамето и химната во следните две години, на Олимписките игри во Токио и Пекинг и на Светското првенство во Катар.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
-
Кичево1 денОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот
-
Македонија23 часа„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање
-
Хороскоп2 денаХороскоп за среда (26 ноември)
-
Кичево5 часаОВР Кичево поднесе кривична за лице од скопско, најдена банкарска картичка употребил за купување на производи
-
Хороскоп18 часаХороскоп за четврток (27 ноември)
-
Временска прогноза16 часаПопоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.
-
Lifestyle4 часа„Travelers Cycling Macedonia“ – Кичево ја лансира првата андроид мобилна апликација за велосипедизам во Македонија
-
Магазин1 денGoogle Photos добива шест нови AI-функции: Подобрено уредување, пребарување и креативност
