На денешен ден
На денешен ден – 17 мај
1102 година – Првиот унгарски крал на династијата Арпадовиќ беше крунисан во Биоград за крал на Хрватска и Далмација.
1395 година – Умре Марко Краjeевиќ, најстариот син и наследник на кралот Вукашин, најпопуларната личност во српските народни песни. Според несигурни податоци, тој починал како турски вазал во борбата против влашкиот војвода Мирче во Ровин. Во народните песни тој е идеализиран како модел на херојство и како заштитник на сиромашните од угнетување и насилство.
1510 година – Умре италијанскиот сликар Сандро Ботичели. Неговите дела „Пролет“ и „Раѓање на Венера“ се сметаат за олицетворение на ренесансниот дух. По наредба на Лоренцо Медичи, тој беше првиот италијански сликар кој направи илустрации за „Божествената комедија“ на Данте
1749 година – Роден е англискиот лекар Едвард enенер, пронаоѓач на вакцината за сипаници.
1814 година – Норвешка прогласи независност од Шведска и донесе нов устав.
1838 година – Умре Морис де Талејран, француски свештеник и политичар Морис, Талејран, Перигорд, еден од највештите дипломати во историјата. Благодарение на неговата вештина, Франција, иако поразена страна, успеа да ги задржи границите од 1792 година на Конгресот во Виена (1814-15).
1861 година – Томас Кук го организира првиот туристички „договор за пакети“ во светот, шестдневно патување од Лондон до Париз.
1866 година – Роден е францускиот композитор и пијанист Ерик Сати, автор на „Гимнапедија“. Тој се прослави по скандалот што го предизвика изведувајќи го балетот „Парада“ на текстот на Кокто и со сценографијата на Пикасо, кој беше прикажан во 1916 година како „кубистички манифест“.
1900 година – Роден е иранскиот верски водач ајатолахот Рухолах Хомеини. Тој се врати во Иран од егзил во 1979 година откако Шах Реза Пахлави беше симнат од власт во „Исламската револуција“, воспостави теократска диктатура и управуваше со Иран сè до неговата смрт во 1989 година.
1903 година – Црковниот имот е национализиран во Шпанија, а црковните училишта се укинати.
1906.- Роден е хрватскиот пејач Зинка Кунц, шампион на Загребската опера (1928-36) и солист на Метрополитен опера (1937-66).
1917.- Во Ница умре српскиот војвода Радомир Путник, славен воен водач во Балканските војни и Првата светска војна. Тој го предводеше повлекувањето на српската армија во 1915 година и успеа да ги спречи намерите на Германската врховна команда да ја опколи и уништи.
1939 година – Шведска, Норвешка и Финска го отфрлија предлогот на Хитлер за потпишување пакт за неагресија. Пактот го потпишаа Данска, Естонија и Литванија.
1940 година – Нацистичките германски трупи влегоа во Брисел за време на Втората светска војна.
1946. година – Премиерот на Романија, Митри Антонеску, е осуден на смрт и погубен за соработка со германските нацисти.
1949 година – Велика Британија ја призна независноста на Република Ирска и ја потврди поврзаноста на Северна Ирска со Велика Британија.
1954 година – Врховниот суд на САД оспори регулатива од 1896 година дека образованието треба да биде „одвоено, но еднакво“, со што формално се отфрла расната сегрегација во системот на јавните училишта.
1965 година – Првата колор ТВ-програма е пренесена од Велика Британија во САД. Тоа беше емитување на емисијата на американската ТВ мрежа Ен-Би-Си „Нов поглед на Стара Англија“ преку американскиот комерцијален телекомуникациски сателит „Рана птица“.
1973 година – Специјалниот комитет на американскиот Сенат започна истрага за аферата Вотергејт, во која приврзаниците на републиканците се обвинети за упад во седиштето на Демократската партија пред да ги шпионираат претседателските избори во 1972 година. Администрацијата на тогашниот претседател на САД, Ричард Никсон, беше обвинета за попречување на истрагата, затоа беше покрената постапка за отповикување на претседателот. Никсон поднесе оставка во август 1974 година, а претседателскиот претседател го презеде тогашниот потпретседател eraералд Форд.
1974 година – Експлозија на автомобил-бомба близу центарот на Даблин, уби 32 и рани стотици.
1987 година – Ирачки воен авион Ф-И Мираж истрела две „егзотични“ ракети на американскиот воен брод Старк, кој патролирал во Заливот. Загинаа 37 морнари, а 62 беа ранети.
1997 година – Лоран Кабила влезе во Киншаса со своите војници, ја презеде власта во Заир и го смени името на земјата во Демократска Република Конго. Кабила беше убиен во обид за воен удар во јануари 2001 година, а неговиот син Josephозеф ја презеде власта.
1998 година – Членови на сепаратистичкото движење „Тамилски тигри“ извршија атентат врз Сароџини Јогесваран, градоначалник на Јафна, град во северна Шри Ланка.
1999 година – На изборите во Израел победија лидерот на лабуристите Ехуд Барак, со што заврши тригодишното владеење на премиерот Бенјамин Нетанјаху, водачот на десничарската Ликуд.
2000 година – Српската влада го презеде белградското радио и телевизија „Студио Б“ со полициски рации во редакциите. Во следните месеци, властите на различни начини ја спречија работата на независни електронски медиуми во Србија и истовремено отворија нови под државна контрола и контрола на владејачките партии.
2000 година – Во Индонезија се одржа првото судење за човекови права. Во тој процес, 24 војници и цивили беа обвинети за убиство на десетици селани во масакрот во провинцијата Асех во 1999 година.
2001 година – Сите 30 патници, вклучувајќи го и иранскиот министер за транспорт Рахман Дадман и замениците министри од неговата делегација, загинаа кога руски Јак-40 се урна во северен Иран.
2003 година – Најголемата поплава во последните 50 години, што ја погоди Шри Ланка по обилните дождови, уби 250 лица, целосно уништи околу 55 000 куќи и избрише некои села. Се проценува дека околу 150.000 луѓе останале без покрив над главата.
2004 година – Масачусетс стана првата американска држава што дозволи истополови бракови.
2006 година – Умре Си Феер, ветеран на холивудска продукција и композитор.
2009 година – По парламентарните избори во Кувајт, четири жени за прв пат ќе седнат во националниот парламент меѓу 50 пратеници. Во Кувајт во 2005 година, жените добија право на глас и да бидат избрани, а досега тие никогаш не биле пратенички.
2010 година – Официјалниот среден курс на динарот за прв пат надмина 100 динари за едно евро, што е најниска вредност од воведувањето на еврото во 2002 година.
2011 година – Британската кралица Елизабета Втора пристигна во историска посета на Ирска. Тоа е прва посета на британски монарх откако Ирска се стекна со независност од Лондон во 1922 година.
2012 година – Умре американската пејачка Дона Самер, добитничка на пет Греми награди. Таа ја обележа историјата на диско музиката со хитовите „Лоши девојки“, „Последен танц“ и „Hotешки работи“, а нејзините хитови доминираа на топ листите од седумдесеттите години на минатиот век.
2019 година – Советот на Европа усвои декларација со која на Русија и се враќа правото на глас одземено по анексијата на Крим во 2014 година.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Магазин1 денПорака од возач на Брза Помош, почит за сите возачи, наши спасители!
-
Кичево19 часаЦУК со известување за изминатото деноноќие, во Кичево побарана била општинска интервенција во делот на ул. „Прилепска“
-
Хороскоп1 денХороскоп за четврток (20 ноември)
-
Кичево1 ден„Македонски Завет“ организира хуманитарен концерт во НУЦК „Кочо Рацин“ со културно уметнички друштва и естрадни уметници од Кичево
-
Македонија13 часаДржавниот пазарен инспекторат изврши инспекциски надзори во пет градови, затекнати биле низа неправилности кај 16 правни субјекти кои продавале тутунски производи
-
Хороскоп6 часаХороскоп за петок (21 ноември)
-
Временска прогноза2 денаДожд секаде, повремено ќе засилува југоисточен ветер, поради состојбата ќе растат условите за зголемување на нивоата на реките и на езерата
-
Македонија1 денЈанев и Спироски во македонската делегација на регионалниот стратешки состанок во Тирана, организиран и поддржан од британските агенции за спроведување на закон
