Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 17 мај

Објавено пред

на

1102 година – Првиот унгарски крал на династијата Арпадовиќ беше крунисан во Биоград за крал на Хрватска и Далмација.

1395 година – Умре Марко Краjeевиќ, најстариот син и наследник на кралот Вукашин, најпопуларната личност во српските народни песни. Според несигурни податоци, тој починал како турски вазал во борбата против влашкиот војвода Мирче во Ровин. Во народните песни тој е идеализиран како модел на херојство и како заштитник на сиромашните од угнетување и насилство.

1510 година – Умре италијанскиот сликар Сандро Ботичели. Неговите дела „Пролет“ и „Раѓање на Венера“ се сметаат за олицетворение на ренесансниот дух. По наредба на Лоренцо Медичи, тој беше првиот италијански сликар кој направи илустрации за „Божествената комедија“ на Данте

1749 година – Роден е англискиот лекар Едвард enенер, пронаоѓач на вакцината за сипаници.

1814 година – Норвешка прогласи независност од Шведска и донесе нов устав.

1838 година – Умре Морис де Талејран, француски свештеник и политичар Морис, Талејран, Перигорд, еден од највештите дипломати во историјата. Благодарение на неговата вештина, Франција, иако поразена страна, успеа да ги задржи границите од 1792 година на Конгресот во Виена (1814-15).

1861 година – Томас Кук го организира првиот туристички „договор за пакети“ во светот, шестдневно патување од Лондон до Париз.

1866 година – Роден е францускиот композитор и пијанист Ерик Сати, автор на „Гимнапедија“. Тој се прослави по скандалот што го предизвика изведувајќи го балетот „Парада“ на текстот на Кокто и со сценографијата на Пикасо, кој беше прикажан во 1916 година како „кубистички манифест“.

1900 година – Роден е иранскиот верски водач ајатолахот Рухолах Хомеини. Тој се врати во Иран од егзил во 1979 година откако Шах Реза Пахлави беше симнат од власт во „Исламската револуција“, воспостави теократска диктатура и управуваше со Иран сè до неговата смрт во 1989 година.

1903 година – Црковниот имот е национализиран во Шпанија, а црковните училишта се укинати.

1906.- Роден е хрватскиот пејач Зинка Кунц, шампион на Загребската опера (1928-36) и солист на Метрополитен опера (1937-66).

1917.- Во Ница умре српскиот војвода Радомир Путник, славен воен водач во Балканските војни и Првата светска војна. Тој го предводеше повлекувањето на српската армија во 1915 година и успеа да ги спречи намерите на Германската врховна команда да ја опколи и уништи.

1939 година – Шведска, Норвешка и Финска го отфрлија предлогот на Хитлер за потпишување пакт за неагресија. Пактот го потпишаа Данска, Естонија и Литванија.

1940 година – Нацистичките германски трупи влегоа во Брисел за време на Втората светска војна.

1946. година – Премиерот на Романија, Митри Антонеску, е осуден на смрт и погубен за соработка со германските нацисти.

1949 година – Велика Британија ја призна независноста на Република Ирска и ја потврди поврзаноста на Северна Ирска со Велика Британија.

1954 година – Врховниот суд на САД оспори регулатива од 1896 година дека образованието треба да биде „одвоено, но еднакво“, со што формално се отфрла расната сегрегација во системот на јавните училишта.

1965 година – Првата колор ТВ-програма е пренесена од Велика Британија во САД. Тоа беше емитување на емисијата на американската ТВ мрежа Ен-Би-Си „Нов поглед на Стара Англија“ преку американскиот комерцијален телекомуникациски сателит „Рана птица“.

1973 година – Специјалниот комитет на американскиот Сенат започна истрага за аферата Вотергејт, во која приврзаниците на републиканците се обвинети за упад во седиштето на Демократската партија пред да ги шпионираат претседателските избори во 1972 година. Администрацијата на тогашниот претседател на САД, Ричард Никсон, беше обвинета за попречување на истрагата, затоа беше покрената постапка за отповикување на претседателот. Никсон поднесе оставка во август 1974 година, а претседателскиот претседател го презеде тогашниот потпретседател eraералд Форд.

1974 година – Експлозија на автомобил-бомба близу центарот на Даблин, уби 32 и рани стотици.

1987 година – Ирачки воен авион Ф-И Мираж истрела две „егзотични“ ракети на американскиот воен брод Старк, кој патролирал во Заливот. Загинаа 37 морнари, а 62 беа ранети.

1997 година – Лоран Кабила влезе во Киншаса со своите војници, ја презеде власта во Заир и го смени името на земјата во Демократска Република Конго. Кабила беше убиен во обид за воен удар во јануари 2001 година, а неговиот син Josephозеф ја презеде власта.

1998 година – Членови на сепаратистичкото движење „Тамилски тигри“ извршија атентат врз Сароџини Јогесваран, градоначалник на Јафна, град во северна Шри Ланка.

1999 година – На изборите во Израел победија лидерот на лабуристите Ехуд Барак, со што заврши тригодишното владеење на премиерот Бенјамин Нетанјаху, водачот на десничарската Ликуд.

2000 година – Српската влада го презеде белградското радио и телевизија „Студио Б“ со полициски рации во редакциите. Во следните месеци, властите на различни начини ја спречија работата на независни електронски медиуми во Србија и истовремено отворија нови под државна контрола и контрола на владејачките партии.

2000 година – Во Индонезија се одржа првото судење за човекови права. Во тој процес, 24 војници и цивили беа обвинети за убиство на десетици селани во масакрот во провинцијата Асех во 1999 година.

2001 година – Сите 30 патници, вклучувајќи го и иранскиот министер за транспорт Рахман Дадман и замениците министри од неговата делегација, загинаа кога руски Јак-40 се урна во северен Иран.

2003 година – Најголемата поплава во последните 50 години, што ја погоди Шри Ланка по обилните дождови, уби 250 лица, целосно уништи околу 55 000 куќи и избрише некои села. Се проценува дека околу 150.000 луѓе останале без покрив над главата.

2004 година – Масачусетс стана првата американска држава што дозволи истополови бракови.

2006 година – Умре Си Феер, ветеран на холивудска продукција и композитор.

2009 година – По парламентарните избори во Кувајт, четири жени за прв пат ќе седнат во националниот парламент меѓу 50 пратеници. Во Кувајт во 2005 година, жените добија право на глас и да бидат избрани, а досега тие никогаш не биле пратенички.

2010 година – Официјалниот среден курс на динарот за прв пат надмина 100 динари за едно евро, што е најниска вредност од воведувањето на еврото во 2002 година.

2011 година – Британската кралица Елизабета Втора пристигна во историска посета на Ирска. Тоа е прва посета на британски монарх откако Ирска се стекна со независност од Лондон во 1922 година.

2012 година – Умре американската пејачка Дона Самер, добитничка на пет Греми награди. Таа ја обележа историјата на диско музиката со хитовите „Лоши девојки“, „Последен танц“ и „Hotешки работи“, а нејзините хитови доминираа на топ листите од седумдесеттите години на минатиот век.

2019 година – Советот на Европа усвои декларација со која на Русија и се враќа правото на глас одземено по анексијата на Крим во 2014 година.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хроника20 минути

МВР со детали за трагичниот настан на Дебарско езеро

На  28.06.2025 година во ОВР Дебар е пријавено дека, во водите на Дебарското езеро во близина на пумпната станица- Дебар,...

Македонија27 минути

Охридската полиција спаси четири лица од пловен објект, откако вчера им се скршил дел од едрилицата

На 28.06.2025 во 19.30 часот, во Полициската станица за граничен надзор „Охридско езеро“, пријавено е дека лица од пловен објект...

Скопје2 часа

Во Скопје посебен режим на сообраќај за утре и задутре

СВР Скопје ги известува граѓаните дека на 30.06.2025 (понеделник) и 01.07.2025 (вторник) поради одржување на средба на лидерите од Западен...

Lifestyle2 часа

Три начини на кои тестенините можат да ви помогнат да ослабете

Кога ќе се споменат тестенини и слабеење во иста реченица, многумина веднаш помислуваат на јаглехидрати кои треба да се избегнуваат....

Lifestyle2 часа

Не е вода: Пијалокот што го хидрира телото најдобро

Пијалок што хидрира подобро од водата? Еве што откри науката! Кога сте жедни, веројатно веднаш посегнувате по чаша вода. Но,...

Lifestyle2 часа

Внимавајте кога излегувате од ладна просторија на летното сонце: Еве зошто!

Клима уредот е најдобриот пријател во летните горештини, но дали знаевте дека ненадејното излегување од ладен простор на врело сонце...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за недела (29 јуни)

ОВЕН Ќе ви биде доста тешко да ги контролирате емоциите, особено кога станува збор за љубовни интереси и односи со...

Lifestyle1 ден

Кајгана како од хотел: кремаста, богата и совршена со еден едноставен трик

Не мора да одите во скап ресторан за да уживате во совршено кремаста кајгана која се топи во устата. Со...

Магазин1 ден

Крај на една ера: Microsoft се збогува со „Blue Screen of Death“

Microsoft објави дека ја укинува легендарната порака за грешка позната како „Blue Screen of Death“ (BSOD), симбол на фрустрација и...

Магазин1 ден

iOS 26: Ова се iPhone моделите што добиваат надградба

Apple на својот годишен настан WWDC 2025 официјално го претстави iOS 26 — новата верзија на оперативниот систем која носи...

НАЈЧИТАНИ